Professional Documents
Culture Documents
TĂNG HUYẾT ÁP
Ths.Ds. Ngô Quốc Hận
• I.TạiĐại
Việtcương
nam, 2012 chiếm 25,1% dân số
• Tỷ lệ kiểm soát thành công < 30%
• 90% là THA vô căn: THA nguyên phát
• 10% có nguyên nhân: THA thứ phát
SCNB = (8:л ) x λ x ( L : r4 )
λ : độ quáng của máu
L : Chiều dài động mạch
r : bán kính động mạch
THA = tăng CLT và/ou tăng SCNB
tiền tải Sức co bóp Co mạch Phì đại cấu trúc mạch
cơ tim
Insulin máu
Lượng Ứ Di truyền
Stress
muối muối Béo phì
vào cơ thận
thể
Yếu tố dẫn xuất từ nội mạc
Phân loại tăng huyết áp
HA giaûm Thuï aùp (quai ñoäng maïch chuû, xoang ñoäng maïch caûnh)
Angiotensinogen angiotensin I
renin
men chuyển
angiotensin II
Co mạch aldosteron
Tăng HA
II- Điều trị tăng huyết áp
Nguyên tắc điều trị
• Điều trị nguyên nhân ( THA thứ phát )
• Loại bỏ yếu tố nguy cơ , kiểm soát huyết áp nhằm
phòng tránh các biến chứng và giảm tử vong.
• THA là bệnh mạn tính cần theo dõi, điều trị lâu dài
• Huyết áp mục tiêu: theo tuổi và bệnh lý đi kèm
• Điều trị tích cực ở BN đã có tổn thương cơ quan
đích.
• Không nên hạ HA quá nhanh để tránh biến chứng
thiếu máu ở các cơ quan đích, trừ tình huống cấp
cứu.
•HA mục tiêu ( JNC VII ):
- HA < 140/90 mmHg
- HA < 130/80 mmHg
(đối với bệnh nhân đái tháo đường hoặc bệnh
thận mãn)
HA Mục tiêu
JNC VIII
Cơ chế:
- Cạnh tranh với tác dụng của catecholamin ở thụ thể
bêta gây giảm nhịp tim và giảm co bóp cơ tim làm giảm
cung lượng tim
- Giảm nồng độ renin huyết tương
- Điều chỉnh hoạt động TK ngoại biên và tác dụng gián
tiếp lên hệ TKTW
Sử dụng thuốc ức chế bêta cần chú ý đến tính chọn lọc
của thuốc, ISA ( chống giao cảm nội tại ), đường thải trừ
.
Một số thuốc chẹn có tác dụng cường
giao cảm nội tại của cơ tim :
alprenolol, oxoprenolol, pinnolol, metopralol,
acebutonol, practolol…
Ít giảm nhịp tim
Có lợi cho bệnh nhân có rối loạn về chức
năng nút xoang, về dẫn truyền nhĩ thất và co
bóp cơ tim.
Chỉ định
- Điều trị THA nhẹ và vừa, là thuốc điều trị
THA khá phổ biến, dung nạp tốt.
- Rất hiệu quả khi tăng huyết áp do rối loạn thần
kinh giao cảm (tim nhanh, thiếu máu cục bộ).
- Phối hợp thuốc lợi tiểu để tăng tác dụng của
thuốc chẹn
Điều trị rối loạn nhịp tim, cơn đau thắt ngực, suy
tim mạn tính.
Ức chế thụ thể bêta giao cảm
• TDF: CCĐ:
- Chậm nhịp tim - Suy tim mất bù
- Giảm sức co bóp cơ tim
- Đau thắc ngực cấp, ngừng
- Bloc nhĩ thất thuốc đột ngột
- Co thắt phế quản
- Hen suyễn, nghẽn hô hấp,
- Loét dd-tt viêm mũi dị ứng
- Hội chứng raynaud
- Thận trọng với thuốc làm
- Đau thắc ngực
tổn hại chức năng dẫn
- Giảm HDL, tăng TG truyền
Một số thuốc ức chế beta blocker
ISA Đào thải Liều/ngày
Chọn lọc β2
Acebutolol ++ Thận-gan 200-400mg
Atenolol - Thận 50-100mg
Metoprolol - Gan 50-200mg
Bisoprolol - Thận-gan 5-40mg
Không chọn lọc
Propranolol + gan 20-40mgx2lần
Timolol - Thận-gan 10-20mgx2lần
Avlocardyl - gan 10-40mgx3lần
Lưu ý cách liều dùng. Thí dụ: propranolol liều khởi đầu 20-40mgx
2lần/ngày, liều hiệu quả 160-480mg/ngày, liều duy trì 120-140mg/ngày
III- Thuốc ức chế kênh Ca 2+
Vai trò Ca2+ trên sức co bóp cơ tim
TGHH:
chất
trung
gian hóa
học
Thuốc ức chế kênh Ca2+
Cơ chế:
- Ức chế Ca2+ chậm đi vào cơ trơn mạch
máu, nên có tác dụng giãn mạch, hạ áp
-Ít gây phản xạ tim nhanh
-Giữ nước
DƯỢC ĐỘNG HỌC
H. thu
Thuốc Khởi phát t/2 h Phân phối
% PO
IV:< 1’
-Gắn protein huyết 90%
Nifedipin 45- 70 Ngậm, 4
-Ch. hóa, thải qua thân
PO: 5- 20’
-Gắn protein huyết 95%
Nicardipin 35 PO: 20’ 2- 4
-Ch. hóa, thải qua gan
11- -Gắn protein huyết > 99%
Felodipin 15- 20 PO: 2-5 h
16 -chuyển hóa nhanh ở gan
-Bị chuyển hóa nhiều
Nimodipin 13 1- 2
-giãn mạch não mạnh
DƯỢC ĐỘNG HỌC
H. thu Khởi
Thuốc t/2 h Phân phối
% PO phát
-Bị chuyển hóa nhiều
Nisoldipin < 10 2- 6
-giãn mạch vành mạnh
-Gắn protein huyết >90%
Amlodipin65- 90 30- 50
-Bị chuyển hóa nhiều
-Gắn protein huyết> 99%
Bepridil 60 PO: 1h 24- 40
-Bị chuyển hóa nhiều
IV < 3’ -Gắn protein huyết 70-80%
Diltiazem 40- 60 3- 4
PO>30’ -chuyển hóa, thải qua phân
IV
-Gắn protein huyết 90%
Verapamil 20- 35 < 1,5’ 6
-Thải thận 70%, ruột 15%
PO: 30’
Dược lý
* Trên cơ trơn
Giãn cơ trơn: khí – phế quản, tiêu hóa, tử cung.
đặc biệt là thành mạch: động mạch nhạy cảm hơn tĩnh mạch
* Trên cơ tim
Hoạt động của tim phụ thuộc nhiều vào dòng Ca
Thuốc chẹn kênh Ca2+ giảm dẫn truyền và giảm co bóp
cơ tim giảm nhu cầu oxy ở bệnh nhân co thắt mạch vành
Dược lý
Chỉ định: THA nhẹ và TB, dùng một mình hiệu quả
gần giống beta blocker hoặc lợi tiểu
CCĐ:
. Suy tim đặc biệt với nhóm Non DPH, nhóm DPH ( trừ
amlodipin và felodipin ) .
Nhịp chậm và bloc nhĩ thất
TDF: hạ áp, nhức đầu, phù mắt cá chân, bừng mặt
Lisinopril:
Tan/nước, PO hấp thu chậm, không hoàn toàn.
Không tích lũy trong các mô.
Thải trừ chủ yếu qua thận chất không hoạt tính
1. Taát caû ÖCMC: Haï HA, taêng K+, ho, phuø maïch,
suy thaän
Haï HA naëng ôû lieàu ñaàu : Ngöôøi cao tuoåi,
ngöôøi suy nhöôïc, duøng TLT: Baét ñaàu lieàu thaáp,
uoáng luùc ñi nguû.
Ho khan (15% beänh nhaân) Chuyeån sang losartan
Taêng K+ huyeát Thaän troïng ngöôøi beänh thaän,
tieåu ñöôøng, boå sung K +, thuoác taêng K+ huyeát.
2. Rieâng cho captopril: Ban ñoû da, thay ñoåi vò giaùc,
giaûm neutrophil, protein nieäu Giaûm lieàu captopril.
Choáng chæ ñònh
Telmisarta
Các thống số Losartan Valsartan Irbesartan
n
Ái lực gắn
+ +++ ++++ +++
ATX
F% 33 25 70 43
t/2 (h) 2 (6- 9)* 9 11- 15 24
Thân và Gan 70%; Gan 80%
Thải trừ Gan
gan thân 30% thận 20%
Liều PO
50-100 80- 320 150-300 40- 80
(mg/24 h)
Lưu ý:
- Một số thuốc có hoạt tính sau chuyển hóa. VD:
Losartan t1/2=2h, Nhưng chất chuyển hóa hoạt tính là 6-9h
MỘT SỐ NHÓM THUỐC
α1 – BLOCKER Prazosin, Terazosin, Doxazosin
Hieäu löïc :
Keùm hôn diltiazem, atenolol, hydroclorothiazid, taùc duïng
phuï nhieàu hôn.
Chæ ñònh khi keøm beänh caàn öùc cheá α –adrenergic
Öu ñieåm :
Trò taêng HA keøm phì ñaïi tuyeán tieàn lieät, taêng lipid
huyeát, hoäi chöùng Raynaud
Nhöôïc ñieåm :
Hoäi chöùng lieàu ñaàu (>2mg/ngaøy) Lieàu khôûi ñaàu
<1mg uoáng
luùc ñi nguû
ÖÙ muoái vaø nöôùc Phoái hôïp TLT
Thaän troïng vôùi ngöôøi cao tuoåi.
. – BLOCKER Labetalol
Cô cheá: ÖÙc cheá 1(tim), 2(Phoåi, maïch maùu)> 1(maïch
maùu)
Öu ñieåm:
-Hieäu quaû haï HA töông ñöông TLT,.Blocker.
-Thuoác löïa choïn trò côn taêng HA naëng, khaån caáp vì khôûi
phaùt taùc duïng nhanh nhöng haï HA töø töø, khoâng gaây haï HA
quaù ñoä vaø di chöùng tim maïch; raát höõu duïng khi keøm thieáu
maùu tim.
-Trò taêng HA naëng trong thai kyø vaø do thai kyø.
•Nhöôïc ñieåm:
-Taùc duïng phuï nheï vaø taïm thôøi do öùc cheá thuï theå vaø
nhö haï HA theá ñöùng, co pheá quaûn, roái loaïn cöông döông
buoàn nguû, buoàn noân, oùi möûa.
. – BLOCKER CARVEDILOL