Sanhi at Bunga - Orihinal Na Pormat

Department of Education
Bureau of Learning Delivery

Teaching and Learning Division
Pambansang
Pagsasanay Panliterasi
The A. Venue Hotel, Makati City

November 4-8, 2019
National Training on Literacy Instruction
SIMULAN NATIN!
“SAWIKAPICS”
•Hulaan ang “salawikain” na
ipinapakita ng mga tambal na
larawan.
Halimbawa
Muna:
? https://int.search.myway.com/search/
Kung ano ang puno, siya ang
bunga. https://int.search.myway.com/search/
MAGSIMULA TAYO!
1 https://int.search.myway.com/search/
1. Kapag may isinuksok, may
madudukot. https://int.search.myway.com/search/
2. Ang lumalakad nang matulin, kung
matinik ay malalim. https://int.search.myway.com/search/
3. Nasa Diyos ang awa, Nasa tao
ang gawa. https://int.search.myway.com/search/
4. Kung may tiyaga, may nilaga.
https://int.search.myway.com/search/
5. Ang bayaning nasusugatan, nag-
iibayo ang tapang.
6. Ang taong nagigipit, sa patalim
kumakapit. https://int.search.myway.com/search/
7. Matutong mamaluktot, kung maiksi
ang kumot, https://int.search.myway.com/search/
8. Kung may itinanim, may aanihin.
9. Ang pag-aasawa’y di kaning mainit na isusubo, na
iluluwa kapag napaso.
10. Basurang itinapon mo,
babalik din sa iyo.
Balikan natin ang mga sagot.

• Kapag may isinuksok, may madudukot.
• Ang lumalakad nang matulin, kung matinik ay
• malalim.
Nasa tao ang gawa, nasa Diyos ang awa.
• Kung may tiyaga, may nilaga.
• Ang bayaning nasusugatan, nag-iibayo ang
tapang.
• Ang taong nagigipit, sa patalim kumakapit.
• Habang maiksi ang kumot, matutong
mamaluktot.
• Kung may itinanim, may aanihin.
• Ang pag-aasawa’y di kaning
mainit na isusubo, na iluluwa kapag napaso.
• Basurang itinapon mo, babalik din sa iyo.
Pansinin ang mga sumusunod na salawikain.
• Kapag may isinuksok, may madudukot.

• Ang lumalakad nang matulin,kung matinik ay malalim.
• Kung may tiyaga, may nilaga
• Ang bayaning nasusugatan,nag-iibayo ang tapang.
• Kung may itinanim, may aanihin.
Sesyon 2
Pagtuturo ng Pagtukoy sa
Sanhi at Bunga
Layunin Pagkatapos ng sesyon, ang mga guro ay
inaasahan na:
A. Pangkalahatang Layunin
 Napalalalim ang kaalaman sa pagtuturo ng

kasanayan sa pagtukoy ng sanhi at bunga
B. Mga Tiyak na Layunin
1.Nasusuri ang mga kasanayang kaugnay ng

sanhi at bunga.
2.Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagtukoy ng
sanhi at bunga.
3.Nagagamit ang mga estratehiyang angkop sa
pagtuturo ng kasanayan sa sanhi at bunga.
Suriin mo!
1. Suriin ang mga Talahanayan.

•-Mga Kasanayan ng pagtukoy sa
Sanhi at Bunga mula sa Filipino
CG.
Gabay na tanong para sa pagsusuri sa

talahanayan
1. Ano ang napansin ninyo sa mga kasanayan sa

talahanayan?
2. Paano sila nagkakatulad/nagkakaiba?
3. May kamalayan ba ang mga guro sa pagkakaibang
ipinapakita sa talahanayan?
4. Sa bahaging may pagkakapareho, paano ito nagiging
mas matindi habang tumataas ang baitang?
Talahanayan A. MGA KASANAYAN SA PAGTUKOY NG SANHI AT

BUNGA
Code Kasanayan Baitang Markahan Pahina
F2PB-Ih Napag-uugnay ang sanhi at 2 1 25

-6 bunga ng mga pangyayari sa
binasang talata
F2PB-Ii Napag-uugnay ang sanhi at 2 2 29

h-6 bunga ng mga pangyayari sa
binasang teksto
F2PB-III Napag-uugnay ang sanhi at 2 3 33

g-6 bunga ng mga pangyayari sa
binasang teksto
F2PB-I Napag-uugnay ang sanhi at 2 4 36

Vd-6 bunga ng mga pangyayari sa
binasang teksto
F3PB-III Napag-uugnay ang sanhi at 3 3 55

h-6.2 bunga ng mga pangyayari sa
binasang teksto
NCTM (2014)

BUNGA
F4PB-IIdi-6.1 Nasasabi ang sanhi at bunga ayon sa 4 2 72
nabasang pahayag
F4PN-IIi-18.1 Naibibigay ang sanhi at bunga ng mga 4 2 73
pangyayari sa napakinggang teksto
F4PN-IIIi-18.2 Naibibigay ang sanhi at bunga ng mga 4 3 77
pangyayari sa napakinggang ulat
F4PB-IIIe-i-99 Natutukoy ang sanhi at bunga ng mga 4 3 77
pangyayari sa binasang teksto
F4PU-IIIi-2.1 Nakasusulat ng talata na may sanhi at bunga 4 3 77
F5PB-IIc-6.1 Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga 5 2 96

pangyayari
F5PB-IIIj-6.1 Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga 5 3 100
pangyayari
F5PN-IVa-d-22 Nakakagawa ng dayagram ng ugnayang 5 4 101
sanhi at bunga mula sa tekstong
napakinggan
NCTM (2014)

BUNGA
F5PB-IIh-6.1 Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga 5 4 103
pangyayari
F6PB-IIIb-6.2 Napag-uugnay ang sanhi at bunga ng mga 6 3 124
pangyayari
F6PN-IVf- Nakagagawa ng dayagram ng ugnayang 6 4 128
10 sanhi at bunga ng mga pangyayari /
problema-solusyon
NCTM (2014)

BUNGA
F7PB-I Naipaliliwanag ang sanhi at bunga ng 7 1 141
d-e-3 mga pangyayari
F7WG-I Nagagamit nang wasto ang mga 7 1 141
d-e-3 pang-ugnay na ginagamit sa

pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga
pangyayari (sapagkat, dahil, kasi, at
iba pa)
F8PD-I Nauuri ang mga pangyayaring may 8 1 154
g-h-21 sanhi at bunga mula sa napanood na

video clip ng isang balita
F8WG-I Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at 8 1 154
g-h-22 bunga ng mga pangyayari

(dahil,sapagkat,kaya,bunga nito, iba
pa)
NCTM (2014)
Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Bago/Habang Bunga Kasanayan / Paglalapat
Pinauunlad ang Sanhi
at Bunga
Nakasasali sa isang usapan Napag-uugnay ang sanhi Nagagamit ang mga
tungkol sa isang sariling at bunga ng mga
karanasan pangyayari sa binasang salitang kilos sa
teksto F2PB-Iih-6 pag-uusap tungkol
sa iba’t ibang
gawain sa tahanan,
paaralan, at
pamayanan
Nahuhulaan ang susunod Napag-uugnay ang sanhi Nakasasali sa
na mangyayari sa at bunga ng mga
napakinggang tugma/tula pangyayari sa binasang isang usapan
teksto F2PB-IIIg-6 tungkol sa isang
napakinggang
kuwento
Naipapahayag ang sariling Napag-uugnay ang sanhi Nakasusulat ng
ideya/damdamin o at bunga ng mga
reaksyon tungkol sa pangyayari sa binasang liham sa tulong ng
napakinggang tekstong teksto F2PB-IVd-6 padron mula sa
pang-impormasyon
guro

at Bunga
Naisasalaysay muli ang Napag-uugnay ang sanhi Nagagamit ang mga

napakinggang teksto at bunga ng mga nakalarawang balangkas
ayon sa kronolohikal na pangyayari sa binasang sa pagtatala ng
pagkakasunod-sunod teksto F3PB-IIIh-6.2 impormasyon o datos
na kailangan
Nakikinig nang mabuti sa Nasasabi ang sanhi at Nakasusulat ng
nagsasalita upang maulit at bunga ayon sa nabasang timeline tungkol sa mga
mabigyang-kahulugan ang pahayag F4PB-IIdi-6.1 pangyayari sa binasang
mga pahayag teksto
Naisasalaysay muli ang Naibibigay ang sanhi at Nagagamit nang wasto

napakinggang teksto gamit bunga ng mga ang pang-abay at
ang mga pangungusap pangyayari sa pandiwa sa
napakinggang teksto pangungusap
F4PN-IIi-18.1
Nasasagot ang mga Naibibigay ang sanhi at bunga Nakapagbibigay ng
tanong batay sa ng mga pangyayari sa reaksiyon sa isyu mula
tekstong napakinggan napakinggang ulat sa napakinggang ulat
F4PN-IIIi-18.2
Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Katuwang na

Bago/Habang Pinauunlad Sanhi at Bunga Kasanayan / Paglalapat
ang Sanhi at Bunga
Nasasagot ang mga tanong Natutukoy ang sanhi at Nakasusulat ng talata

batay sa tekstong bunga ng mga pangyayari na may sanhi at bunga
napakinggan sa binasang teksto
F4PB-IIIe-i-99
Naibibigay ang kahulugan Nakasusulat ng talata na Nagagamit ang wika

ng mga salitang pamilyar at may sanhi at bunga bilang tugon sa sariling
di-pamilyar sa pamamagitan F4PU-IIIi-2.1 pangangailangan at
ng pag-uugnay sa sariling sitwasyon
karanasan
Napagsusunod-sunod ang Nasasabi ang sanhi at Nakasusulat ng
mga pangyayari sa tekstong bunga ng mga pangyayari talambuhay
napakinggan sa F5PB-IIc-6.1
pamamagitan ng
pangungusap
Nasasabi kung ano ang Nasasabi ang sanhi at Nakasusulat ng
simuno at panag-uri sa bunga ng mga pangyayari editorial
pangungusap F5PB-IIIj-6.1

at Bunga
Nakababasa para Nakakagawa ng dayagram ng Nagagamit ang

kumuha ng ugnayang sanhi at bunga nakalarawang balangkas
impormasyon mula sa tekstong napakinggan upang maipakita ang
F5PN-IVa-d-22 nakalap na
impormasyon
Nakasusulat ng iskrip Nakagagawa ng dayagram ng Nasasagot ang mga
para sa radio ugnayang sanhi at bunga tanong sa bihasang
broadcasting at mula sa tekstong napakinggan paliwanag
teleradyo F5PN-IVa-d-22
Nabibigyang kahulugan Nasasabi ang sanhi at bunga Nakasusulat ng iba’t

ang matalinghagang ng mga pangyayari ibang bahagi ng
salita F5PB-IIh-6.1 pahayagan (maaaring
editorial, lathalain…)
Nasasagot ang mga literal Napag-uugnay ang sanhi Naipamamalas ang

na tanong tungkol sa at bunga ng mga paggalang sa ideya,
napakinggang talaarawan pangyayari F6PB-IIIb-6.2 damdamin at kultura ng
may akda ng tekstong
napakinggan o nabasa

at Bunga
Napaghahambing-ham Nakagagawa ng Nakasusulat ng liham sa

bing ang iba’t ibang uri dayagram ng ugnayang editor
ng pelikula sanhi at bunga ng mga
pangyayari /
problema-solusyon
F6PN-IVf-10
Nakikilala ang katangian Naipaliliwanag ang sanhi Naipaliliwanag ang
ng mga tauhan batay sa at bunga ng mga kahulugan ng mga
tono at paraan ng pangyayari F7PB-Id-e-3 simbolong ginamit sa
kanilang pananalita akda

at Bunga
Nakikinig nang may Nauuri ang mga Naisusulat ang talatang:

pag-unawa upang pangyayaring may sanhi -binubuo ng magkakaugnay at
mailahad ang layunin at bunga mula sa maayos na mga
nang napakinggan, napanood na video clip pangungusap
maipaliwanag ang ng isang balita - nagpapa-hayag ng sariling
pagkakaugnay-ugnay F8PD-Ig-h-21 palagay o kaisipan
ng mga pangyayari -nagpapakita ng simula,
gitna, wakas
Nagagamit ang iba’t ibang Nagagamit ang mga Naisusulat ang talatang:
teknik sa pagpapalawak ng hudyat ng sanhi at bunga -binubuo ng magkakaugnay at
paksa: ng mga pangyayari maayos na mga
-paghahawig o pagtutulad (dahil,sapagkat,kaya,bun pangungusap
-pagbibigay depinisyon ga nito, iba pa) - nagpapa-hayag ng sariling
-pagsusuri F8WG-Ig-h-22 palagay o kaisipan
-nagpapakita ng simula, gitna,
wakas
National Achievement Test Results for Grade 6
• Percentage of Correct Responces - FILIPINO

KASANAYAN PCR
1. Natutukoy ang paksang diwa, sanhi at bunga sa kuwento 52.05
2. Nakapagbibigay ng palagay na maaaring kalabasan ng mga 57.34

pangyayari batay sa ikinilos ng tauhan
3. Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwento 58.51
4. Napupunan nang wasto ang pormularyong pampaaralan tulad ng 58.64

ID at kard na pang-aklatan
Sesyon 12
Pagtuturo ng Pagtukoy sa
Sanhi at Bunga
Tagapagdaloy:
Leo A. Tolentino
Master Teacher
National Capital
Region
ANO ANG SANHI AT BUNGA?

SANHI BUNGA
▪ Puwersa sa teksto ▪ Lohikal na
pangyayaring
sumusunod sa sanhi
▪ Dahilan kung bakit
nangyari ▪ Resulta ng
pangyayari
▪ Nauuna sa linya
ng
pag-iisip na sinusundan ▪ Pangalawa/sumusunod
ng tagabasa sa linya ng pag-iisip
na sinusundan ng
tagabasa
Bakit mahalaga na matutuhan ito?

• Upang masundan ng mga mag-
ang
aaral organisasyon o tali ng mga
impormasyon sa isang lohikal na
daloy. (Literacy Ideas.com)
• Nagagawa nitong maipakita na mas

kapani-paniwala ang daloy ng banghay
lalo sa mga akdang tinatalakay sa
klase.
Bakit mahalagang maituro ang pagtukoy sa

SANHI AT BUNGA?
Upang makilala ang relasyon ng
1 pangunahing ideya/pangyayari at
resulta.
Upang makabuo ng ugnayan sa loob
2 ng akda at sa pagitan ng mga bahagi
nito ang mga mag-aaral.
Upang makabuo ng makatwirang

3 paghihinuha ang mga mag-
aaral.
Bakit mahalagang maituro ang pagtukoy sa

SANHI AT BUNGA?
Upang makabuo ng angkop at

4 wastong konklusyon.
5 Upang mapaghusay ang kasanayan

sa pagsusuri ng mga konsepto sa
isang disiplina at relasyon ng isang
konsepto sa iba pa
Antas ng Kasanayan sa Sanhi at Bunga
• Nagsisimula sa pagkilala ng mag-aaral

1 sa pagkakaiba ng sanhi sa bunga.
Sinusundan ito ng pagtukoy at paggamit ng mga

2 mag-aaral sa mga hudyat na salita (signal
words) na ginagamit para sa sanhi at bunga.
3 Nakikilala ng mga mag-aaral ang isahang

sanhi at maramihang sanhi.
Antas ng Kasanayan sa Sanhi at Bunga
• Nakikilala ng mag-aaral ang isahang

4 resulta/bunga at maramihang
resulta/bunga.
Panghuli, natutukoy ng mga mag-aaral

5 ang mga sitwasyon kung saan may
magkakaugnay na reaksyon.
*Tandaan na nagagamit ng mag-aaral ang mga
datihang kaalaman o impormasyon sa pagkilala
ng sanhi at bunga.
Pagtukoy sa Sanhi at Bunga

(PSB)
•Paano natutukoy ang
Sanhi?
•Paano natutukoy ang
Bunga?

(PSB)
•1. Matapos basahin ang
lunsaran/teksto, itanong sa
mag-aaral –
•“Ano ang nangyari?”
• * Pagkatapos ay pumili ng isang pangyayari.
•Halimbawa:
•“Napaiyak ako nang makita ang

mga sapatos.”
• (pahayag ng ate sa akdang “Sandosenang Sapatos” ni L.P. Gatmaitan)
•“Ano ang nangyari?”

Mula sa “Sandosenang Sapatos” ni L.P. Gatmaitan
•Halimbawa:
•Napaiyak ako nang makita ang

mga sapatos.
• * May dalawang pangyayari
Mula sa “Sandosenang Sapatos” ni L.P. Gatmaitan


(PSB)
•2. Pagkatapos magbigay ng
sagot sa tanong na – “Ano ang
nangyari?”, kasunod na
itatanong sa mag-aaral ay –
•“Bakit ito nangyari?”
• *Pantulong na tanong dito: Alin sa dalawang
pangyayari ang nauna?
•Halimbawa:
(1) Napaiyak si ate
(2) nang makita ang mga sapatos

•Halimbawa:
• Alin ang naunang pangyayari?
•nang makita ang mga sapatos

• Naunang pangyayari
•napaiyak si ate
• Sumunod na pangyayari
•Halimbawa:
•napaiyak si ate
• Sumunod na pangyayari (BAKIT ITO NANGYARI? o
• Bakit napaiyak si ate?)
•nang makita ang mga sapatos

• Unang pangyayari

(PSB)
•3. Ituro ang hudyat na salita
na ginagamit para sa sanhi at
para sa bunga.
Anong
Nangyari?
napaiyak si ate
DEPARTMENT OF EDUCATION
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
napaiyak si ate
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
nakita ang mga napaiyak si ate

sapatos
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
nakita ang mga napaiyak si ate dahil

sapatos
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
nakita ang mga napaiyak si ate dahil

sapatos
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
nakita ang mga kaya napaiyak si ate

sapatos
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
nakita ang mga kaya napaiyak si ate

sapatos
Iba pang mga Hudyat na Salita

•Para sa Sanhi (sapagkat,
dahil,dahil sa, dahilan
sa, palibhasa, kasi…)
•Para naman sa Bunga (resulta

ng, bunga nito, kung gayon,
dulot nito, kaya, kaya naman,
tuloy…)
Bakit Anong
Nangyari?
Nangyari?
sapagkat, dahil,dahil
nakita napaiyak si ate sa, dahilan sa,
ang mga
palibhasa, kasi, atb.)
sapatos
Bakit Anong
Nangyari?
Nangyari?
nakita bunga nito, dulot nito, napaiyak si

ang mga ate
sapatos kaya, kaya naman,
tuloy, atb.
Pagtukoy sa Sanhi at Bunga (PSB)
•4. Itanong sa mag-aaral

kung bakit sanhi at bunga
ang mga pangyayari.
ANO ANG SANHI AT BUNGA?

SANHI BUNGA
▪ Puwersa sa teksto ▪ Lohikal na
pangyayaring
sumusunod sa sanhi
▪ Dahilan kung bakit
nangyari ▪ Resulta ng
pangyayari
▪ Nauuna sa linya
ng ▪ Pangalawa/sumusunod
pag-iisip na sinusundan sa linya ng pag-iisip
ng tagabasa na sinusundan ng Ano
Dahil… tagabasa kaya…?
Pagtukoy sa Sanhi at Bunga (PSB)
• 1. Itanong sa mag-aaral –“Ano ang nangyari?”

• * Itatala ng guro ang sagot ng mag-aaral.
• 2. Kasunod na itatanong sa mag-aaral ay –
• “Bakit ito nangyari?”
• *Alin sa dalawang pangyayari ang nauna?
• 3. Ituro ang hudyat na salita na ginagamit para

sa sanhi at para sa bunga.
• 4. Ipapaliwanag sa mag-aaral kung bakit sanhi
at bunga ang mga pangyayari.
Talahanayan ng PSB
Bakit Nangyari? Hudyat na Anong Hudyat
(Dito isusulat ng salita Nangyari? na salita
guro ang sagot pagkatapos (Dito isusulat
ng mag-aaral sa bago ang ng guro ang
bago ang
tanong na Bakit bunga sagot ng mga Sanhi
nangyari? mag-aaral
SANHI) sa tanong na
Anong
nangyari? -
BUNGA)
•Gawin natin
ang “Hakbang
PSB”
Literacy ideas.com & Everett Public Schools
•Halimbawa 1:
•Mag-isang nilibot ni Bathala ang

daigdig. Habang tumatagal ay
nakadama siya ng lungkot.
• (Anong nangyari?)
MISOSA Learner’s Module
•Halimbawa 1:
•Mag-isang nilibot ni Bathala ang

nakadama siya ng lungkot.

Anong
Nangyari?
Anong
Nangyari?
habang
tumatagal
ay
nakadama
ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
habang
tumatagal
ay
nakadama
ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
mag-isang habang
nilibot ni tumatagal
Bathala ang ay
daigdig nakadama
ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
mag-isang habang dahil

Bathala ang ay
daigdig nakadama
ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
mag-isang habang dahil

Bathala ang ay
daigdig nakadama
ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
mag-isang kaya habang

nilibot ni tumagatal
Bathala ang ay
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
mag-isang kaya habang

nilibot ni tumagatal
Bathala ang ay
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
•Halimbawa 2:
•Wala pang tao noon. Mag-isang nilibot
ni Bathala ang daigdig. Habang
tumatagal ay nakadama siya ng
lungkot.
•“Anong nangyari?”
Anong
Nangyari?
habang
tumatagal ay
nakadama ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
(1)
habang
tumatagal ay
nakadama ng
lungkot si
Bathala
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
(1)
mag-isang habang
nilibot ni tumatagal ay
Bathala ang nakadama ng
daigdig lungkot si
Bathala
Bakit? (2) Bakit Anong

Nangyari? Nangyari?
(1)
mag-isang habang
nilibot ni tumatagal ay
daigdig lungkot si
Bathala

Nangyari? Nangyari?
(1)
wala pang mag-isang habang

tao noon nilibot ni tumatagal ay
daigdig lungkot si
Bathala

Nangyari? Nangyari?
(1)
wala pang kaya mag-isang kaya habang

daigdig lungkot si
Bathala

Nangyari? Nangyari?
(1)
wala pang kaya mag-isang kaya habang

daigdig lungkot si
Bathala

Nangyari?
Nangyari? (1)
wala dahil mag-isang habang dahil

pang tao nilibot ni tumatagal
ay
noon Bathala ang nakadama
daigdig ng
lungkot
si Bathala

Nangyari?
Nangyari? (1)

ay
daigdig ng
lungkot si
Bathala

Nangyari?
Nangyari? (1)

ay
daigdig ng
lungkot
si Bathala
Halimbawa 3:
Mag-isang nilibot ni Bathala ang

nakadamasiya ng lungkot. Kaya
nilikha Niya ang tao.
“Anong nangyari?”
Anong
Nangyari?
(2)
nilikha ni
Bathala ang
tao
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
(1) (2)
nilikha ni
Bathala ang
tao
Bakit Anong
Nangyari? Nangyari?
(1) (2)
Habang nilikha ni
tumatagal Bathala ang
ay tao
nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

Nangyari? Nangyari? Nangyari?
(2) (1) (2)
Habang nilikha ni
tumatagal Bathala ang
ay tao
nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

(2) (1) (2)
mag-isang Habang nilikha ni

nilibot ni tumatagal Bathala ang
Bathala ang ay tao
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

(2) (1) (2)
mag-isang
nilibot ni kaya Habang
tumatagal kaya nilikha ni
Bathala ang
Bathala ang ay tao
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

(1) (1) (2)
mag-isang
nilibot ni kaya Habang
tumatagal kaya nilikha ni
Bathala ang
Bathala ang ay tao
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

(1) (1) (2)
mag-isang
nilibot ni
dahil Habang
tumatagal
nilikha ni
Bathala
dahil
Bathala ang ay ang tao
daigdig nakadama
ng lungkot
si Bathala
Bakit Bakit Anong

(1) (1) (2)
mag-isang Habang nilikha ni

nilibot ni
dahil tumatagal Bathala
dahil
Bathala ang ay ang tao
daigdig nakadama
ng
lungkot si
Bathala

(PSB)
• 1. Itanong sa mag-aaral –“Ano ang nangyari?”
• * Itatala ng guro ang sagot ng mag-aaral.
• 2. Kasunod na itatanong sa mag-aaral ay –
• “Bakit ito nangyari?”
• *Alin sa dalawang pangyayari ang nauna?
• 3. Ituro ang hudyat na salita na ginagamit para

sa sanhi at para sa bunga.
• 4. Ipapaliwanag sa mag-aaral kung bakit sanhi
at bunga ang mga pangyayari.
•Paano pa mas
epektibong maituturo
ang kasanayan sa
Pagtukoy ng Sanhi at
Bunga?
Paano pa mas epektibong ituturo?
1 •Nakatutulong ang paggamit ng

mga grapikong pantulong
upang biswal na maipakita ang
pagsusuri sa mga impormasyon
sa pagtukoy sa Sanhi at
Bunga. sanhi at bunga graphic organizers.pptx
Literacy ideas.com & Everett Public Schools Mula sa https//www.google.com/search

Paano pa mas epektibong ituturo?

• Pagpapasagot ng mga worksheet
2 (pagsasanay) para sa pagtataya ng
Sanhi at Bunga. sanhi at bunga worksheets.pptx
3 Pagpili ng angkop na estratehiya/gawain

batay sa hinihiling ng kasanayan
(code).
Estratehiya sa Pagtuturo
•I. GRAPIKONG PANTULONG
•Panuto:
1. Ipabasa ang teksto sa mga mag-aaral.
2. Tutukuyin ng mga mag-aaral ang mga
mahahalagang pangyayari sa
binasa.
3. Tutukuyin ng mga mag-aaral ang sanhi at
bunga.
4. Isulat ito sa graphic organizer.
• II. KARD TAMBAL
• Panuto:
1. Susulat ang guro ng 10 sanhi at 10 bunga sa mga
kard. Magkakahiwalay ang mga kard ng sanhi at
mga bunga.
2. Paghahaluin ng guro ang mga kard ng
sanhi. Paghaluin din ang mga kard ng lahat ng
bunga.
3. Pagtatambalin ng mga mag-aaral ang mga
sanhi sa kaugnay nitong bunga sa loob ng 10
minuto.
• III. IARTE MO
• Panuto:
• Pagsasadula
• 1. Susulat ang guro sa strip ng papel ng sitwasyong nagpapakita ng sanhi
(mula sa binasa).
• 2. Ilagay ito sa isang bowl.
• 3. Pagkatapos magbasa ng mga mag-aaral, bubunot ang lider ng pangkat
ng mga mag-aaral ng sitwasyon mula sa binasa.
• 4. Bigyan sila ng sapat na oras upang magsanay ng sagot. Isadula sa
klase.
• * Maaari rin naman na baligtarin, bunga ang isulat sa istrip ng papel saka
isadula kung ano ang sanhi ng pangyayaring ito.
•IV. TAMBAL STRIPS
• Panuto:
1. Batay sa tekstong binasa, susulat ang guro ng
sanhi at bunga sa mga strip ng papel (hiwalay
ang sanhi at bunga).
2. Ipamahagi ito sa mga mag-aaral.
3. Sa hudyat ng guro, hahanapin ng mga mag-aaral
ang kanilang katambal. Kung sanhi ang strip na
napunta sa kanila, sinong mag-aaral kaya ang
nakakuha ng angkop na bunga para rito?
•V. PIC TO
• Panuto:
1. Maghahanda ang guro ng limang larawan ng sanhi
at limang larawan ng bunga. Ididikit niya ito sa
pisara. Paghaluing idikit ito sa dalawang kolum sa
pisara.
2. Matapos magbasa, magpapakita ang guro ng
limang larawan ng sanhi at limang larawan na
bunga nito.
3. Pagtatambalin ng mga mag-aaral ang mga larawan
ayon sa magkaugnay na sanhi at bunga.
• VI. I-POST-IT SANHI/BUNGA
• Panuto:
1. Bibigyan ng guro ng magkaibang babasahing teksto si Mag-aaral A at
Mag-aaral B. Bibigyan din sila ng post it na papel.
2. Babasahin ni Mag-aaral A ang tekstong binigay sa kanya.
Babasahin naman ni Mag-aaral B ang binigay na teksto sa kanya ng
kanyang guro. Pagkatapos nilang magbasa, bubuo ang dalawang
mag-aaral ng mga tanong na sanhi mula sa kanyang binasa.
3. Isusulat ito sa post it at idikit sa itaas ng pahina kung saan mababasa
ang sagot sa tanong na kanyang binuo.
4. Pagkatapos ay magpapalitan ng teksto ang sina Mag-aaral A at B.
Babasahin ang teksto at sasagutin ng mag-aaral ang tanong na sinulat
ng kanyang kaklase sa post it.
Literacy ideas.com & Everett Public Schools
Aplikasyon
•Paano ninyo ituturo

(estratehiya/gawain) ang
kasanayan sa sanhi at bunga
gamit ang mga tekstong
ipinabasa sa inyo?
SANGGUNIAN
• “Cause and Effect,” Literacy Matters. www.literacymatters.org, 2004.
• “Cause and Effect” Reading Lesson Plan. www.everestquest.com, 2004.
• Cause and Effect Lesson
• https://www.teachervision.com/professional-development/cause-effect-lesson
• Cause and effect mini lesson
• https://www.google.com.ph/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://www.robeson.k12.nc.us/site/handlers/filedow
nload.ashx%3Fmoduleinstanceid%3D39850%26dataid%3D53758%26FileName%3Dcause%2520and%2520effect%252
0mini%2520lesson.pdf&ved=2ahUKEwiou73foIbfAhXGXLwKHdu_Cu04ChAWMAB6BAgFEAE&usg=AOvVaw0qf-_pu4M
O7hNqCK7nRX9_
• Docushare
• https://www.google.com.ph/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://docushare.everett.k12.wa.us/docushare/dsweb
/Get/Version24951/Cause&ved=2ahUKEwjb14XImIbfAhWUUd4KHeiaDWEQFjADegQIBBAB&usg=AOvVaw3MY2FNuAq
iHCvMbJYzuWhA&cshid=1543927708054
• Everett Public Schools, Elementary Literacy, Reading target: Cause and Effect, 2005
• Examining Cause and Effect in Historical Texts: An Integration of Language and Content
• https://www.google.com.ph/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://www.tesol.org/docs/defaultsource/books/1407
1_sam.pdf%3Fsfvrsn%3D2&ved=2ahUKEwjb14XImIbfAhWUUd4KHeiaDWEQFjAHegQIAxAB&usg=AOvVaw1gZu-Algl7Ki
PsfBnA9vUW&cshid=1543928561996
SANGGUNIAN
• Robb, Laura. Teaching Reading in the Middle School, Scholastic, 2000.
• Strategies for Content Area Reading, Options Publishing, Leveled Student Workbooks, 2003.
• Sebranek, Kemper, and Meyer. Write Source 2000, Grades 6-8 Student Handbook, Great
Source,1999.
• Teaching Cause & Effect in English
• http://www.literacyideas.com/teaching-cause-effect-in-english/
• “The Cause and Effect Essay,” Del Mar College. www.delmar.edu, 2005.
• Vacca, Richard T, and JoAnne L. Content Area Reading, Scott, Foresman and Company,
1989.
• Zwiers, Jeff. Building Reading Comprehension Habits in Grades 6-12: A Toolkit of Classroom Activities,
International Reading Association, 2004.
• Zwiers, Jeff. Developing Academi Thinking Skills in Grades 6-12, International Reading Association,
2004.
• 12 Cause-and-effect Lesson Plans You'll Love
• Jenn Larson - https://www.weareteachers.com/cause-and-effect-lesson-plans/
To God Be The Glory

To God Be The Glory


Sanhi at Bunga - Orihinal Na Pormat

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sanhi at Bunga - Orihinal Na Pormat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Department of Education

Bureau of Learning Delivery

The A. Venue Hotel, Makati City

Balikan natin ang mga sagot.

• Kapag may isinuksok, may madudukot.

 Napalalalim ang kaalaman sa pagtuturo ng

1.Nasusuri ang mga kasanayang kaugnay ng

1. Suriin ang mga Talahanayan.

Gabay na tanong para sa pagsusuri sa

1. Ano ang napansin ninyo sa mga kasanayan sa

Talahanayan A. MGA KASANAYAN SA PAGTUKOY NG SANHI AT

Code Kasanayan Baitang Markahan Pahina

F2PB-Ih Napag-uugnay ang sanhi at 2 1 25

F2PB-Ii Napag-uugnay ang sanhi at 2 2 29

F2PB-III Napag-uugnay ang sanhi at 2 3 33

F2PB-I Napag-uugnay ang sanhi at 2 4 36

F3PB-III Napag-uugnay ang sanhi at 3 3 55

Talahanayan A. MGA KASANAYAN SA PAGTUKOY NG SANHI AT

F5PB-IIc-6.1 Nasasabi ang sanhi at bunga ng mga 5 2 96

Talahanayan A. MGA KASANAYAN SA PAGTUKOY NG SANHI AT

Talahanayan A. MGA KASANAYAN SA PAGTUKOY NG SANHI AT

d-e-3 mga pangyayari

F7WG-I Nagagamit nang wasto ang mga 7 1 141

d-e-3 pang-ugnay na ginagamit sa

F8PD-I Nauuri ang mga pangyayaring may 8 1 154

g-h-21 sanhi at bunga mula sa napanood na

F8WG-I Nagagamit ang mga hudyat ng sanhi at 8 1 154

g-h-22 bunga ng mga pangyayari

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Naisasalaysay muli ang Napag-uugnay ang sanhi Nagagamit ang mga

Naisasalaysay muli ang Naibibigay ang sanhi at Nagagamit nang wasto

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Katuwang na

Nasasagot ang mga tanong Natutukoy ang sanhi at Nakasusulat ng talata

Naibibigay ang kahulugan Nakasusulat ng talata na Nagagamit ang wika

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Nakababasa para Nakakagawa ng dayagram ng Nagagamit ang

Nabibigyang kahulugan Nasasabi ang sanhi at bunga Nakasusulat ng iba’t

Nasasagot ang mga literal Napag-uugnay ang sanhi Naipamamalas ang

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Napaghahambing-ham Nakagagawa ng Nakasusulat ng liham sa

Kasanayang Lilinangin Kasanayan sa Sanhi at Katuwang na

Nakikinig nang may Nauuri ang mga Naisusulat ang talatang:

National Achievement Test Results for Grade 6

• Percentage of Correct Responces - FILIPINO

2. Nakapagbibigay ng palagay na maaaring kalabasan ng mga 57.34

3. Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwento 58.51

4. Napupunan nang wasto ang pormularyong pampaaralan tulad ng 58.64

ANO ANG SANHI AT BUNGA?

Bakit mahalaga na matutuhan ito?

• Nagagawa nitong maipakita na mas

Bakit mahalagang maituro ang pagtukoy sa

Upang makabuo ng makatwirang

Bakit mahalagang maituro ang pagtukoy sa

Upang makabuo ng angkop at

5 Upang mapaghusay ang kasanayan

Antas ng Kasanayan sa Sanhi at Bunga

• Nagsisimula sa pagkilala ng mag-aaral

Sinusundan ito ng pagtukoy at paggamit ng mga

3 Nakikilala ng mga mag-aaral ang isahang

Antas ng Kasanayan sa Sanhi at Bunga

• Nakikilala ng mag-aaral ang isahang

Panghuli, natutukoy ng mga mag-aaral