ĐL TỈ LỆ THUẬN ĐL TỈ LỆ NGHỊCH

GIỐNG Đều là mối tương quan giữa hai đại lượng

Đại lượng này tăng bao Đại lượng này tăng bao
KHÁC nhiêu lần thì đại lượng kia nhiêu lần thì đại lượng kia
cũng tăng bấy nhiêu lần giảm bấy nhiêu lần
 So sánh
ĐL tỉ lệ thuận ĐL tỉ lệ nghịch

Định nghĩa Định nghĩa

y = k.x (k  0) a
y= (a  0)
x
 y tỉ lệ thuận với x  y tỉ lệ nghịch với x
theo hệ số k theo hệ số a

Tính chất Tính chất

y1 y 2 y3
1) = = =...=k 1)x1 .y1 =x 2 .y 2 =x 3 .y3 =...=a
x1 x 2 x 3

x1 y1 x1 y 2
2) = 2) =
x 2 y2 x 2 y1
 ĐẠI SỐ 7

Bài 5:HÀM SỐ

GV: Nguyễn Thị Tịnh Tâm

 Baøi 5. HAØM SOÁ
1. Moät soá ví duï veà Ví duï 2 : m = 7,8.V
haøm
Ví duï soá
1 : Nhieät ñoä T (0C) taïi V 1 2 3 4
caùc thôøi ñieåm t (giôø) trong
cuøng moät ngaøy ñöôïc cho trong m 7,8 15,6 23,4 31,2
baûng sau :0 4 8 12 16 20
t(giôø) - Đại lương m phuï thuoäc vaøo söï thay
ñoåi của ñaïi löôïng V
T(0C) 20 18 22 26 24 21 -Vôùi moãi giaù trò cuûa V ta luoân
xaùc ñònh ñöôïc chæ moät giaù trò
Nhaän xeùt : töông öùng cuûa m
-Nhieät ñoä T phuï thuoäc vaøo söï thay ñoåi
cuûa thôøi gian t
 m laø haøm soá cuûa V
50
-Vôùi moãi giaù trò cuûa t ta luoân xaùc ñònh Ví duï 3 : t 
v
ñöôïc
chæ moät giaù trò töông öùng cuûa T v 5 10 25 50
Ta noùi T laø haøm soá cuûa t
10 5 2 1
t

 t laø haøm soá

 Baøi 5. HAØM SOÁ
1. Moät soá ví duï veà
haøm
2. soánieäm haøm soá
Khaùi
Neáu ñaïi löôïng y phuï thuoäc vaøo ñaïi löôïng thay
ñoåi x sao cho vôùi moãi giaù trò cuûa x ta luoân
xaùc ñònh ñöôïc chæ moät giaù trò töông öùng cuûa y
thì y ñöôïc goïi laø haøm soá cuûa x vaø x goïi laø
bieán soá

.
Chuù Khi x thay ñoåi maø y luoân nhaän moät giaù trò thì y
yù: ñöôïc goïi laø haøm haèng .
 Haøm soá coù theå ñöôïc cho baèng baûng, baèng coâng
x 2 3 4 5 6
thöùc
 y laø haøm soá cuûa x ta vieát y = f(x), y = g(x).....
y 5 5 5 5 5
Ví dụ: Haøm soá
y=f(x)=2x+3
Khi x= 3  f(3)= 2.3+3=6+3=9
Khi x= -1 f(-1)= 2.(-1)+3=-2+3=1
 Kiến thức cần nhớ:

y được gọi là
-Đại lượng y phụ thuộc vào đại hàm số của x
lượng thay đổi x và x gọi là
-Với mỗi giá trị của x ta luôn xác biến số:
định được chỉ một giá trị tương y = f(x)
ứng của y
 ?.Ñaïi löôïng y coù phaûi laø haøm soá cuûa ñaïi
löôïng x khoâng, neáu baûng caùc giaù trò töông öùng
cuûa chuùng
x
laø
-3
: -2 -1 1 2
a/ y 9 4 1 1 4
Vì:Với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị
tương ứng của y nên đại lượng y là hàm số của đại lượng x.
 y laø haøm soá
b/ cuûa x
x 2 3 4 5 6
y 5 5 5 5 5

y laø haøm soá cuûa x (y laø haøm

c/ haèng) 1
x -2 1 0 2
y 1 2 0 3 4
c/ y khoâng phaûi laø haøm soá
Vì một giá trị của x nhận được 2 giá trị của y
 BT25/Tr 64-SGK: Cho haøm soá
y=f(x)=3x2+1. 1
 
Tính f  2  ; f(1) ; f(3)
Giaûi
2
1 1 3 7
f   3.    1  1 
2 2
  4 4

f(1) = 3.12 + 1 =3.1+ 1 = 4

f(3) = 3.32 + 1 =3.9 + 1 = 28
BT26/Tr 64-SGK: Cho haøm soá y = 5x – 1 .
Laäp baûng caùc giaù trò töông öùng cuûa y khi:
1
x = -5 ; -4 ; -3 ; -2 ; 0 ;
5

Giaûi

x -5 -4 -3 -2 0 1
5
y -26 -21 -11 -1 0
-16
 12
Bài 28(SGK 64) Cho hµm sè y = f(x) =
x
a) Tính f(5) = ? ; f(-3) = ?
b) Hãy ®iÒn c¸c gi¸ trÞ tư­¬ng øng cña hµm sè vµo b¶ng sau:

x -6 -4 -3 2 5 6 12
12
f(x)=
x
Bài giải
12
a) Ta có f(5x ) = = 2,4
5x
12
f(- 3) = =-4
b) -3

x -6 -4 -3 2 5 6 12
12
f(x)= -2 -3 -4 6 2,4 2 1
x
Baøi taäp boå sung: Cho haøm soá y = 2x + 3 .
Ñieàn soá thích hôïp vaøo oâ troáng trong baûng
sau :
x -2 0 1 2 -1,5
y -1 3 5 7 0

Höôùng daãn tìm x vôùi y =

5
Ta coù : 5 = 2x +3
2x + 3 = 5
2x = 5– 3
2x = 2
x=1
- Hoïc thuoäc khaùi nieäm haøm soá.
- Xem laïi caùch tính caùc giaù trò töông öùng cuûa
x vaø y
- Laøm baøi taäp: 27; 28; 29;30;31/ Trang 64;65–
SGK
Baøi taäp: 37; 38; 39/Trang 48 – Saùch baøi
taäp.
-Tieát sau Luyeän taäp.
 Cho coâng thöùc y2 = x .Ta noùi y laø
haøm soá cuûa x ñuùng hay sai ?

a/ Ñuùng
b/ Sai

Vì khi x = 1 thì y= 1 vaø y= -1

Vôùi moät giaù trò cuûa x coù hai giaù trò
cuûa y neân y khoâng phaûi laø haøm soá
cuûa x
 Cho haøm soá y= f(x) = 1 – 2x.
Khi ñoù f(-1) coù giaù trò laø :

a/ 1

b/ -1

c/ -3

d/ 3
 Chuùc möøng em ñaõ choïn ñöôïc caâu hoûi may
maén, neáu traû lôøi ñuùng seõ coù thöôûng, neáu
sai thì...!

?. Neâu khaùi nieäm haøm

haèng.
Khi x thay ñoåi maø y luoân nhaän moät giaù
trò thì y ñöôïc goïi laø haøm haèng .
Trong caùc baûng sau, baûng naøo y khoâng
phaûi laø haøm soá cuûa x ?

x 1 2 3 4
a.
y 4 3 2 1

x 2 4 6 8
b.
y 4 8 16

x -4 -3 -2 -1
c.
y 0 0 0 0

d. x -1 0 1 2
y 1 3 5 7
 KIEÁN THÖÙC CUÛA EM RAÁT TOÁT
THÖÔÛNG EM MOÄT TRAØNG VOÃ
TAY VAØ COÄNG THEÂM 1 ÑIEÅM
KHI KIEÅM TRA MIEÄNG
10

10
10
 BÀI TẬP:
Bµi tËp 1: §¹i l­îng y cã ph¶i lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x hay kh«ng,
nÕu b¶ng c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng cña nã lµ:
-2
x -2 -1 1 2 -1 2
a) 1
y 8 2 2 8 8
2
Hàm số

0
b) x 0 1 2 3 1
2 1
y 1 1 1 1
3
Hàm số (hàm hằng)

c) x 0 1 0 2 0 0
1 1
y 0 2 1 4
2 2
Không phải là hàm số 4