SİLLE’NİN 5000

YILLIK TARİHİ
ZÜMRÜD-Ü ANKA KUŞU MISALI KÜLLERINDEN YENIDEN DOĞAN, TARIH
BOYUNCA VARLIĞINI KORUYAN, ZAMANA KARŞI AYAKTA DURAN,
KONYA’NIN NEFES ALDIRAN FARKLI YÜZÜ.
SİLLE’NİN TARİHÇESİ

 Arkeolojik verilere göre bölgede yerleşimin tarihi Neolitik Çağ'a kadar

uzanmaktadır. Yerleşimin isminin kökeni konusunda çeşitli açıklamalar
vardır. İlki Yunan mitolojisindeki Silen (Silene)' den geldiğidir. Yine
'Silenos', kaynayıp, coşarak köpürüp akan su kelimesinden türediği de
kabul gören bir açıklamadır.
 Roma ve Bizans döneminde, Kudüs yolu üzerinde yer aldığı için
önemli bir dini merkez olmuştur. Dünyanın en eski ve en büyük
manastırlarından biri olan Ak Manastır ("Hagios Khariton Manastırı",
"Deyr-i Eflâtun") burada olup yaklaşık 800 yıl kesintisiz hizmet
vermiştir. Ak Manastır Konya'da yaşayan Mevlevi dervişlerince de
ziyaret edilmiş ve bahçesinde küçük bir de mescit yaptırılmıştır. 
Karamanlı Ortodoksların mübadele öncesi yaşadığı yerleşimdir [1].
 Selçuklu döneminde olduğu gibi Osmanlılar devrinde de tarihi İpek ve Baharat yolları
üzerinde olması nedeniyle önemini hiç yitirmemiştir. Osmanlı kaynaklarında Sudirhemi
nahiyesine bağlı Sille karyesi ve sonrasında nahiye merkezi oldu. 1907 tarihli kayıtlara
göre Silleʹnin 13 mahallesinde Müslüman ve Gayrimüslümler birlikte yaşarken,
Karataş ve Ak mahallede yalnız Müslüman, Kilise-i Kebir mahallesinde ise yalnızca
Hristiyan topluluk yaşamaktaydı. Cumhuriyet öncesinde nüfusu 18.000'e ulaşmıştır.
Yerleşimde 1924 nüfus mübadelesine kadar Hristiyan çoğunluk oturmaktaydı. Macar
gezgin Bela Horvarth 1913 yılında Anadolu'ya yaptığı gezisinde tuttuğu notlarda o
yıllarda Sille'de 60 adet kilisenin ayakta olduğunu yazmıştır.
 Köyde yumuşak volkanik kayalara oyulmuş pek çok küçük kilise, Osmanlı mezar taşları ve günümüze
kadar gelebilmiş Archangelos Michael kilisesi ziyaret edilebilir. Kilise, ilk Hristiyan Bizans imparatoru
Konstantin'in annesi Helena (Ayia Eleni) tarafından Michael Archangelos adına M.S 327'de inşa
ettirilmiştir.
 1923 yılında yaşanan mübadele esnasında buradaki Hristiyan inancına sahip nüfus Yunanistan'a
gönderilirken, Sille'ye de Kozana ve Florina bölgelerinden Müslüman nüfus getirilmiştir.
 Özgün yapısı son yıllarda zarar görse de günümüzde köy ve çevresi SİT alanı olarak kabul edilip
koruma altındadır.
 Şeytan Köprüsü

 Dağa doğru tırmandığınızda gözünüze Kapadokya’daki oyma mağaraların burada

da olduğunu göreceksiniz. Sille’ye gidenlerin pek bilmediği ama kesinlikle
görülmesi gereken bir yer. Bırakın üzerinden bir atın geçmesini iki insanın bile
geçmesinin imkânı olmayan tarihi Şeytan Köprüsü’nü göreceksiniz. Türkiye’ de
biri Van’da diğeri de Konya Sille’de bulunmak üzere iki tane köprü mevcut.
 Tabi böyle bir köprü olunca efsanelerde çok olur. Ortaçağ Avrupa’sında
Hristiyanlığın yükseliş dönemleriyle orantılı olan bu köprüleri yapan mimarların
bitirebilmek için şeytanla anlaşma yaparak ya kendi canını ya da köprüden geçen
ilk kişinin canını alması karşılığında köprüyü yapmakta yardım edildiği
düşünülmekte...
 Ak Manastır (Eflatun Manastırı)

 Edinmiş olduğum bilgilere göre, Sille’de de Kapadokya’daki gibi kayaların

oyulması ile oluşturulan kaya kiliseleri oldukça önemli bir yere sahip. Bu
kiliselerin içinde en önemli yere sahip olan Ak Manastır veya Eflatun Manastırı
olarak da bilinen Hagios Khariton Manastırı... Bu manastır gerek Hristiyan
gerekse İslam dünyası için Mevlevilik için epey önemli... Bazı kaynaklara göre,
Mevlana burada her yıl bir gün gelip burada inzivaya çekildiği, bazı kaynaklara
göre ise buraya gelen Mevlana’nın  soğuk su çıkan mağaranın dibine kadar
geldiği,  Mevlana’nın yedi gün, yedi gece o soğuk su içinde oturduğu. Ondan
sonra kendisinden geçmiş bir halde dışarı çıkıp yola koyulduğu ancak vücudunda
hiçbir değişiklik olmadığı söylenmekte...
 Anadolu’nun ilk kilisesi: Aya Elenia

 Konya'da 5 bin yıllık Rum köyü olarak bilinen Sille Mahallesi'ndeki Aya Elenia
Kilisesi, Anadolu'nun ilk kiliselerinden biri olarak biliniyor. Bizans İmparatoru
Constantinus'un annesi tarafından yaptırıldığını belirten kilise rehberi Nevzat
Demirbaş, "Aya Elenia Kilisesi bir yerden dönüştürülmemiş, sıfırdan inşa edilen
ilk kilisedir" dedi.
 5 bin yıllık tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapılan Sille
Mahallesi’nin her köşesinde Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Karamanoğlu
Beyliği ve Osmanlı’nın izleri bulunuyor. Tarih boyunca medeniyetlerin üzerinde
yaşadığı bölgede ilk yerleşimin Neolitik Çağa kadar uzandığı düşünülüyor.
 5 bin yıllık tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapılan Sille
Mahallesi’nin her köşesinde Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Karamanoğlu
Beyliği ve Osmanlı’nın izleri bulunuyor. Tarih boyunca medeniyetlerin üzerinde
yaşadığı bölgede ilk yerleşimin Neolitik Çağa kadar uzandığı düşünülüyor.
İLK PROTEZ HASTANESİ

 Birinci Dünya Savaşı sırasında başka kiliseler de olması nedeniyle Aya

Elenia Kilisesi’nin hastaneye dönüştürüldüğünü söyleyen Demirbaş,
“Kitabesi burada sergilenmektedir, Sıhhiye kalemi diye yazıyor. Burası o
dönemde medikal hastanesine çevrilip protez üretmeye başlıyor. 1923
yılında mübadele ile  Aya Elenia Kilisesi ibadete kapatılır” diye konuştu.
 Birinci Dünya Savaşı sırasında başka kiliseler de olması nedeniyle Aya
Elenia Kilisesi’nin hastaneye dönüştürüldüğünü söyleyen Demirbaş,
“Kitabesi burada sergilenmektedir, Sıhhiye kalemi diye yazıyor. Burası o
dönemde medikal hastanesine çevrilip protez üretmeye başlıyor. 1923
yılında mübadele ile  Aya Elenia Kilisesi ibadete kapatılır” diye konuştu.
 Kaynakça

 https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fseyyahalemi.com%2Fsille-koyu-5000-yillik-tarihi-koy%2F&psig=AOvVaw3AHRojPrKrQJhFtc_gzfsP&ust=1632056767197000&
source=images&cd=vfe&ved=0CAkQjRxqFwoTCLiA87XLiPMCFQAAAAAdAAAAABAD
 https://tr.wikipedia.org/wiki/Sille#cite_note-thsn-1
 https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.aa.com.tr%2Ftr%2Fturkiye%2Fkonyanin-tarihi-mahallesi-sillede-koronavirus-sessizligi
%2F1837886&psig=AOvVaw3AHRojPrKrQJhFtc_gzfsP&ust=1632056767197000&source=images&cd=vfe&ved=0CAkQjRxqFwoTCLiA87XLiPMCFQAAAAAdAAAAABAQ

 https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/konyada-5-bin-yillik-rum-koyu-sille-41027161

 https://www.sozcu.com.tr/hayatim/kultur-sanat-haberleri/anadolunun-ilk-kilisesi-aya-elenia/