Deney Hyv. Viral Hast. Kısaltılmış

DENEY HAYVANLARINDA
VİRAL ENFEKSİYONLAR
Prof.Dr. Mehmet KALE
MAEÜ Vet. Fak. Viroloji A.D.
FARE (Mice)’lerin
viral hastalıkları
MOUSE POX (ECTROMELIA)
 Farelerde iç organları da kapsayan karakteristik

deri lezyonlarının gelişimine neden olan,
orthopoxvirusun sebep olduğu oldukça bulaşıcı
viral bir hastalıktır.
Virus fare ve sıçanlarda belirlenmiştir.
Virus, hayvanlar arasında

 direkt temas,
 solunum yolu (damlacık
enfeksiyonu),
 gaita, idrar veya bunlarla
bulaşık olan hayvanlarla ilgili
eşyalar vasıtası ile bulaşır.
 Farelerde enfeksiyonu takiben yaklaşık 10.

günde, sıklıkla ısırık görünümünde olan
püstüller gelişir.
Mouse poxvirus tarafından etkilenen bir fare. Pustular lezyonlar

ayaklarda görülüyor ve ayrıca lezyonların olduğu kuyruktada tüy
kaybı açıkça görülmektedir.
 Lenfoid dokular ve karaciğerdeki

tahribatlar, ekstremitelerde ve yumuşak
doku kaybına kadar uzanan nekrozlarla
sonuçlanır.
 Nekropside;
 dalak normalden büyüktür ve intestinal
hemorajiler sıklıkla gözlemlenir.
 Araştırma laboratuarlarında Mouse pox ile
enfeksiyon ciddi problemlerden biridir.
Poxvirus enfekte sincap

 İntrastoplazmik inklüzyon cisimcikleri enfekte hayvanların
dokularından hazırlanan boyalı preparatlarda gözlenir.
 Çiçek aşısı değerli fare kolonilerinde kullanılabilir.
 Aşı her 6 ayda bir kuyruk üzerinde deri kazıyıp

kanatılarak (Scarified area) tekrar edilmelidir.
 Diagnoz; lezyonların ayırt edilmesi
temeline dayanmaktadır.
POLİOMYELİTİS OF MİCE
(THEİLER'S DİSEASE)
 Farelerdeki Theiler's murine encephalomyelitis virus (TMEV)

enfeksiyonu insanlardaki poliomyelitis virus enfeksiyonuna
benzer.
 TMEV farelerde doğal hastalık sebebidir. Sıçanlarda da nadir
olarak görülebilir.
 Etken; Bir RNA virusudur, Picornaviridae Familyasında,

Cardiovirus genusunda yer alır.
 Cardiovirus
Encephalomyocarditis virus (EMCV)
Mengovirus
Columbia SK virus
Maus Elberfield virus
Theilovirus (ThV)
Theiler’s murine encephalomyelitis virus (TMEV)
Vilyuisk human encephalomyelitis virus (VHEV)
Vilyuisk human encephalomyelitis virus (VHEV)
Rat encephalomyelitis virus (REV)
Theiler's Murine Encephalomyelitis

Virus (DA Strain)
Theilovirus, Theiler's Murine Encephalomyelitis

Virus (BeAn Strain)
Etkilenen hayvanlar:
 Laboratuar fare ve
sıçanları hassastır.
Epizootoloji
 Doğal enfekte farelerde;

 intestinal mukozada,
 intestinal içerikte,
 gaitada ve
 nadirende mesenterik lenf yumrularından
virus izole ve identifiye edilmiştir.
Epizootoloji
 Enfeksiyondan 154 günden sonra virus
saçılımının meydana geldiği belgelenmiştir.
 Bulaşma fecal-oral yol vasıtası ile olur.
 Transplacental enfeksiyon oluşmaz.
Klinik
 Farelerdeki doğal enfeksiyon genellikle
inaparenttir
 Etkilenen farelerde arka bacakların
birisinde veya her ikisinde birden paraliz
mevcuttur.
 Mortalite oranı çok düşüktür.
 Virulent bir TMEV suşu ile gelişen bir

salgında, enfeksiyonun belirtileri;
 dönme, yuvarlanma,
 konvulsiyon,
 tremor, kilo kaybı,
 arka bacaklarda sarkma paralizi ve
 yüksek düzeyde ölümdür.
Kontrol
 En pratik kontrol metodu, serolojik olarak enfeksiyondan ari

olduğu belgelenen işletmelerden farelerin sağlanmasıdır.
 Takiben bakım bariyeri sağlanan hayvanların, testlerle TMEV’dan

ari olduğunun düzenli olarak teyit edilmesi gereklidir.
 TMEV enfeksiyonu, TMEV free fare ve ratlardan elde edilen,

gerekli bakımı yapılan yavrular vasıtası ile değerli fare stoklarından
elemine edilebilir.
 Sezaryen uygulaması önemli olmakla birlikte tabiî ki bir garantisi

yoktur.
FARELERİN ROTAVİRUS ENFEKSİYONU
MOUSE ROTAVIRUS
(EPIZOOTIC DIARRHEA OF INFANT MICE)
(EDİM)
 Reoviridae
familyasında, grup A
içinde yer alır.
 Çift zincirli bir RNA
virusudur.
(EDİM)
EDIM virus suşunun electronmikroskopik görünümü (a) X110.000, (b) 240.000.

(EDİM)
 Konakçı
 Farelerdir.
(EDİM)
 Epızootolojı
 Mouse rotavirus
(MRV) veya epızootıc
dıarrhea of ınfant mıce
(EDIM) virus
farelerde yaygın
olarak bulunan
önemli
patojenlerden
birisidir.
EDIM virus oldukça bulaşıcıdır. (EDİM)
Rotaviruslar gaitada oldukça fazla miktarda bulunurlar.
Bulaşma orofekal yolladır.
Ayrıca enfekte kafeslerden kaynaklanan toz ve altlıklardan kontamine

olan hava kaynaklı enfeksiyon bulaşmada önemli bir rol oynar.
(EDİM)
 Epızootolojı
 Her yaştaki fareler enfeksiyona hassastır,
 Bununla birlikte hastalık 2 haftalıktan daha küçük farelerde daha

etkilidir.
 Enfekte yeni doğanlar enfeksiyondan sonra yaklaşık olarak 2. ve 8-

10. günlerde gaitaları ile yüksek konsantrasyonda virus saçarlar.
 Bununla birlikte fareler persiste enfekte olabilirler ve gaitalarında

virusu aylarca belki hayatları boyunca saçabilirler.
(EDİM)
 Virus ince ve kalın bağırsak mukoza yüzeyinde bulunan ve villi

uçlarındaki farklılaşmış enterositleri seçici olarak enfekte eder.
(EDİM)
Klinik
EDIM ‘in klinik belirtileri belli belirsiz olsa bile kolonide gözlenen ilk
enfeksiyon enzootik seyirlidir.
EDIM virusu ile farenin bireysel enfeksiyonu açıkça tespit

edilemeyebilir.
Hastalığın klinik semptomları uzun süre gözlenmese bile virus

varlığını devam ettirir.
(EDİM)
 Diyare hayatlarının ilk iki haftası

sırasında hastalığın belirlenen klinik belirtisidir.
 Sulu sarı ishal yaklaşık 1 hafta için kalıcıdır.
 Gaita yeni doğanlarda anus çevresinde ve kuyruk

temelindedir ve yetişkinlerde yağlı yapağı görüntüsü vardır.
 Yeni doğanlarda karın bölgesinde sişkinlik olabilir.
 Genellikle mortalite yok denecek kadar azdır.

 MOUSE HEPATİTİS VİRUS
(MHV)
LETHAL INTESTINAL VIRUS
INFECTION OF MICE
(LIVIM)
MOUSE HEPATİTİS VİRUS
(MHV)
LETHAL INTESTINAL VIRUS INFECTION OF MICE
(LIVIM)
 İnfant farelerin letal intestinal virusu
(lethal intestinal virus of infant mice
- LIVIM virus)
olarak da adlandırılan bu virus,
laboratuar farelerinin birçok önemli
hastalıklarının ve lethal enteritisin
etiyolojik ajanıdır.
(MHV)
(LIVIM)
 Konakçı
 Fare doğal konakçısı olarak
belirtilmektedir.
 Süt emen ratlar intranazal
deneysel enfeksiyonlara karşı
kullanılabilir. Model olarak
bulunmuşlardır.
(MHV)
(LIVIM)
 Epizootoloji
 MHV oldukça bulaşıcıdır. Çok amaçlı tesislerde geleneksel

şartlar altında barındırılan farelerde büyük bir olasılıkla
doğal enfeksiyon görüllür.
 Dünyanın her yerinde laboratuar farelerinde sıklıkla

rastlanılan enfeksiyonlardan biridir.
 Enfeksiyonun görülme sıklığı %80 olarak belirtilir.
 Virus suşu ve fare ırkı gibi birçok faktörden MHV patogenezi

etkilenebilir ve epizootolojisinde önemli farklılıklar olabilir.
(MHV)
(LIVIM)
 Epizootoloji
 Aktif enfeksiyon sırasında virus gaita ve aeresol

(hava partikülleri) saçılır.
 Direkt temas ve kusmuk bulaşta oldukça önemlidir.
 Gebe annelere MHV’unun intravenöz inokülasyonu

ile bulaş söz konusu olsa bile, doğal enfeksiyonlarda
transplasental bulaşın önemi belirsizdir.
(MHV)
(LIVIM)
 Klinik
 Enfeksiyonların çoğunda, aşağıda verilen klinik örneklerden birisi
gözlenir.
 Enzootik (subklinik) enfeksiyon: MHV yüksek düzeyde mevcuttur.

Daha önceki enfeksiyonlar nedeniyle yetişkinler immundur. Yeni doğan fareler,
sütten kesildikleri zaman azalsa da, maternal olarak gelişen pasif immunite
nedeniyle korunurlar.
 Epizootik (klinik olarak gözlenen) enfeksiyon: Bu örnek

özellikle açık kafeslerde barındırılan saf ırk yetiştiriciliğindeki yavru farelerde
görülür. Enfeksiyon populasyona girdiği zaman hızla yayılır. Yavru farelerde,
virulent suşlar nedeni ile ölümle sonuçlanan (%100 e ulaşan) diyare görülebilir.
Ayrıca nonenteropatojenik suşlar nedeniyle, yavru farelerde orta düzeyde kayıplar
oluşabilir. Saf ırk yetişkinlerde enfeksiyon genellikle subkliniktir.
 Atimik farelerde Wasting Sendromu: Atimik farelerde, sonunda

dermansızlık ve ölüme kadar uzanan kötü gidişli zayıflama (wasting) ile
karakterize edilen şiddetli generalize bir hastalık gelişir. Sarılık bazı vakalarda
gözlenmiştir. Enterotropik MHV enfeksiyonu gözlenen bazı vakalarda diyare
başlıca semptomdur.
(MHV)
(LIVIM)
 Klinik
 Kısaca özetlemek gerekirse; enfeksiyondan
etkinenen hayvanlarda
 zayıflama,
 genellikle 10 günlük olmadan önce ölüm görülür.
 Mortalite oranı yüksektir.
 Etkilenen hayvanlarda kuyruğun her tarafı gaita
ile bulaşıktır.
MHV enfekte fare
(MHV)
(LIVIM)
 Patoloji
 Otopsi bulgularını kısaca
özetlemek gerekirse;
 ince bağırsaklar gaz ve sıvı
nedeni ile oldukça şişkindir,
 kolon genellikle boş olsa da

ufak miktarlarda mukoid
materyal içeren renksiz sıvı
içerebilir.
Lactate dehydrogenase elevating
virus
 Togaviruslar C suşu olarak
(Arteriviridae) bilinen Murphy
familyası içerisinde suşu, farelerde
yer almaktadır.
MSS’ini etkilemesi
 Fareler (Lab.
sonucu farelerde
farelerinde düşük,
vahşi farelerde paralize neden
yaygın) arasında olmaktadır.
yaygın olarak
görülmektedir.
LDHV
Bulaşma
 Tümör, hücre  Isırmaya bağlı
hatları ve diğer yaralanma ve
farelerden alınan çiftleşme,
biyolojik
materyalleri  Hayvanlar bulaşma
sonrası persiste
viremik olarak
yaşarlar.
LDHV
Klinik Belirtiler
 Karaciğer, kalp ve  Burada suşlar
alyuvarlar (AKR, C58),
tarafından üretilen hayvanın yaşı,
LDH enziminin duyarlılığı, immun
serumda artması sistemi ve
sonucu paralitik kimyasallar
semptomlar gelişir. semptom gelişimini
etkilemektedir.
LDHV
Teşhis ve Korunma
 Serolojik teşhis  Tümör, hücre
yanlış pozitiflikler hatları ve diğer
oluşturabileceği farelerden alınan
için PCR testi biyolojik
tavsiye materyalleri PCR
edilmektedir. testleri ile kontrol
edilerek
uygulamalar
yapılmalıdır.
RAT (SIÇAN)
RAT PARVOVIRUSLARI
(Kilham’s Rat Virus)
(KRV)
 Etiyoloji:
 Parvoviridae familyasının Parvovirus
genusunda yer almaktadır.
 Parvoviruslar küçük (18-22nm) ve
 zarsızdırlar.
 Genom olarak tek sarmallı DNA (6x 104
MW)’ya sahiptirler.
 kapsid ikosehadral simetrilidir.
RAT PARVOVIRUSLARI
 Epizootoloji
 Etken ;
 solunum,
 fekal-oral,
 urine-oral
 transplasental,
 kontakt yolla bulaşır.

 deneysel inokulasyonlar sonrasında dokulardan (akciğer, böbrek,
barsak ve kan) virus izolasyonu virusun yayılmasının doğal
kaynağıdır
 Rat kolonilerindeki epizootiler, doğal infeksiyonlarda solunum yolu
ile saçılmanın dominanttır.
 Transplasental infeksiyonlar yüksek dozda virusa, inokulasyon
yoluna ve virus suşuna bağlıdır.
RAT PARVOVIRUSLARI
 KRV infeksiyonu yeni doğan yaş grubuyla

sınırlıdır.
 Bu tür hastalarda infeksiyonun belirtileri arasında
 ataksi,
 sarılık,
 scrotumda şişkinlik ve,
 ölüm, sayılabilir
 Sütten kesilen veya daha yaşlı gruplarda
genellikle klinik belirtiler sakin geçmektedir.
 Seronegatif rat barınaklarında fötal ölümlerin
sayılarında artış, uterus rezorpsiyonu görülebilir.
Rat stomach, small intestine
hemorrhage (Kilham Rat virus)
RATLARIN REOVİRUS 3 ENFEKSİYONU
 Reovirus 3, ilk kez bronkopneumonili bir

çocuğun dışkısından izole edilmiştir.
 1961 yılında sıçan virusu olarak

saptanmıştır.
 Virus tüm dünyada yaygındır.

 Bulaşma
 Reovirus, fecal ve oral yollarla
yayılmaktadır. Aerosol yollarla
bulaşmanın da önemli olduğu ileri
sürülmüştür.
 Bulaşma sivrisinek ısırığı ile de
gerçekleşmektedir.
 Virusun vücuttaki tüm dokuları enfekte
etmesine rağmen, vertical bulaşmanın
önemi kanıtlanamamıştır.
 Klinik
 Hastalığın klinik belirtileri yaşa bağlıdır,
 emen ve sütten kesilen fareler de çok ciddi belirtiler gözlenmiştir.
 Enfeksiyon yetişkinlerde subklinik olarak seyreder.
 Hastalığın erken dönemlerinde, peritonel eksudattan dolayı
abdomen şişmektedir.
 Enfekte farelerin tüyleri mat ve yağlı olabilir. Bu olayda yağlı saç
etkisi diye isimlendirilir (oily hair effect= OHE).
 Hastalığı kronikleşen hayvanlarda
 haftalarca tüy dökülmesi,
 büyüme geriliği ve
 İkterus görülebilir.
 Ölümcül enfeksiyonlarda, inkoordinasyon ve paraliz
gözlemlenebilir.
Ratların Sialodacryoadenitis
Virus Enfeksiyonu
(SDAV)
 Sialodacryoadenitis (SDA Virus) sıçanlarda doğal
olarak bulunan bir patojendir.
 Etken bir coronavirustur.
 Mouse hepatitis virus (MHV), rat corona virus

(RCV) ve Human corona virus OC38 ile antijenik
olarak ilişkilidir.
 Etken klinik olarak tanımlanan bir hastalık

oluşturur ve oldukça bulaşıcıdır.
Ratların Sialodacryoadenitis Virus Enfeksiyonu
(SDAV)
 SDAV aeresol yolla

 direkt kontakt yolla bulaşır
 Dışarıdan bir rat gelip diğerleri ile
kontakt kurduğunda oldukça hızlı
bulaşır.
 Erişkin hayvanlar diğer ratlara
hastalığı bulaştırdıkları zaman bile
SDA virus hastalığının semptomlarını
göstermeyebilirler.
(SDAV)
 Klinik
 Hapşurma,
 göz ve
 burun akıntısında artış,
 boyun altında şişlik,
 servikal ödem,
 servikal lenf düğümlerinde
büyüme, ve
 tükrük bezlerinin iltihaplı nekrozu,
 göz çevresi dokularının veya
gözün enfeksiyonunda ödem,
 gözün kapanması,
 gözün perdelenmesi ve
 gözün dışarıya doğru fırlaması,
 kornea ulseri,
 Farelerde gözde sadece bir hafta
görülen, SDA virus
semptomlarından birisi olan lensin
ön yüzünde çizgi halinde
kanamalar vardır.
(SDAV)
 Rat corona virus (RCV) ile enfekte bir ratın

submandilar tükrük bezinde nekrotik
sialoadenitis.
(SDAV)
 Enfekte gözlerde kaşınmaya bağlı

kendiliğinden bozulma meydana
gelebilir.
 Bazı genç ratlarda iki göz küresi
birbirinden uzaklaşalabilir.
 Diğerlerinde ise göz lezyonları
genellikle iyileşir,
 ancak arasıra korneanın kronik
iltihabı kötüye gidebilir ve göz
yuvarlağının kendisinde anormal
büyüme görülebilir.
 Enfeksiyon sırasında ratlar
genellikle aktiftirler,
 yemek yiyebilselerde, akut enfekte
ratlarda bu istek azalır ve
dehidrasyon başlar.
(SDAV)
 Enfekte hayvanlarda immun sistem zayıflar ve sekunder

enfeksiyonlar hızla gelişir.
 Doğru şekilde tedaviye başlamak önemlidir .
 Gebe ve tedavi edilen ratlar, yavruları için probleme neden

olabileceği için antibiyotiklerle tedavi edilmemelidirler.
 Eğer gebe veya tedavi edilen bir dişi etkilenmiş, takiben pnömoni
şekillenmiş ise, tedavi yaşamını güvenceye almak için zorunludur.
 Gebe hayvanlarda yavrunun alınması, gebe veya tedavi edilen

annenin diğer ratlardan ayrılması önerilir.
 Yavru alımının en son yavrulamadan sonra hiç değilse 2 ay kadar

durdurulması veya uzun sürse bile bütün se mptomların sona
erinceye kadar durdurulması önerilir.
(SDAV)
 Enfeksiyon sırasında yeni bir rat alınmamalı veya

getirilmemelidir.
 Yeni ratlar enfeksiyon bitene kadar muhafaza edilmelidir.
 Mycoplazma pulmonis, SDA virus ile birlikte seyreden

yaygın bir sekonder enfeksiyondur. Bu etkene yönelik
tedaviye hemen başlamalıdır.
GUINEA PIG
(KOBAY)
Guinea pig’lerin Cytomegalic
İnkluzyon Hastalığı
(Salivary Gland Virus)
herpes virus enfeksiyonu
 Kobayların Cytomegalic
İnkluzyon Hastalığı,
spontan gelişen viral bir
hastalıktır.
 Nadir görülen bu hastalık

subklinik seyirlidir.
Guinea pig’lerin Cytomegalic İnkluzyon Hastalığı
 Tür spesifiktir.
 Doğal enfeksiyon
insanlarda,
primatlarda, farelerde,
 ratlarda ve
 kobaylarda gözlenir.
Guinea pig’lerin Cytomegalic İnkluzyon Hastalığı
 Enfeksiyon subklinik,
latent veya persistent
olabilir.
 Kobaylardaki doğal
enfeksiyonlarda tükrük
bezlerinde, böbreklerde
ve karaciğerde
lezyonlar ve büyüme ile
karakterize edilmiştir.
Guinea pig’lerin
Cytomegalic
İnkluzyon Hastalığı
(Salivary Gland
Virus)
herpes virus
enfeksiyonu
 Birçoğu birkaç ay içinde seroconvert (seropozitif) hale gelirler.

 Virus enfekte salya ve idrar veya transplasental yolla
bulaşır.
 Virusun replikasyonu ve yayılımı tükrük bezinde ve tükrüktedir.
Guinea Pig Adenovirus
Enfeksiyonu
 Virus adenoviridae familyasının mastadenovirinae

alt grubunda yer alır.
Guinea Pig Adenovirus Enfeksiyonu
 Virus zarsızdır
 İkozahedral
simetrilidir
 Genom olarak çift
zincirli DNA içerirler.
 Amerika Birleşik Devletlerinde ve Avrupada

gözlenmiştir.
 Etkilenen hayvanlarda morbidite yüksek,
mortalite düşüktür.
 Genellikle immune sistemin bozulması ile
ilgili deneysel manuplasyonlarla ilişkilidir.
 Makroskopik olarak akciğerin
cranial loblarının birleştiği yerlerde
görülür.
 Nekrotik bronşitis, bronşiolitis ile

karakterizedir.
 Hava kanallarından bazıları hücre

debrisi, WBC ile tıkanmıştır ve
fibrinli pnömoni ve nekrotik
tracheitis bulunabilir.
 Respiratorik epitel
hücrelerinin çekirdekleri
sıklıkla 7-15 nm çapında
bazofilik inklüzyonlar
içerirler.
Elektronmikroskopi mümkündür
Genç Guinea Pig’lerde Coronavirus-like
Infection
 Zayıflama, iştahsızlık ve
diyare ile karakterizedir.
 Morbidite ve mortalite
düşüktür.
 Akuttan subacuta kadar değişen

enteritis distal ileumu da kapsar.
 Gastrointestinal kanal tamamen bol
miktarda mukoid materyallerle
doludur.
 İntestinal mukozada enfekte villiler

kısalmış ve birleşmiştir.
 Coronavirustan ibaret viral partiküller

EM olarak görülürler.
Genç Guinea Pig’lerde Coronavirus-like
Infection
 Coronavirusun viral partiküller olarak EM
görüntülenebilir.
Guinea Pig Herpes-like Virus
(Herpesvirus)
(Caviid Herpesvirus 2) -
 Primer böbrek hücre kültürlerinden izole

edilmiştir.
 Doğal konakçılarında hastalık oluşturmazlar.
Guinea Pig X-Virus (GPXV)
(Herpesvirus) (Caviid
Herpesvirus 3) –
 Orijinal olarak kobay 2 ırklarının lökositlerinden
izole edilmiştir.
 Hartley ırkında deneysel inokülasyonlarda viremi,

fokal nekrotik hepatitis oluşturulmuştur.
 Araştırmalarda mümkün bir komplikasyon

faktörüdür.
Kobayların Lymphocytic
Choriomeningitis Enfeksiyonu (LCM)
(Arenavirus)
 Etken bir arenavirustur.
 Linear, s/s RNA. İki
segments
 Pleiomorphic,
 Zarlı,
 50-300nm çapında,
 Nükleokapsit helikal
simetrilidir.
Kobayların Lymphocytic
Choriomeningitis Enfeksiyonu (LCM)
(Arenavirus)
 Kobayların çoğunlukla deneysel
enfeksiyonudur.
 Posterior (spina bifida) paresis,
 karaciğer ve dalakta büyüme vardır.
 Beyin zarlarında,
 choroids plexus da,
 ependymada,
 karaciğerde,
 bezlerde,
 böbrek ve
 akciğerlerde lenfositik infiltrasyonlar.
Kobayların Lymphocytic Choriomeningitis
Enfeksiyonu (LCM)
(Arenavirus)
 Geniş konakçı dağılımı
vardır.
Enfeksiyonu (LCM)
(Arenavirus)
 İnhalasyon, gıdalar,
intrauterine veya deri
teması yoluyla bulaşır.
LCMV enfekte fare

Enfeksiyonu (LCM)
(Arenavirus)
 Araştırmalarda
insanlara bulaşabilir
ve orta şiddetli bir
hastalığa neden
olurlar.
 Vahşi fareler
rezervuardır.
Kobaylarda Cavian Leukemia
(Retroviridae,
Type C Oncovirus Group, Mammalian
Group)
 Yaygındır, tüm ırklarda hastalık
kendiliğinden gelişir.
 Genç yetişkinlerde gözlenir.
 Lenfadenopati, kaba kıllı

yapağı, ağırlık kaybı, artan
paraliz hastalığın klinik
semptomları olarak gözlenir.
 Lenfosit sayısı 50.000 ile

250.000 arasında değişebilir.
Cavian Leukemia
(Retroviridae,
Type C Oncovirus Group, Mammalian Group)
 Servikal, aksillar ve
inguinal alanlardaki
lenf yumrularında
büyüme,
 splenomegali,
 hepatomegali,
 etkilenmiş dokular
şiş ve solgundur.
Cavian Leukemia
(Retroviridae,
Type C Oncovirus Group, Mammalian Group)
 Dalak,
 karaciğer,
 kemik iliği,
 akciğer,
 timus,
 kalp,
 gözler ve
 adrenallerdeki lenfoblastik tip lökemik hücrelerin
normal yapılarında infiltrasyon vardır.
 Neoplasia ile birlikte seyreden viral bir modeldir.
HAMSTER’LARIN
VİRAL HASTALIKLARI
Hamster’ların
Lymphocytic Choriomeningitis
 Etken
 Arenaviridae
familyasında yer alan
bir arenavirustur.
 Lassa, Machupo ve
Junin hemorrhagic
fever virusları ile ilgili
ajanlardır.
Hamster’ların
 Epizootoloji
 LCMV (Lymphocytic Choriomeningitis

virus) halk sağlığı için bir tehlike
oluşturduğundan önemlidir.
 İnsanlarda LCM genellikle şiddetli bir
hastalık değildir ancak ciddi olabilir.
Hamster’ların
Lymphocytic
Choriomeningitis
 Bütün enfekte hamsterlar

idrarları ile fazla miktarda
virus saçarlar ve virus
kolaylıkla bulaşabilir.
Hamster’ların
Rodentlerde (kemiriciler;fare, sıçan, kobay gibi) bulaşma

transplasental yolladır.
Hamster’ların
 Deneysel enfeksiyonlarda, daha çok yeni doğanlarda ve genç
yetişkinlerde immun kompleks glomerulopatiye kadar giden persiste
bir viremi,
 vasculitis (panarteritis),
 karaciğer,
 böbrek,
 akciğer,
 pankreas,
 dalak ,
 beyin zarlarında ve
 beyinde sayıca çok lenfositik lezyonlar gelişir.
 Genç yetişkinlerin diğer yarısında ve nerede ise yetişkinlerin hemen
hepsi enfeksiyon sonunda iyileşir.
Proliferative Ileitis
("Wet-Tail,“)
("Hamster Enteriti" )
 Ölü hayvanların enfekte dokulardan
(spesifik lezyonu olmayan) iki virus izole
edilmiştir. PI rollerinin olup olmadığı
bilinmemektedir.
TAVŞANLARIN
VİRAL ENFEKSİYONLARI
Myxoma Virus
 Etiyoloji
 Myxomatosis,
Leporipoxvirus grubunun
bir üyesi olan,
myxomavirusun birkaç
suşunun hiç değilse biri
tarafından oluşturulur.
 Farklı suşların
virulensine bağlı olarak
mortalite oranı da
farklılık gösterir.
 Bulaşma:
 Bulaşmada temel
model artropod
vektörler
(mosquitoes, fleas,
flies, gnats)
vasıtasıyladır.
 Bulaşma:
Myxoma Virus
 Bulaşmada temel model
artropod vektörler
(mosquitoes, fleas, flies,
gnats) vasıtasıyladır.
 Bulaşma ayrıca enfekte
tavşanların göz yaşı veya
deri lezyonlarının
sızıntılarının bulaştığı
enfekte materyallerle
temas ile,
Myxoma Virus
 kontamine omurga
dikenleri ve yırtıcı
kuşların pençeleri
vasıtası ile de
mümkündür.
Enfekte deri nodulleri

olan vahşi tavşanlar
ajan için rezervuardır.
Myxoma Virus
 Klinik:
 Evcil tavşanlarda hastalığın klinik
görünümü virusun suşuna olduğu kadar
yetiştirilen tavşanların genetik rezistansına
da bağlıdır.
Myxoma Virus
 Virusun California suşu:
 Perakut formda, göz kapaklarında

belirsiz bir ödem ve
 ölümden kısa bir süre önce depresyon
görülerek belirlenen tavşanlar bir
hafta içinde ölür.
 Akut formda tavşanlar 1-2 hafta

yaşayabilirler,
 semptomlar gözün kapanması ile
sonuçlanan göz kapaklarının ödemi,
 anal, oral, nasal bölge çevresinde
yangı,
 deride hemorajiler ve
 konvulsiyonlardır.
Her iki formda inokülasyon alanlarında

noduler lezyonlar gelişir. Ancak bunlar açık
bir tümör değildir.
Myxoma Virus
Konjunktivitis
Konjunktivitis
Myxoma Virus
 Virusun Standart Laboratuar

suşu:
 Bu suş varlığını 11 gün
boyunca sürdürür.
 İnokülasyondan sonra yaklaşık
3-4.günlerde primer tümör
bulguları gelişir,
 tümörlerin 6. veya 7. günlerde
generalize olduğu görülür.
 Aynı zamanda, mukopurulent
burun akıntısı ve gözlerde ve
kulağın temelinde belirgin
ödem görülür.
 10. güne kadar vücudun birçok
yerini sert yumrular kaplar
Myxoma Virus
 Virusun Avrupa suşu:

 Bu suş 7. güne kadar hızlı
proliferasyon sonucu büyük
yumruların gelişmesi ile
karakterizedir.
 Yumrular 10 gün içinde açılır ve
seröz akıntı sızar.
 Yumrular vücudun hemen her
yerinde oluşur. Aynı zamanda
yüzde ve anal bölgede de
ödemler gelişir,
 göz ve burundan seropurulent
akıntı ve
 deride önemli oranda hiperemi .
Rabbit (Shope) Fibroma Virus
Etiyoloji:
 Fibroma virus Leporipoxvirusun bir
üyesidir ve
 myxomavirus ile oldukça yakın akrabadır.
 Virus tüm dünyada hem vahşi hem de
evcil tavşanlarda yaygındır.
Bulaşma:
 Doğal bulaşma yolu bilinmese bile
artropod vektörlerle bulaşma mümkündür.
Klinik belirtiler:
 Ayaklarda ve
bacaklarda,
 ağız-burun bölgesinde
ve
 gözlerin çevresinde
tümör gelişir.
 Tümörler subcutandır ve daha alt dokulara

geçmemiştir.
 Orijinal tümörden metastaz oluşmaz.
 Bir aksilik olmadığı sürece enfekte yetişkin
tavşanlar klinik olarak normaldirler.
 Tümörler ayları içeren bir dönemden sonra tipik
olarak gerilerler.
 Yeni doğan evcil tavşanların kendiliğinden oluşan
ve deneysel enfeksiyonlarında cutan ve visseral
tümörlerde gelişebilir.
Rabbit
(Shope) Papilloma Virus
Etiyoloji:
 Papovavirus grubunun bir
üyesidir.
 Kübik simetrili, sirküler dsDNA
sahiptir ve zarsızdır
 Bu hastalık, daha sıklıkla

pamuk kuyruklu (cotontail)
tavşanlarda ve evcil tavşanların
salgınlarında.
 Hastalığın görülme sıklığı azdır.

Rabbit (Shope) Papilloma Virus
 Bulaşma:
 Doğal enfeksiyonlarda
artropod vektörlerle
bulaş belirlenmiştir.
 Sivrisineğin evcil
tavşanların
dışkılarından
bulaşmada başlıca
vektör olduğu
düşünülmektedir.
 Klinik Belirtiler:
 Göz kapaklarında
ve kulaklarda
boynuzsu
kalınlaşma
mevcuttur.
 Bu alanlar daha
sonra
komplikasyonsuz
iyileşir.
Oluşumlar iyice keratinize ve üst yüzeyde düzensiz ve dağınıktır.

Kolaylıkla kaşınır ve örselenebilir.

Bu alanlar daha sonra komplikasyonsuz iyileşir.

Rabbit Oral Papilloma Virus
 Etioloji
 Papovavirus grubunun
bir üyesidir.
 Bu virus, doğal
konakçısı olarak evcil
tavşanların sahip
olduğu papovavirus
grubunun tek
üyesidir.
 Bulaşma:
 Ağızdan soyulmuş epitel hücreleri içeren
ağız sekresyonu ile direkt temas sonucu
bulaşır.
 Enfeksiyon dilin aşınmış epitellerinde
meydana gelir.
 Klinik belirtiler:
 Dilin alt yüzeyinde,
 oral kaviti epitelinde veya
 gingivada çok sayıda beyaz oluşumlar ile
karakterize bir benign (iyi huylu) hastalıktır.
 Bunlar sonra saplanır ve eninde sonunda
ülserleşir.
 Tavşan immun hale gelince bu oluşumlar geçer.
Viral Hemorrhagic Disease
(Viral Hemorrhagic Fever)
(Viral Necrotizing Hepatitis)
 Hastalık ilk olarak
1984 yılında Çin’de
bildirilmiştir ve o
zamandan beri
Avrupa, Asya'nın
bölgelerinde,
Meksika’da ve
ABD’nde rapor
edilmiştir.
 Etioloji:
 Enfekte tavşandan bir
calicivirus izole
edilmiştir.
 Dünyanın farklı
bölgelerindeki
tavşanlardan farklı
derecelerde virulense
sahip virus suşları elde
edilmiştir.
 Bulaşma:
 Etken, direkt temas,
artropod ısırması ve
enfekte tavşanların
etleri ve ürünlerinin
işlenmesi sırasında
bulaşır.
 Klinik semptomlar:
 İnkübasyon periyodu 1-3 gündür.
Bu sürede hastalığın 3 formundan
birisi gözlenebilir.
 Perakut hastalıkta klinik semptom
gözlenmeden ölüm gelişir.
 Akut hastalıkta, sürekli
respirasyonu takiben anoreksi ve
letarji (bezginlik) akut nöbettir.
Vücut ısısı 40-41 °C’da ulaşır.
Ancak ölümden önce ki dönemde
azalır.
 Subakut hastalıkta, kanlı nasal
akıntı ve opistotonus içeren klinik
hastalık seyirlidir. Klinik Kolonilerde morbidite
belirtilerin kaybolmasından sonra %90’na, mortalite ise
2-3 saat içinde ölüm meydana %100’e ulaşır.
gelir.
Hantavirus
Dışkı, idrar vb..

çıkartılarının hasarlı deri ve
mukozalara teması veya bu
maddelerle infekte olmuş
havadaki aerosolün
solunması ve infekte
kemiricinin ısırması ile
gerçekleşir
Hantavirus
 Kemirgenler (Apodemus agrarius, Rattus
norvegicus)
Simian Immunodeficiency
Virus (SIV)
Primatlarda görülen bu etken, Retroviridae familyasında yer

almaktadır. İnsan HIV ile aynı ailedendir. Bağışıklık sistemini
negatif yönde etkilemektedir. Maymun, şempanze, makak
türleri arası bulaşma, anneden yavruya bulaşma ve kan yolu ile
bulaşmadan söz edilmektedir. İnsanlara bulaşmadan da söz
edilmektedir. Ancak bu konuda net kanıtlar bulunmamaktadır.
Özellikle bu bulaşma yollarının; pet hayvanı olarak besleme,
avlanma ve araştırma uygulamaları vasıtasıyla olabileceği
ifade edilmektedir.
SIV
SIV ile enfekte makaklar

Lassa Fever Virus
 Doğadaki başlıca rezervuarı Mastomys natalensis türü
faredir.
 Bu hayvanlarda LV kronik infeksiyon ve viremi
oluşturur. Hayvandaki hastalık asemptomatiktir ve
hayvanın hayatı boyunca salya, idrar ve dışkı yoluyla
virusun salınımı gerçekleşir.
 Virus hayvandan insana aerosol, kontamine yiyecek ve
eşya; insandan insana kan ve vücut sıvıları ile
bulaşmaktadır.
 Junin virusunun neden olduğu Arjantin hemorajik
humması ve Machupo virusu ise Bolivya hemorajik
humması
Mısır ve buğday ziraati ile uğraşan ve etkenin başlıca
rezervuarı olan Calomys musculinus türü kemirici ile
temas eden kişilerde saptanmaktadır.
 Guanarito virusu Venezuella hemorajik hummasının

etkenidir. Zigodontomys brevicauda rezervuar olan
kemirici türüdür. Hastalık özellikle ormanlık alanların
temizlenerek küçük çiftlikler haline getildiği bölgelerde
görülmektedir
Marburg virus
 Marburg Kanamalı Ateşi hem insan hem de primatları
(goril, orangutan, şempanze, gibon, maymunlar,
lemurlar) etkileyen, nadir ama ciddi kanamalı
ateşlerdendir. Filovirüs ailesinden bir RNA virusudur.
 1967 yılında Almanya ve Yugoslavya’ya ithal edilen
Afrika yeşil maymunlarının dokuları ile temas eden
laboratuvar çalışanları arasında görülmüş ve bu ufak
çaptaki salgın yüksek mortalite oranı ile seyretmiştir.
 1975, 1980, 1987, 1999-2000 ve 2005 yıllarında da

ölümle sonuçlanan olgular rapor edilmiştir.
Marburg virus
 1975, 1980, 1987, 1999-2000 ve 2005 yıllarında da

ölümle sonuçlanan olgular rapor edilmiştir.
 Marburg virus ile enfekte primatlarla, Afrika meyve

yarasalarıyla ve hasta insanlarla yakın teması olan
insanlar risk altındadır.
GERBİL VİRAL HASTALIKLARI
*Mongolian gerbil, çöl faresi, kum faresi diye de
adlandırılırlar. Sakin bir hayvandır.
*11-15 genera, 100 species) (Meroines unguiculatus,
M. libycius, M. shawii , M. tristami)
*Mogolistan ve Çin’de doğal ortamda yaşarlar.
*Doğal olarak gelişen viral enfeksiyon
bildirilmemiştir.
*Yapılan deneysel çalışmalarda:
*Hanta virus, La Cross virus, Tick borne encephalitis
virus, Borna virus, Rift Valley fever, pseudorabies,
Hepatitis E virüs, Encephalomyocarditis virüs
enfeksiyonlar üzerinde çalışılmıştır.
Enterovirus 71-Induced Neurological Disorders in Young Gerbils,

Meriones unguiculatus: Development and Application of a
Neurological Disease Model
Enterovirus 71 (EV71) ve coxsackievirus A16 (CVA16)

Deney Hyv. Viral Hast. Kısaltılmış

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Deney Hyv. Viral Hast. Kısaltılmış

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DENEY HAYVANLARINDA

 Farelerde iç organları da kapsayan karakteristik

Virus, hayvanlar arasında

 Farelerde enfeksiyonu takiben yaklaşık 10.

Mouse poxvirus tarafından etkilenen bir fare. Pustular lezyonlar

 Lenfoid dokular ve karaciğerdeki

Poxvirus enfekte sincap

 Aşı her 6 ayda bir kuyruk üzerinde deri kazıyıp

 Farelerdeki Theiler's murine encephalomyelitis virus (TMEV)

 Etken; Bir RNA virusudur, Picornaviridae Familyasında,

Encephalomyocarditis virus (EMCV)

Columbia SK virus

Maus Elberfield virus

Theiler's Murine Encephalomyelitis

Theilovirus, Theiler's Murine Encephalomyelitis

 Doğal enfekte farelerde;

 Virulent bir TMEV suşu ile gelişen bir

 En pratik kontrol metodu, serolojik olarak enfeksiyondan ari

 Takiben bakım bariyeri sağlanan hayvanların, testlerle TMEV’dan

 TMEV enfeksiyonu, TMEV free fare ve ratlardan elde edilen,

 Sezaryen uygulaması önemli olmakla birlikte tabiî ki bir garantisi

EDIM virus suşunun electronmikroskopik görünümü (a) X110.000, (b) 240.000.

Rotaviruslar gaitada oldukça fazla miktarda bulunurlar.

Bulaşma orofekal yolladır.

Ayrıca enfekte kafeslerden kaynaklanan toz ve altlıklardan kontamine

 Her yaştaki fareler enfeksiyona hassastır,

 Bununla birlikte hastalık 2 haftalıktan daha küçük farelerde daha

 Enfekte yeni doğanlar enfeksiyondan sonra yaklaşık olarak 2. ve 8-

 Bununla birlikte fareler persiste enfekte olabilirler ve gaitalarında

 Virus ince ve kalın bağırsak mukoza yüzeyinde bulunan ve villi

EDIM virusu ile farenin bireysel enfeksiyonu açıkça tespit

Hastalığın klinik semptomları uzun süre gözlenmese bile virus

 Diyare hayatlarının ilk iki haftası

 Sulu sarı ishal yaklaşık 1 hafta için kalıcıdır.

 Gaita yeni doğanlarda anus çevresinde ve kuyruk

 Yeni doğanlarda karın bölgesinde sişkinlik olabilir.

 Genellikle mortalite yok denecek kadar azdır.

 MHV oldukça bulaşıcıdır. Çok amaçlı tesislerde geleneksel

 Dünyanın her yerinde laboratuar farelerinde sıklıkla

 Enfeksiyonun görülme sıklığı %80 olarak belirtilir.

 Virus suşu ve fare ırkı gibi birçok faktörden MHV patogenezi

 Aktif enfeksiyon sırasında virus gaita ve aeresol

 Direkt temas ve kusmuk bulaşta oldukça önemlidir.

 Gebe annelere MHV’unun intravenöz inokülasyonu

 Enzootik (subklinik) enfeksiyon: MHV yüksek düzeyde mevcuttur.

 Epizootik (klinik olarak gözlenen) enfeksiyon: Bu örnek

 Atimik farelerde Wasting Sendromu: Atimik farelerde, sonunda

 kolon genellikle boş olsa da

 KRV infeksiyonu yeni doğan yaş grubuyla

 Reovirus 3, ilk kez bronkopneumonili bir

 1961 yılında sıçan virusu olarak

 Virus tüm dünyada yaygındır.

 Mouse hepatitis virus (MHV), rat corona virus

 Etken klinik olarak tanımlanan bir hastalık

 SDAV aeresol yolla

 Rat corona virus (RCV) ile enfekte bir ratın

 Enfekte gözlerde kaşınmaya bağlı

 Enfekte hayvanlarda immun sistem zayıflar ve sekunder

 Doğru şekilde tedaviye başlamak önemlidir .

 Gebe ve tedavi edilen ratlar, yavruları için probleme neden

 Gebe hayvanlarda yavrunun alınması, gebe veya tedavi edilen

 Yavru alımının en son yavrulamadan sonra hiç değilse 2 ay kadar

 Enfeksiyon sırasında yeni bir rat alınmamalı veya

 Yeni ratlar enfeksiyon bitene kadar muhafaza edilmelidir.