საკუთრების შეძენა

სავალდებულო ლიტერატურა:
ბესარიონ ზოიძე, ქართული სანივთო სამართალი, მეორე
გამოცემა, თბ. 2003, კარი III, თავი III, §1-3
თამარ ზარანდია, სანივთო სამართალი, თბ. 2019, სექცია VII, თავი
I-III, IV
ლადო ჭანტურია, კრედიტის უზრუნველყოფის სამართალი,
თბილისი, 2012, გვ. 166-174
სამოქალაქო კოდექსის კომენტარები, მუხლები 183-187;
საკუთრების წარმოშობის
საფუძვლები
პირველადი

მაგალითად, განძი

ნაწარმოები (მეორადი)

მაგალითად, გარიგების
საფუძველზე
უძრავ ნივთებზე
საკუთრების გადასვლის
სისტემები
კერძო სისტემა
საკუთრების გადასვლა უკავშირდება
გარიგების დადების მომენტს
(მაგალთად, საფრანგეთი)

საადგილმამულო საკუთრების წარმოშობის მომენტს

სისტემა განსაზღვრავს შესაბამის რეესტრში
რეგისტრაცია

ტორენსის (ე.წ. ჰიბრიდული) სისტემა

უძრავ ნივთებზე საკუთრების შეძენა
საქართველოს სამოქალაქო
კოდექსით

 რეგისტრაციის პრინციპი;
 საჯაროობის პრინციპი.

წერილობითი შეთანხმება + საჯარო

რეესტრში რეგისტრაცია
უძრავი ნივთების
შემთხვევაში შეთანხმების
ფორმის შესახებ

სანოტარო არის კი საჯარო

ფორმის რეესტრის
გამოყენების წარმომადგენლის
ისტორია და მიერ ხელმოწერის
დამოწმება ფორმის
მასზე უარის
ნაწილი
თქმა
საჯარო რეესტრის
ჩანაწერის შესახებ
პრეზუმფცია, რომელიც მოქმედებს საჯარო
რეესტრის ჩანაწერის შესახებ;
საერთო საკუთრების შემთხვევაში პრეზუმფციის
მოქმედების ფარგლები;
მემკვიდრეობის და მეუღლეთა საერთო საკუთრების
შემთხვევები სასამართლო პრაქტიკაში;
 აბსტრაქციის პრინციპი გერმანულ
სამართალში
სავინი - პრინციპის შემოქმედი;
კაუზაულური და განკარგვით გარიგება აბსტრაჰირებულია
ერთმანეთისგან!
ეს რას ნიშნავს ნასყიდობის მაგალითზე:
1 .ნასყიდობის ხელშეკრულება - ვალდებულებითსამართლებრივი
გარიგება (საფუძვლად არსებული, კაუზალური გარიგება)
2 .განკარგვითი გარიგებები - ნივთზე საკუთრების გადაცემის
გარიგება და ფულზე საკუთრების გადაცემა.
კაუზალური სისტემა
არ ახასიათებს კაუზაულური და განკარგვითი გარიგების აბსტრაჰირება!
ბათილი გარიგების დროს:
ა) საკუთრების, როგორც სანივთო უფლების გადაცემა არ ხდება;
ბ) არსებობს ვინდიკაციის უფლება.

შეკითხვა:
აქვს თუ არა კაუზალურ ან აბსტრაქტულ მოდელს უპირატესობა?
 საკუთრების გადაცემის
კონსენსუალური და ერთიანი
მოდელი

მოძრავ ნივთზე საკუთრება გადადის შეთანხმების მომენტიდან -

საფრანგეთი, იტალია;

 არსებობს საგამონაკლისი მიდგომა გვაროვნული ნივთების

შეთხვევაში, თუმცა ეს არ უარყოფს კონსენსუსის მნიშვნელობას.
ქართული მოდელი
მოძრავი ნივთებისას
სამოქალაქო კოდექსის მიღებისას დისკუსიის ფარგლები და
მიზეზები;
კაუზალური მოდელი + გადაცემა

არის თუ არა გამიჯვნის პრინციპი ქართულ სამართალში -

დოქტრინის და სამოქალაქო კოდექსის არაერთგვაროვანი
მიდგომა.
186-ე მუხლის შესახებ
186.1
მოძრავ ნივთზე საკუთრების გადასაცემად აუცილებელია, რომ
მესაკუთრემ ნამდვილი უფლების საფუძველზე გადასცეს შემძენს
ნივთი.
დისკუსია „ ნამდვილი უფლების“ ირგვლივ და მისი შინაარსის
დადგენის მცდელობა დოქტრინაში.
რას მოიცავს გადაცემა (186.2)
მფლობელობის გადაცემა + არაპირდაპირი მფლობელობის
გადაცემა + მესამე პირისგან მფლობელობის მოთხოვნის უფლება
თანასაკუთრებისას გადაცემის განხორციელების თავისებურებანი.
საკუთრების უფლების
მიტოვება
მოძრავი ნივთები - მფლობელობის
მიტოვება

უძრავი ნივთების შემთხვევაში - საჯარო

რეესტრში ჩანაწერი;
უძრავ ნივთზე საკუთრების მიტოვების
წინაპირობები და შედეგები.
მუხლი 187.
კეთილსინდისიერი შემძენი
1. შემძენი ხდება ნივთის მესაკუთრე მაშინაც, როცა
გამსხვისებელი არ იყო ნივთის მესაკუთრე, მაგრამ შემძენი ამ
ფაქტის მიმართ კეთილსინდისიერია. კეთილსინდისიერად არ
ჩაითვლება შემძენი, თუ მან იცოდა ან უნდა სცოდნოდა, რომ
გამსხვისებელი არ იყო მესაკუთრე. კეთილსინდისიერების
ფაქტი უნდა არსებობდეს ნივთის გადაცემამდე.
2. კეთილსინდისიერი შემძენი ვერ გახდება ნივთის მესაკუთრე,
თუ ეს ნივთი მესაკუთრემ დაკარგა, მას მოჰპარეს, ან მისი ნების
წინააღმდეგ სხვაგვარად გავიდა მისი მფლობელობიდან, ანდა
შემძენმა ის უსასყიდლოდ მიიღო. ეს შეზღუდვები არ
მოქმედებს ფულის, ფასიანი ქაღალდებისა და აუქციონზე
გასხვისებული ნივთების მიმართ.
კეთილსინდისიერი
შემძენის დაცვა
რა არის სანივთო სამართლისთვის „კეთილსინდისიერების“
შინაარსობრივი დატვირთვა?
რომელ პრინციპს ემყარება მოძრავი ნივთის
კეთილსინდისიერი შემძენის დაცვა?
არაუფლებამოსილი პირის შესახებ;
კეთილსინდისიერების ფაქტის განსაზღვრის მომენტის
შესახებ;
კეთილსინდისიერი შემძენის დაცვის ხარისხი და
გამომრიცხავი გარემოებები;
მტკიცების ტვირთის განაწილება ყოფილ მესაკუთრესა და
კეთილსინდისიერ შემძენს შორის.
დაკარგული, მოპარული ან
სხვაგვარად მესაკუთრის ნების
საწინააღმდეგოდ გასვლა
მფლობელობის „დაკარგვის“ ნების შესახებ;
რა სახის გამონაკლისები არსებობს?
სააღსრულებო საქმისწარმოებისას ნივთის რეალიზაციის
შემძენის დაცვის შესახებ.
მადლობა
ყურადღებისთვის!