REGLETAS CUISSENAIRE

A N
n m
a V
R
v
b r
REGLETAS CUISSENAIRE

Destinadas a que os nenos aprendan sobre unha base manipulativa:

-Composición e descomposición dos números
-Inicialos nas actividades de cálculo

Son de madeira de dez tamaños e cores diferentes.

A lonxitude de 1 a 10 cm. Cada regreta equivale a un número
determinado:
A regreta branca, con 1 cm. de lonxitude, representa ao número 1.
A regreta vermella, con 2 cm. representa ao número 2.
A regreta verde claro, con 3 cm. representa ao número 3.
A regreta rosa, con 4 cm. representa ao número 4.
A regreta amarela, con 5 cm. representa ao número 5.
A regreta verde escuro, con 6 cm. representa ao número 6.
m AN
A regreta negra, con 7 cm. representa ao número 7. V n
R a
A regreta marrón, con 8 cm. representa ao número 8. b r v

A regreta azul, con 9 cm. representa ao número 9.

A regreta laranxa, con 10 cm. representa ao número 10.
 CONCEPTO DE NÚMERO
O número está en función da unidade de medida.
Se chamamos un á regreta branca, entón e só entón, á regreta
vermella podémoslle chamar dous.

Isto é así, por definición matemática: dous é igual a un máis

un.
Se lle chamo un á regreta verde claro, a verde escuro pódolle chamar dous.

Decir: “A regreta branca é un", é incorrecto.

A regreta branca non é un; a regreta branca é regreta branca.

Unha botella non é un. Unha botella é unha botella.

A carpeta non é un. A carpeta é carpeta.
Só o número un é un.
O debuxo do número un (1) NON É UN. Nese debuxo (1) PÓDESE
RECOÑECER O CONCEPTO DE NÚMERO 1
 © J. A. Fernández Bravo

(uno)
(uno)

O cardinal destes conxuntos é 1. Estes conxuntos teñen propiedade

numérica un Cantas brancas xuntas son tan longas como a regreta
blanca
vermella? Dúas regretas brancas son iguais á vermella?

brancaa una
blanca uno
b 1

O correcto sería contestar: NON; pero serán moitos os nenos que á pregunta
respondan si. Non hai, entón, que advertirlles do seu erro, máis ben guialos
para que sexan eles capaces de advertilo.
Se responden SI, a nosa pregunta sería: En que se diferencian? (Na cor, no número...).
© J. A. Fernández Bravo

Logo, se hai diferenzas non son iguais.

O correcto é indicar: Dúas regretas brancas equivalen a unha vermella

roja dúasa
dos
vermella
r 2

O cardinal deste conxunto é 2. O conxunto ten propiedade numérica dous.

5
Á vermella ímola chamar “dous”

Agrupa nubes
Agrupa nubes,de de
dúasdos
en dúasa
en dos

Observemos que a vermella non é dous, senón que ímola chamar dous xa que foi medida coa
branca, e dúas brancas equivalen á vermella coa vermella.
 © J. A. Fernández Bravo

Cantas regletas blancas equivalen á regleta verde claro?

3 Verde claro tres

v 3

3 3

“blancas” “coches”

Rodea sobres de tres en tres

É importante que o neno asimile o símbolo numérico con elementos distintos cuxa cantidade o
representen, e non soamente con regretas brancas. Podemos traballar correspondencias con
elementos de conxuntos coordinables. Así, por exemplo "3" virá representado por tres regretas
brancas, ou tres coches, ou tres triángulos... podendo ser calquera conxunto de 3 elementos,
representado coa regreta verde claro.
"O neno aprende por igualación das diferenzas“ (Piaget).
 RELACIÓNS DE CLASIFICACIÓN

Actividade 1
( aprox. Unha caixa de regletas por cada catro alumnos)
1º.Deben xogar libremente ao principio e ao final de cada actividade
2º. En pequenos grupos que observen o que facemos e que nos digan a que
xogamos (mentras clasificamos, ante os seus ollos, según o criterio: ter a mesma
cor),
3º. Escoitar atentamente as súas expresións para partir delas; así, por exemplo:
“xogas a facer iguais”; “xogas ás cores”… posteriormente,
4º. Dirixirnos a eles con esa linguaxe para que realicen correctamente a actividade,
dicindo: “xoga as cores, tal como xoguei eu”; “xoga a facer iguais, tal como xoguei
eu”.
Se partiramos da nosa linguaxe sen escoitar aos nenos e lles
dixeramos por exemplo, que fagan montós de regletas que teñan a
mesmo cor, anque pareza unha orden fácil de entender –por pura
evidencia-, a pura evidencia se volve moitas veces contra nos, e esto
é debido á cantidade de interpretacións, distintas á que nós
pretendemos, que o neno pode facer de tal expresión.
Non podemos negar a creatividade de pensamento crendo que existe
unha e só unha interpretación do que dicimos (ter en conta esta
explicación en todas as distintas actividades que se propoñan aos
nenos, que teñan por finalidade a construcción dun novo
coñecemento).
1. Podemos actuar de dúas maneiras distintas:
Unha, enunciar a orden. Aquí pode ocorrir que a entendan e que non a entendan.
Se a entenden, non se nos presenta ningún problema.
Se non a enteden embarcarémonos nun maior número de palabras coa fin de
facérllelo entender, confundindo ao neno moito máis que ao principio e terminando
por facer nós a actividade.
Dúas, sen dicir absolutamente nada, xogar nós a facer montóns de regletas que teñan
a mesma cor. Traballaremos así unha potencialidade matemática que é a
observación. E preguntaremos: que estou a facer? A que xogo eu?
Supoñamos que contestan que “estou poñendo as cores”. Entón,
dirémoslles:”Xogade a poñer todas as cores”. Para non descoidar ao rigor da
linguaxe, unha vez terminen, dirémoslles: O que fixestes é facer montóns de regletas
que teñen a mesma cor.
 ACTIVIDADES.

2. Diseña unha actividade ordeando as regletas de menor a maior,

obtendo unha escaleira.

3. Recoñecemento de regletas polo sentido do tacto. Con esta

actividade traballaremos:
- A aproximación lóxica (non é a man a que mide se non a mente).
- As situacións concomitantes (aparece, acompaña ou actúa con
outra cousa) favorecendo, nas primeiras idades do pensamento, e
de maneira intuitiva, o desenvolvemento de estructuras lóxicas.
Sempre intentando dende a nosa evidencia, evidencias distintas a
nosa. É, por tanto necesario ensinar dende o pupitre hacia o
encerado e non dende o encerado hacia o pupitre.

4. Xogar cos compañeiros a través de actividades lóxicas a partir

dunha coordinación óculo-manual
 Xogo libre: con iso conseguiremos: familiarizalos co material,
diferenciación de cores, desenvolvemento da imaxinación, ensinalos a
compartir e a traballar en grupo.
Recoñecemento de tamaños: esta actividade é necesaria e previa á
ordenación. Sería conveniente realizar primeiro o recoñecemento
con material non estruturado como pode ser un xiz para que fagan
trens e asocien a lonxitude do xiz coa das regretas necesarias para
igualala.
Recoñecemento de tamaños: esta actividade é necesaria e previa á
ordenación. Sería conveniente realizar primeiro o recoñecemento
con material non estruturado como pode ser un xiz para que fagan
trens e asocien a lonxitude do xiz coa das regretas necesarias para
igualala.
 Suma: a partir da composición
de 2 ou máis regretas, chegamos
ao concepto de suma.
Comprobariamos graficamente
as propiedades conmutativa e
asociativa da suma.

Seriacións: comezamos facéndoas de dúas regretas para pouco a

pouco ir complicándoas. Así mesmo, dada unha regreta, os nenos
buscarán as inmediatamente maior e menor, co cal traballaremos
os conceptos anterior e posterior.
Conceptos "dobre" e "metade": dada unha regreta equivalente a un
número par, 2, 4, 6, 8, 10, ensinaremos aos nenos/ás como a metade
.
se consegue cando repartimos a partes iguais (2 regretas iguais) a que
temos. Para o concepto "dobre" xuntamos 2 regretas iguais e
buscamos a equivalente ás 2 xuntas.
Ordenación: todos os nenos construirán a escaleira de 1 a 10 en
sentido ascendente e descendente, primeiro de forma individual
e despois en grupos, poñendo unha regreta cada un.
Todo o proceso nacido de xeito manipulativao vaise interiorizando dando lugar
a imaxes mentais que xa non se apoian necesariamente na manipulación das
regretas, e no sorprendente resultado final: a plasmación do proceso en fichas
de traballo individual.  
Que o neno adquira a NOCIÓN de cantidade, non que aprenda a
escritura do número, que é posterior ao CONCEPTO.
O neno debe entender o número como unha etiqueta. Se comprendeu
antes o criterio de clasificación (a cantidade), entón poderemos darlle
o sinal ou etiqueta.
Comprender é ter construído un significado (construtivismo). Unha
vez construído, trátase de ensinarlle como se expresa este