MODUL

BAHASA SENI VISUAL

 BAHASA SENI VISUAL
1.HARMONI

1.GARISAN
2.KONTRA

2.RUPA
3. PENEGASAN

3. JALINAN
UNSUR PRINSIP REKAAN 4.IMBANGAN
SENI
4.BENTUK
5.RITMA DAN
PERGERAKAN

5.RUANG
6.KEPELBAGAIAN

6.WARNA 7.KESATUAN
 1.GARISAN

2.RUPA

3. JALINAN
UNSUR
SENI
4.BENTUK

5.RUANG

6.WARNA
 UNSUR SENI : 1. GARISAN Garisan ialah sambungan
antara dua titik atau lebih.
2.GARISAN TEBAL
A. B.

3.GARISAN PUTUS-PUTUS
1.GARISAN NIPIS

6.GARISAN SILANG PANGKAH 4.GARISAN BERALUN

5.GARISAN BERLINGKAR
Lembaran
1
UNSUR SENI : 1. GARISAN
2.GARISAN TEBAL

3.GARISAN PUTUS-PUTUS
1.GARISAN NIPIS

6.GARISAN SILANG PANGKAH 4.GARISAN BERALUN

5.GARISAN BERLINGKAR
Lembaran
2

BIDANG: MENGGAMBAR SESUAI UNTUK TEKNIK: GARISAN,KOLAJ,GOSOKAN,MEWARNA

 UNSUR SENI : 2. RUPA
*Apakah perbezaan antara rupa geometri
dengan rupa organik/
RUPA GEOMETRI
1. Rupa geometri ialah rupa yang
mempunyai sudut seperti bulatan, tiga
segi, empat segi dan lain-lain rupa yang
bersudut.
2. Dicipta dengan menggunakan alatan
khas iaitu pembaris, set geometri dengan
ukuran-ukuran tertentu
1.Rupa ialah hasil daripada pertemuan hujung garisan dengan
permulaannya.
2.Rupa boleh dihasilkan daripada garisan, warna dan jalinan.
3. Rupa terdiri daripada 2 jenis iaitu rupa geometri dan rupa
organik
RUPA ORGANIK
1. Rupa organik merujuk kepada rupa
bebas yang tidak dapat diukur
sudutnya seperti rupa daun, rupa orang,
rupa ikan dan sebagainya.
2. Dihasilkan secara sepontan.
Lembaran
3
UNSUR SENI : 2. RUPA
RUPA GEOMETRI
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
RUPA ORGANIK
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Lembaran
4

RUPA GEOMETRI RUPA ORGANIK

Lembaran
5

BIDANG: MENGGAMBAR SESUAI UNTUK TEKNIK: GOSOKAN,MEWARNA(APLIKASI RUPA)

Lembaran
5

BIDANG: MEMBUAT CORAK DAN REKAAN (CORAK TERANGCANG)

SESUAI UNTUK TEKNIK: MEWARNA(APLIKASI RUPA)
Lembaran
5

BIDANG: MEMBUAT CORAK DAN REKAAN (CORAK TIDAK TERANGCANG)

SESUAI UNTUK TEKNIK: MEWARNA,GOSOKAN (APLIKASI RUPA)
 1. Jalinan ialah kesan yang terdapat pada
UNSUR SENI : 3. JALINAN sesuatu permukaan. Terdapat 2 jenis
jalinan;
*Berikan contoh permukaan berjalinan a) Jalinan sentuh
yang terdapat di sekitar kelas @ sekolah
b) Jalinan tampak

JALINAN SENTUH JALINAN TAMPAK

a. Merupakan kesan permukaan yang dapat dilihat dan
dirasa melalui sentuhan seperti, permukaan batu, kulit
kayu, kulit kerang
b. Jalinan sentuh dapat dipindahkan ke permukaan 2
dimensi melalui beberapa teknik seperti capan, cetakan,
gosokan dan sebagainya
 Jalinan tampak ialah jalinan yang dapat dilihat
tetapi tidak dapat dirasai dengan sentuhan.
 Contohnya seperti sayap rama-rama, kulit tembikai,
kertas pembalut hadiah, kertas dinding, corak tekstil
dan sebagainya.
Contoh hasil karya TEKNIK JALINAN
Lembaran
5
UNSUR SENI : 3. JALINAN

JALINAN SENTUH JALINAN TAMPAK


UNSUR SENI : 4. BENTUK
Bentuk konkrit
 Bentuk sebenar yang bersifat 3 dimensi dan dapat
dirasa, disentuh dan dilihat daripada pelbagai
sudut.
 Mempunyai ciri-ciri nyata dan maujud (benar-benar
wujud di hadapan mata).
 Contoh benda berbentuk konkrit ialah seperti batu,
kayu, meja, kereta dan sebagainya.
1. Bentuk bersifat 3 dimensi (3D).
2. Bentuk mempunyai keluasan,ketinggian
dan jisim.
3. Terdapat 2 jenis bentuk:
a) Bentuk konkrit
b) Bentuk ilusi
Bentuk Ilusi
 Bentuk ilusi ialah bentuk yang dihasilkan melalui
kemahiran penggunaan unsur-unsur seni seperti warna,
garisan dan lain-lain.
 Bentuk objek yang dilihat dan dihasilkan melalui lukisan,
catan, fotografi, cetakan atau pada permukaan rata
(bersifat dua dimensi).
 Bentuknya tidak dapat disentuh tetapi hanya dapat
dinikmati melalui deria penglihatan.
 Bagi menghasilkan karya 2 dimensi yang dapat mencipta
bentuk, penggunaan kesan cahaya dan bayang merupakan
faktor terpenting.
 4.
UNSUR SENI :
BENTUK

Bentuk konkrit Bentuk Ilusi

 1. Ruang ialah kawasan yang dikelilingi objek,
UNSUR SENI : 5.RUANG mempunyai jarak antara dua objek dan ruang
kosong dalam sesuatu objek. Terdapat 2 jenis
ruang iaitu;
A) Ruang nyata
B) Ruang Ilusi

Ruang Nyata Ruang Ilusi

UNSUR SENI : 5.RUANG

Ruang Nyata Ruang Ilusi

 UNSUR SENI : 6.WARNA 1. Terdapat 3 kategori warna iaitu
warna primer, warna sekunder dan
warna tertier.

WARNA PRIMER
merah, biru, kuning
biru
merah
kuning
* Warna ini tidak boleh
dihasilkan dengan
campuran warna lain

WARNA SEKUNDER WARNA TERTIER

Campuran 2 warna Campuran warna primer dengan
primer warna sekunder
bc
a biru+ kuning =hijau
a. biru ungu = biru + ungu
b. biru hijau = biru + hijau
kuning+ merah= jingga c. kuning jingga = kuning + jingga
merah+ biru= ungu d. kuning hijau = kuning + hijau
e. merah jingga = merah + jingga
f. merah ungu = merah + ungu
 UNSUR SENI : 6.WARNA

WARNA PRIMER
merah, biru, kuning

biru
merah
kuning

WARNA SEKUNDER
Campuran 2 warna primer WARNA TERTIER
Campuran warna primer dengan warna
sekunder
bc
a
Warnakan gambar dibawah menggunakan
WARNA PRIMER
Warnakan gambar dibawah menggunakan
WARNA SEKUNDER
Warnakan gambar dibawah menggunakan
WARNA TERTIER
 1.HARMONI

2.KONTRA

3. PENEGASAN

PRINSIP REKAAN 4.IMBANGAN

5.RITMA DAN
PERGERAKAN

6.KEPELBAGAIAN

7.KESATUAN
1. HARMONI

1. Dalam istilah seni harmoni

merupakan hasil ulangan dan harmoni ulangan motif
Harmoni di alam dan pola motif
rentak unsur seni yang sesuai dan
seimbang sekeliling

2. Tindak balas tampak di dalam

alam dan karya seni yang
menyepadukan unsur-unsur seni
seperti garisan, warna, rupa,
bentuk, jalinan dan ruang.

3. Susunan atau ulangan unsur- Harmoni warna,

unsur seni mengikut cara yang Harmoni pada benda-
tertentu. Harmoni tidak wujud
jalinan dan bentuk benda buatan manusia
jika ada ciri-ciri yang bercanggah.
Harmoni mewujudkan
keselesaan, kesesuaian,
keseragaman, ketenangan dan
kesatuan.

Harmoni warna Harmoni warna dan

pergerakan susunan pokok
2. KONTRA
Kontra bermaksud bertentangan.
Kontra wujud jika ada unsur seni yang
bercanggah dalam sesuatu gubahan.

Kontra wujud jika ada unsur-unsur seni

yang bertentangan atau bercanggah
dalam sesuatu gubahan
Fungsi kontra ialah untuk menarik kontra dari segi warna
perhatian, memberi fokus,
mengelakkan kebosanan dan kesan
pergerakan
Kontra dapat dihasilkan melalui
penggunaan unsur seni, teknik dan
bahan yang berlainan

kontra dari segi bentuk

3. PENEGASAN
Penegasan ialah unsur seni yang menonjol,
berlainan atau ganjil yang wujud secara
ketara dalam sesebuah karya. Fungsi
penegasan adalah untuk menarik
perhatian, memberi fokus dan
mengelakkan kebosanan

Penegasan wujud apabila terdapat sesuatu penekanan pada cahaya dan

unsur yang menonjol, kontra atau ganjil bayang menimbulkan
dalam sesuatu gubahan
penegasan
Fungsi penegasan ialah untuk menarik
perhatian, memberi fokus, dan
mengelakkan kebosanan
Penegasan dapat dihasilkan melalui
penggunaan unsur seni yang kontra atau
asingkan objek yang hendak ditegaskan

CONTOH SOAL JAWAB;

objek bangunan di
Bagaimanakah penegasan boleh wujud tengah menimbulkan
dalam sesebuah karya? penegasan pada objek penegasan
yang berbeza warna
4. IMBANGAN
1.Imbangan dalam karya seni visual
bermaksud wujudnya kesamaan dan
kesepadanan dari segi berat, tarikah
dan tumpuan dalam sesebuah karya.

2. Terdapat 2 jenis imbangan iaitu:

a) Imbangan simetri
b) Imbangan tidak simetri

a. Imbangan simetri – unsur

seni yang sama antara kiri dan
kanan atau atas dan bawah
(garisan ‘axis’ dilukis di tengah-
tengah pembahagian tersebut) 
 Imbangan tidak simetri – unsur
seni tidak sama di kedua-dua
bahagian tetapi mempunyai cirri-
ciri yang menimbulkan kesan
keseimbangan
5.RITMA DAN PERGERAKAN
1. Ritma dan pergerakan dalam karya
seni visual adalah untuk memberi
kesan lebih realistik terhadap gubahan
karya.

Pergerakan ialah keadaan yang

bergetar, bergoyang, berayun,
berpancar, bersinar-sinar dsb
Fungsi irama dan pergerakan ialah
untuk memberi kesan lebih hidup dan
realistic terhadap sesuatu gubahan
Pergerakan dapat dilihat melalui kesan
angin, air, ombak, taufan dsb
6. KEPELBAGAIAN
1. Kepelbagaian ialah penggunaan
pelbagai unsur seni untuk menghasilkan
sebuah karya yang kreatif dan menarik.

Kepelbagaian wujud hasil penggunaan

pelbagai gaya, nilai, dan idea yang
berbeza dalam sesuatu gubahan
Kepelbagaian dapat memberi gaya,
variasi, tenaga, dan daya tarikan dalam
sesuatu gubahan
Kepelbagaian dapat dihasilkan melalui
penggunaan unsur seni seperti garisan,
rupa dan warna yang pelbagai dalam
sesuatu gubahan
6. KESATUAN
1. Kesatuan bermaksud penyautan
unsur seni untuk menghasilkan
karya berdasarkan tema.

Kesatuan bermaksud satu tema atau

satu idea bagi semua unsur dalam
sesuatu gubahan
Kesatuan dapat menimbulkan suasana
yang tenteram, teratur dan selesa