MODUL V

INTEGRAL TAK TENTU DAN

INTEGRAL TENTU
 INTEGRAL TAK TENTU

Fungsi Proses turunan Diferensial

--------------------------------------------------------------------------------------------------------
y=F(x) dy dF( x )
  F( x )  f ( x ) dy=F′(x)dx=f(x)dx
dx dx
dy d 4
y=x4+10  ( x  10)  4 x 3 dy=d(x4) = 4x3 dx
dx dx
dy d
y = sin 2x  (sin 2x )  2 cos 2x dy = d(sin2x) = 2cos2x dx
dx dx
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Diferensial Proses anti turunan Fungsi anti turunan
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
dF(x)=F′(x)dx=f(x)dx y=F(x) + C
 F( x )dx   f ( x )dx
d(x4) = 4x3 dx 3dx  d( x 4 )
 4 x  y=x4+c

d(sin2x) = 2cos2x dx  2 cos 2xdx   d(sin 2x ) y = sin 2x + c

---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Rumus Umum Dasar Integral Tak Tentu
Rumus integral trigonometri

(1). f ( x )dx  F( x )  c 1
(1). sin axdx   cos ax  c
a

( 2). D x f ( x )dx  f ( x )
1
( 2). cos axdx  sin ax  c

(3). dF(x)  F(x)  c a
1
(3). sec 2 ax  tan ax  c
 
( 4). kf(x)dx  k f(x)dx a
1
( 4). sec ax tan axdx  sec ax  c
  
(5). [ f ( x )  g( x )]dx  f ( x )dx  g( x )dx
1
a
(5). csc 2 axdx   cot ax  c
a
Rumus integral
1
Jika n bilangan rasional, n-1 ( 6). csc ax cot axdx   csc ax  c
1 n1 a
 xndx 
n 1
x c
1
1  ( a  x )n dx   (a  x )n1  c
n
 ( x  a) dx  ( x  a)n1  c n1
n1
TEOREMA DASAR KALKULUS

Rumus 1. Andaikan f kontinu pada Rumus 3. Substitusi Integral Tentu

interval tertutup [a,b] dan andaikan F Andaikan g mempunyai turunan
sembarang anti turunan dari f di kontinu pada [a,b], dan andaikan f
[a,b]. Maka, kontinu pada daerah nilai g, dan F
b anti turunan fungsi f pada [a,b], maka
a f ( x )dx  [F( x )]ba  F(b)  F(a)
b g(b )

Rumus 2. Misalkan fungsi f kontinu

a [f ( x)]g(x)dx  g(a) f (u)du
pada interval tertutup [a,b] dan  [F(u)]g(b )
misalkan x sembarang titik dalam g(a )  F[g(a)]  F[g(b)]
[a,b]. Jika F fungsi yang didefinisikan
Kasus khusus, jika n-1, maka :
oleh,
x
a
F( x )  f ( t )dt b  xn 
b
bn  an

n
x dx    
maka : a n  1 a n 1
d x
dx a 
f ( t )dt  f ( x )
Contoh :
2
2 3  1 1 
 ( x  x 2  2x ) dx   x 4  x 3  x 2  c 
1 4 3  1
 (2) 4 (2)3 2   (  1) 4
(  1) 3
2 
   (2)  c      (1)  c 
 4 3   4 3 
 16 8  1 1  9
    4      1  
 4 3  4 3  4

4
4 4 3/2 1/2 2 5 / 2 2 3 / 2 
1 x (x  1)dx  1 (x x )dx   x
5
 x
3 
1
 2(4)5 / 2 2(4)3 / 2   2(1)5 / 2 2(1)3 / 2 
    
 5 3   5 3 
   
64 16 2 2 116
    
5 3 5 3 15
 3 3
 x (x 2  1) 4dx
2
Substitusi :
(1) u  x 2  1, x 2  u  1, 2xdx  du
(2) Perubahan batas
x  2 , u  ( 2 )2 - 1  1
x  3,u  ( 3 )2 - 1  2
Jadi,
3 3 3 2
 x (x 2  1) 4dx   x (x 2  1) 4 x dx
2 2
2 1  1 2
  (u  1)(u 4 ) du    (u 5  u 4 )du
1 2  2 1
2
1 u 6 u5 1  64 32 1 1
         
2 6 5 
1 2 6 5 6 5