Mitoni

Salah siji saka tradisi jawa, upacara diarani mitoni asalé

saka tembung pitu sing artine pitu. Upacara iki dianakaké
ing pitung sasi lan kandhutan pertama. Upacara iki tegese
yen pendidikan ora mung minangka wong diwasa,
nanging wiwit saka wiji ditanemaken ing uterus ibu. Ing
upacara iki ibu sing ngandhut didusi karo banyu kembang
setaman lan diiringi dening pandonga. Ritual mitoni
dianakaké karo tujuan kanggo njaluk berkah gusti allah,
kanggo keslametan calon wong tuwane lan anake.Bayi lair
ing wektu karo sehat, aman, uga minangka ibu kang
nglairaké kanggo lancar, sehat lan aman. Sabanjure,
kulawarga kabèh diharapaken urip seneng.
 Rangkaian acara mitoni
• Wacanan ayat suci al-quran
• Sungkeman
• Siraman
• Pantes-pantes (Ganti Busana 7 kali)
• Tigas kendit
• Brojolan
• Angreman
• Dhahar ajang cowek
 Sungkeman
• Sungkeman dikerjakaken istri menyang
suamine, ngiring dening suami - istri menyang
wong tuwané.
 Siraman
• Siraman iki dilakuake menyang calon wong tuwa jabang bayi
karo banyu saka 7 sumber lan pitu pinituwa kulawarga.
Gayung sing dipigunakaké kanggo siraman digawe saka klapa
sing isih ana daginge lan bagian ngisor diwenehi lobang.
Sawise siraman ibu disandangi ing rasukan 7 werna, kang
lambang sifat apik sing bakal dijupuk dening bayi ing guwa-
garba.
Pantes-pantes (Ganti Busana 7 kali)
• Ing acara pantes-pantes iki calon ibu digawekake kain lan 7
kebaya. Kain lan kebaya pertama nganti enem iku sawijining
busana sing nunjukake kemewahan lan kemegahan. Ibu kang
ana nalika ibune takon apa pantes nggunakake ageman iki uga
nulis jawaban: "dereng Pantes" (ora pantes). Sawise
digawekake ing awujud busana kanggo pitung kain lurik karo
motif sederhana baru ibu sing hadir njawab: "Pantes" (pantes).
Ing meriki merupakan lambang bahwa ibu sing lagi ngandhut
apike ojo mikirno hal sing sifate keduniawian lan
berpenampilan bersahaja.
 Tigas kendit
• Calon ibu banjur bakal disambungake weteng
(dikenditi) karo klapa kuning. Ikatan janur iki kudu
dipotong (ditigas) dening calon bapak saka bayi
kanggo mbukak ikatan sing ngalangi lair bayi. Ikatan
iku dipotong karo keris sing ujunge diwenehii kunyit
gawe tolak bala.
 Brojolan
• Ing acara brojolan iki, loro cengkir gadhing (kelapa  gadhing
enom) sing wis diwenehi gambar wayang (biasane gambar
Betara Kamajaya-Dewi Ratih utawa Harjuna - Sembadra)
dimasukake dening calon bapak liwat weteng ibu lan ditampa
dening mbah bayi iku. Pengarepan acara iki yen bayi wis lair
fisik lan sifat kados minangka karakter wayang.
 Angrem
• Ing kene calon ibu kang lungguh ing tumpukan saka
kain sing wis digunakake ing acara Pantes-Pantes
kaya pitik ngengremi endhog. Pangarep-arep iku bayi
bisa lair mung sasi. Ing wektu pelaksanaan acara iki
dikumandangno wacanan "Shalawat Nabi" kang
diiringi alunan musik rebana.
 Dhahar ajang cowek
• Ing kene bapak ngancani ibu lungguh ing tumpukan saka kain
lan wong loro njupuk pangan diwenehake dening alas Cowek
(mortar) lan wong loro nganti mangan. Pangarep-arep iku
plasenta bayi dadi sehat supaya bayi bisa tumbuh sehat. Calon
bapak bayi kang mengko njatuhake Tropong (Alat Tenun
tradisional) ing antarane kain 7 werna sing lambang lair saka
bayi mengko sing nganggo lancar lan becik.
 Persyaratan Acara Mitoni
• Bubur 7 macam : Kombinasi 7 macam; (1) bubur abang (2) bubur putih (3)
abang ditumpangi putih, (4)  putih ditumpangi abang(5) putih disilang abang, (6)
abangdisilang putih, (7) baro-baro (bubur putih diatase diwenehi parutan kelapa
lan sisiran gula jawa).
• Gudangan Mateng
• Nasi Megono ; Nasi dicampur bumbu gudangan pedes banjur dikukus.
• Jajan Pasar ; biasane isine 7 macam makanan jajanan pasar tradisional.
• Rujak ; bumbune pedas karo 7 macam buah-buahan.
• Ampyang 
• Aneka Ragam Kolo 
• Ketan
• Tumpeng nasi putih
• Telur 
• Pisang ; pisang raja dan pisang raja pulut masing-masing satu lirang/sisir.
• Tumpeng tujuh macam warna
 Asal usul Mitoni
• Ritual Mitoni utawa tingkeban wis ana wiwit jaman kuno.Menurut penuturan saka
generasi kanggo generasi, asal sing minangka nderek: A bojomu lan bojoné, Ki Sedya
lan Niken Satingkeb, tau nduweni anak kaping sanga, nanging ora ana sing dawa-
urip.
• Padha takon bantuan saka akèh pinter wong tuwane, dukun, nanging durung sukses.
Amarga ora betah metokake madhepi derita bobot lan dawa, loro bojomu lan bojoné
padha wani njaluk pitulungan Jayabaya, ratuning saka kuat misuwur lan wicaksana.
• Raja Jayabaya wicaksana lan cedhak wong, seneng menehi pitulungan menyang
wong-wong sing menderita. ngene iki sikap ratuning Nalika sapisanan.
• Loro-lorone bojone, menehi saran supaya nindakake ritual, carane: Minangka kondisi
dhasar, padha kudu sregrep manembah Gusti, tansah tumindak becik sarta mbiyantu
danwelas welasan marang wong liya. Ndedonga khusuk lan memohon marang Allah.
• Padha kudu sesuci, manembah menyang Gusti, Gusti Allah lan perlu suci karo banyu
saka pitung sumber. Banjur nyerah dhewe fisik lan mental. Sawise nyuwun supaya
Gusti, Gusti Allah, apa bakal mau, utamané kanggo kesehatan lan kesejahteraan
bayi.Dalam ritual iku kudu dianakaké kurban kanggo sholat lan penolak balak,
supaya ndapatake berkah Gusti Allah.
• Ketoke, Gusti ngijinke permohonan Ki Sedya lan Niken Satingkeb njaluk bayi kang
sehat lan umure dawa.Untuk elinga Niken Satingkeb, upacara mitoni uga disebut
tingkeban.