• Medjunarodno pravo je širilo svoje delovanje u dva

pravca rationae loci i ratione materiae

• Teritorijalno je širilo svoj domašaj
• Sadržinski je proširilo pravila koja važe u pojedinim
delovima
• Veliki je uticaj pojedinih država u formiranju
običajnih pravila, kosmos, pravo mora…
• Klasično međunarodno pravo delilo se na deo o
subjektima i objektima.
• Subjekti su bili države i predstavljali su osnovne
aktere u mjp, a objekti su bili prostor primene mjp.
 Režimi teritorija
Svi prostori u medjunarodnom pravu dele
se na:
1. teritoriju države
2. terra nullius
3. res communis omnium
4. zajednička baština čovečanstva
5. internacionalizovane teritorije
 Državne teritorije
Obuhvata :
Vazduh, vodu(reke, jezera, unutrašnje vode,
arhipelaške vode, teritorijalno more), podzemlje
Mogu posedovati i fizički odvojene delove, ustanovljava se
pravo prolaza – ugovorni odnos službenosti
Ima nadležnosti i nad brodovima, vazdhoplovima,
ambasadama, pravo mora IEZ, epikontinetalni pojas
Razlicito je tretirana u prošlosti, svojina vladara, razvojem
deomokratije i formiranjem države
Postojali su i koimperijumi: Egipat i Britanija nad Sudanom
1898 do 1955, Britanija i Francuska nad Novim Hebridima od
1914 do 1980 današnji Vanuatu, danas su to ostrva u Pacifiku
Kanton i Edinbru bitni za vazdušni saobraćaj koimperijum
vrše Britanija i SAD
To je sa stanovišta medj. prava prostor primene
pravila medj. prava
Sa pozicije unutrašnjeg prava to je prostor unutrašnje
nadležnosti i odgovornosti
Presuda u slučaju Las Palmas “Suverenost se u
međunarodnom pravu označava kao nezavisnost”
Ograničenja – pravila međunarodnog prava, prava
drugih, ograničenja se ne pretpostavljaju
Mora da sprečava kršenje prava drugih na svojoj
teritoriji bilo od strane svojih građana ili nekih drugih
Prava se ne smeju zloupotrebljavati
Država je dužna da organizuje vlast
Dužna da štiti svoje građane, strance i sva lica koja se nađu na
teritoriji
Ipak nema apsolutne odgovornosti, vikarna odgovornost,
ustanički pokreti
Slučaj Lotus 1927 “Pravo na sudsku vlast je teritorijalne prirode”
Razvoj ljudskih prava doveo do univerzalnih obaveza država
da štite osnovna prava čoveka
Posebna odgovornost u pogledu očuvanja opštih vrednosti
kroz kogentne norme
 Granice
Granice su pravne forme razgranicenja nadležnosti
Vertikalne ravni
Vrste – nacionalne – granica na moru, državne, unutrašnje,
međunarodne
Granični pojas - 200 metara, u ratu i više do tri kilometra
Prirodne i veštačke
Razgraničenja se vrše ugovorima, ne vazi rebus sic
stantibus
Ugovori deluju erga omnes
Ako ih nema onda se primenjuju dispozitivna pravila
Ranije su velike sile na kongresima vršile razgraničenja pa i
stvarali nove države primer Albanije na Londonskoj
konferenciji
Astronomske – Kanada 49 paralela, Koreje 38 paralela
Razgraničenje u dve faze
1 . delimitacija – pravno i
2. demarkacija – faktički
Reke – plovna - talweg i neplovna – sredina
Talweg – linija koja spaja najdublje tačke rečnog
korita
Promene brze – ostaje granica i spore – menja se
granica
Most uvek sredina
Jezera podela ili koimerijum
Posle raspada SFRJ, po preporuci Badinterove
komisije republičke granice postale su državne.
Srbija i Hrvatska se nalaze u sporu oko utvrđivanja
granice na reci Dunav. Oko 10.000 hektara zemljišta
sa srpske i oko 2.500 hektara sa hrvatske strane je
sporno. Najveći deo ovog zemljišta se nalazi u
opštinama Sombor i Apatin. Sporne teritorije nisu
naseljene.
Republika Srbija se zalaže za utvrđivanje državne granice
sredinom prirodnog toka reke Dunav. Ovo je i trenutno
faktičko stanje na granici, sve teritorije levo od predložene
linije razgraničenja administrira Srbija, a sve teritorije
desno administrira Hrvatska.
Republika Hrvatska svoj predlog za razgraničenje zasniva na
katastarskom premeru iz 1878. godine, iz vremena
Austrougarske monarhije. U međuvremenu, Dunav je pomerio
svoje korito par kilometara ka hrvatskoj strani, a za potrebe
nesmetane plovidbe iskopano je nekoliko kanala koji su
dodatno promenili tok Dunava.
 Načelo uti possidetis
Princip stečenih prava koji daje odlučujuću prednost u
slučaju spora o pripadnosti.
Pravilo primenjivano kod kolonijalnih sporova gde usled
nedostatka sporazuma važe unutrašnje granice kao
međunarodne, važan trenutak promena.
Priznavale ga nove države na tlu Latinske i Srednje
Amerike
Primer za specijalni običaj
Arbitraže priznale taj princip: 1909 Bolivija – Peru, 1922
Kolumbija – Venecuela, 1933 Gvatemala – Honduras
MSP 1986 pomenuo kao proncip opšteg MJP u
sporu Burkina Faso i Mali
To je pogrešna interpretacija – istrgnuto iz konteksta
Sud često koristi termin opšti principi MJP a da tako
ne misli ili u daljem delu teksta ukazuje na nešto
sasvim drugo
Primenjeno u slučaju mišljenja Badinterove
komisije
Politička primena, u slučaju kolonija nužnost
Načini sticanja i gubitka državne teritorije
Razlikuju se načini sticanja i zakonitost u sticanju
Moraju se steći oba uslova
Kroz istoriju postojali su različiti osnovi, vremenom pravo na
samoopredeljenje, u koliziji sa članom 2 Povelje
Vrste:
1. cesija
2. okupacija
3. sudska odluka
4. odluka medj. organizacije
5. priraštaj
6. sukcesija
7. odricanje