Sanmin-SCI Systems Thailand 1

QFD + FMEA + Error Proofing

• ในการออกแบบนั้น เรามีเครื่ องมืออยูห่ ลายตัวด้วยกัน แต่ที่มกั นำมาใช้ คือ

• การจัดตั้งทีม (เพื่อทำการระดมความคิด)
• การะดมความคิด (Brain Storming)
• QFD (Quality Function Deployment) ออกแบบให้ตรงตามความต้องการของลูกค้า
• FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) ป้ องกันปัญหาก่อนลงมือผลิต
• Error Proofing ป้ องกันปัญหาระหว่างการผลิต
• สี น ้ำเงินนั้น ได้กล่าวไปแล้ว เราจะมาดูในส่ วนของ FMEA

Sanmin-SCI Systems Thailand 2

 การออกแบบผลิตภัณฑ์ (Product Design)
How is quality designed into the system?
• Customer-driven specifications
Concept
ConceptDesign
Design • FMEA
• Design of experiments

How is testing maximized?

• Reliability growth
Development
Development • FMEA
• DOE
• What kind of tests are effective?

How is testing maximized?

• Reliability growth
Validation
ValidationTest
Test • FMEA
• DOE
• What kind of tests are effective?

How can the process be kept in

Process control and improving?
Process • FMEA
• Statistical
Sanmin-SCI Systems Process
Thailand Control 3
 ยิง่ ทำ FMEA ดีเท่าใดก็เพิม่ คุณค่าให้กบั องค์กรเท่านั้น

 เมือ่ เราดูทางแนวแกน Effective FMEA Activity จะ

เห็นว่า ยิง่ ทำ FMEA มีประสทิ ธิผลเท่าใด ก็จะ
เพิม ่ คุณค่าให้ก ับองค์กร (Enterprise Value) มาก
้ เท่านน
ขึน ั้ Sanmin-SCI Systems Thailand 4
 ทุกขั้นตอนมี FMEA เข้ าไปแทรกอยู่

• FMEA จะถูกนำมาใช้ต้ งั แต่ข้นั ตอนของการออกแบบตามแนวความคิด การพัฒนา

ขึ้นมา การทดสอบ และ การผลิต
• FMEA ย่อมาจาก Failure Mode and Effect Analysis ถ้าเราลองแยกคำจะได้วา่
• Failure = ข้อบกพร่ อง สิ่ งที่ไม่เป็ นไปตามข้อกำหนด คำว่า Mode = ลักษณะ
• ดังนั้น Failure Mode ก็คือ ลักษณะข้อบกพร่ อง (ที่เรารับรู้ได้ดว้ ยสิ่ งต่าง ๆ เช่น มอง
เห็น ได้กลิ่น สัมผัส ใช้เครื่ องมือวัด เป็ นต้น) เมื่อมีขอ้ บกพร่ องเกิดขึ้น มันย่อมส่ ง
ผลกระทบต่อผูใ้ ช้ (เช่น ไม่พึงพอใจ บาดเจ็บ เกิดความเสี ยหายเป็ นต้น) ซึ่งก็คือ
Effect นัน่ เอง ดังนั้น เราต้องการวิเคราะห์ ค้นหา จึงใช้คำว่า Analysis เข้าไป กลาย
เป็ น Failure Mode and Effect Analysis

Sanmin-SCI Systems Thailand 5

 ใช้ FMEA เพือ่ แก้ ปัญหา (อันจะเกิดขึน้ ในอนาคต)

• ลองนึกดูวา่ ถ้าเราจะทำอะไรสักอย่างในอนาคต แล้วรู้วา่ ข้อบกพร่ องที่(อาจ)เกิด

นั้นคืออะไร เราก็จะน่าจะหาว่า สาเหตุใดที่ทำให้เกิดข้อบกพร่ องนั้น ๆ ขึ้นมา ดัง
นั้น ถ้าเราขจัดสาเหตุน้ นั ออกไปได้ ข้อบกพร่ องมันก็ไม่เกิด

Sanmin-SCI Systems Thailand 6

 FMEA คือ อะไร ? (1)

 จากนิยามใน EIA/JEP131 (Feb 1998) หน ้า 3 กล่าวว่า:

 Failure mode and effects analysis คือ การดำเนินงานเป็ นกลุม ่ ทีเ่ ป็ น
ระบบเพือ ่ ค ้นหา (recognize), วิเคราะห์ (evaluate) และ จัดลำดับ
ความสำคัญ แนวโน ้มที่ ผลิตภัณฑ์/กระบวนการหนึง่ ๆ อาจ
เกิดข ้อบกพร่อง(failure) และ ผลกระทบต่าง ๆ (effects)ของมัน
และทำการบ่งช ี้ (identify) การกระทำทีส ่ ามารถขจัด หรือ ลด
โอกาสทีม ่ แี นวโน ้มทีข ่ ้อบกพร่องขึน ้ อาจเกิดขึน้ แล ้วสง่
ผลกระทบ ไปยังลูกค ้า (customer)
 จุดมุง่ หมายหลักของ FMEA สามารถกล่าวได ้ง่าย ๆ ว่า คือ
การขจัดสาเหตุ หรือ ลดโอกาสทีจ ่ ะทำให ้เกิดข ้อบกพร่อง
ทีอ่ าจเกิดขึน ้ กับผลิตภัณฑ์ ในอนาคต ออกไป
Sanmin-SCI Systems Thailand 7
 FMEA คือ อะไร? (2)

 ตามนิยาม “ข ้อบกพร่อง หรือ Failure” ก็คอ ื

 1) ความสูญเสย ี ซงึ่ ความสามารถของอุปกรณ์หนึง่ ๆ ใน
การทีจ ่ ะเป็ นไป ตามข ้อกำหนดทางไฟฟ้ า (Electrical
Specification) หรือ ข ้อกำหนด ของประสท ิ ธิภาพทาง
กายภาพ (Physical Performance Specification) ตามทีกำ ่ หนดไว ้
(โดยการออกแบบ หรือ การทดสอบก็ด)ี
 2) อุปกรณ์หนึง่ ๆ เกิดความบกพร่อง (Failed)
 เมือ่ ข ้อบกพร่องเกิดขึน ้ มันต ้องแสดงลักษณะออกมาให ้เรา
เห็น เชน ่ โครงสร ้างทางกายภาพเปลีย ่ นไป ได ้แก่ บิน ่ หัก
แตก ไหม ้ หรือ สภาพ ทางไฟฟ้ าเปลีย ่ นไป เชน ่ ลัดวงจร
เปิ ดวงจร เป็ นต ้น ลักษณะข ้อบก พร่องทีม ่ องเห็นหรือวัดได ้
เขียนเป็ นภาษาอังกฤษได ้เป็ น Failure Mode
Sanmin-SCI Systems Thailand 8
 FMEA คือ อะไร ? (3)

 ทีนเี้ มือ
่ มีลก
ั ษณะข ้อบกพร่องเกิดขึน ้ แล ้ว ข ้อบกพร่องนี้
ย่อมทำให ้เกิด ปั ญหาขึน ้ กับลูกค ้า หรือ สง่ ผลกระทบต่อ
ลูกค ้ามากบ ้าง น ้อยบ ้าง ภาษาอังกฤษใชคำว่ ้ า Effects
 สงิ่ ทีก
่ ล่าวมาข ้างต ้น เมือ ่ เราใสเ่ ทคนิคเพือ ่ ทำการ
วิเคราะห์หรือ Analysis เข ้าไป เราจะเขียนรวมกันได ้เป็ น
Failure Mode and Effects Analysis เขียนย่อ ๆ เป็ น FMEA

Sanmin-SCI Systems Thailand 9

Failure Mode and Effects

Sanmin-SCI Systems Thailand 10

 FMEA คืออะไร ? (4)

 จึงสามารถกล่าวได ้ว่า FMEA คือ กิจกรรมทีม ่ กี ารจัดกลุม ่ อย่างเป็ น

ระบบ และ เป็ นไปเพือ ่ :
 ก) พิจารณาและประเมินลักษณะข ้อบกพร่องทีม ่ โี อกาสเกิดขึน
้ ของ
ผลิตภัณฑ์ กระบวนการ เครือ ่ งจักร และ ผลทีจ ่ ะเกิดขึน ้ ตามมาจาก
ข ้อบกพร่องนัน ้
 ข) จากนัน ้ จึงกำหนดกิจกรรมทีส ่ ามารถกำจัด หรือ ลดโอกาสเกิด
ข ้อบก พร่องข ้างต ้น
 ค) แล ้วจัดทำกระบวนการทีก ่ ล่าวผ่านมาแล ้วข ้างต ้นให ้เป็ นเอกสาร
 และข ้อสำคัญ FMEA เป็ นกระบวนการทีต ่ ้องกระทำก่อนล่วงหน ้า
ก่อน เหตุการณ์เกิดขึน ้ เสมอ เชน ่ FMEA เชงิ กระบวนการ หรือ Process
FMEA ต ้องทำก่อนกระบวนการผลิตจะเกิดขึน ้ ไม่ใชทำ ่ ในระหว่าง
กำลังผลิต หรือ ผลิตเสร็จแล ้ว

Sanmin-SCI Systems Thailand 11

 ลองมาดูนิยามของศัพท์บางคำก่อน
นิยาม (1)

 1) สาเหตุ (Cause)
สาเหตุหนึง่ ๆ ในทีน ่ ห
ี้ มายถึง องค์ประกอบจำเพาะแบบหนึง่ ๆ
(Specific element) ทีเ่ ป็ นผลมาจาก การออกแบบ หรือ กระบวนการ มี
ข ้อบกพร่อง ที่กล่าวอย่างนี้กเ็ พราะว่า ถ้าออกแบบผิด มันย่อมก่อให้เกิดข้อบกพร่ องขึ้น
มาแน่ ๆ เมื่อมองในมุมกลับ การออกแบบถูกต้องแล้ว ถ้ากระบวนการผลิตไม่เป็ นไปที่ได้
ออกแบบไว้ ก็เกิดข้อบกพร่ องขึ้นมาเช่นกัน ดังนั้น เมื่อเกิดข้อบกพร่ องขึ้นมาแล้ว (ซึ่ งก็คือผล)
มันย่อมมาจากต้นเหตุ หรื อ สาเหตุแน่ ๆ
 2) คุณสมบัตวิ ก ิ ฤต (Critical Characteristics)
คุณสมบัตวิ ก ิ ฤต คือ คุณสมบัตพ ิ เิ ศษ (Special characteristic) ของ
ผลิตภัณฑ์ทถ ี่ ก ู กำหนดโดยพิจารณาจากผลกระทบกับลูกค ้า
ในแง่ของความปลดอดภัย และ/หรือ สามารถสง่ ผลให ้ เกิดการ
ไม่สอดคล ้องกับข ้อกำหนดแห่งรัฐ (non-compliance with government regul
ations) ดังนัน้ มันจึงต ้องการการควบคุมเป็ นพิเศษ เพือ ่ มั่นใจได ้
ว่า ผลิตภัณฑ์นัน ้ ๆ เป็ นไปตามข ้อกำหนดทีกำ ่ หนดไว ้
Sanmin-SCI Systems Thailand 12
 นิยาม (2)

 3) วิกฤต (Criticality)
อัตราวิกฤต (Critical rating) คือ ผลคูณของอัตราของความรุนแรง
ของผล กระทบ (Severity rating,S) กับ อัตราของโอกาสทีจ ่ ะเกิด
สาเหตุททำ ี่ ให ้ เกิดข ้อบกพร่อง (Occurrence ratings,O) หรือ เขียนได ้
เป็ น Criticality = (S) x (O) ตัวเลขนี้ ใชแสดง ้ ถึงลำดับความสำคัญ
ของหัวข ้อต่าง ๆ และถูก นำมาใชช้ ว่ ยในการวางแผนคุณภาพ
 4) การควบคุมในปั จจุบน ั (Current Controls)
การควบคุมในปั จจุบน ั (ทัง้ การออกแบบ และ กระบวนการผลิต)
เป็ น กลไกในการ ป้ องกันสาเหตุททำ ี่ ให ้เกิดลักษณะข ้อ
บกพร่อง(Failure Mode)ไม่ให ้เกิดขึน ้
้ หรือ ใชในการตรวจจั บ (detect)
ข ้อบกพร่องทีเ่ กิดขึน ้ แล ้ว ไม่ให ้หลุดไปถึงมือลูกค ้า
 5) ลูกค ้า (Customer)
ลูกค ้าหมายถึง หน่วยงาน บุคคล หรือ กระบวนการ (ไม่วา่ จะเป็ น
ภายใน หรือ ภายนอกองค์กรก็ตาม) ทีไ่ ด ้รับผลกระทบ เมือ ่
ผลิตภัณฑ์ทใี่ ชเกิ ้ ด ลักษณะข ้อบกพร่
Sanmin-SCI Systems องขึน
Thailand ้ 13
 นิยาม (3)

 6) การตรวจจับ (Detection)
การตรวจจับ คือ การประเมิน (assessment)แบบหนึง่ ทีแ ่ สดง
ให ้เห็นว่า การควบคุมในปั จจุบน ั (การออกแบบ หรือ
กระบวนการ) จะตรวจจับสาเหตุททำ ี่ ให ้เกิดลักษณะ
บกพร่อง หรือ ลักษณะบกพร่องทีเ่ กิดขึน ้ แล ้ว เพือ ่
เป็ นการป้ องกัน ไม่ให ้สงิ่ เหล่านีห
้ ลุดไปถึงมือลูกค ้า
 7) ผลกระทบ (Effect)
ผลกระทบอย่างหนึง่ หมายถึง ประสบการณ์ทล ี่ ก
ู ค ้าได ้
รับในเวลาต่อมา (หลังจากลูกค ้าใชส้ น ิ ค ้าแล ้ว) ลูกค ้าอาจ
หมายถึง สถานีการทำงานถัดไป สถานีการทำงาน ย่อย
หรือ ผู ้ใชส้ น
ิ ค ้าปลายทาง (end user)
Sanmin-SCI Systems Thailand 14
 นิยาม (4)

 8) ลักษณะข ้อบกพร่อง (Failure Mode)

ลักษณะข ้อบกพร่องบางครัง้ สามารถอธิบายในเชงิ ประเภทของข ้อ
บกพร่องต่าง ๆ แนวโน ้มทีจ ่ ะเกิดลักษณะข ้อบกพร่องอันหนึง่ จะถูก
อธิบายในแง่ทวี่ า่ ผลิตภัณฑ์ หรือ กระบวนการหนึง่ ๆ ไม่เป็ นไปตาม
ฟั งก์ชน ั ทีต่ ้องการ (ตามทีไ่ ด ้ออกแบบไว ้ หรือ ไม่มป
ี ระสท ิ ธิภาพ
ตามต ้องการ) เมือ ่ เทียบกับความต ้องการต่าง ๆ ความอยากได ้ต่าง
ๆ และความคาดหวังทัง้ ของลูกค ้าภายในและภายนอกองค์กร
 9) องค์ประกอบของ FMEA (FMEA Element)
องค์ประกอบต่าง ๆ ของ FMEA คือการบ่งช ี้ หรือ วิเคราะห์ใน
กระบวนการทำ FMEA ตัวอย่างทั่ว ๆ ไปได ้แก่ ฟั งก์ชน ั ต่าง ๆ ทีนำ
่ มา
พิจารณาลักษณะข ้อบกพร่องต่าง ๆ (Failure modes) สาเหตุตา่ ง ๆ ที่
ทำให ้เกิดลักษณะข ้อบกพร่อง (Causes) ผลกระทบต่าง ๆ ทีเ่ กิดขึน ้
ตามมา (Effectes) การควบคุมต่าง ๆ (Controls) และ การ กระทำต่าง ๆ
(Actions) เพือ
่ ป้ องกันไม่ให ้เกิดข ้อบกพร่อง องค์ประกอบต่าง ๆ จะอยู่
ทีห่ วั ของแต่ละคอลัมน์ของฟอร์มของ FMEA
Sanmin-SCI Systems Thailand 15
 นิยาม (6)

 10) ฟั งก์ชน ั (Function)

ฟั งก์ชน ั หนึง่ ๆ อาจเป็ นจุดมุง่ หมายใด ๆ ทีต ่ ้องการจาก
ผลิตภัณฑ์ หรือ กระบวน การฟั งก์ชน ั ของ FMEA จะต ้อง
เป็ นสงิ่ ทีด่ ท ี ส
ี่ ด
ุ ทีถ
่ กู อธิบายอยูใ่ นรูปแบบทางวิศวกรรมที่
อ ้างอิงอยูบ ่ นข ้อกำหนดทางวิศวกรรม
 11) โอกาสในการเกิดข ้อบกพร่อง (Occurrence)
โอกาสในการเกิดข ้อบกพร่อง คือ การประเมินแบบหนึง่
ทีเ่ กีย
่ วกับโอกาสทีส ่ าเหตุหนึง่ ๆ เกิดขึน
้ แล ้ว จะทำให ้
ลักษณะข ้อบกพร่อง (ซงึ่ เป็ น ผลลัพธ์ของ เหตุข ้าง
ต ้น)เกิดขึน ้ ในชว่ งเวลาทีกำ ่ ลังพิจารณา และ ใชผลิ ้ ต
ภัณฑ์นัน ้ ๆ
Sanmin-SCI Systems Thailand 16
 นิยาม (7)

 12) ตัวเลขแสดงลำดับชน ั ้ ของความเสย ี่ ง (Risk Priority Number)

ตัวเลขแสดงลำดับชน ั ้ ของความเสย ี่ ง คือ การคูณกัน
ระหว่าง ตัวเลขทีแ ่ สดงอัตรา ของความรุนแรงกับอัตรา
ของโอกาสในการเกิดข ้อบกพร่อง และ อัตราของการ
ตรวจจับ หรือ เขียนได ้เป็ น RPN = (S) x (O) x (D) ตัวเลขทีไ่ ด ้
นี้ แสดงลำดับ ความสำคัญของแต่ละหัวข ้อ
 13) ความรุนแรง (Severity)
ความรุนแรง คือ การประเมินถึงระดับความจริงจัง (serious)
ของผลกระทบอันเกิดจากแนวโน ้มทีจ ่ ะเกิดลักษณะข ้อ
บกพร่องทีล ่ ก
ู ค ้า

Sanmin-SCI Systems Thailand 17

FMEA Worksheet

Sanmin-SCI Systems Thailand 18

FMEA Worksheet

Sanmin-SCI Systems Thailand 19

 การกรอกข้ อมูล

• 1. Level of analysis (ระดับของการวิเคราะห์ )

• การวิเคราะห์น้ นั สามารถทำได้ท้ งั ในระดับ project, product, system, subsystem
หรื อ component ก็ได้ สิ่ งสำคัญก็คือต้องชัดเจนว่าจะทำในระดับใด เพื่อจะได้คุมให้
นิ่งอยูน่ ระดับเดิมตลอดเวลา
• 2. Date & prepared by (วันทีท่ ทำ ี่ & ผู้จัดทำเอกสาร)
• วันที่ทำ FMEA และ ผูจ้ ดั ทำเอกสาร
• 3. FMEA number & reference information (หมายเลขและสารสนเทศอ้ างอิง)
• หมายเลขกำกับ และสารสนเทศที่จำเป็ นต้องใช้อา้ งอิงในภายหลัง
• 4. System / component / function (ระบบ/องค์ ประกอบ/ฟังก์ ชัน)
• ใส่ ชื่อ/หมายเลข ของเรื่ องที่กำลังพิจารณา

Sanmin-SCI Systems Thailand 20

• 5. Potential Failure Modes (แนวโน้ มของลักษณะข้ อบกพร่ อง)
• นัยของ component, subsystem หรื อ system ที่ใช้งานซึ่งอาจเกิดข้อบกพร่ อง ดังนั้น
กลุ่มต้องช่วยกันระดมความคิดเพื่อหาแนวโน้มของลักษณะข้อบกพร่ องทั้งหมด
(all potential modes of failure) ควรถามคำถามปลายเปิ ดและเป็ นไปแบบกว้าง ๆ
เช่น How can it fail? Under what conditions? What types of use? etc.
• 6. Potential Effects of Failure (แนวโน้ มของผลกระทบทีเ่ กิดจากข้ อบกพร่ อง)
• แต่ละลักษระข้อบกพร่ องนั้น จะเกิดผลกระทบอะไรบ้าง ผลกระทบนั้น ๆ จะแตก
ต่างกันไปเมื่อผูเ้ กี่ยวข้องต่างกันหรื อไม่? ผลลัพธ์คืออะไรถ้าระบบ หรื อ อุปกรณ์
เกิดข้อบกพร่ อง? ควรให้รายละเอียดตามความจำเป็ น
• ลักษระข้อบกพร่ องหนึ่ง ๆ อาจส่ งผลให้เกิดผลกระทบขึ้นมาหลาย ๆ กรณี ได้.

Sanmin-SCI Systems Thailand 21

• 7. Severity rating (อัตราความรุนแรง)
• แต่ละผลกระทบอันเกิดจากข้อบกพร่ อง ต้องนำมากำหนดความรุ นแรงที่อาจเกิดขึ้น
ได้ (potential seriousness) มักจะกำหนดตารางขึ้นมาโดยใช้สเกล 1 ถึง 5 (หรื อ 10)
scale ค่าเหล่านี้สมาชิกต้องตกลงกันก่อน เช่น:

Sanmin-SCI Systems Thailand 22

 Severity Rating

• Rating Criteria
• 5 (9-10) มีความเสี่ ยงด้านความปลอดภัยหรื อมีปัญหาด้านกฎเกณฑ์ต่าง ๆ สูง เช่น มี
แนวโน้มเกิดอันตรายถึงชีวติ หรื อ ลูกค้าไม่พึงพอใจมากที่สุด
4 (7-8) มีแนวโน้มที่ลูกค้าไม่พึงพอใจสูง เช่น มีแนวโน้มได้รับบาดเจ็บสาหัส หรื อ
การใช้งานตามฟังก์ชนั หลักหยุดชะงักหรื อใช้ไม่ได้
3 (5-6) มีแนวโน้มลูกค้าไม่พึงพอใจปานกลาง เช่น มีแนวโน้มได้รับบาดเจ็บเล็ก
น้อย การใช้งานไม่สะดวกสบายหรื อเกิดการล่าช้า
2 (3-4) ลูกค้าสังเกตุเห็นแนวโน้มที่อาจเกิดข้อบกพร่ องและอาจไม่พึงพอใจเล็กน้อย
เช่น หงุดหงิด รำคาญใจ เป็ นต้น
1 (1-2) ลูกค้าอาจมองไม่เห็นข้อบกพร่ อง เช่น ตรวจจับไม่ได้ (ลูกค้าไม่รู้วา่ มีขอ้
บกพร่ อง)
Sanmin-SCI Systems Thailand 23
• 8. Critical? (วิกฤติ)
• ช่องนี้เอาไว้ให้ทำการระบุ potentially critical failures ซึ่งต้องการชี้ให้เห็นอย่าง
รวดเร็ ว (เช่น เรื่ องความปลอดภัย เรื่ องการขาย เป็ นต้น)
• 9. Potential Cause / Mechanisms of Failure (แนวโน้ มของสาเหตุ/กลไกของข้ อ
บกพร่ อง)
• แต่ละลักษณะข้อบกพร่ อง จะต้องหาสาเหตุที่แท้จริ ง (root cause) ดังนั้นทีมต้องใช้
เวลาในการหาแนวโน้มของสาเหตุที่แท้จริ งต่าง ๆ หรื อ กลไกที่ทำให้เกิดข้อ
บกพร่ อง โดยการถามคำถามต่าง ๆ เช่น ' what is the likely cause of the failure
mode? ' Possible causes could include: Wrong tolerances, poor alignment,
operator error, component missing, fatigue, defective components, maintenance
required, environment etc.

Sanmin-SCI Systems Thailand 24

• 10. Occurrence Ranking (ความถีห่ ่ างในการเกิด)
• และยังจำเป็ นต้องพิจารณาถึงโอกาสของแนวโน้มที่จะเกิดข้อบกพร่ อง (likelihood
of the potential failure occurring) จากหัวข้อที่ผา่ นมานั้นมากน้อยเพียงใด โดยการ
กำหนดสเกล 1 to 5 (or 10) ขึ้นมาเช่นกัน เช่น :

Sanmin-SCI Systems Thailand 25

• Rating Criteria
• 5 (9-10) โอกาสที่จะเกิดขึ้นสูงมาก (Very high probability of occurrence)
4 (7-8) โอกาสที่จะเกิดขึ้นสูง (High probability of occurrence)
3 (5-6) โอกาสที่จะเกิดขึ้นปานกลาง (Moderate probability of occurrence)
2 (3-4) โอกาสที่จะเกิดขึ้นต่ำ (Low probability of occurrence)
1 (1-2) มีโอกาสเกิดขึ้นได้ยาก (Remote probability of occurrence)
• This section is critical in the FMEA procedure and each of the responses
categorized as very high or high should be considered and addressed.

Sanmin-SCI Systems Thailand 26

• 11. Current design controls (การควบคุมการออกแบบในปัจจุบัน)
• มีการควบคุมการออกแบบใด ๆ หรื อไม่ เพื่อลดหรื อขจัดแนวโน้มที่จะเกิดข้อ
บกพร่ อง เช่น มีฉลากปิ ด มีคำสัง่ ให้ทำ เป็ นต้น
• หรื อกล่าวง่าย ๆ ว่า เมื่อข้อบกพร่ องเกิดขึ้นแล้ว เราจะตรวจพบมันก่อนที่จะถึงมือ
ลูกค้าหรื อไม่

Sanmin-SCI Systems Thailand 27

• 12. Detection rating (อัตราการตรวจพบ)
• ระบบที่เรามีอยูใ่ นปัจจุบนั นั้น สามารถตรวจจับข้อบกพร่ องข้างต้นได้หรื อไม่
หมายความว่า ถ้าข้อบกพร่ องเกิดขึ้นแล้ว เราจะตรวจพบก่อนถึงมือลูกค้าหรื อไม่
ถ้าตรวจจับได้แน่นอน เราก็มนั่ ใจหรื อวางใจได้ เราก็กำหนดให้เท่ากับ 1 ในทาง
กลับกัน ถ้าตรวจจับไม่ได้เลย ก็แสดงว่า ข้อบกพร่ องเหล่านั้น ย่อมหลุดจากเราไป
ถึงมือลูกค้าแน่นอน อย่างนี้กกำ ็ หนดให้เท่ากับ 5 (หรื อ 10):

Sanmin-SCI Systems Thailand 28

• Rating Criteria
• 5 (9 or 10) โอกาสที่จะตรวจพบแนวโน้มของสาเหตุขอ้ บกพร่ องไม่มีเลย
4 (7 or 8) โอกาสที่จะตรวจพบแนวโน้มของสาเหตุขอ้ บกพร่ องมีนอ้ ยมาก
3 (4, 5 or 6) โอกาสที่จะตรวจพบแนวโน้มของสาเหตุขอ้ บกพร่ องมีปานกลาง
2 (2 or 3) โอกาสที่จะตรวจพบแนวโน้มของสาเหตุขอ้ บกพร่ องค่อนข้างสูง
1 (1) สามารถระบุถึงแนวโน้มของสาเหตุขอ้ บกพร่ อง (คือตรวจพบแน่นอน)
• If the FMEA is being carried out at a 'project' level, then it can be beneficial to
consider this value as 'reactability'. Will it be possible to react to the failure
rapidly enough to reduce its impact sufficiently?

Sanmin-SCI Systems Thailand 29

• 13. Risk Priority Number (RPN) (ตัวเลขอันแสดงถึงลำดับความสำคัญ)
• กำหนดตัวเลขอันแสดงถึงลำดับความสำคัญ หรื อ 'Risk Priority Number' อันได้ผล
คูณของ severity, occurrence และ detection ratings:
• RPN = Severity rating x Occurrence rating x Detection rating
• จำง่าย ๆ คือ
• RPN= S*O*D
• ค่า RPN ที่ได้จะใช้แสดงถึงความเสี่ ยงต่าง ๆ ทัว่ ไปแล้วค่า RPN สูง ๆ และ ค่า
severity rating สูง ๆ จะต้องพิจารณาทำการแก้ไขก่อนเสมอ

Sanmin-SCI Systems Thailand 30

• 14. Recommended actions (การดำเนินการทีถ่ ูกแนะนำให้ ทำ)
• กำหนดการดำเนินการเพื่อแก้ปัญหา (root cause) ซึ่งจะทำให้ ลดผลกระทบ หรื อ
โอกาสในการเกิด หรื อ การตรวจจับ
• 15. Responsibility (การสนองตอบ)
• การดำเนินการต่าง ๆ ในการแก้ปัญหา จะกระทำโดยใคร แผนกใด หรื อฝ่ ายใด และ
จะดำเนินการเสร็ จสิ้ นวันใด
• 16. Additional columns if wanted: (เพิม่ เติมคอลัมน์ ตามความต้ องการ)
• ผูใ้ ช้บางคนเพิ่มคอลัมน์เข้ามาเพื่อบันทึกสิ่ งที่ทำลงไป (เพื่อแก้ปัญหา) หรื อ บันทึก
สถานะในการดำเนินการ (status of action)

Sanmin-SCI Systems Thailand 31

 FMEA มีกป
ี่ ระเภท

 หัวข ้อทีผ
่ า่ นมาเราได ้ทำความเข ้าใจเกีย
่ วกับ ความ
หมายและคำศพ ั ท์ของ FMEA ไปบ ้างแล ้ว ลองมาไปถึง
ประเภทของ FMEA โดยทัว่ ไปแบ่งได ้เป็ น:
1) Concept FMEA (มองในเชิงแนวความคิด)
2) System FMEA (มองในเชิงฟังก์ชัน)
2) Design FMEA (มองในเชิงอุปกรณ์ )
3) Process FMEA (มองในเชิงกระบวนการผลิต)
4) Machinery FMEA (มองในเชิงเครื่องจักรทีใ่ ช้ ผลิต)
5) Supplier FMEA (มองในเชิงผู้ป้อนวัตถุดบิ ให้ เรานำมาใช่ ผลิต)
6) Service FMEA (มองในเชิงการให้ บริการหลักการขาย)
Sanmin-SCI Systems Thailand 32
FMEA ของ Ford Motor Company

Machine
FMEA System

Design FMEA Sub-System System FMEA

Component

System
Concept FMEA
Assembly Sub-System

Component
Process FMEA
Specification System
to FORD
Manufacturing Sub-System

Component

Sanmin-SCI Systems Thailand 33

 ข้อจำก ัดของ FMEA

 แม ้ว่าวิธก ี ารของ FMEA จะเป็ นเทคนิคทีม

่ ม
ี ป ิ ธิผล
ี ระสท
มาก ในเชงิ การวิเคราะห์ ข ้อบกพร่องเชงิ ระบบ แต่ก็มข ี ้อ
จำกัดอยูเ่ หมือนกัน ได ้แก่
ก) การตรวจสอบความผิดพลาดทีเ่ กิดจากคน (human
error)มีข ้อจำกัด
ข) มุง่ เน ้นไปทีส่ ถานการณ์เดียวของปั ญหา
ค) การตรวจสอบการรบกวนจากภายนอกมีข ้อจำกัด
ง) ผลต่าง ๆ จะขึน ้ อยูก
่ บ
ั รูปแบบของการทำงาน (mode of
operation)

Sanmin-SCI Systems Thailand 34

ขัน
้ ตอนในการทำ FMEA ทัว่ ๆ ไป

Sanmin-SCI Systems Thailand 35

 จะเริ่มด้ วยการกำหนดกระบวนการ
ทีเ่ ราต้ องการ Focus ก่ อนเสมอ

• ท่านจะทำ FMEA ท่านต้องเริ่ มจากการ

กำหนดกระบวนการ หรื อ เขียน
Process Flow ก่อนเสมอ
• เมื่อเขียนแล้ว ท่านควรรู้วา่ อินพุต และ
เอาต์พตุ ของแต่ละบล็อก คือ อะไร
• สิ่ งเหล่านี้ท่านเรี ยนไปแล้วทั้งสิ้ น

Sanmin-SCI Systems Thailand 36

 ตัวอย่างของ Process FMEA

 สมมติวา่ บริษัทหนึง่ ต ้องการ

เสนอ ทีแ ่ ขวนเสอ ื้ ดังรูป โดย
ใช ้ สกรูสอง ตัวยึดขอแขวน
เสอ ื้ เอาไว ้ ขน ั ้ ตอน การทำ
FMEA จะเป็ นดังนี้
 เราจะพิจารณาในเชิงของกระบวนการติดตั้ง
ที่แขวนเสื้ อ เราจึงถือว่า อุปกรณ์ทุกอย่างมี
ความแข็งแรง (เช่น ขอแขวนรับน้ำหนักเสื้ อ
ได้ตามที่ออกแบบไว้ ไม่หกั หรื อชำรุ ดเสี ย
หาย) และผ่านขั้นตอนในการทำ Design
FMEA มาแล้ว
Sanmin-SCI Systems Thailand 37
ขั้นตอนในการทำ Design & Process FMEA (1)

Sanmin-SCI Systems Thailand 38

ขั้นตอนในการทำ Design & Process FMEA (2)

Sanmin-SCI Systems Thailand 39

 1) Describe Product & define function

 1) เริม
่ จากระดมความคิด เพือ ่ ทำความเข ้าใจ
ผลิตภัณฑ์เสย ี ก่อน การนำเสนอ ควรจะอยูใ่ นรูปแบบ
ของ ฟั งก์ชน ั ของชน ิ้ สว่ นนัน ้ ๆ ตามทีไ่ ด ้ออกแบบไว ้
จากนัน ้ ให ้บ่งชฟ ี้ ั งก์ชน ั (Identify Function ซงึ่ หมายถึง สงิ่
ทีเ่ ราสนใจทีจ ่ ะทำ การวิเคราะห์ในตัวผลิตภัณฑ์) ให ้
ชด ั เจนมากขึน ้ ควรให ้อยูใ่ นเทอม หรือ รูปแบบทาง
วิศวกรรม
 จากตัวอย่างนี้ สงิ่ ทีบ ่ ริษัทนีเ้ สนอก็คอ ื ขอแขวนเสอ ื้
แบบยึดผนัง โดยใชสกรู ้ สองตัวยึดทีแ ่ ขวนเสอื้ ให ้
แนบกับผนัง ทำให ้มีความแข็งแรง
 ฟังก์ชนั หลักของผลิตภัณฑ์กค็ ือ แขวนเสื้ อ (รับน้ำหนักได้)
Sanmin-SCI Systems Thailand 40
 2) Identify Potential Failure Modes

 2) จากนัน ้ ทำการบ่งชล ี้ ก
ั ษณะข ้อบกพร่อง ซงึ่ หมายถึง ทำการ
แยกแยะการเกิด ลักษณะข ้อบกพร่องขึน ั ข ้างต ้น
้ ในฟั งก์ชน
แนวโน ้มทีจ ่ ะทำให ้เกิดลักษณะ ข ้อบกพร่อง ควรอธิบายให ้อยู่
ในรูปแบบทีผ ่ ลิตภัณฑ์ หรือ กระบวนการซงึ่ ผิด ปกติออกไป
จากฟั งก์ชน ั ทีต่ ้องการ (ซงึ่ ก็คอื สงิ่ ทีอ่ อกแบบไว ้ หรือ ประสท ิ ธิ
ภาพทีต ่ ้องการไม่เป็ นไปตามความต ้องการ) อันได ้แก่ สงิ่ ที่
ลูกค ้าต ้องการ สงิ่ ที่ อยากได ้ สงิ่ ทีค ่ าดหวัง ทัง้ ลูกค ้าทัง้
ภายนอกและภายใน (คำว่าลูกค ้าในทีน ่ ี้ หมายถึง การประกอบ
ย่อย หรือ กระบวนการย่อย หรือ ผู ้ใชที ้ ต่ ้องเกีย
่ วพันใน ขัน ้ ตอน
ต่อไป รวมถึงลูกค ้าท ้ายสุดทีนำ ่ ผลิตภัณฑ์ไปใช)้
 จากตัวอย่างนี้ แนวโน ้มลักษณะข ้อบกพร่องทีเ่ ป็ นไปได ้ก็คอ ื ที่
แขวนเสอ ื้ หลุด ออกมาจากผนัง (Comes off wall)
 จะสังเกตว่า เราจะไม่พิจารณาในเชิงขอแขวนหัก

Sanmin-SCI Systems Thailand 41

3 Describe Effects of Failure

 3) จากนัน ้ ทำการบ่งชผ ี้ ลกระทบทีเ่ กิดจากการเกิด

ลักษณะข ้อบกพร่อง หมายถึง ทำการแยกแยะว่า
เมือ่ เกิดข ้อบกพร่องขึน ้ แล ้ว ผลทีล ่ ก
ู ค ้าจะได ้ รับใน
ภายหลัง (เมือ ้
่ ใชงานไปแล ้ว) คืออะไร?
 จากตัวอย่างนี้ เมือ ่ ทีแ
่ ขวนเสอ ื้ หลุดออกมาจากผนัง
ผลกระทบต่อลูกค ้า ก็คอ ื เสอ ื้ จะตกลงมาสูพ ่ น
ื้ (Coat
falls on floor) ทำให้เสื้ อยับ หรื อ สกปรก ซึ่งลูกค้าย่อมไม่พึงพอใจเป็ นอย่าง
มาก

Sanmin-SCI Systems Thailand 42

 Simplified Block Diagram

Main Sub main Sub-function Components

Function function
แขวน
ื้
เสอ ขอ ยึดติดกำแพง สกรู
เกี่
End effect Localยว
Effect Failure Mode Cause

Sanmin-SCI Systems Thailand 43

 4) & 5) Determine Causes

 4) บ่งชส ี้ าเหตุตา่ ง ๆ ทีเ่ ป็ นไปได ้ หมายถึงทำการแยกแยะว่า

มีแนวโน ้มอะไร บ ้าง ทีเ่ ป็ นสาเหตุให ้เกิด ข ้อบกพร่องข ้างต ้น
จะมีกส ี่ าเหตุก็ตาม เอามาให ้หมด
 5) บ่งช ี้ root cause หมายถึง บ่งชใี้ ห ้ชด
ั เจนลงไปเลยว่า เกิดจาก
อะไรกันแน่

(ในข ้อ 4 นัน
้ เป็ นการมองในหลาย ๆ ประเด็น แล ้วนำมาเลือก
ั เจนในข ้อ 5 อีกครัง้ หนึง่ )
ให ้ชด

 จากตัวอย่างนี้ หลังจากหา root cause แล ้วพบว่า เป็ นไปได ้สอง

กรณีคอ ื สกรูเล็กเกินไป (Screw too small) และ ใสส ่ กรูแค่ตวั เดียว
(One screw omitted) (ทัง้ นีเ้ ราถือว่า ตัวแขวนมีการตรวจสอบความ
ถูกต ้องในขัน ้ ตอนการออกแบบ แล ้ว)
Sanmin-SCI Systems Thailand 44
เรานำผังก้ างปลามาช่ วยก็ได้

Sanmin-SCI Systems Thailand 45

 6) & 7) Define Severe and Occurrence

 6) หาค่าของความรุนแรงจากตารางเกีย ่ วกับ Severity Rating

หมายถึง กำหนด ระดับความรุนแรง ทีจ ่ ะสง่ ผลกระทบ
ต่อลูกค ้า หมายถึง เมือ ่ ลูกค ้าพบสงิ่ บก พร่อง จะเกิด
ปฏิกริ ย ิ าตอบสนองจริงจังในระดับใด
ในทีน ่ ใี้ ห ้ 7 ทัง้ คู่
(ดูจากหน้า 23 และ หน้าถัดไปประกอบกัน)
 7) หาค่าโอกาสในการเกิดข ้อบกพร่องข ้างต ้นโดยใชตาราง ้
Occurrence Rating
ในทีน ่ ใี้ ห ้ 5 และ 2
(สกรู เล็กเป็ นไปได้ปานกลาง จึงให้ 5 ส่ วนลูกค้าขันสกรู ตวั เดียวนั้น เป็ นไป
ได้นอ้ ย)
Sanmin-SCI Systems Thailand 46
ตัวอย่างของตารางแสดงความ
รุนแรง

Sanmin-SCI Systems Thailand 47

ตัวอย่างของตารางแสดงโอกาสใน
การเกิด

Sanmin-SCI Systems Thailand 48

 8) Design Verification

ี้ นวทางการควบคุมการออกแบบ หรือ
 8) บ่งชแ
กระบวนการ หรือทีเ่ รียกว่า current control นั่นเอง

ในทีน ่ ี้
(ในกรณีทส ี่ กรูเล็กเกินไป) มีคำแนะนำให ้ใชสกรู ้ ให ้ถูก
ต ้อง (Advise fitter of screw size) ในเอกสารการจัดซื้ อ
(ในกรณีทใี่ สส ่ กรูตวั เดียว) ให ้ลูกค ้าตรวจสอบงานทีต ่ ด
ิ
ตัง้ (Customer checks work) ในคู่มือ

Sanmin-SCI Systems Thailand 49

 9) Define Detection

้
 9) หาอัตราการตรวจจับ โดยใชตาราง Detection Rating
หมายถึง หาความสามารถในการตรวจจับ ทีม ่ อ
ี ยูใ่ น
ปั จจุบน
ั สามารถตรวจจับสาเหตุทอ ี่ าจก่อให ้เกิด
ลักษณะข ้อบกพร่องทีอ่ าจเกิดขึน
้ ก่อนถึงมือ ลูกค ้าได ้
หรือไม่

 (ในกรณี ที่สกรู เล็ก) เมื่อซื้อเข้ามาแล้ว ก็จะใช้เลย จึงไม่มีการตรวจจับซ้ำ แต่ถา้

ทำการวัดเสี ยก่อนก็จะตรวจพบ จึงให้ 7
 ส่ วนการขันสกรู ตวั เดียวนั้น เมื่อลูกค้าขันสกรู กจ็ ะรู้ทนั ที จึงให้ 3

Sanmin-SCI Systems Thailand 50

ตัวอย่างของตารางแสดงความยากง่ายใน
การตรวจจับ

Sanmin-SCI Systems Thailand 51

10) Calculate RPN

 10) คำนวณหาค่า RPN และ Final Risk Assessment หมายถึง

ประเมินหาตัวเลขทีแ ่ สดงถึงลำดับความ เสย ี่ ง (Risk
Priority Number (RPN)) ซงึ่ ได ้จาก RPN = (S) x (O) x (D)

ดังนั้น RPN ของการขนาดสกรู = 7 * 5 * 7 = 245

และ RPN ของการไขสรู ตวั เดียว = 7 * 2 * 3 = 42

Sanmin-SCI Systems Thailand 52

 11) Take action to reduce risk and asses results

 11) กำหนดการกระทำเพือ ่ ลดความเสย ี่ ง หมายถึงลงมือ

กระทำเพือ ี่ ง ลง แล ้วทำการตรวจสอบซ้ำ
่ ลดความเสย

ในทีน่ เี้ มื่อซื้ อสกรู มาให้ทำการวัดขนาดก่อน ขนาดถูกต้องจึงนำมาใช้ โดยกำหนดให ้

ใสข่ อแขวนเสอ ื้ กับสกรูทม ี่ ขี นาดถูกต ้องทัง้ สองตัวในซอง
พลาสติกเดียว กัน (Supply hook in package with correct screws) ซงึ่ ทำให ้
ตัวเลขการตรวจจับ ลดลงเหลือ 1 (หมายถึง ขนาดของสกรู
จะไม่ผด ิ อีกแน่นอน) ดังนัน ้ ค่า RPN ใหม่จะเป็ น 7 x 1 x 7 = 49
 
สว่ นอีกข ้อหนึง่ นัน
้ เราคงทำอะไรไม่ได ้ เพราะจะขึน ้ อยูก
่ บ
ั
ลูกค ้าว่า เขาจะตรวจ สอบหรือไม่ เพราะในคูม ่ อ
ื ก็บอกไว ้
้ สองตัว
แล ้วว่าต ้องใชสกรู

Sanmin-SCI Systems Thailand 53

FMEA Worksheet

Sanmin-SCI Systems Thailand 54

 QFD + FMEA (สอดคล้อง กับ หาทางป้ องกัน)

Phase 0 = Hearing customer voice เพื่อทำความเข้าใจ concept ของลูกค้า

DCP = Design Control Process

Sanmin-SCI Systems Thailand 55

END of FMEA

Sanmin-SCI Systems Thailand 56