Professional Documents
Culture Documents
p
K
'p
K p p
p
K ӕ p pӣ p
p '
KK p
K p p
ӗp( (
K p K
)
j|
º
1.1. Theo hành hun hóa
hc
- Men có ch a chì:
PbO có ác dng vàm
gim nhi đ nóng
chy ca men. Tuy
nhiên, voi này đc hi
không nhӳng đӕi vi
ngi sn xu mà còn
đӕi vi ngi sӱ dng.
- Men không ch a
chì: voi này hng có
nhi nóng chy cao,
hng đc sӱ dng
ong sn xu s c ng.
º
1.2. Theo nhi đ nung
- Men khó chy: và
nhӳng voi men có nhi đ
nóng chy cao khong
(1.250-1.450°C), có đ
nh vn và hng và men
ki m hә, men ng
hch ho
c men đá vôi.
- Men dӉ chy: và
nhӳng voi men có nhi đ
nóng chy h h
n
1.250°C.
º
1.3. Theo cách sn xu
- Men sӕng: các nguyên viêu dùng sn xu men (nh đ
sé, cao vanh, ng hch... và các ch chy, ngoài a có hӇ
có các oxi mang màu) đc nghi n mӏn.
"
p
*
*
* p p
.*K *K
5
*
4.1. Tng hái vng
4.1.1. Tính chy vng
Men hi chy vng hoàn oàn ӣ nhi đ mong muӕn.
Tong sn xu hng dùng nhӳng yӃu ӕ sau đӇ đi u chӍnh
s chy vng ca men:
- Gim oxi ki m và cho hêm axi boic hì men sӁ dӉ chy
h
n.
- Tăng oxi ki m và gim SiO2 sӁ vàm cho men dӉ chy h
n.
- Thay SiO2 bӣi TiO2 ho
c PbO sӁ vàm gim điӇm nóng chy.
- Thay K+ bҵng Na+ ho
c Li+ sӁ vàm cho men dӉ chy h
n.
- Thay các anion có hóa ӏ 1 (nh Cv-; F-;B-) bӣi các anion
có hóa ӏ 2 sӁ vàm yӃu cu c men, do đó sӁ vàm gim
nhi đ nóng chy.
c
*
4.1.2. Nhi đ nóng chy
Nhi đ nóng chy ca men h huc vào hành hun
hӕi viu và các oxi có m
ong men. Nhi đ nóng chy
ca men sӁ hay đәi vn khi m sӕ yӃu ӕ sau hay đәi:
- Thay đәi ӹ v oxi ki m/SiO2 (ӹ v càng vn, nhi đ nóng
chy càng gim).
- Thay đәi hàm vng Av2O3 (ăng Av2O3, nhi đ nung sӁ
ăng).
- Bn ch các oxi ki m.
- Hàm vng các oxi ki m càng vn (nhi đ càng gim).
- Ph huc ӹ v B2O3/SiO2 (ӹ v càng vn, nhi đ càng
gim)
- Ph huc đ nghi n mӏn ca men (men càng mӏn, nhi đ
nóng chy càng gim).
- Ph huc hành hun khoáng ca hӕi viu.
/
*
4.1.3. Đ nh
- Đ nh ca men sӁ hay đәi heo p , nhi đ ăng
hì đ nh gim và ngc vi.
- Đ nh ca men và m ính ch quan ng, nó cho a
biӃ:
+ Giá ӏ ca đ nh ӣ nhi đ nóng chy chӍ men
nào có kh năng chy àn khi b m
sn hҭm khi nung
và men nào hì không.
+ Đ nh ong quá ình hình hành men cũng cho biӃ
s hoá khí xy a (do các hn ng hoá hc) có dӉ dàng
hay không ong quá ình nung.
*
4.1.4. S c căng b m
- S c căng b m
và ng su căng ác dng vên b m
vng, heo chi u hng hu nh din ích b m
vng, nӃu
ch vng nҵm do ong không khí.
- S c căng b m
hng có khuynh hng hu nh anh
gii iӃ xc ca ha vng. Ti anh gii giӳa ha n-vng-
khí sӁ hình hành s c căng b m
.
- NӃu muӕn áng 2 men chӗng vên nhau và muӕn có anh
gii iӃ xc sc né hì 2 men hi có s c căng b m
bҵng
nhau.
K
*
4.2. Tng hái n
4.2.1. H sӕ giãn nӣ nhi
- Ӣ di nhi đ chuyӇn hóa, yӃu ӕ quyӃ đӏnh s nh
hӣng đӃn mӕi quan h giӳa x
ng và men và h sӕ giãn nӣ
nhi (a).
- S chênh vch h sӕ giãn nӣ nhi ca x
ng (ax) và men
(am) hӇ hin a khi vàm ngui sn hҭm (c x
ng và men
cùng co vi).
- S chênh vch này vi hm vi hҽ (ax ± am 0,5.10-6 K-1)
không gây khuyӃ vì men có kh năng đàn hӗi ong 1
hm vi nh đӏnh.
*
4.2.2. Đ c ng
Đây và 1 hông sӕ quan ng ong quá ình sӱ dng
men.
- Đ b n chӕng ch: xác đӏnh bҵng kim c
ng hay nhӳng
v viu có đ c ng cao xong ӗi đӕi chiӃu vi mүu đã xác
đӏnh c.
- Đ b n vn: đc đo bҵng cách n m vc xác đӏnh bҵng
kim c
ng xuӕng b m
ca men, khi vên đӇ vi m v .
Đӕi chiӃu, so sánh vi mүu chuҭn.
- Đ b n chӕng mài mòn: biӇu hӏ bҵng đ hao mòn ng
vng sau khi mài.
*
*
4.2.4. Đ b n hóa
- Men ong quá ình sӱ
dng hi b n vi môi
ng.
- Men sӁ b n hóa nӃu í
ki m.
- PbO và B2O3 cùng vàm
gim đ b n hóa.
- SiO2, Av2O3 vàm ăng đ
b n hóa. Tuy nhiên vng
Av2O3 đa vào không đc
v quá 18% nӃu không
sӁ vàm xu đi các ính ch
khác ca men.
!
> !"
- Tong hi gian nung hng ny
sinh giӳa men và x
ng 1 v
ung gian có đ dày 10-50µm.
- S xu hin v ung gian này
h huc vào hành hun hóa,
hành hun h ca x
ng và men,
vào hi gian và nhi đ nung, vào
đ xӕ ca x
ng«
- Tong các nguyên viu đӇ hình
hành v ung gian hì CaO và h
gia ӕ nh.
"
l #$!%!
- Phӕi viu men đc nghi n bҵng máy nghi n bi, qua sàng
10.000 vә/cm2. Sau đó men đc cho chy qua h hӕng
ng mnh đӇ khӱ s.
- Men dӉ bӏ sa vng.
- 1 sӕ bin há chӕng vng cho men:
+ Gim b đ ҭm ca men, vàm cho men đ
c h
n.
+ Bә sung hêm nguyên viêu dҿo vào men.
+ Thêm vào 1 í inh b, dexin (C6H10O5)n, keo xenvuvoz
,
keo gvuin vi hàm vng ӕi đa và 2-3%.
+ Thêm vào 1 í axi yӃu, baz
yӃu ho
c amoni oxava.
+ Thêm vào 1 í khoáng benoni.
5
l #$!%!
c
± "%
- Thng sӱ dng các
h
ng há sau:
K/
j
,(%
'
' #-./
'
KK
K
'0
- Ch màu cho gӕm s huc h dung dӏch n. Cu
c ch màu không hoàn chӍnh => biӃn dng v cu c
vàm hay đәi hông sӕ mng vi ca inh hӇ.
- S biӃn dng xy a ӣ các di vân cn vàm cho ch
màu có hӇ h h c m di gӗm nhi u bc sóng vì vy
màu nhìn hy không huun khiӃ.
K
1 "2
/0
'
] Nhôm oxi: ] ThiӃc oxi:
] Coban oxi: ] Ziconi oxi:
] Niken oxi: ] Tian oxi:
] Đӗng oxi: ] KӁm oxi:
] Côm oxi: ] Canxi oxi:
] Animo oxi: ] Magie oxi:
] S oxi ] Kavi oxi và nai oxi:
] Mangan oxi
K
K
K!
* )/0
'
34
4.1. Màu xanh vam (xanh da i)
K"
È
!"
% khӕi vng T
Màu
(oC)
5 5 ,5* K5 5 5 ,5K
* K >> º> 8 8 8 8 8 >>
l K ±l 8 8 8 8 ** 8 >>
Kc
* K
'@'
- Ch màu vàng đc әng h các h ch ch a
animoan, com, ian, vanadi, xeven, cadimi, chì.
Đӕi vi ch màu vàng sáng hì có hӇ әng h các oxi
chì và animoan (nhi đ hi di 1020oC).
- Chng a có hӇ vàm әn đӏnh ch màu voi này bҵng cách
hêm m vng 4-15% CeO2;1-15% Av2O3. Muӕn ăng
hêm đ b n nhi cun đa hêm CaSnO3 vào.
- Ch màu vàng còn có hӇ әng h các oxi In2O3 ,
Mn2O3, Bi2O3 nung cùng vi h n h ZnO2, SiO2 và NaF.
Cng đ màu h huc vào s xâm nh ca ion sinh
màu vào mng inh hӇ ZnSiO4 mi đc o hành.
/
&'!6
/0
'@'
K
È 6 /
0 4
% Khӕi vng
Cu ӱ Lc Lc Xanh
Lc Viôia
sáng hүm vc
C2O3 - 16,0 15,3 - -
ZnO - - 14,0 20,0 30,0
SiO2O 35,0 20,0 18,5 - -
PbCO4 - - - - 10,0
CaC2O7 30,0 - - 18,6 -
Pb(CH3COO)2 - - - - 5,0
Fvoi (CaF2) - - - 15,5 -
Kaovin - 60,0 - - -
CoO - 4,0 16,0 20,0 -
Tng chì - - - - 25,0
Fevsa - - 17,4 - -
SnO2 - - 23,2 - -
* *
'.@'
'
)5 "K5 K5 5 5 *5*
º K
12.6 14.7 15.7 12.6
37.95 1.86 4.41 - -
4 1 1 4
41.8 41.8
6.97 4.65 - - - - -
7 7
!
È 6
A
CdS (%khӕi
Màu Se (% khӕi vng)
vng)
Da cam 89 11
Đ da cam 87 13
Đ
i 83 17
Đ sáng 80 20
Đ hүm 70 23
Đ mn 75 25
Đ mn hүm 71 29 "
'
B
1. NguyӉn Văn Dũng. Công ngh sn xu gӕm s , Giáo ình
Khoa Hóa kӻ hu, Tng ĐHBK, Đi hc Quӕc gia
TP.HCM (2005).
2. Phan Văn Tng. V viu Vô c
, Giáo ình Tng
ĐHKHTN, Đi hc Quӕc gia Hà Ni (1998).
3. Phan Thӏ Hoàng Oanh. V viu Vô c
, Bài ging Khoa Hóa,
Tng ĐHSP TP.HCM (2009).
4. Các ang web:
] h://gomsuungquoc.com/men+gom+su-1-5-0.hmv
] h://vi.wikiedia.og/wiki/Men_g%E1%BB%91m
] h://www.oiim.ne/co-ai-bie-nguyen-vieu-va-cach-vam-
men-gom-khong-879157.hmv
5