Pengajian Am

Penggal 1

Struktur & Sistem Pentadbiran

I. Bidang Kuasa Kerajaan Persekutuan
II. Bidang Kuasa Kerajaan Negeri
III. Bidang Kuasa Kerajaan Tempatan
IV. Sumber Kewangan Kerajaan Di Malaysia

Oleh :
Mohammad Nooraiman Bin Mohd Hafid
Muhammad Syafiqurrahman Bin Hermadi
Muhammad Aqiff Bin Muhammad Shariff
Arsad Bin Ahmad
 Bidang kuasa kerajaan
persekutuan
Tanggungjawab pentadbiran kerajaan
Persekutuan ditentukan mengikut bidang kuasa
perundangan persekutuan, iaitu berasaskan
kepada Jadual Kesembilan Perlembagaan
Persekutuan. Kerajaan Persekutuan
bertanggungjawab dalam semua aspek
pentadbiran berkaitan dengan Senarai
Persekutuan dan Senarai Bersama sahaja.
 Pembahagian Kuasa Perundangan berasaskan Senarai
Bersama:-
1.
1. Kebajikan
Kebajikan Masyarakat
Masyarakat
2.
2. Biasiswa
Biasiswa
3.
3. Ternakan
Ternakan
4.
4. Perlindungan
Perlindungan binatang
binatang dan
dan burung
burung liar.
liar.
5.
5. Perancangan
Perancangan Bandar
Bandar dan
dan kampung.
kampung.
6.
6. Pemaritan
Pemaritan dan
dan pengairan
pengairan
7.
7. Pemulihan
Pemulihan tanah
tanah perlombongan
perlombongan
8.
8. Pemulihan
Pemulihan tanah
tanah perlombongan.
perlombongan.
9.
9. Kutu
Kutu rayau
rayau dan
dan penjaja-penjaja
penjaja-penjaja beredar.
beredar.
10.Kesihatan
10.Kesihatan awam,
awam, kebersihan
kebersihan dan
dan mencegah
mencegah penyakit.
penyakit.
11.Perumahan.
11.Perumahan.
12.Kebudayaan
12.Kebudayaan dandan sukan.
sukan.
Bidang kuasa Kerajaan Persekutuan Berdasarkan Senarai Persekutuan berikut :-

1. Hal-ehwal luar negara: Kementerian Luar Negeri dan Wisma Putra.

2. Pertahanan negara: Kementerian Pertahanan
3. Keselamatan dalam negeri: Jabatan Polis, Imigresen.
4. Undang-undang dan kehakiman/keadilan: Mahkamah Awam Sivil dan Jenayah.
5. Kewarganegaraan persekutuan: Jabatan Pendaftaran Negara.
6. Jentera Kerajaan: Kementerian, jabatan dan agensi awam
7. Kewangan: Kementerian Kewangan, Bank Negara, Perbendaharaan Negara.
8. Perdagangan dan perusahaan: MITI, MATRADE
9. Perkapalan dan pelayaran; Perikanan: Kementerian Pengangkutan.
10. Perhubungan dan Pengangkutan: Kementerian Pengangkutan.
11. Kerja-kerja persekutuan: Kerja Raya dan Pembekalan utility.
12. Kerja penyelidikan/siasatan: Bancian , penyelidikan sains dan teknik
13. Pelajaran: Pelajaran Persekutuan.
14. Ubat dan kesihatan: Kementerian Kesihatan.
15. Buruh dan Keselamatan social: Kementerian Tenaga Manusia dan Jabatan Buruh.
16. Hari Pelepasan Persekutuan: Jabatan Perdana Menteri
17. Akhbar dan penapisan: Kementerian Keselamatan
18. Syarikat Kerjasama: Kementerian Pembangunan Usahawan dan Koperasi
19. Pelancongan: Kementerian Pelancongan
20. Kebajikan orang asli: Jabatan Hal Ehwal Orang Asli.
 Pembahagian Kuasa Perundangan berasaskan
Senarai Negeri:-
1. Hal ehwal agama Islam
2. Tanah
3. Pertanian dan Perhutanan
4. Kerajaan Tempatan
5. Jentera pentadbiran kerajaan negeri
6. Kerja-kerja negeri dan kerja air.
7. Hari kelepasan negeri .
8. Penyu dan menangkap ikan di sungai.
9. Siasatan bagi maksud negeri
10. Persekutuan, muzium serta rekod purbakala dan
sejarah.
 Yang di-Pertuan Agong
#YDPA
• Bertindak sebagai ketua negara Persekutuan.
• Baginda ialah pemegang kuasa tetinggi Persekutuan.
• Baginda dipilih oleh Majlis Raja-Raja dan menjalankan
kuasa berdasarkan prinsip raja berperlembagaan.
• Ketua dalam semua sistem kerajaan ; Badan Perundangan
#Legislatif, Badan Pelaksana #Eksekutif, Badan
Kehakiman #Judisiari
• YDPA boleh meletakkan jawatan atau dilucutkan jawatan
oleh Majlis Raja-Raja dgn undi sekurang-kurangnya 5
orang ahli.
• Baginda menjalankan kuasa berdasarkan kuasa nasihat
dan budi bicara.
 Bidang Kuasa YDPA (Sistem Pentadbiran)

YDPA

Kuasa
Kuasa
Budi
Nasihat
Bicara

Tidak
Melantik Mempersetujui
Melantik Melantik Memperken
Setiausaha Melantik PM Permintaan
Senator YDP Negeri ankan RUU Membubarkan
Dewan
Parlimen

Melantik
Ketua Memanggil
Melantik Audit,PN,KPN,
Mengisytihar Mesyuarat
Jemaah KHN,Hakim-
kan Darurat Hakim &
Khas Raja-
Menteri
Anggota Raja
Suruhanjaya
 Jadual menunjukkan beberapa kuasa nasihat yang ditentukan
oleh perlembagaan atau tanggungjawab nasihat kepada Yang
di-pertuan Agong.
Bidang Kuasa Yang di-Pertuan Agong Bertindak atas
Kuasa Nasihat :-
• Melantik senator di Dewan Negara
• Melantik speaker Dewan
• Melantik Yang Dipetua Negeri
• Memperkenankan rang undang-undang persekutuan
• Membuka persidangan dewan
• Menyampaikan titah ucapan
• Mengistiharkan undang-undang darurat
• Melantik Ketua Audit Negara, Ketua Setiausaha Negara, Peguam Negara dan Ketua Polis
Negara.
• Melantik jemaah menteri
• Melantik Ketua Hakim Negara dan hakim-hakim Mahkamah Persekutuan
• Melantik Hakim Mahkamah sesyen
 Senarai Halangan dalam Tanggungjawab Yang di-pertuan

Agong

• Melibatkan diri secara giat dalam perniagaan.

• Memegang jawatan bergaji.

• Meninggalkan Malaysia lebih 15 hari kecuali dengan izin Majlis

Raja-Raja atau lawatan ke luar negara.

• Menerima gaji dari negeri baginda sendiri.

• Menjalankan kuasa sultan di negeri sendiri kecuali ketua agama

islam negeri, pindaan perlembagaan negeri serta pelantikan
Pemangku Raja atau jemaah Pemangku Raja.
 TYPDA
• Seseorang raja/sultan layak menjadi YDPA
• TYDPA dipilih melalui Majis Raja-Raja
• TYDPA tidak secara automatik menjadi YDPA jika berlaku
kemangkatan
• Membantu YDPA sewaktu keuzuran YDPA & ketika YDPA
berada diluar negara
• TYDPA tidak akan mengisi kekosongan secara automatik
• TYDPA akan memangku sehingga MRR membuat pemilihan
semula
 Majlis Raja-Raja Melayu
Dianggotai oleh Sembilan raja-raja Melayu dan empat orang yang Dipertua Negeri.
Setiausaha Majlis Raja-Raja ialah Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja. Hanya
Sembilan raja-raja berhak memilih dan dipilih sebagai Yang di-Pertuan Agong. Majlis
Raja-Raja merupakan badan penyelarasan antara Kerajaan Persekutuan dengan
Kerajaan negeri. Fungsi Majlis Raja-Raja ialah:-

• Memilih atau memecat Yang di-Pertuan Agong.

• Menimbang perkara berkaitan dasar negara; termasuk perlantikan
hakim, Ketua Audit Negara dan semua ahli suruhanjaya.
• Menyetujui atau sebaliknya tentang apa-apa perbuatan, amalan atau
upacara agama yang melibatkan seluruh Persekutuan.
• Menyetujui atau sebaliknya tentang segala fungsi yang melibatkan
persetujuan majlis tersebut seperti pengubahan sempadan pilihan
raya dan kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera di
Sabah dan Sarawak.
 Suruhanjaya
Suruhanjaya merupakan suatu badan bebas. Ahli-ahlinya dilantik oleh Yang di-
pertuan Agong. Terdapat 3 jenis suruhanjaya iaitu Suruhanjaya Pilihan Raya,
Suruhanjaya Perkhidmatan dan Suruhanjaya Di Raja:

• Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR): Berfungsi menjalankan pilihan

raya.
• Suruhanjaya Perkhidmatan: Berfungsi menguruskan anggota
perkhidmatan dari segi perlantikan, kenaikan pangkat atau tindakan
tata tertib.
• Contoh; Suruhanjaya Perkhidmatan Awam, Suruhanjaya
Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang, Suruhanjaya
Pasukan Polis, Majlis Angkatan Tentera,
• Suruhanjaya Di Raja: Berfungsi menjalankan siasatan, rumusan
dan cadangan atas nama Yang di-Pertuan Agong untuk
disampaikan kepada kerajaan.
• Contoh suruhanjaya: Suruhanjaya Athi Nahappan (1976)
penyusunan semula Pihak Berkuasa Tempatan, Suruhanjaya
Penambahbaikan Perkhidmatan Polis (2000).
 Ketua Audit Negara
• Tugas Ketua Audit Negara ialah mengaudit akaun
Persekutuan negeri, akaun Pihak Berkuasa
Tempatan dan akaun organisasi awam yang
mengurus wang awam.
• Ketua Audit Negara bertanggungjawab kepada
Dewan Rakyat.
• Laporan Ketua Audit Negara dipertimbangkan
oleh Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara.
 Jemaah Menteri #Kabinet
• Kabinet di ketuai oleh Perdana Menteri.
• Beliau ialah Ketua Eksekutif.
• Perdana Menteri perlu mandat kepercayaan majoriti ahli kabinetnya.
• Anggota kabinet berasal dari Dewan Rakyat, tetapi boleh berasal dari Dewan Negara.
• Setiap ahli jemaah menteri akan memegang portfolio di sesebuah kementerian.
• Fungsi kabinet adalah membincangkan, menggubal dan menyelaras dasar-dasar
Kerajaan Persekutuan.
• Seseorang menteri boleh membawa kertas kabinet yang mengandungi usul-usul
perundangan atau kaedah perlaksanaan bagi pihak kementeriannya.
• Keputusan kabinet merupakan keputusan kolektif. Mana-mana anggota jemaah menteri
yang tidak bersetuju dengan keputusan kabinet perlu meletak jawatan.
• Dari segi tanggungjawab, seseorang menteri kabinet tertakluk kepada tanggungjawab
individu.
• Mesyuarat kabinet turut dihadiri oleh ahli ex-officio iaitu Ketua Setiausaha Negara
selaku Setiausaha Kabinet, Peguam Negara dan Ketua Perbendaharaan Negara.
• Semua arahan kabinet dijalankan oleh jentera pentadbiran kerajaan persekutuan. Kabinet
turut dibantu oleh jawatankuasa, iaitu Jawatankuasa Tetap dan Jawatankuasa Khas.
• Jawatankuasa dipengerusikan oleh seorang menteri dan dibantu oleh menteri dan
pegawai-pegawai kementerian.
 Jabatan Perdana Menteri
• Merupakan Pejabat Utama Pentadbiran Persekutuan dan paling
penting antara semua kementerian.
• JPM juga merupakan kementerian utama yang membentuk dan
menyelaras dasar-dasar kerajaan.
• Ketua di Jabatan Perdana Menteri ialah Perdana Menteri.
• Selain itu, terdapat Timbalan Perdana Menteri serta beberapa orang
Menteri di Jabatan Perdana Menteri.
• Ketua Pentadbir Utama di JPM ialah Ketua Setiausaha Negara.
• Beliau juga merupakan penasihat Perdana Menteri.
• Fungsi Jabatan Perdana Menteri ialah:
• 1) Merancang, merumus dan menyelaraskan semua dasar negara.
• 2) Menyelaras semua dasar yang dipertanggungjawab kepada semua
kementerian dengan cekap dan berkesan.
• 3) Mengurus semua urusetia di bawah kendalian JPM, iaitu Majlis
Perancangan Negara, Majlis Pembangunan Negara, Majlis
Keselamatan Negara, Majlis Tindakan Ekonomi Negara dan Majlis
Khidmat Negara.
 Agensi-agensi Dibawah JPM
 Jabatan & Agensi :-
• Jabatan Peguam Negara.
• Jabatan Audit Negara
• JAKIM
• Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia
• FELDA

 Suruhanjaya :-
• SUHAKAM
• SPAD
• SPRM
• SPA
• SPR

 Syarikat :-
• Petronas
• Proton
• Institut Integriti Malaysia (IIM)
• PEMANDU Corporation
• Talent Corporation Malaysia
• Unit Peneraju Agenda Bumiputera (TERAJU)
 Kementerian
• Kementerian diketuai secara eksekutif oleh seorang menteri.
• Kementerian merupakan agensi tertinggi dalam struktur pentadbiran
Persekutuan.
• Ia juga merupakan jentera utama pentadbiran kerajaan Persekutuan.
• Sehingga Julai 2007, terdapat 28 buah kementerian.
• Di sesebuah kementerian , seseorang menteri lazimnya dibantu oleh
seorang atau lebih Timbalan Menteri, bergantung kepada saiz dan
tanggungjawab sesebuah kementerian.
• Setiap kementerian mempunyai setiausaha Parlimen.
• Setiausaha Parlimen dilantik oleh Perdana Menteri sama ada dari kalangan
ahli Dewan Rakyat ataupun ahli Dewan Negara.
• Ketua pentadbir utama di sesebuah kementerian dan dibantu oleh beberapa
Setiausaha Kementerian.
• Secara umumnya tiap-tiap kementerian berperanan menggubal dasar,
merancang, mengawal dan menyelaras pelaksanaan program-program
kementerian.
 Jabatan-Jabatan
• Jabatan ialah sebuah agensi pelaksana pentadbiran yang penting dan terletak di
bawah pengawasan sesebuah kementerian.
• Kebanyakan jabatan yang dimiliki oleh Persekutuan mempunyai cawangan-
cawangan di peringkat negeri dan daerah.
• Contohnya Kementerian Pelajaran mempunyai Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) dan
Pejabat Pelajaran Daerah (PPD).
• Terdapat juga jabatan yang beroperasi di Peringkat Persekutuan sahaja seperti Wisma
Putra yang mengendalikan hal-ehwal luar negara mengikut ketetapan Kementerian
Luar Negara.
• Berikut beberapa contoh jabatan yang bertanggungjawab kepada sesebuah
kementerian:-
• 1)Kementerian: Keselamatan Dalam Negeri –
• Jabatan: Jabatan Polis, Jabatan Imigresen, Jabatan Pendaftaran Negara.
• 2) Kementerian: Kewangan – Jabatan: Jabatan Perbendaharaan, Jabatan Kastam,
Lembaga Hasil Dalam Negeri.
• 3) Kementerian: Pelajaran – Jabatan: Jabatan Pelajaran Negeri dan Daerah, Dewan
Bahasa dan Pustaka.
• 4) Kementerian: Kementerian Kerja Raya – Jabatan: Jabatan Kerja Raya, Jabatan
Ukur.
• 5) Kementerian: Kementerian Pengangkutan – Jabatan: Jabatan Pengangkutan Jalan,
PUSPAKOM.
Perbadanan Awam: Badan Berkanun & Badan
Tidak Berkanun
• Perbadanan awam merupakan pertubuhan diperbadankan oleh kerajaan sama ada
melalui undang-undang Status ataupun Akta Syarikat.
• Badan Berkanun terdiri daripada dua bentuk, iaitu Badan Berkanun Persekutuan
(ditubuhkan di bawah Akta Parlimen) dan Badan Berkanun Negeri (ditubuhkan di
bawah Enakmen atau Ordinan Negeri):-
• 1.Badan Berkanun Persekutuan:-
• Berkaitan Pembangunan Tanah dan Wilayah.
• Contohnya RISDA, FELDA, FELCRA, DARA, KEJORA, KETENGAH, JENGKA,
KESEDAR. Berkaitan Pertanian dan Pembangunan Luar Bandar.
• Contohnya MAJUTERNaK, FAMA, MARDI, MARDEC, LPP, LKIM, PORIM.
• 2. Berkaitan dengan pembangunan ekonomi negeri (PKN).
• Contoh Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri Selangor, Perbadanan Memajukan
Iktisad Negeri Terengganu (PERMINT) dan Sebagainya.
Contoh Badan Berkanun & Tidak Berkanun
• Badan Tidak Berkanun ditubuhkan melalui Akta Syarikat di
mana kerajaan mempunyai kepentingan.
• Fokus utama badan ini ialah memperoleh keuntungan,
berbanding badan berkanun yang mengutamakan perkhidmatan
masyarakat.
• Badan Tidak Berkanun boleh ditubuhkan oleh Badan Berkanun
(seolah-olah sebagai anak syarikat) ataupun oleh entiti lain.
• Contohnya:-
• 1.Badan Berkanun: PETRONAS – Badan Tidak Berkanun:
PETRONAS DAGANG
• 2. Badan Berkanun: MARA – Badan Tidak Berkanun: MARA
HOLDINGS
• 3. Badan Berkanun: FELDA – Badan Tidak Berkanun: FELDA
NIAGA.
 Bidang Kuasa Kerajaan Negeri
• Tadbir urus negeri dilaksanakan melalui struktur yg
telah mantap. Struktur pentadbiran negeri dapat
dilihat drpd perkara yg berikut :
a) Sultan atau Raja atau YDPB atau YDPN
b) MB atau KM
c) Majlis Mesyurat Kerajaan/(Kabinet Negeri-
Sabah)/(Majlis Tertinggi-Sarawak)
d) Jabatan & Agensi
e) Peringkat Pentadbiran
f) Perbadanan Awam Negeri
g) Suruhanjaya Perkhidmatan Negeri
 Sultan/Raja/YDPB
• Berperanan sbg Ketua Negeri
• Sultan terdapat di 7 buah negeri di
Semenanjung
• Raja hanya terdapat di negeri Perlis
• YDPB hanya terdapat di NS
• Sultan & Raja dilantik menduduki takhta
berasakan amalan warisan keturunan
• YDPB di NS dilantik atas pemilihan Undang.
 Bidang Kuasa Sultan/Raja/YDPB
Kuasa Budi Bicara
i. Melantik MB
ii. Memberi persetujuan membubarkan DUN atas permintaan MB
iii. Permintaan mengadakan mensyuarat Majlis Raja-Raja
iv. Melantik Jemaah Pemangku Raja/Pemangku Raja, waris &
permaisuri
v. Bersetuju memberikan kurniaan Darjah Kebesaran Negeri
• Kuasa Nasihat
i. Dinasihati oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan & Majlis Pengamounan
serta Hakim Besar
ii. Melantik antara 4-8 orang ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
#EXCO
iii. Mengampunkan pesalah jenyah kecil
iv. Memperkenankan RUU negeri
v. Merasmikan persidangan DUN
 Had Kuasa Sultan/Raja/YDPB
• Tidak boleh terlibat dgn perniagaan &
politik
• Boleh didakwa atas sifat peribadi di
Mahkamah Khas Raja-Raja dgn izin
Peguam Negara
• Tidak boleh melaksankan tugasan
seorang Sultan/Raja di negeri sendiri
melainkan kuasa agama, pengurniaan
kebesaran & penggubalan undang2 negeri
 Yang Dipertua Negeri
• Berperanan sbg Ketua Negeri, di PP,
Melaka, Sabah & Sarawak
• Merupakan sebahagian drpd anggota
mesyuarat Majlis Raja-Raja
 Pelantikan YDPN
1. Dilantik oleh YDPA setelah berunding dgn Ketua
Menteri utk perkhidmatan berasaskan tempoh 4
tahun sekali tanpa had
2. Tempoh lantikan boleh dilanjutkan selama mana
Perkenan YDPA
3. Lantikan boleh terputus jika YDPA memecat
beliau melalui perwakilan 2/3 ahli DUN
4. Boleh meletak jawatan dengan menulis surat
kpd YDPA
 Bidang Kuasa YDPN
• Melantik Ketua Menteri
• Memberi persetujuan membubarkan DUN atas
permintaan KM
• Melantik Ahli Mesyuarat Kerajaan Negeri dhn
nasihat KM
• Dlm aspek perundangan negeri, beliau
merasmikan & berucap dlm Persidangan DUN.
Beliau juga meluluskan Enakmen atau Ordinan
Negeri.
• Dlm bidang kehakiman, beliau melantik majistret
atas nasihat Hakim Besar
Malaya/Sabah/Sarawak
• Beliau juga merupakan Pengerusi Lembaga
Pengampunan
 Had Kuasa YDPN
• Tidak boleh menjadi YDPA
• Tidak terlibat dlm memilih YDPA
• Dilarang bergiat dlm perniagaan & politik
• Boleh didakwa (sama ada atas sifat
peribadi atau rasmi) di mahkamah awam
• Tidak mewariskan jawatan
 Menteri Besar
Kriteria pelantikan MB adalah spt berikut :-
a) Beragama Islam
b) Warganegara Malaysia (secara kuat kuasa undang2)
c) Ahli DUN yg mendapat kepercayaan majoriti
d) Mendapat perkenan Sultan

- Utk jawatan Ketua Menteri, tidak menyatakan syarat

Agama kerana pelantikan mestilah atas perkenan YDPN
- Seseorang MB atau KM dilantik dgn mendapat
kepercayaan & sokongan majoriti ahli DUN
 Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
#MMKN #EXCO
• merupakan agensi tertinggi pentadbiran negeri
• MMK adalah pelaksana kuasa eksekutif yg dimiliki oleh
Sultan/Raja/YDPB/YDPN
• MB & Ahli EXCO akan memegang portfolio yg
ditentukan oleh MB/KM
• Di Sabah & Sarawak, MMKN dikenali sbg Kabinet Negeri
& Majlis Tertinggi
• Di Sarawak terdapat juga jawatan Menteri yg
bertanggungjawab membantu Menteri Kabinet Negeri
• Contohnya, di Sbh & Srwak, terdapat portfolio Menteri
Pelancongan Alam Sekitar, Teknologi Hijau & Hal Ehwal
Pengguna
• Kabinet Negeri di Srwak & Sabah dinamakan sbg
Kementerian
 Keanggotaan MMKN
• Diketuai oleh MB/KM selaku Ketua Badan
Eksekutif Negeri
• Semua ahli MMKN adalah ketua kpd
jawatankuasa yg ditubuhkan mengikut keperluan
portfolio
• Ahli MMKN mestilah terpilih drpd ahli DUN
sahaja
• MMKN dianggotai oleh 3 orang ahli ex-offio, iaitu
Setiausaha Kerajaan Negeri, Penasihat
Undang2 Negeri, & Pegawai Kewangan Negeri
• Pegawai Kerajaan Negeri akan dilantik sbg
Setiausaha kpd Jawatankuasa tersebut
 Bidang Kuasa MMKN
• MMKN berfungsi merancang dasar2
pembangunan negeri & bertindak
menjalankan pemerintahan negeri
• Bertindak sbg penasihat utama
pentadbiran kpd Sultan/Raja/YDPB/YDPN
• Ahli EXCO lazimnya memegang satu
portfolio negeri spt EXCO Pelajaran,
EXCO Perumahan dsb (Di Sabah & Srwk,
jawatan diatas dikenali sbg Menteri
Pertanian, Menteri Pelancongan dsb)
• Merupakan pembentuk dasar & badan
pemerintah tertinggi negeri
 Jabatan Utama Negeri
Dua kategori jabatan di setiap negeri adalah
spt yg berikut :
a) Jabatan Negeri
• Sebahagian jabatan negeri akan
bertanggungjawab penuh kod kerajaan negeri
shj manakala sebahagian lain kpd Kerajaan
Pusat
b) Cawangan Jabatan Persekutuan
• Bertanggungjawab kpd Kerajaan Persekutuan
ttp tertakluk kpd usaha penyelarasan oleh
kerajaan negeri
• Contohnya, hari bekerja Jabatan Pendidikan
Negeri tertakluk kpd cuti yg diwartakan oleh
kerajaan negeri
 Jabatan Negeri
a) Jabatan utama
b) Jabatan cawangan Persekutuan
• Jabatan Utaman negeri adalah Pejabat
SUK, Pejabat Kewangan Negeri, Pejabat
Penasihat Undang2 Negeri, & Unit
Perancang Ekonomi Negeri
• Pejabat Cawangan Persekutuan termasuk
Pejabat Setiausaha Persekutuan &
Pejabat Kewangan Persekutuan
 Pejabat Setiausaha Kerajaan
Negeri #PSUK
Mengandungi individu yg berikut :
• MB atau KM
• Semua ahli EXCO
• SUK merupakan pegawai tadbir utama &
penasihat utama kepada MB & MMKN
Fungsi PSUK :
• Merancang dasar2 pembangunan &
ekonomi
• Menyelaras pelaksanaan dasar2 kjaan
negeri termasuk arahan kpd Pejabat
Daerah
 Setiausaha Kerajaan Negeri
• SUK dilantik oleh JPA Persekutuan
melalui Ketua Setiausaha Negara
• Mengambil minit mesyuarat EXCO
• Melaksana arahan MB atau MMKN di
peringkat jabatan, jawatankuasa &
agensi2 negeri
• Menjadi ahli jawatankuasa Perhubungan
antara kerajaan persekutuan dgn kerajaan
negeri
PIHAK BERKUASA
TEMPATAN
• PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN KERAJAAN TEMPATAN
• KERAJAAN TEMPATAN DIKENALI JUGA SEBAGAI PIHAK
BERKUASA TEMPATAN (PBT).
• CONTOH PBT YG TERDAPAT DI MALAYSIA IALAH DEWAN
BANDARAYA KUCHING (SARAWAK),DEWAN BANDARAYA KOTA
KINABALU (SABAH), MAJLIS BANDARAYA KUALA TERENGGANU
(TERENGGANU), MAJLISBANDARAYA SHAH ALAM,MAJLIS
PERBANDARAN SELAYANG (SELANGOR)
• KERAJAAN TEMPATAN MERUPAKAN PERINGKAT/LAPISAN
KETIGA SISTEM/STRUKTUR KERAJAAN DI MALAYSIA &
MEMPUNYAI KUASA BERASINGAN (AUTONOMI).
 ORGANISASI PIHAK BERKUASA TEMPATAN
1. SETIAP PBT MENGANDUNGI KETUA EKSEKUTIF,AHLI EX-OFFICIO DAN AHLI
MAJLIS.
2. KETUA EKSEKUTIF PBT ADALAH TERTAKLUK KEPADA JENIS PBT SEPERTI
BERIKUT:
(a) DEWAN BANDARAYA DAN KOTA MAJLIS BANDARAYA (TERMASUK
BANDARAYA KOTA
KINABALU DAN MAJLIS BANDARAYA KUCHING SELATAN) DIKETUAI
OLEH DATUK
BANDAR/MAYOR YANG DILANTIK OLEH KERAJAAN NEGERI.
(b) MAJLIS PERBANDARAN DAN MAJLIS DAERAH DIKETUAI OLEH YANG
DIPERTUA MAJLIS.
(c) SETIAUSAHA KERJA DIJALANKAN OLEH SETIAUSAHA PBT/SETIAUSAHA
MAJLIS.
(d) BILANGAN TERSEBUT BOLEH BERTAMBAH MENGIKUT KELULUSAN
KERAJAAN NEGERI.
(e) LAZIMNYA AHLI MAJLIS PERBANDARAN MENGANDUNGI ANTARA 8-24
ORANG YANG
DILANTIK OLEH KERAJAAN NEGERI.
(f) DI SARAWAK DAN SABAH KETUA PBT DIANAMAKAN PRESIDEN ATAU
PENGERUSI.
3. SETIAP AHLI MAJLIS PBT MEMEGANG TUGAS SEBAGAI JAWATANKUASA
SEPERTI YANG
BERIKUT : (a) JAWATANKUASA PERUMAHAN.
(b) JAWATANKUASA PENIAGA BERGERAK.
(c) JAWATANKUASA PELABURAN.
(d) JAWATANKUASA KEBERSIHAN & KESIHATAN.
(e) JAWATANKUASA INFRASTRUKTUR.
BIDANG KUASA PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)
1. KUASA PBT HANYA DALAM LINGKUNGAN KAWASAN
PERSEKITARAN
PEKAN-PEKAN ATAU BANDAR SAHAJA.IA TAK TERMASUK
KAWASAN
KAMPUNG.
2. KUASA BERASINGAN (AUTONOMI) PBT MERANGKUMI PERKARA
BERIKUT:
(a) MEMBUAT UNDANG-UNDANG KECIL PBT MASING-MASING.
(b) MENENTUKAN,MENGUTIP DAN MENGURUS SENDIRI CUKAI
DAN SEWA.
(c) MEMBUKA DAN MELUASKAN KONTRAK.
(d) MEMILIKI HARTA.
(e) MENUBUHKAN KUMPULAN WANG PIHAK BERKUASA
TEMPATAN
SENDIRI.
(f) MENGENAKAN KOMPAUN DAN MELAKSANAKAN
PENDAKWAAN.
TERDAPAT EMPAT KATEGORI UMUM TANGGUNGJAWAB PBT,IAITU :

BENTUK TUGAS AKTIVITI

MERANCANG PEMBANGUNAN TANAH
UNTUK KELESTARIAN ALAM.CONTOH
ALAM SEKITAR MENYEDIAKAN DAN MEMLULUSKAN
PELAN PEMBANGUNAN TANAH UNTUK
PERUMAHAN,INDUSTRI,TAMAN REKREASI
MENYEDIAKAN KEMUDAHAN SOSIAL
DAN SEBAGAINYA.
UNTUK PENDUDUK SEPERTI
KEMUDAHAN
PASAR,STADIUM,PONDOK
SOSIAL
BAS,PERKHIDMATAN LAMPU DAN
PENGURUSAN SAMPAH.
MELAKSANAKAN PEMANTAUAN
PERLINDUNGA TERHADAP KEBERSIHAN DAN
N KESELAMATAN AWAM MELALUI
PENGUATKUASAAN UNDANG-UNDANG.
MENINGKATKAN AKTIVITI EKONOMI
SETEMPAT DENGAN MERANCANG
PEMBINAAN PREMIS PERDAGANGAN DAN
PEMBANGUNA PERNIAGAAN.KEMAJUAN INI TURUT
N EKONOMI MENINGKATKAN SUMBER PENDAPATAN
PBT MEMALUI CUKAI DAN BAYARAN
PERKHIDMATAN SEWAAN HARTA PBT
SENDIRI
KUASA KERAJAAN NEGERI KE ATAS PIHAK
BERKUASA TEMPATAN
• 1. KUASA KERAJAAN NEGERI KEPADA PBT MERANGKUMI
PERKARAYANG BERIKUT :
•
(a) MELULUSKAN ANGGARAN BELANJAWAN YANG DICADANGKAN OLEH
PBT.
• (b) MELULUSKAN PINJAMAN PBT KEPADA NEGERI ATAU PIHAK LAIN.
(c) MELULUSKAN PERJAWATAN BAHARU DALAM PBT.
(d) MEMBERIKAN PENGESAHAN TERHADAP UNDANG-UNDANG KECIL
YANG
• DILULUSKAN OLEH PBT.
(e) MELANTIK DATUK BANDAR DAN YANG DIPERTUA MAJLIS.
(f) MEMANTAU PERUBAHAN SEMPADAN PBT DAN
ENGAKTIFAN/PENUKARAN
• STATUS PBT.
• (g) MENYEDIAKAN ARAHAN TERHADAP DASAR-DASAR KERAJAAN
NEGERI
• UNTUK PEMATUHAN PBT.
 TUJUAN PENUBUHAN PBT
1. MENURUT AKTA KERAJAAN TEMPATAN (1976) TUJUAN
PENUBUHAN PBT
IALAH MEMBERI PELUANG KEPADA PENDUDUK TEMPATAN
MENGAMBIL
BAHAGIAN DALAM PENGURUSAN KAWASAN TEMPAT MEREKA
TINGGAL.
2. JUSTIFIKASI TUJUAN TERSEBUT ADALAH SEPERTI YANG BERIKUT :
(a) AHLI MAJLIS YG DILANTIK ADALAH DALAM KALANGAN
TOKOH
SETEMPAT (YG SAMA ALIRAN POLITIK DENGAN KERAJAAN
NEGERI).
(b) DAPAT MENGETAHUI KEPERLUAN PENDUDUK DALAM
KAWASAN
MEREKA.
(c) KEPUTUSAN DAN TINDAKAN YANG PANTAS DAPAT
DILAKSANAKAN.
(d) MEMBENTUK HUBUNGAN YG RAPAT ANTARA KERAJAAN
DENGAN
PENDUDUK.
CONTOH TANGGUNGJAWAB PBT ADALAH
SEPERTI YANG BERIKUT :

(a) MENYEDIAKAN PRASARANA AWAM

(b) MENGUTIP LESEN HIBURAN.
(c) MENGUTIP BAYARAN LETAK KERETA DAN
MENGENAKAN KOMPAUN.
(d) MENYEWAKAN HARTA MILIK PBT SEPERTI
SEWA STADIUM.
(e) MENGENDALIKAN PEMBUANGPELUPUSAN
SAMPAH.
(f) MENGENAKAN CUKAI PINTU ATAU CUKAI
TAKSIRAN.
 JENIS PBT
1. KERAJAAN TEMPATAN TERDIRI DARIPADA DEWAN BANDARAYA/MAJLIS
PERBANDARAN DAN MAJLIS
DAERAH.
2. KRITERIA PENENTUAN JENIS PBT ADALAH BERDASARKAN STATUS PUSAT
PENTADBIRAN,BILANGAN
PENDUDUK,KEUTAMAAN TANGGUNGJAWAB DAN PEROLEHAN PBT SETAHUN.
3. PERINCIAN ADALAH SEPERTI BERIKUT :
(a) DEWAN BANDARAYA/MAJLIS BANDARAYA
(i) PUSAT PENTADBIRAN/EKONOMI/SOSIAL NEGERI.
(ii) PENDUDUK DALAM KAWASAN PBT MELEBIHI 500 RIBU ORANG.
JENIS PBT
(iii) HASIL TAHUNAN PBT MELEBIHI RM100 JUTA.
(iv) KEUTAMAAN PEMBANGUNAN.
(b) MAJLIS PERBANDARAN :
(i) PUSAT BANDAR UTAMA.
(ii) PENDUDUK DALAM KAWASAN PBT MELEBIHI 150 RIBU ORANG.
(iii) HASIL TAHUNAN PBT LAZIMNYA MELEBIHI RM20 JUTA.
(iv) KEUTAMAAN KEPADA PEMBANGUNAN.
(c) MAJLIS DAERAH
(i) PEKAN-PEKAN DAN LOKASI DI LUAR BANDAR UTAMA.
(ii) PENDUDUK DALAM KAWASAN PBT KURANG DARIPADA 150 RIBU
ORANG.
(iii) HASIL TAHUNAN PBT LAZIMNYA TIDAK MENCAPAI RM20. JUTA
Sumber Kewangan Kerajaan Di
Malaysia
Semua Peringkat kerajaan perlu mempunyai
sumber kewangan bagi membiayai pembangunan
& pengurusan. Sumber kewangan diperoleh oleh
kerajaan berdasarkan kuasa yg diberikan oleh
Perlembagaan. Sebagai contoh, kerajaan
Persekutuan dibenarkan mengutip cukai
pendapatan individu & cukai eksport tetapi
tidak, kerajaan negeri tidak dibenarkan.
 Perolehan Kerajaan Persekutuan
1. Perolehan kerajaan persekutuan daripada sumber seperti berikut:
(a) hasil cukai
(i) cukai langsung
(ii) cukai tak langsung
(b) hasil bukan cukai
(c) bayaran perkhidmatan & kompaun
(d) bayaran pindahan sumbangan
(e) pinjaman dari Institusi kewangan asing spt Bank Dunia atau
pinjaman dr luar negara seperti Jepun.
2. Semua wang dimasukkan ke
dalam akaun perbendaharaan Negara.
3. Bank Negara Malaysia merupakan bank kerajaan yg
bertanggungjawab menguruskan akaun kerajaan persekutuan.
 Belanjawan
1. Belanjawan merupakan suatu penyata
kewangan yg dibuat oleh kerajaan untuk tahun
semasa
2. Belanjawan mengandungi dua elemen,iaitu:
(a) pendapatan negara
(b) perbelanjaan negara

3. Terdapat tiga keadaan tentang belanjawan negara,iaitu:

(a) Belanjawan seimbang,iaitu jumlah
perolehan negara adalah sama dengan
jumlah perbelanjaan.
(b) Belanjawan lebihan,iaitu terdapat lebihan
pendapatan kerana kerajaan melakukan
penjimatan belanja.
(c) Belanjawan kurangan,iaitu perbelanjaan
kerajaan mengatasi jumlah pndptn kerjn.

4. Belanjawan Negara akan diaudit oleh KAN melalui Laporan Audit

5. Antara agensi yg bertanggungawab mengutip wang utk negara adalah spt ;
(a) LHDN
(b) JKDM
(c) JPJ
 Kumpulan Wang Disatukan
1 Melaksanakan pembiayaan perbelanjaan pembangunan &
pengurusan Kerajaan Persekutuan mengikut perlembagaan
2 Satu akaun kumpulan wang tersebut juga akan dikhususkan
bagi pembayaran emolumen utk kumpulan tertentu spt
Ketua Negara, Raja-Raja, Hakim & anggota suruhanjaya
3 Kerajaan Persekutuan & Kerajaan Negeri masing-masing
mempunyai kumpulan wang disatukan
4 Kumpulan wang ini wajib disediakan di samping
perbelanjaan yg diuruskan oleh Jabatan Perbendaharaan
 Kumpulan Wang Luar Jangka
1 Disediakan mengikut pengurusan kewangan
kerajaan
2 Melaksanakan perbelanjaan menghadapai
bencana
3 Lazimnya, pengurusan ini akan diselaraskan
dgn Majlis Keselamatan Negara
 Perolehan Kerajaan Negeri
1 Memperoleh pendapatan drpd pemberian Kerjaan Persekutuan, cukai & pendapatan bukan
cukai spt bayaran perkhidmatan
2 Pemberian kerajaan Persekutuan terhadap kerajaan negeri mengikut ketetapan
perlembagaan dilaksanakan atas dasar,
(a) Bil penduduk yg bermastautin dlm
negeri
(b) Panjangnya jalanraya yg terdapat di
negeri
3 KN juga menerima peruntukan khas pembagunan drpd kerajaan Persekutuan, dlm
melaksanakan sesuatu projek besar
4 Kutipan cukai negeri menurut peruntukan dlm Jadual Kesembilan Perlembagaan spt cukai
tanah, cukai hasil hutan, hasil sungai, hasil lombong, lesen yg dikutip PBT, duti hiburan
& bayaran yg diterima dalam Mahkamah Majistret
5 Hasil bukan cukai meliputi terimaan drpd bayaran perkhidmatan atas sewaan bangunan
6 Perolehan tambahan bagi negeri Sabah & Sarawak adalah,
(a) Royalti hasil eksport negeri
(b) Duti import kenderaan
(c) Duti eksais petroleum
7 Semua wang negeri dimasukkan ke dalam Kumpulan Wang Negeri Disatukan
8 Utk kutipan zakat, dimasukkan ke dalam akaun pihak berkuasa Agama. Sbg contoh,
kutipan di Selangor dikendalikan oleh LZS
 Perolehan Kewangan PBT
1 Kadar peruntukan tahunan kerajaan negeri kpd PBT adalah berbeza berasakan bil penduduk di
dalam pentadbiran PBT & perolehan tahunan PBT
2 Antara contoh perolehan kewangan PBT adalah spt berikut :
(a) Cukai taksiran yg dikutip drpd harta spt rumah kediaman & premis perniagaan
(b) Bayaran lesen ke atas perdagangan/perniagaan termasuk lesen menjaja di pasar malam
(c) Lesen lain termasuk lesen membela anjing & lesen mempamerkan iklan
(d) Bayaran perkhidmatan yg disewa oleh orang ramai spt sewa padang & stadium
(e) Bayaran pelan bangunan rumah kediaman drpd individu atau syarikat perumahan
(f) Peruntukan yg diberikan oleh kerajan Persekutuan selaras dgn pematuhan Majlis Negara
Bagi Kerajaan Tempatan
(g) Peruntukan pelancaran PBT, peruntukan tahunan & bantuan yg diberikan oleh kerajaan
negeri
(h) Peruntukan khas pembangunan projek drpd Persekutuan & negeri kpd PBT
(i) Kompaun atas kesalahan di bawah Akta Kerajaan Tempatan & PBT spt meletak kenderaan
scara tidak sah & berniaga di tempat larangan