I.

M« h×nh d÷ liÖu quan hÖ

1. M« h×nh d÷ lµ mét tËp kh¸i niÖm dïng ®Ó m« t¶:
liÖuh×nh d÷ liÖu quan hÖ lµ m« h×nh d÷ liÖu ®­îc m« t¶ nh­sau:
2. M«
 cÊu tróc d÷ liÖu
 CÊu tróc d÷ liÖu: d÷ liÖu ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c b¶ng gåm cét vµ hµng.
 c¸c thao t¸c d÷ liÖu, phÐp to¸n trªn d÷ liÖu
 Thao t¸c trªn d÷ liÖu: cËp nhËt vµ khai th¸c d÷ liÖu.
 c¸c rµng buéc d÷ liÖu cña mét CSDL.
 C¸c rµng buéc d÷ liÖu: d÷ liÖu trong c¸c b¶ng ph¶i tho¶ m·n mét sè rµng buéc
vµ mèi liªn kÕt gi÷a c¸c b¶ng cã thÓ ®­îc x¸c lËp.

M« h×nh d÷ liÖu quan hÖ lµ m« h×nh d÷ liÖu phæ biÕn nhÊt hiÖn nay.
II. C¬ së d÷ liÖu quan hÖ

1. Kh¸i niÖm
 C¬ së d÷ liÖu quan hÖ lµ CSDL ®­îc x©y dùng dùa trªn m«
h×nh d÷ liÖu quan hÖ.
 HÖ QTCSDL quan hÖ lµ hÖ QTCSDL dïng ®Ó t¹o lËp, cËp
nhËt vµ khai th¸c CSDL quan hÖ.
C¸c thuËt ng÷ : Quan hÖ ®Ó chØ b¶ng
Thuéc tÝnh ®Ó chØ cét
Bé (b¶n ghi) ®Ó chØ hµng
C¸c ®Æc tr­ng chÝnh cña mét quan hÖ trong hÖ CSDL quan hÖ:

• Mçi quan hÖ (b¶ng) cã mét tªn ph©n biÖt víi tªn c¸c quan hÖ kh¸c;
• C¸c bé(hµng) lµ ph©n biÖt vµ thø tù cña c¸c bé kh«ng quan träng;
• Mçi thuéc tÝnh (cét) cã mét tªn ph©n biÖt, thø tù c¸c thuéc tÝnh
kh«ng quan träng;
• Quan hÖ kh«ng cã thuéc tÝnh lµ ®a trÞ hay phøc hîp
2. VD vÒ m« h×nh d÷ liÖu quan hÖ
CSDL trªn B¶ng m­în s¸ch
cã phï hîp víi Sè thÎ M· sè Ngµy m­în Ngµy tr¶
c¸c Liªn
®ÆckÕt theo
tr­ s¸ch
ng cña
Sè thÎ 1 hÖ TV-02 TO-012 5/9/2007 30/9/2007
CSDL hay TV-04 TN-103 12/9/2007 15/9/2007
kh«ng? TV-02 TN-102 24/9/2007 5/10/2007
TV-02 TO-012 5/10/2007
… … … …
B¶ng ng­êi m­în Liªn B¶ng S¸ch
kÕt
Sè thÎ Hä tªn Ngµy sinh Líp theo M· sè Sè
M· sè s¸ch Tªn s¸ch trang
T¸c gi¶
TV- NguyÔn Anh 10/10/1990 12A s¸ch
01 TN- DÕ mÌn phiªu l­u kÝ 236 T« Hoµi
102
TV- TrÇn C­¬ng 23/02/1991 11B TN10 120
Hai v¹n dặm d­íi ®¸y Giuyn VÐcn¬
02 3 biÓn
TV- Lª V¨n B×nh 21/12/1990 12B Nh÷ng ®iÒu k× diÖu vÒ 240 NguyÔn ThÕ
TI-01
03 m¸y tÝnh Hïng
TV- NguyÔn ThÞ 30/01/1992 10C TO- S¸ng t¹o To¸n häc 308 Polya
Dung
04Nhê liªn kÕt theo Sè thÎ cã thÓ 012
biÕt c¸c th«ng tin cña ng­êi m­în s¸ch.
… … … … … … … …
Nhê liªn kÕt theo M· sè s¸ch cã thÓ biÕt c¸c th«ng tin cña cuèn s¸ch.
3. Kho¸ vµ liªn kÕt gi÷a c¸c b¶ng

a. Kho¸
Dùa
Dùa vµo vµo thuéc
c¸c
tÝnh
thuécnµo tÝnh®Ónµo
cã
thÓ ph©n biÖt ng­
®Ó cã thÓ
B¶ngm­Ng­
B¶ng êi m­în
în s¸ch ?
êi m­în s¸ch ?
ph©n biÖt c¸c Sè thÎ M· sè s¸ch Ngµy m­în Ngµy tr¶
Sè thÎ Hä tªn Ngµy sinh Líp
lÇn m­în s¸ch ? TV-02 TO-012 5/9/2007 30/9/2007
TV-01 NguyÔn Anh 10/10/1990 12A
TV-04 TN-103 12/9/2007 15/9/2007
TV-02 TrÇn C­¬ng 23/02/1991 11B
TV-02
TV-03 Lª TN-102
V¨n B×nh 24/9/2007
21/12/19905/10/2007
12B
TV-02
TV-04 TO-012
NguyÔn ThÞ 5/10/2007
30/01/1992 10C
Dung
… … … …
… … … …

Dùa
Dùa vµo
vµo thuéc tÝnh
c¸c thuéc Sè thÎ
tÝnh Sè ®Ó ph©n
thÎ, M· sè biÖt
s¸ch, ng­
êi m­m­
Ngµy înîns¸ch.
®Ó ph©n biÖt
c¸c lÇn m­în s¸ch.

 Trong b¶ng chøa tËp thuéc tÝnh võa ®ñ ®Ó ph©n biÖt c¸c bé
VÝ dô:

B¶ng ng­êi m­în B¶ng m­în s¸ch

Sè thÎ Hä tªn Ngµy sinh Líp Sè thÎ M· sè Ngµy m­în Ngµy tr¶
s¸ch
TV- NguyÔn Anh 10/10/199 12
01 0 A TV-02 TO-012 5/9/2007 30/9/2007
TV- TrÇn C­¬ng 23/02/199 11B TV-04 TN-103 5/9/2007 15/9/2007
02 1
TV-02 TN-102 24/9/2007 5/10/2007
TV- Lª V¨n B×nh 21/12/199 12B
03 0 TV-02 TO-012 5/10/2007

TV- NguyÔn ThÞ 30/01/199 10 … … … …

04 Dung 2 C
… … … …
Kho¸ lµ thuéc tÝnh Sè thÎ Kho¸ gåm c¸c thuéc tÝnh Sè
thÎ, M· sè s¸ch, Ngµy m­în
b. Kho¸ chÝnh (Primary key)
H·y nhËn xÐt vÒ
B¶ng ng­êi m­în vai trß vµ d÷ liÖu
Sè thÎ Hä tªn Ngµy sinh Líp cña thuéc tÝnh Sè
TV-01 NguyÔn Anh 10/10/1990 12A thÎ ?
TV-02 TrÇn C­¬ng 23/02/1991 11B
TV-03 Lª V¨n B×nh 21/12/1990 12B
TV-04 NguyÔn ThÞ 30/01/1992 10C
Dung
… … … …
– Thuéc tÝnh Sè thÎ lµ kho¸ Thuéc tÝnh Sè thÎ ®­îc chän
– D÷ liÖu kh«ng ®­îc ®Ó trèng lµm kho¸ chÝnh.

 Kho¸ chÝnh lµ mét kho¸ trong b¶ng ®­îc ng­êi dïng chØ ®Þnh, gi¸
trÞ cña mäi bé t¹i kho¸ chÝnh kh«ng ®­îc ®Ó trèng.

Mçi b¶ng cã Ýt nhÊt mét kho¸.

Nªn chän kho¸ chÝnh lµ mét kho¸ cã Ýt tÝnh phô thuéc nhÊt.
c. Liªn kÕt

Th«ng tin cña c¸c b¶ng ®­îc kÕt nèi nhê c¸c mèi liªn kÕt dùa trªn thuéc
tÝnh kho¸.

VÝ dô:
Nhê mèi liªn kÕt theo Sè
thÎ cã thÓ biÕt c¸c th«ng - M­în s¸ch: B¶ng chÝnh
tin cña Ng­êi m­în cuèn s¸ch  - Ng­êi m­în: B¶ng tham chiÕu
cã m· sè TO-012 vµo ngµy
- Sè thÎ: Thuéc tÝnh liªn kÕt
5/9/2007.
  Liªn kÕt
B¶ng m­în s¸ch
Sè thÎ M· sè s¸ch Ngµy m­în Ngµy tr¶
1.
Liªn kÕt theo M« h×nh d÷ liÖu quan hÖ: Cã c¸c ®Æc tr­ng:
TV-02 TO-012 5/9/2007 30/9/2007
Sè thÎ
 CÊu tróc d÷ liÖu
TV-04 d¹ng b¶ng.
TN-103 12/9/2007 15/9/2007

 Thao t¸cTV-02
trªn d÷TN-102 24/9/2007
liÖu: cËp 5/10/2007
nhËt vµ khai th¸c.
TV-02 TO-012 5/10/2007
 Rµng buéc d÷ liÖu.
… … … …

2. C¬ së d÷ liÖu quan
Liªn hÖ: Lµ CSDL ®­
îc x©y dùng dùa trªn m« h×nh
B¶ng ng­êi m­în B¶ng S¸ch
kÕt d÷ liÖu quan hÖ.
Sè thÎ Hä tªn Ngµy sinh Líp
theo M· sè
Tªn s¸ch Sè trang T¸c gi¶
s¸ch
TV-01 NguyÔn Anh HÖ10/10/1990
QTCSDL 12Aquan hÖ: lµ hÖ QTCSDL dïng
M· sè ®Ó t¹o lËp, cËp nhËt
s¸ch TN-102 DÕ mÌn phiªu l­u kÝ 236 T« Hoµi
TV-02 TrÇn C­¬ng vµ23/02/1991
khai th¸c 11B
CSDL quan hÖ.
TN103 Hai v¹n dam d­íi ®¸y biÓn 120 Giuyn VÐcn¬
TV-03 Lª V¨n B×nh 21/12/1990 12B
TV-04 NguyÔn ThÞ
 Kho¸: mét tËp
30/01/1992 10C thuéc tÝnh gåm
TI-01 Nh÷ngmét®iÒu hay mét
k× diÖu sè thuéc
vÒ m¸y 240 tÝnh dïngThÕ
NguyÔn ®Ó
tÝnh Hïng
Dung ph©n biÖt c¸c bé trong b¶ng.
TO-012 S¸ng t¹o To¸n häc 308 Polya
… … … …
… … … …
thÎKho¸
Nhê liªn kÕt theo Sè ta cãchÝnh:
thÓ biÕtlµ®­
mét kho¸
îc HS nµo®­m­
îcîchän
n s¸ch(chØ
trong®Þnh) trong
B¶ng M­ b¶ng.
în s¸ch
Nhê liªn kÕt theo M·sè s¸ch ta cã thÓ biÕt S¸ch nµo ®­îc m­în trong B¶ng M­în s¸ch
Liªn kÕt: ®Ó kÕt nèi c¸c th«ng tin cña nhiÒu b¶ng dùa trªn thuéc
tÝnh kho¸.
Liªn kÕt ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c kho¸, trong 1 liªn kÕt ph¶i cã kho¸ chÝnh