‫هەسارەکان‬

‫لەالیەن‪ :‬نێرگز‪ ،‬ئایا‪ ،‬نینۆرتا‪ ،‬الرین‬

‫پۆل‪7 :‬‬
‫بابەت‪ :‬کۆمەالیاتی‬
‫مامۆستا‪:‬ئاسۆ‬
 ‫خۆر‬
‫خۆر ئەو ئەستێرەیە کە پتر لە ‪ ٤٦٠٠‬ملیۆن ساڵە‬
‫دروست بووە و دەدرەوشێتەوە و کەوتۆتە چەقی‬
‫کۆمەڵەی خۆر و هەموو هەسارە و بارستەکانی‬
‫کۆمەڵەی خۆر بە دەوریدا دەسوڕێنەوە و گۆی‬
‫زەوی یەکێکە لەو هەسارانە‪ ،‬تیرەی خۆر‬
‫نزیکەی‪ ١،٣٩٠،٠٠٠ ‬کیلۆمەترە (یەک ملیۆن‬
‫و سێسەت و نەوەد هەزار)‪ ،‬واتە نزیکەی ‪١٠٩‬‬
‫ئەوەندەی تیرەی گۆی زەوییە‪،‬‬
‫بارستەکەی‪( ‬قورساییەکەی)‪ ‬پترە لە‪٣٣٠ ‬‬
‫هەزار‪ ‬ئەوەندەی بارستەی گۆی‪ ‬زەوی‪ ،‬تێکڕای‬
‫دووریەکە نزیکەی‪ ١٤٩.٦ ‬ملیۆن کیلۆمەترە لە‬
‫گۆی زەوی و تیشک بە کەمێک پتر‬
‫‪.‬لە‪ ٨ ‬خولەک‪ ‬لە خۆرەوە دەگاتە سەر گۆی زەوی‬
 ‫مانگ‬
‫ان‪8‬گ نزیکە‪8‬ی چوار ھەفت‪8‬ە جارێ‪8‬ک خولێ‪8‬ک ب‪8‬ە‬
‫دەووری زەویدا ل‪88‬ێ ئەدات‪ ،‬وە لەدوای تێپە‪88‬ڕ‬
‫بوون‪8‬ی ھە‪8‬ر کاتژمێرێ‪8‬ک‪ ،‬ب‪8‬ە ئەندازە نی‪8‬و پل‪8‬ە‬
‫ئەجوڵ‪8‬ێ ‪ ،‬و ڕۆیشتنەکەش‪8‬ی بەس‪8‬ەر خولگەیەک‪8‬ە‬
‫ک‪888‬ە الر ئەبێتەوە بەس‪888‬ەر بازنە‪888‬ی کۆش‪888‬ک‬
‫(‪ )ZODIAC‬ب‪888888‬ە نزیکە‪888888‬ی پێن‪888888‬ج پلە‪.‬‬
‫خوالنەوە‪88‬ی مان‪88‬گ ب‪88‬ە دەووری زەویشدا ‪ ،‬ب‪88‬ە‬
‫پێوەری مانگ‪8888‬ە ئەس‪8888‬تێرەییەکان‪ ،‬و مانگ‪8888‬ە‬
‫نزیکەکان ئەبێ‪.‬‬
‫هەسارەی عەتارد‬
‫بچووکترین ھەسارەی کۆمەڵەی خۆرە و‬
‫نزیکترین ھەسارەشە لە خۆر و‬
‫کێشەکەشی بە ئەندازەی (‪ )0.387‬لە‬
‫ئاستی کێشی زەوی و تیرەکەی نزیکەی‬
‫(‪ )4880‬کلم‪ ،‬گۆکەی لە ئاست گۆی‬
‫زەوی (‪)0.055‬ـیە و بەناوی خوداوەندی‬
‫بازرگانی ڕۆمانییەكانەوە ناونراوە‪،‬‬
‫بەیانیان خێرا لە ئاسمان دیار ئەکەوێ و‬
‫ئێوارانیش خێرا لە سەر زەویش نابینرێ‬
‫چونکە لە ساڵێکدا تەنھا چەند ڕۆژێک‬
‫دیارئەکەوێ‪ ،‬و لەسەر ڕووی ئاسۆ‬
‫‪.‬ھەڵدێ‬
‫ڤینوس‬
 ‫زەوی‬
‫گۆی زەوی بە هەسارە شینەکە ناسراوە‪،‬‬
‫‪ ‬لەهەسارەکانبەپێێ ڕیزبەندی دووری‪ ‬‬
‫خۆر سێیەم هەسارەیە لە ناو‪ ‬‬
‫‪..‬کۆمەڵەی خۆر‬
‫تیرەکەی لە هێڵی ناوەڕاست ‪١٢،٧٤٢‬‬
‫کیلۆمەترە‪ ،‬لە جەمسەرەکانی تیرەکەی‬
‫‪ ٤٣‬کیلۆمەتر کەمترە کە دەکاتە ‪١٢،٦٩٩‬‬
‫کیلۆمەتر‪ ،‬واتە لە جەمسەرەکان کەمێک‬
‫تەپیوە بۆیە هەندێک جار دەووترێت گۆی‬
‫زەوی تەواو خڕ نییە و کەمێک هێلکەییە‪،‬‬
‫تێکڕای دووریەکەی لە خۆر ‪١٤٩.٦‬‬
‫‪.‬ملیۆن کیلۆمەترە‬
 ‫هەسارەی مەریخ‬
‫هەس‪88‬ارەی مەری‪88‬خ‪ ‬چوارە**م‪ ‬هەس‪88‬ارەیە ل‪88‬ە‬
‫دووری ل‪8‬ە خۆ‪8‬ر و دووەم‪8‬ە ل‪8‬ە بچووک‪8‬ی ل‪8‬ە‬
‫‪ ،‬مەری‪8888888888‬خعەتارددوای هەس‪8888888888‬ارەی‪ ‬‬
‫ب‪88‬ە‪ ‬هەس**ارەی‪  ‬س**وور‪ ‬دەناس‪88‬رێت ب‪88‬ە هۆ‪88‬ی‬
‫بوون‪8‬ی ئۆکس‪8‬یدی ئاس‪8‬ن ل‪8‬ە گڵ‪8‬ی هەس‪8‬ارەکە‪،‬‬
‫ئەمە‪8‬ش بووەت‪8‬ە هۆ‪8‬ی ئەوە‪8‬ی ل‪8‬ە کات‪8‬ی تەماش‪8‬ا‬
‫کردن‪88‬ی ب‪88‬ە چاو و ب‪88‬ە تەلەس‪88‬کۆپ لەس‪88‬ەر‬
‫‪.‬زەویەوە ڕەنگەکەی سورباو دەردەکەوێت‬
‫مەری‪8‬خ تیرکە‪8‬ی ل‪8‬ە هێڵ‪8‬ی ناوەڕاس‪8‬تی‪٦٧٧٩ ‬‬
‫کیل*ۆمەترە‪ ،‬بارس‪8888888888888888888888888888888‬تەکەی‬
‫‪ ،‬تێکڕایزەویەنزیکە‪8‬ی‪٪١ ٠ ‬ی‪ ‬بارس‪8‬تەی‪ ‬‬
‫‪ ٢٢ ٨ ‬ملیۆ‪88‬نخۆردووری خولگەکە‪88‬ی ل‪88‬ە‪ ‬‬
‫‪.‬کیلۆمەترە‬
‫هەسارەی موشتەری‬
‫(جوپیتەر)‬
‫هەساریەی موشتەری گەورەترین هەسارەی‪ ‬‬
‫ە‪ ،‬تێکڕایکۆمەڵەی خۆر‬
‫تیرەکەی‪ ١٣٩،٨٢٢ ‬کیلۆمەترە کە دەکاتە ‪١١‬‬
‫‪ ،‬بارستەکەی ‪٣١٧‬گۆی زەویئەوەندەی تیرەی‪ ‬‬
‫ئەوەندەی بارستەی زەویە و دووریەکەی لە خۆر لە‬
‫نێوان ‪ ٧٤٠‬بۆ ‪ ٨١٦‬ملیۆن کیلۆمەترە‪ ،‬بە ‪ ١١‬ساڵ‬
‫جارێک بە دەوری خۆر دەسوڕێتەوە‪ ،‬پێکهتاتەی‬
‫توێکڵەکەی وەکوە گۆی زەوی بەردینی و ڕەق نییە‬
‫بەڵکو لە گازی شل بۆوە پێک دێت و گازی میثان‬
‫پێکهاتەی سەرەکیەتی‪ ،‬لەبەر ئەوە زۆر جار‬
‫گەردوون ناسان بە دێو گازیەکە ناوی دەبەن‪،‬‬
‫موشتەری بەرگە هەوایەکی چڕی هەیە کە‬
‫‪.‬زۆربەی پێکهاتەکەی گازی هایدرۆجین و هیلیۆنە‬
‫هەسارەی زوحەل‬
‫(ساتۆرن)‬
‫هەسارەی زوحەل بە ئەڵقە پانەکەی‬
‫دەوری بەناوبانگە و شەشەم هەسارەیە لە‬
‫دووری لە خۆر‪ ،‬دووەمیانە لە گەورەیی‬
‫‪ ،‬تێکڕای دووریەکەی لەموشتەریدوای‪ ‬‬
‫خۆر‪ ١،٤٢٩ ‬ملیۆن کیلۆمەترە‪،‬‬
‫بە‪ ٢٩ ‬ساڵ جارێک بە دەوری خۆر‬
‫دەسوڕێتەوە‪ ،‬خوالنەوەی بە دەوری خۆر‬
‫خێراترە لە خوالنەوەی گۆی زەوی و‬
‫درێژی شەو و ڕۆژێک لەسەر هەسارەی‬
‫‪.‬زوحەل تەنیا‪ ١٠ ‬کاتژمێر و‪ ٤٠ ‬خولەکە‬
‫نێپتۆن‬
‫کۆتایی‬