ASFIKSIJA UDUŠENJE

poremećaj ili prestanak disanja,

odnosno nedostajanje kiseonika i
nagomilavanje sopstvenog
ugljen-dioksida, bilo usled povreda
ili oboljenja
 DISANJE
 normalan sastav
vazduha
 centar za disanje
 nervni sistem (frenikus)
 disajni mišići i grudni koš
 disajni putevi od nosa i
usta do plućnih alveola
 normalan sastav krvi
 sposobnost tkiva da
preuzmu kiseonik
 PODELA ASFIKSIJA PO POREKLU

 prirodne – usled oboljenja

 nasilne – usled povreda

- nasilne mehaničke asfiksije

- nasilne fizičke asfiksije
- nasilne hemijske asfiksije
 NASILNE MEHANIČKE
ASFIKSIJE

nasilan poremećaj ili prestanak

disanja uzrokovan dejstvom
mehaničkih sredstava
 KLINIČKE POJAVE ASFIKSIJA

 otežano disanje – dispneja i cijanoza

 gubitak svesti – grčevi i popuštanje
sfinktera
 prekid disanja
 terminalni pokušaji disanja
 prestanak disanja
 prestanak rada srca
trajanje 3 – 5 – 10 minuta
 ISHOD
 NESMRTAN - nesećanje (amnezija)
- kortikalna smrt (PVS)
 SMRTAN

LEŠNI NALAZ
 OPŠTI – kod svih asfiksija
 LOKALNI (MESNI) – spoljašnji i unutrašnji
specifičan za pojedine tipove stezanja
 Opšte patološkoanatomske promene
kod asfiktičnih smrti – nisu specifične

modra boja lica,

glave i vrata

cijanoza
dobro izražene mrtvačke mrlje
slivene i modre
mnogokrvnost i tačkasti krvni podlivi
vežnjača, kože lica, sluzokoža i seroza

nespecifičan
nalaz

ne u svim
slučajevima

uglavnom
kod stezanja
vrata
 Unutrašnje patološkoanatomske promene
 tečna krv
 mnogokrvnost unutrašnjih organa
 tačkasta krvarenja
 akutna napetost pluća - emfizem
 SUDSKOMEDICINSKA DIJAGNOZA
ista kod svih nasilnih mehaničkih asfiksija

 obdukcioni nalaz
- opšti asfiktički nalaz
- lokalni (mesni) nalaz udušenja
- isključenje drugih uzroka smrti
 poreklo smrti - zades, samoubistvo ili ubistvo
- druge povrede – odbrambene / probne
- okolnosti slučaja - istraga
 sudskomedicinska podela
nasilnih mehaničkih asfiksija

 STRANGULACIONE
stezanje disajnih organa vrata i
grudnog koša

 SUFOKATIVNE
zapušenje disajnih organa
 STRANGULACIONE ASFIKSIJE

 vešanje - suspensio
 zadavljenje - strangulatio funalis
 zagušenje - strangulatio manualis
 pritisak na grudni koš – compressio thoracis
 SUFOKATIVNE ASFIKSIJE
 zapušenje nosa i usta
occlusio nasi et oris
 zapušenje grkljana i grla
obturatio pharingolaryngis
 zapušenje dušnika i dušnica
obturatio tracheobronchiorum
 utopljenje - submersio
 ZAPUŠENJE NOSA I USTA
nasilno mehaničko udušenje
jednovremenim zatvaranjem otvora
organa za disanje – nosa i usta

mehanizam umiranja – udušenje zbog

nepristupačnosti prirodnih disajnih
otvora za vazduh
 ZAPUŠENJE NOSA I USTA

1. šakom
2. mekanim, za vazduh nepropusnim
materijalom
3. pritiskivanje nosa i usta o podlogu
ZAPUŠENJE NOSA I USTA
ŠAKOM

isključivo ubilačko

samoubistvo neizvodljivo
zades ne postoji
 ŽRTVE
novorođenčad
čedomorstvo odojčad,
deca
žene, nemoćni odrasli

svesni odrasli
tragovi borbe
često se kombinuje sa
zagušenjem
 S-408/75
devojka, 22 g,
nađena mrtva u jarku,
ubistvo izvršila starija
ljubomorna prijateljica
zapušenje nosa i usta
+
zagušenje

oguljotine i krvni podlivi

u predelu nosa, usta i
vrata
POVREDE – krvni podlivi (ovalni, kružni od
jagodica prstiju), oguljotine (lučne crtaste
ogrebotine od noktiju), nagnječine, razderine
sluzokože usana i desni, povrede zuba
preparisanje mekog
tkiva lica

krvni podlivi
potkožnog tkiva u
predelu nosa i usta
 Pregled žrtve silovanja
praćenog zapušenjem nosa i usta
crtasta lučna oguljotina od ivice nokta
 MOGUĆE ODSUSTVO
SPOLJAŠNJIH POVREDA
 ako se žrtva ne brani – odojče, dete,
nemoćna osoba
 pritisak nije suviše jak, bez dejstva noktiju
 ruka u rukavici
 cijanoza i tačkasta krvarenja često
nedostaju

ODSUSTVO SPOLJAŠNJIH POVREDA

NE ISKLJUČUJE ZAPUŠENJE NOSA I USTA
ne propustiti vršenje SM obdukcije
Meadow, R. (1999) Unnatural sudden infant
death. Arch Dis Child, 80(1): 7-14.

81 slučaj iz 50 porodica (u toku 18 godina) –

nakon SM obdukcije konstatovano da je odojče
umrlo prirodnom smrću (pod okolnostima koje su
ukazivale na SIDS)

naknadnim istražnim postupkom i detaljnim SM

ispitivanjem sa sigurnošću ustanovljeno da je dete
ubijeno

izvršilac – majka način – zapušenje nosa i usta

 ZAPUŠENJE NOSA I USTA
mekanim, za vazduh nepropusnim
materijalom
zadesno
samoubilačko
ubilačko
zadesno
novorođenčad, odojčad, mala deca
posteljina, delovi tela odraslih
plastična kesa
 Po podacima Consuming Product Safety
Commission svake godine u SAD oko 45 dece
smrtno strada zbog sufokacije plastičnom
kesom - 90% je mlađe od godinu dana.
obavezno upozorenje da se čuva
van domašaja dece
samoubistvo
Marzuk P.M. Hirsh C.S., Leon A.C., Stajić
M.,Hartwell N.M., Portera L: Increase in suicide
by asphyxiations in New York city after the
publication od “Final Exit”, N Eng J Med 1993;
329 (20):1508-10.

Samoubistvo upotrebom plastične kese je

trostruko povećano neposredno posle
objavljivanja ove knjige
 S-340/2003
samoubilačko zapušenje nosa i usta
S-340/2003 muškarac, 73 g, jedan sin umro od droge pre 6 godina
preko glave navukao plastičnu kesu i vezao oko vrata
oproštajno pismo drugom sinu Zoranu
 ČESTO JE ODSUSTVO
SPOLJAŠNJIH POVREDA
 cijanoza i tačkasta krvarenja često
nedostaju
 ako se kesa ukloni – nema tragova

ODSUSTVO SPOLJAŠNJIH POVREDA

NE ISKLJUČUJE ZAPUŠENJE NOSA I USTA
ne propustiti vršenje SM obdukcije
pokrivena koža lica
može biti bleđa,
eventualno sa
otiscima od
predmeta i
sasušinama,
iskrivljenim vrhom
nosa i razobličenim
usnama
starac nađen mrtav u svom stanu sa vezanim
rukama i nogama – pljačka i ubistvo
ubilačko zapušenje nosa i usta čvrsto
vezanom krpom + povrede tupinom

bleda koža lica na mestu pritiska

 SUDSKOMEDICINSKA DIJAGNOZA
ista kod svih nasilnih mehaničkih asfiksija

 obdukcioni nalaz
- opšti asfiktički nalaz
- lokalni (mesni) nalaz udušenja
- isključenje drugih uzroka smrti
 poreklo smrti - zades, samoubistvo ili ubistvo
- druge povrede – odbrambene / probne
- okolnosti slučaja - istraga
 ZAPUŠENJE NOSA I USTA
pritiskivanjem nosa i usta o podlogu

zadesno
alkoholičari, apopleksija, epileptičari
ubilačko
novorođenčad, odojčad, deca – nemoćni odrasli
samoubilačko
teško izvodljivo
obdukcioni nalaz - mrtvačke mrlje na prednjoj
strani tela – bledilo, spljoštenost i deformacija
pritisnutih delova lica
 ZAPUŠENJE GRKLJANA I GRLA
nasilno mehaničko udušenje usled
zapušenja ždrela i grkljana stranim telom

zadesno
deca, alkoholisani, psihijatrijski bolesnici
ubilačko
novorođenčad, odojčad, deca – nemoćni odrasli
samoubilačko
retkost
ZAPUŠENJE GRKLJANA I GRLA

strana tela čvrsta ili meka – zalogaj hrane

(bolus), dugme, kliker, smotuljak vate ili
papira, tampon
 čedomorstvo
zapušenje usne
duplje
ZAPUŠENJE GRKLJANA I GRLA

mehanizam umiranja

udušenje zbog zapušenja disajnog puta

refleksna smrt - oštra strana tela

nadražajem sluznice mogu aktivirati
vazovagalni refleks i dovesti do trenutne
smrti zbog srčanog zastoja
zapušenje zalogajem
hrane
bolus smrt

cela pomorandža u
otvoru grkljana
 krupni zalogaji
hrane
+
poremećen akt
gutanja

 osobe bez zuba

 halapljivo jedenje
 napitost
 psihijatrijski i
neurološki bolesnici
 M, 58g
bez zuba, proteze
u obe vilice
teška
alkoholisanost od
3,23 ‰
cijanoza lica i vrata
 bolus smrt
komad hleba
zaglavljen u
donjem delu
ždrela i na ulazu
u grkljan

M, 58 g,
bez zuba, teška
alkoholisanost od
3,23 ‰
kafanski infarkt
 PRVA POMOĆ

Hajmlihov manevar
umro u toku tuče - usled udarca pesnicom u
predelu usta polomila se gornja proteza i veći
polomljeni deo je zapušio ždrelo i ulaz u grkljan
 sve povrede na telu pojedinačno i skupno
procenjene bile su lake telesne povrede
KAKO KVALIFIKOVATI OVO KRIVIČNO DELO?
 ZAPUŠENJE DUŠNIKA I DUŠNICA
nasilno mehaničko udušenja usled
zapušenja dušnika i dušnica stranim telom
zadesno
deca, odrasli - alkoholisani, jako udisanje pri
smejanju i kašlju, upadanje u silos žita
ubilačko
novorođenčad, odojčad, deca – nemoćni odrasli
guranje glave u blato ili žito
samoubilačko
retkost – skok u silos žita
 ZAPUŠENJE DUŠNIKA I DUŠNICA
strana tela
čvrsta – semenke pasulja, kukuruza, graška,
pšenice; sitni novčići i igračke
kašasta – svareni želudačni sadržaj, blato,
zgrudvana krv

dospevanje stranih tela

kroz prirodne otvore – aktivno udisanjem ili
pasivno slivanjem
kroz rane – sekotine, ubodine
ZAPUŠENJE DUŠNIKA I DUŠNICA

mehanizam umiranja

udušenje zbog zapušenja disajnog puta

refleksna smrt - oštra strana tela

nadražajem sluznice mogu aktivirati
vazovagalni refleks i dovesti do trenutne
smrti zbog srčanog zastoja
zrno pasulja
u dušniku
 KLINIČKA SLIKA UDUŠENJA KOD
ZAPUŠENJA VEGETABILNIM STRANIM
TELIMA KOJA BUBRE
pasulj, kukuruz, grašak

 otežano disanje – dispneja i cijanoza,

kašalj, iskašljavanje, mesni bol
 smirivanje simptoma i znakova
adaptacija na strano telo
 naknadno pogoršanje i naglo udušenje
kada se vegetabilno strano telo natopi
tečnošću i nabubri + otok tkiva
 Dečak, 2 g, zdrav,
igrao se u sobi,
prisutne baba i majka,
iznenada se
zakašljao, poplavio i
brzo izgubio svest
smrtni ishod u
bolnici oko 12 sati
po prijemu

obdukcioni nalaz - zrno pasulja u dušniku

 česta greška lekara
pregleda dete u
vreme slobodnog
intervala i pomisli da
je strano telo
izbačeno - dete
pošalje kući
naknadno dolazi do
pogoršanja i
smrtnog udušenja
kada je dete van
zdravstvene ustanove

moguća optužba za nesavesno pružanje

lekarske pomoći
dete se obavezno šalje kod specijaliste ORL
Prikaz: S-228/99 N.N, m, oko 50 g, nađen mrtav na
livadi u blatu – u krvi 1,78 ‰ alkohola
zapušenje dušnika i dušnica blatom
zapušenje dušnika i
dušnica želudačnim
sadržajem
zapušenje dušnika i dušnica
želudačnim sadržajem

 zaživotno – teško
alkoholisani i besvesni
- strani sadržaj ispod IV
reda grananja dušnica
- emfizem pluća
 agonalno
 postmortalno – sadržaj nije
obilan, samo u većim
dušnicama
mikroskopski nalaz: aspirirani strani materijal u
alveolama - verovatno biljna vlakna
 UTOPLJENJE
nasilno mehaničko udušenje usled
zapušenja donjih i završnih disajnih
puteva, odnosno pluća tečnošću

tečnost utopljenja
voda – tekuća i
stajaća
nečista tečnost
vino, pivo
benzin
krv
uzrok smrti iskrvarenje
i aspiracija krvi
za utopljenje je dovoljno da otvori nosa i
usta istovremeno budu u tečnosti
ne mora celo telo da bude u vodi
 POREKLO UTOPLJENJA
ZADESNO

primarno
kupanje
slučajno upadanje u vodu
(alkoholisanost)

sekundarno
provocirano oboljenjem ili povredom
(srce, epilepsija, apopleksija, povrede glave)
skok u reku – prelom vratne kičme
sekundarno zadesno utopljenje
 samoubilačko
ulazak u vodu
skok sa mosta
muškarac, 68 godina
skočio u Savu sa mosta u Brankovoj ulici
 samoubistvo
utopljenjem

torba napunjena
kockama od kaldrme,
vezana za vrat
maramom
sprečavanje
samospasavanja
Prikaz: devojčica, 20 m, bačena u kanal vezana za
betonski blok - bacila je baba koja je pre toga ubila
snaju, a posle izvršila samoubistvo iz lovačke puške
češće od ubistva utopljenjem je pokušaj
uklanjanja žrtve ubistva bacanjem u vodu
često sa opterećivanjem
 FAZE UTOPLJENJA
imerzija – potapanje
 voljno zadržavanje disanja
 CO2 nadražuje respiratorni
centar
 inhalacija tečnosti
 borba za održavanje nad
vodom
 sufokacija – udisanje tečnosti:

 gutanje i udisanje
vode, kašljanje,
ponovo udisanje vode,
stvaranje pene
(spume)

 postepeno gubljenje svesti, ulazak vode u

pluća i želudac
 duboka koma, konvulzije, zastoj disanja i
zastoj srca
 SPUMA ILI PENA
rezultat mešanja
udahnute tečnosti,
vazduha koji se nalazi u
plućima i sluzi u
bronhiolama
nije patognomoničan nalaz
epilepsija, edem pluća
penušava tečnost u disajnim putevima
spumozni ili akvozni emfizem
 SPUMOZNI EMFIZEM
je specifičan i pouzdan obdukcioni nalaz
za dijagnostikovanje utopljenja
kod leševa kod kojih nije počeo razvoj
postmortalnih promena

tečnost utopljenja u želucu i crevima

strana tela iz tečnosti

u plućima, krvi i digestivnom traktu
Dijatomeje - silikatne alge u vodi

smatralo se da je njihovo prisustvo u

organima siguran znak zaživotnog
utopljenja ( Incze, 1941)
Nalaz dijatomeja u kostima - pouzdan
znak utopljenja kod putrefakcije
Dijatomeje: u telo dospevaju i putem jela i pića
Utopljenje plivača:
 refleksna smrt (srčani zastoj) u vodi je
rezultat vazovagalne stimulacije koja nastaje
zbog nadražaja sluzokože nosa, uva, grla i
dr. hladnom vodom
 laringospazam je protektivni faktor, ali i uzrok
nastajanja suvih pluća (“dry lungs”) kod
utopljenika,
 kod 10-12% utopljenika nalaze se “suva
pluća”
LEŠEVI IZ VODE
 LEŠEVI IZ VODE – SM problemi
 Identifikacija leša
 Koliko dugo je telo boravilo u vodi
 Poreklo smrti - prirodna ili nasilna
 Uzrok prirodne smrti
 Uzrok nasilne smrti - utopljenje ili ne
 Poreklo utopljenja - zades (primarno ili
sekundarno), samoubistvo, ubistvo
 Druga nasilna smrt - uzrok i poreklo - zades,
samoubistvo, ubistvo
 Analiza povreda
 Analiza povreda – zaživotne, agonalne,
posmrtne – prenošenje leša strujom vode, dno,
čamci, brodovi, mostovi, ribe
tragovi mulja na više mesta na telu
naježenost kože butina
 tumescencija
(pseudomaceracija)
kože jagodica prstiju
koža pralje
tumescencija - bubrenje kože
samo znak boravka tela u vodi
tumescencija kože tabana
 Koliko dugo je telo boravilo u vodi ?
tumescencija – 2-3 sata jagodice prstiju, 2-3
dana dlanovi, 5-6 dana nadlanice

skidanje epidermisa u vidu rukavica sa

šaka i čarapa sa stopala - 10-15 dana
sloj algi na koži
Leš iz vode
truljenje
 devojčica, 3,5 g, nestala za vreme porodične
zabave na splavu - telo nađeno nekoliko meseci
kasnije saponifikovano
 LEGENDA O LENDRU I HEROJI
Mladić sa obala Helesponta zaljubio se u Afroditinu
sveštenicu, prelepu Heroju…
Utopio se preplivavajući Helespont
da bi je tajno posetio – ZADES !
Ona se bacila u vodu kad je ugledala
njegovo telo u talasima – SAMOUBISTVO !