KÜRESELLEŞME VE

ULUSLARARASI PAZARLAMA
 KÜRESELLEŞME
• Günümüz İşletmelerin çevrelerinde bulunan uluslararası çevreye
uyum sağlam için işletmeler başka ülkelerle işbirliği sağlamaktadır.
• 1980 li yıllardan sonra küreselleşme olgusuyla ulusların dışa açılmaları
sadece ihracat-ithalat değil diğer işbirliklerin de yapıldığı
görülmektedir. Ekonomistlerin ve işletmecilerin “Neoliberal” akım
olarak nitelendirdiği bu durumda daha çok üretim daha çok satış ve
daha hızlı gibi rekabetçi yaklaşımları ve kapitalizmi daha da
yaygınlaştırmıştır.
• İNTERNET in kullanımı ile bu yaygınlaşma hızlanmış ve buna bilgi çağı
olarak adlandırılmıştır.
 KÜRESELLEŞME
• Önceleri dünyaya açılmak, dünya markası olmak veya dünyayı keşfetmek herkes için bir
fırsat olarak görülmüş ve ülkeler rejim değişikliklerine giderek (Rusya’nın dağılması gibi
ve Çin dünyaya açılması) kapalı ekonomiden açık ekonomiye geçişler görülmüştür.
• Açık ekonomi ile daha çok çeşitli mal ve hizmetlerin sunulması insanların ihtiyaçlarının
yönlendirilerek daha farklı mal ve hizmetler için farklılıklar sunulmuştur. Bu durum
dünya çapında rekabeti de hızlandırmış ve insanların yaşam tarzlarının değişmesine yol
açmıştır. Sadece bol çeşit veya farklılıklar değil aynı zamanda daha ucuz olması önem
kazanmıştır.
• Küreselleşmenin getirdiği avantajlarla birlikte dezavantajların olduğu da ayrıca
bilinmektedir. Özellikle daha ucuz mal ve hizmet üretimde ucuz iş gücü kullanımı ile
insan haklarının ihlal edildiği ayrıca dünya çevre kirliliğine yol açtığı en önemli olumsuz
yanları olarak görülmektedir. Uluslararası ticarette neoliberal hareketler aşırı devlet
müdahalelerine karşı olarak çıkmıştır. Aşağıdaki tanımı yapılmıştır:
Liberal ve Neoliberalizm Yaklaşımlar
• “Neoliberalizm, öncelikle laissez-faire ekonomik liberalizmi ( bırakın yapsınlar bırakın geçsinler,
piyasa ekonomisi, refah düzeyinin arttırılması) ile ilişkili 19. yüzyıl fikirlerinin 20. yüzyıldaki yeniden
doğuşuna atıfta bulunmaktadır.
• 1929 Büyük Bunalımının ardından Keynesyen İktisat Okulunun "Müdahaleci Devlet" anlayışı bütün
dünyada önem kazanmaya başlamıştır. Keynesyen iktisat politikaları bütün dünyada 1970'li yılların
sonlarına değin uygulanmıştır. Bu politikaların bir sonucu olarak devletin ekonomideki rolü ve
işlevleri pek çok ülkede genişlemiştir. Devletin büyümesinin ortaya çıkardığı yeni sorunlar (kronik
bütçe açıkları, yüksek vergi yükü, enflasyon vb.) iktisatçıları birtakım yeni çözüm arayışlarına
yöneltmiştir. 1960'lı yıllar ve özellikle 1970'li yılların başlarından itibaren klasik liberalizmin temel
ilkelerini savunan çağdaş liberal düşünce okulları akademik ve politik çevrelerde seslerini
duyurmaya başlamıştır. (https://tr.wikipedia.org/)”
 Uluslararası Stratejiler

İhracat: Ülkeler ürettikleri ürünleri veya sahip oldukları kaynaklarını başka ülkelere satarak faaliyet gösterirler.
Dış pazarlara girmek risk taşısa da ülke ekonomisi ve işletmelere katkı sağlar. Özellikle ülke ekonomisinin ve
firmanın büyümesi bakımından önemlidir. Yerel pazarda karşılaşılan talep eksikliği dış pazarlardan sağlanır.
Birleşme (Merger) ve Satınalma (Acquisition) Stratejisi: İşletme evlilikleri olarak da adlandırılan işletme
birleşmeleri, iki veya daha fazla sayıda bağımsız işletmenin, eski kimlik ve tüzel kişiliklerini sona erdirerek,
sahip oldukları tüm varlıklarını ve yeteneklerini birleştirmek suretiyle, yeni bir isim altında bağımsız yeni bir
işletme olarak faaliyete geçmesidir. Amaç, güçlerini eşit koşullarda birleştirerek daha güçlü bir duruma gelmek
ve böylece yaşamlarını devam ettirmek, büyümek, durumlarını korumak ve rekabet üstünlüğü sağlamaktır.
Uluslararası Stratejiler
Lisans verme: Lisans verme, dış pazarlara girmede, endüstriyel ya da ticari uzmanlığın, belli bir bedel
karşılığında, kiralanması ya da satın alınmasını sağlayan bir anlaşmadır. Özellikle yeni teknoloji
kullanılmasında lisans ile ürtimin yapıldığı görülmektedir. Böylece lisans belgesi bir çeşit izin belgesidir.
Türkiye’de lisans ile üretim beyaz eşya, bilgisayar, ilaç sanayiinde görülmektedir.
Franchising: Türkçe karşılığı ‘imtiyaz’ olan franchise İngilizce bir kelimedir.Fransızca ‘affanchir’ olan verme
sözcüğünden türetilen franchisor ise ‘imtiyaz verme’olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Buradan yola çıkarak
franchising, birbirinden bağımsız iki taraf arasında oluşturulan sözleşmeye dayalı iş ilişkisini tanımlamaktadır.
Know-how yani bilgi ve destek sağlaması bakımından önemlidir. Örnek olarak McDonald’s veya Burger King
gibi dünyanın en büyük restaurant zinciri, Starbucks kahve dükkanları tüm dünya ülkelerine bu şekilde
yayılmışlardır….daha çok örnekleri vardır……
Ortak Girişim (Jointventure): Uluslararası pazarlara giriş yöntemleri içinde en çok kullanılan stratejilerden biri
ortak girişimdir. Bu yöntemde hedef pazara yönelik bir kurum oluşturmak için firmalar kaynaklarını birleştirir ve
ortak girişim geliştirirler. Örnek olarak Türkiye’de ToyotaSA, CarefurSA gibi ortakgirişimler vardır.
Doğrudan Yatırım: Dış pazarlarda ihracat ve lisans verme gibi yöntemlerle tecrübe kazanan birçok işletme bir
süre sonra daha fazla yatırım ve bağlılık gerektiren yöntemleri seçerek bir başka ülkede % 100 doğrudan yatırımı
tercih edebilir.

• KAYNAK: Stratejik Yönetim , Hayri Ülgen ve Kadri Mirze, Beta, 2017

Stratejik Yönetim, Prof.Dr. Ali AKDEMİR ve diğerleri, AÖF yayınları