kiÓm tra siªu ©m mèi hµn

 Qui tr×nh chung  §Þnh vÞ bÊt liªn tôc

 Butt-joint - single V  X¸c ®Þnh kÝch th­íc
 Butt-joint - double V  NhËn d¹ng
 T – joint  §¸nh gi¸
 Nozzle, T,K,Y joint (pipe)  Hå s¬- B¸o c¸o
 quy tr×nh chung

 Th«ng tin ban ®Çu

 VÞ trÝ kÝch th­íc mèi hµn
 Quan s¸t trùc tiÕp
 KiÓm tra kim lo¹i c¬ b¶n
 KiÓm tra mèi hµn
 th«ng tin ban ®Çu

 Tiªu chuÈn vËt liÖu c¬ b¶n

 Qu¸ tr×nh hµn
 ChuÈn bÞ mÐp
 ChiÒu dµy kim lo¹i c¬ b¶n
 Khã kh¨n trë ng¹i trong khi hµn
 VÞ trÝ mèi hµn ®· söa
 Tiªu chuÈn kiÓm tra ¸p dông
 vÞ trÝ vµ kÝch th­íc mèi hµn
• VÞ trÝ ®­êng trung t©m (C/L)- ch©n gèc (root):
- Cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ®Þnh vÞ
bÊt liªn tôc
- Tèt nhÊt nªn x¸c ®Þnh vµ ®¸nh dÊu tr­íc khi hµn
- Cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng chØ thÞ ph¶n x¹ tõ ®¸y
 quan s¸t trùc tiÕp
 TiÕn hµnh tr­íc khi UT
nh»m ®¶m b¶o:
• bÒ mÆt mèi hµn phï
hîp cho viÖc dß quÐt
• ph¸t hiÖn c¸c bÊt liªn
tôc bÒ mÆt cã thÓ g©y
nhiÔu viÖc gi¶i ®o¸n
kÕt qu¶ kiÓm tra UT
nh­, undercut, lÖch t«n,
kh¸c biÖt chiÒu dµy,...
quan s¸t trùc tiÕp
 kiÓm tra kim lo¹i c¬ b¶n
 Nh»m ph¸t hiÖn c¸c bÊt liªn
tôc song song víi bÒ mÆt dß
quÐt (t¸ch líp), g©y nhiÔu
hoÆc c¶n trë viÖc kiÓm tra
mèi hµn (b»ng tia xiªn)
 Sö dông ®Çu dß tia th¼ng,
kiÓm tra ph¹m vi Ýt nhÊt
(W)kh«ng nhá h¬n ph¹m vi dß
quÐt cña ®Çu dß tia xiªn,
 vÝ dô, víi T lµ chiÒu dµy kim
lo¹i c¬ b¶n th× W= (5.5T)x1.25
 kiÓm tra kim lo¹i c¬ b¶n
Mechanical damage Lap
 T¸ch líp

Lamination
kiÓm tra kim lo¹i c¬ b¶n
 Gi¸ trÞ ph¹m vi mµn h×nh nªn chuÈn b»ng Ýt nhÊt
b»ng chiÒu dµy kim lo¹i c¬ b¶n
 §é nh¹y dß quÐt theo tiªu chuÈn ¸p dông
 Sù hiÖn diÖn cña bÊt liªn tôc t¸ch líp thÓ hiÖn b»ng
chØ thÞ ph¶n x¹ xuÊt hiÖn tr­íc chØ thÞ ph¶n x¹ ®¸y
 VÞ trÝ vµ kÝch th­íc cña t¸ch líp cÇn ®­îc b¸o c¸o cho
kh¸ch hµng
 Thay ®æi kü thuËt dß quÐt hoÆc dïng ph­¬ng ph¸p
NDT kh¸c
kiÓm tra kim lo¹i c¬ b¶n

 BiÓu hiÖn xung bÊt liªn tôc

defect
initial pulse echo

Material Thk
defect

0 10 20 30 40 50

®Çu dß tia th¼ng Mµn hinh hiÓn thÞ

 kiÓm tra mèi hµn
 kiÓm tra ch©n (gèc)  bÊt liªn tôc däc
 kiÓm tra th©n  bÊt liªn tôc ngang
 kiÓm tra mèi hµn-ch©n gèc
 §ßi hái kiÓm tra riªng biÖt, kü l­ìng vµ thËn träng
v×:
- bÊt liªn tôc (nÕu cã) ë ch©n-gèc phÇn lín lµ nh÷ng lo¹i
nguy hiÓm nhÊt
- ChØ thÞ ph¶n x¹ tõ ch©n tèt vµ ch©n xÊu rÊt gÇn
nhau dÔ g©y nhÇm lÉn cho gi¶i ®o¸n !!!
kiÓm tra mèi hµn-th©n
 Sö dông ®Çu dß tia
xiªn dß quÐt bÊt liªn
tôc däc vµ ngang
 H­íng vµ ph¹m vi dß
quÐt ®­îc m« t¶ chi
tiÕt cho tõng lo¹i
mèi hµn
 §é nh¹y dß quÐt ®­îc
quy ®Þnh theo tiªu
chuÈn kiÓm tra ¸p
dông
kiÓm tra mèi hµn-th©n
 Kh«ng ngÊu v¸ch nãng ch¶y (Mèi hµn V-®¬n)
Xung ban ®Çu Xung khuyÕt tËt

khoang c¸ch bÒ mÆt

defect

sound path
0 10 20 30 40 50

Angle Probe CRT Display

butt joint - single vee
 Lùa chän ®Çu dß  BÒ mÆt, h­íng vµ ph¹m
 X¸c ®Þnh chØ sè, gãc vi dß quÐt
khóc x¹  §Æt ®é nh¹y dß quÐt
 TÝnh to¸n c¸c kho¶ng  C¸c mÉu thao t¸c dß
c¸ch: Skip, V-path
quÐt
 ChuÈn ph¹m vi mµn
h×nh  KiÓm tra ch©n
 ChuÈn ®é nh¹y ®èi  KiÓm tra th©n
chøng ban ®Çu  KÝch th­íc
lùa chän ®Çu dß
 Tèi ­u c¸c th«ng sè tr¸i ng­îc nhau:
- TÇn sè
- KÝch th­íc
- Gãc khóc x¹
lùa chän ®Çu dß
 TÇn sè: (2-5)MHz tuú
theo ®é suy gi¶m ©m
 KÝch th­íc: 10-25mm, tuú
theo kh¶ n¨ng tiÕp cËn,
tiÕp ©m-tiÕp xóc...
 Gãc khóc x¹: 45,60,700
tuú theo h­íng bÊt liªn tôc,
kh¶ n¨ng tiÕp cËn, gãc
chuÈn bÞ mÐp mèi hµn...
lùa chän ®Çu dß
 Mét sè h­íng dÉn- ®Ò xuÊt sau:

Chiều dày kim Góc khúc xạ

loại cơ bản

10-15 mm 700
15-20 mm 700, 600

>20mm 700, 600,450

lùa chän ®Çu dß
x¸c ®Þnh chØ sè, gãc
 Lµ c¸c th«ng sè cã ý
nghÜa rÊt quan träng
trong viÖc ®Þnh vÞ
ph¶n x¹, bÊt liªn tôc
 C¸c tiªu chuÈn lu«n
yªu cÇu kiÓm tra
®Þnh kú c¸c chØ tiªu
nµy
tÝnh to¸n kho¶ng c¸ch
Skip = 2 x T x tg β
Sound Vee-path = 2 x T / cos β
β- gãc khóc x¹
T-chiÒu dµy kim lo¹i c¬ ban
Tính toán khoảng cách

 Skip = 2 x T x tg θ
Vee-path = 2 x T / cos θ
θ- gãc khóc x¹
T-chiÒu dµy kim lo¹i c¬ ban
chuÈn ph¹m vi mµn h×nh
 Gi¸ trÞ ph¹m vi mµn h×nh cÇn chuÈn Ýt nhÊt
ph¶i b»ng Sound Vee-path
ph¹m vi 250mm
ph¹m vi 100mm
chuÈn b»ng mÉu V2
chuÈn ®é nh¹y
dß quÐt
 Ph¹m vi dß quÐt: c¸ch mÐp mèi hµn 1.25 skip
 1.25 skip = 1.25 x 2 x T x tg B
dß quÐt
 Mèi hµn V-®¬n cã ch©n
dß quÐt
thao t¸c dß quÐt- aws
A,B,C : bÊt liªn tôc däc D,E : bÊt liªn tôc ngang
thao t¸c dß quÐt
a : kho¶ng 100
B : kho¶ng 01skip
C : 1/2 chiÒu réng
biÕn tö
D : mò mèi hµn mµi
ph¼ng
E :mò mèi hµn
nguyªn d¹ng
e : kho¶ng 100 - 150
thao t¸c dß quÐt- api
mèi hµn nguyªn d¹ng
mò mèi hµn mµi b»ng
kiÓm tra ch©n-gèc
 §Çu dß ®Æt c¸ch ®­êng C/L 0.5skip
 Dß quÐt song song víi trôc ®­êng hµn
kiÓm tra ch©n-gèc
 Ch©n-gèc tèt thÓ hiÖn: kh«ng cã chØ thÞ,
hoÆc chØ thÞ xuÊt hiÖn lín h¬n 0.5 V-path
 ChØ thÞ xuÊt hiÖn t¹i vÞ trÝ b»ng hoÆc nhá
h¬n 0.5 V-path lµ thÓ hiÖn cã bÊt liªn tôc ë
ch©n mèi hµn
 CÇn ph©n biÖt râ mét sè lo¹i: kh«ng thÊu
ch©n, nøt ch©n, undercut...
kh«ng thÊu ch©n
 Biªn ®é cña chØ thÞ lín, th­êng cao h¬n møc
®èi chøng ban ®Çu (100%DAC)
 Cã biÓu hiÖn ®èi xøng ë c¶ hai phÝa dß quÐt
cña mèi hµn: vÞ trÝ, biªn ®é
 Cã thÓ so s¸nh ®­îc víi chØ thÞ ph¶n x¹ tõ gê
c¹nh cña kim lo¹i c¬ b¶n
 Khèi chuÈn c¬ b¶n ASME cã mét r·nh khÝa
bÒ mÆt ®Ó m« pháng chØ thÞ nµy.
nøt ch©n
 Biªn ®é chØ thÞ th­êng kh«ng
lín b»ng so víi kh«ng thÊu
ch©n
 Kh«ng cã tÝnh ®èi xøng nh­
kh«ng thÊu ch©n
 ChØ thÞ nøt ch©n cã thÓ xuÊt
hiÖn bªn c¹nh vµ rÊt gÇn chØ
thÞ tõ giät låi (®¸y) mèi hµn
trong mét sè tr­êng hîp
 Cã rÊt nhiÒu mÉu hµn chøa
nøt ch©n m« pháng tèt trªn thÞ
tr­êng (SONASPECTION,
FLAWTECH...)
 CRACK

 ChØ thÞ nøt :

d¹ng ®­êng, lëm
chëm-chØ thÞ nh­
h×nh chãp nhµ
thê do sãng ©m
ph¶n x¹ l¹i tõ
nhiÒu ®iÓm
CRACK
 BiÓu hiÖn xª dÞch ngang mµn h×nh (walking)
undercut
 Biªn ®é chØ thÞ th­êng kh«ng lín so víi hai lo¹i
tr­íc.
 Biªn ®é chØ thÞ th­êng cã xu h­íng t¨ng khi lïi
®Çu dß ra xa ®­êng C/L
 Kh«ng cã tÝnh ®èi xøng nh­kh«ng thÊu ch©n
th©n mèi hµn
 Dß quÐt theo mÉu ë phÇn tr­íc trong ph¹m
vi 1.25 skip tÝnh tõ mÐp mèi hµn, c¶ hai
phÝa
chän gãc sao cho tia siªu ©m vu«ng gãc víi khuyÕt tËt kh«ng
ngÊu c¹nh !!!
®Þnh vÞ
Sö dông th­íc ®Þnh vÞ ph¶n x¹
®Þnh vÞ
®Þnh vÞ
 ®Þnh vÞ
 Sound path - SP : ®é dµi ®­êng truyÒn ©m ®Õn bÊt liªn tôc
 kho¶ng c¸ch bÒ mÆt = SP x sin β
 §é s©u tÝnh tõ bÒ mÆt D = SP x cos β
chØ thÞ chØ thÞ
 hoÆc D = 2 x T - SP x cos β
ban ®Çu khuyÕt tËt

khoang c¸ch bÒ mÆt

defect

sound path
0 10 20 30 40 50
kÝch th­íc

Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p theo dâi biªn ®é ®Ó

®o ®¹c kÝch th­íc chØ thÞ (bÊt liªn tôc)
theo chiÒu däc trôc mèi hµn, chiÒu cao
(xuyªn thµnh):
- ph­¬ng ph¸p gi¶m 6dB
- ph­¬ng ph¸p gi¶m 20dB
- ph­¬ng ph¸p DAC...
kÝch th­íc
 C¸c ®iÓm giíi h¹n cña chØ thÞ ®­îc x¸c
®Þnh b»ng vÞ trÝ cã biªn ®é gi¶m ®Õn
møc tiªu chuÈn ®Þnh tr­íc( 2 lÇn, 10lÇn,
20%DAC...)
kÝch th­íc
 ph­¬ng ph¸p gi¶m 6dB x¸c ®Þnh chiÒu dµi bÊt
liªn tôc däc theo trôc mèi hµn
kÝch th­íc
kÝch th­íc
 Ph­¬ng ph¸p AWS ®Ò xuÊt x¸c ®Þnh chiÒu cao
chØ thÞ (xuyªn thµnh)
Butt Double Vee
 VÒ c¬ b¶n, gièng V ®¬n, víi mét sè l­u ý:
- Ch©n gèc mèi hµn ë kho¶ng gi÷a chiÒu dµy
- Mèi hµn th­êng dµy, th­êng cÇn dß c¶ hai mÆt vµ
sö dông c¸c lo¹i gãc kh¸c nhau
Butt Double Vee
Butt Double Vee
 Cã thÓ sö dông kü thuËt Tandem ®Ó kiÓm tra
kh«ng thÊu ch©n :
 A= T x tg β B= 0.5T x tg β
β- gãc khóc x¹
T- chiÒu dµy kim lo¹i c¬ ban
T-joint
Sö dông tia th¼ng vµ tia xiªn
T-joint- v¸t mÐp vµ kh«ng



lap joint
T,Y.K Joint (pipe-AWS)
T,Y.K Joint (pipe-API)
T,Y.K Joint (pipe-API)
 CÇn chó ý mét sè kh¸c biÖt - khã kh¨n sau
- Ph¶i ®¸nh dÊu ®­îc gèc mèi hµn :
tr­íc khi hµn !!!
- HiÖu chØnh c¸c gi¸ trÞ kho¶ng c¸ch : Skip,
Soundpath cho c¸c bÒ mÆt cong
hiÖu chØnh c¸c gi¸ trÞ kho¶ng c¸ch
hiÖu chØnh c¸c gi¸ trÞ kho¶ng c¸ch
T,Y.K Joint (pipe-API)
gi¶i ®o¸n
 KiÓm tra viªn UT ph¶i
ph©n biÖt ®­îc

ChØ thÞ liªn quan

vµ

chØ
thÞ kh«ng liªn quan
gi¶i ®o¸n
 ChØ thÞ liªn quan:
do c¸c ph¶n x¹ bªn trong
®èi t­îng kiÓm tra (mèi
hµn) t¹o ra-bÊt liªn tôc
gi¶i ®o¸n
 ChØ thÞ kh«ng liªn quan:
do c¸c ®iÒu kiÖn h×nh häc ®a d¹ng g©y ra
(kh«ng ph¶i bÊt liªn tôc cÇn kiÓm tra):
- giät låi ®¸y mèi hµn
- ®Öm lãt
- chuyÓn ®æi d¹ng sãng, mò mèi hµn....
gi¶i ®o¸n
 §Ó nhËn biÕt vµ ph©n biÖt chØ thÞ kh«ng liªn
quan cÇn:
- ChuÈn ®óng
- TÝnh to¸n ®óng
- §o ®¹c kho¶ng c¸ch, sö dông th­íc ®Þnh vÞ ph¶n
x¹
- Cã thÓ sö dông c¸c gi¸ trÞ hiÖn sè cña m¸y siªu
©m ®êi míi cho c¸c ®¸nh gi¸ ban ®Çu, tuy nhiªn
cÇn tr¸nh l¹m dông hoÆc ®¬n gi¶n ho¸ viÖc
gi¶i ®o¸n - dÔ g©y nhÇm lÉn !!!
nhËn d¹ng
 vËt liÖu  vÞ trÝ chØ thÞ
 chÕ t¹o  h×nh d¹ng chØ thÞ
 sö dông  mÉu m« pháng
ph©n lo¹i-AWS
 Trßn - khèi: rç, xØ
 Trô - ®­êng: xØ dµi
 Ph¼ng : nøt, kh«ng ngÊu, kh«ng thÊu
trßn
trô
trô
trô
ph¼ng
ph¼ng
 ®¸nh gi¸
 Tiªu chuÈn ¸p dông