ISTORIJA

KOMUNICIRANJA

Student: Minja Milovanović

Indeks br. 39/2019
Profesor: Violeta Kecman
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

• Ljudi komuniciraju otkad postoje.

• U početku, čovek je bio svestan samo stvari koje ga okružuju i nije bio sposoban za
apstraktno mišljenje. Učio je i istraživao, vremenom stekao potrebu da stvarima i pojavama
oko sebe da nazive.
• U praistoriji je čoveku taj primitivni vid komunikacije bio dovoljan da preživi. Kroz evoluciju
mu se javlja sposobnost apstraktnog mišljenja, odnosno javlja se sposobnost da misli ne samo
na nešto što ga u datom trenutku okružuje. Tada čovjek počinje razmišljati i širiti saznanja.
• Govor kao prvi lingvistički način komuniciranja koji je nastao iz potrebe za izražavanjem
mišljenja i emocija.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

PRAISTORIJA

• Sporazumevanje u najranijim vremenima ostvaruje se najjednostavnijim

komunikacijskim znakovima, odnosno sistemom optičkih i akustičkih kodova.
• Optički su : mimika, gest, pokret, a akustički : zvuk, šum, krirk, reč i sl. To je
prapočetak komuniciranja.
• Nakon toga upotrebljavaju se sredstva koja pojačavaju te kodove – poput:
• svetlosnih znakova - loženje vatri,
• dimnih signala i
• zvučnih signala - bubnjevi, trube, rogova od životinja i sl.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

ANTIČKO DOBA

• U antičkom dobu , posebno u staroj grčkoj i starom Rimu, komunikacija se unapređuje

do te mere da nastaju prva dela o govorništvu i osnivaju se prve govorničke škole,
dok najbolji govornici dobijaju poseban društveni status.
• U odnosu na tematiku razvijaju se tri vrste govora: politički, vojnički i verski, a pažnja
se najviše usmerava na tzv. politički govor. o političkim i drugim društvenim
problemima polisa.
• Govornici su se u starom rimu zvali oratori, a u straoj Grčkoj retoričari, a govorništvo je
svrstavano u najveće veštine tog vremena.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

ANTIČKO DOBA

• U govorničkim školama, isticala su se 3 osnovna faktora govora:

1. sam govornik,
2. publika i
3. Sadržaj, iz koga se razvijaju i posebni oblicii govorne komunikacije a to su debata i
polemika.
• Govorništvo nije bio jedini oblik usmenog komuniciranja u antičko doba, već usmeno
komuniciranje delimo u tri stila:
1. visoki – koji se odnosi na retoriku ili govorništvo s ciljem uticaja na mase,
2. srednji, koji se odnosi na službeno govor i
3. niski stil komuniciranja, koji porazumeva uobiičajeni govor u narodu.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

ANTIČKO DOBA

• Dok se debata se temelji na iznošenju misli na logičan i retorički način, u kojoj pobeđuje onaj
čiji su argumenti čvršći, logičniji i ko ih iznese na ubjedljiv i prihvatljiv način, pod
polemikom, Grci su podrazumijevali sukob na javnoj sceni dva različitih shvatanja, koji se
satoji od odbrane svog i napada na tuđi stav.
• Kasnije se pod polemikom počeo shvatati svaki sukob u javnoj komunikaciji bilo da se radi o
ratu rečima ili ratu perom.
• U antičkom vremenu se naročito cenilo vojničko govorništvo, čije su osnovne karakteristike
bile jednosmjernost i govor u vidu monologa vojskovođa. Vojskovođe su bili odlični govornici
sa velikim uticajem na vojsku, a jedni od najpoznatijih su bili: Temistokle, Aleksandar
Makedonski, rimski imperatori Oktavijan i Cezar.
• U ovom period javlja se još jedan oblik govorništva a to je versko govorništvo. Svi verski
predstavnici bili su dobri govornici, jer su svojim rečma uticali na svoje sledbenike.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

ANTIČKO DOBA

• Koliko god usmeno komuniciranje bilo zastupljeno i cenjeno u starom veku,

informacije se nisu dugo zadržavale i značenje poruke se menjalo kako se poruka
prenosila.
• Ako je govor nastao iz potrebe da se informacije podele i proslede, pismo kao vid
komuniciranja je nastalo da se informacije zapamte i proslede prostorno i
vremenski dalje.
•Razvoj pismenosti poznaje tri vrste pisma:
- PIKTOGRAFSKO,
- POJMOVNO I
- GLASOVNO.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

ANTIČKO DOBA

•U antičko doba postojala je potreba prenošenja komunikacijskih sadržaja, što je

dovelo do pojave medija pomoću kojih se odvijala komunikacija.
•Funkciju medija za prenošenje usmenih poruka imali su trgovi, forumi a vremenom
je rasla potreba za prenošenje informacija na daljinu u što kraćem periodu.
•Funkciju medija između vladara i podanika imali su glasnici. Informacije koje su
trebale hitno da stignu prenosili su konjanici.
• Najrazvijeniji komunikacijski sistem imali su Rimljani, koji su imali službu za
prenošenje poruka i na razdaljini i od 70 000 km i koja se može smatrati pretečom
agencijskog novinarstva.
•Kao preteča organizovanja savremenih medija istoričari pominuju Julija Cezara
koji je izdavao tzv. zidne novine u Rimu i u kojima su se nalazile odluke Senata,a
kasnije se sadržaj poruka proširio i na vesti iz svih oblasti života.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SREDNJI VEK

• U takozvanom mračnom srednjem veku ljudi su malo komunicirali, ne zato

što je bilo zabrane ili nedostatka informacija, već zato što nije bilo volje.
• Govorna interpersonalna komunikacija u čitavom srednjem vijeku je osnovni
oblik komuniciranja zbog velikog broja nepismenih ljudi kao i skromnih
sredstava za pisanje. Tako ni pismeno komuniciranje nije bilo u velikoj meri
zastupljeno, jer pismenost nije bila nužna za preživljavanje u životu običnog
čoveka, a do otkrića štamparske prese knjige nisu bile dostupne ljudima.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SREDNJI VEK

• Komuniciranje među ljudima je bilo siromašno, ali s obzirom da je srednji

vek vreme dominacije dve religije – hrišćanske i islamske, u
komunikološkom pogledu dominira crkveni govor.
• Postojali su sveštenici govornici koji su narodu pričali o očuvanju duše i
prepisivači koji su distribuisali verske knjige da bi bile dostupne
pismenim ljudima.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SREDNJI VEK

•Međutim, najveći napredak u sferi komunikacije beleži se baš u Srednjem vijeku.

•Pronalaskom papira od strane Kineza i njegovim usavršavanjem i prenošenjem u Evropu od

strane Arapa, on postaje univerzalno sredstvo za pisanje. Vremenom dolazi do jeftinije
proizvodnje papira i do opismenjavanja ljudi- Knjige postaju jeftinije i pristupačnije
običnim ljudima. Dolazi i do revolucionarnog otkrića pokretnog sloga u štampariji i cena
knjiga postaje niža, te ljudi postaju pismeni i šire svoje vidike.

• Koliko god mračno doba bio srednji vijek, u komunikološkom smislu kao i kada se
govori uopšte o načinu života, čovečanstvo je i dalje napredovalo. U poznom srednjem
vijeku pismeno komuniciranje postaje sve više zastupljeno, a budućim naraštajima se
ostavljaju temelji za izgradnju potpuno nove žive kulture.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

PROTESTANTIZAM
• Prva stoleća Novog veka (15.,16. i 17. vek), bili su razdoblje velikih naučnih i
kulturnih otkrića, što doprinosi i većem i bržem razvoju komunikacijskih procesa
u svetu. Ovo je vreme otkrića Amerike, istraživanja kosmosa, vreme inkvizicije,
jezuita, protestantizma, reformacije i protivreformacije.
• U ovom periodu, katolička crkva, osniva posebnu vrstu komunikacije koja širi
informacije u cilju realizacije verskih i političkih ciljeva.
• Ova vrsta komunikacije postaje kasnije poznata pod nazivom propaganda.
• Rimokatolička crkva formira red jezuita u koji bira obrazovanie katolike, koji su
odlazili na druge kontinente kao misionari i širili katoličanstvo.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SAVREMENO KOMUNICIRANJE

• Renesansa u nauci i promena društvenih odnosa dovodi do brojnih naučnih i

komunikacijskih otkrića, u toku 17. i 18. veka, poput telegrafa, telefona, radija,
televizije, te fotoaparata, fotografije, pisaće mašine, kompjutera, staelita,
internet, mobilnih telefona i itd.
• Danas nema više goluba pismonoša, nema glasnika koji prenose informacije, sve
se svodi na instant poruke i mobilne pozive. zbog lakšeg i bržeg načina
komuniciranja.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SAVREMENO KOMUNICIRANJE

• Evolucija ljudske komunikacije, koja je započeta neposrednom neverbalnom i znakovnom

komunikacijom, nastankom jezika dalje se transformiše u verbalnu komunikaciju, da bi
danas razvojem informaciono - komunikacionih tehnologija, dovela do sve veće primene
posredne komunikacije i potpuno novih načina komuniciranja.
• Savremena komunikacija zasnovana na informaciono - komunikacionim tehnologijama,
promenila je iz osnova način komuniciriranja i učesnicima u komunikacionom procesu
donela brojne pogodnosti u više aspekata komuniciranja, kao što su masovne dostupnosti,
vremena odvijanja, brzine komuniciranja, mogućnosti kombinovanja različitih
multimedijalnih oblika i lakoće komunikacije.
• Međutim, pored pogodnosti donosi i određene negativne efekte u različitim aspektima
komuniciranja, kao što su zaštite privatnosti, uprošćavanja jezičkih sadržaja i otuđenju ljudi.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SAVREMENO KOMUNICIRANJE I SOCIOMETRIJA

• Primena informaciono - komunikacionih tehnologija u komunikaciji menja naše obrasce za održavanje

pažnje, za saznavanje i za pamćenje, što vodi ka stvaranju jedne potpuno nove kulture - kulture virtuelne
komunikacije, što otvara mnoga pitanja koja se tiču informaciono - komunikacionih tehnologija, do koji
se dolazi samo organizovanim sistemskim istraživanjem komuniciranja odgovarajuće populacije.
• Jedna od metoda ove vrste istraživanja je i sociometrija, koja je neophodna za izradu psihološkog profila
nosilaca komunikacije.
• Ova tehnika služi za ispitivanje međuljudskih odnosa u malim grupama od 30-40 ljudi. Pomoću nje se
mogu:
- ispitivati socio-emocionalni odnosi u određenim kolektivima i grupama,
- moze se utvrditi kakva je psihološka komunikacija unutar grupe,
- može se utvrditi emocionalna struktura komunikacije u grupi, kao i
- utvrditi ko je emocionalni vođa unutar grupe i kome se daje najviša prednost u komunikaciji, jer
individualno ponašanje svakog člana unutar grupe, deluje na grupu u celini kao i na psihološkou i
socijalnu komunikaciju.
 ISTORIJA KOMUNICIRANJA

SAVREMENO KOMUNICIRANJE - ZNAČAJ

• U svakom slučaju, značaj savremenog komuniciranja se kvantitativno ne može ni

izraziti.
• Sa razvojem sredstava komuniciranja sve veći broj ljudi bez bilo kakvog stimulativnog
uticaja, uviđa ogroman značaj koji komunikacija ima za svakodnevni čovekov život.
• Shodno tome vek u kome živimo možemo slobodno nazvati i vekom komunikacija, jer
komunikacija je ono što određuje pravac u kom se naš život kreće i bez komuniciranja
savremeni čovek faktički kao da i ne postoji.