Professional Documents
Culture Documents
Edukasyon Sa Pagpapakatao: Unang Markahan - Modyul 2: Katotohanan: Susuriin Ko!
Edukasyon Sa Pagpapakatao: Unang Markahan - Modyul 2: Katotohanan: Susuriin Ko!
4
PAGPAPAKATAO
nna
after
Ge nce ebeb
GtA5IN
e Ia
Basahin mo ang
SPsIN
ViJon
heb
sis
un
o r
na N
e
CoA
IN
I vadi
meP
a n AI
I
dayalogo.
e
SP
I al re
v
Ay G
Da
Sd s
A
An rcys GAIN
Se N A o hn
J t r ic k
Pa
I
SP
a J in
E a r l
fter
n
meIan
Count 3 a
N 5 after SePIN
Count
aitha m
Jagge n AAdG AI N
Jh rian Ky
sh
Elm
oJ Ewz ube le
osu Ze ryan rt R
e ly -
A IN
ni
n
C h sa
SP
el
Ney ine
A
ORlaoha
K
ris
I
AGAIN
SPIN
N
e
L
r
Jh
a
by
w
on
nn
re nce
Subukin
nna
after
G nce ebeb
at Mia
GtA5IN
e Ia
SPsIN
ViJon
heb
sis
un
o r
na N
e
CoA
IN
I vadi
meP
a n AI
I
e
e
SP
I al re
v
Ay G
Da
Sd s
A
An rcys GAIN
Se N A o hn
J t ri ck
Pa
I
SP
a J in
E a r l
fter
n
meIan
C o u nt 3 a
N 5 after SePIN
Count
aitha m
Jagge n AAdG AI N
Jh rian Ky
sh
Elm
oJ Ewz ube le
osu Ze ryan rt R
e ly -
A IN
ni
G n
Ch sa
SP
el
Ney ine
A
ORlaoha
K
ris
I
AGAIN
SPIN
N
e
L
r
Jh
a
by
w
on
nn
re nce
Nanay Emma
nna
after
G nce ebeb
at Mia
GtA5IN
e Ia
SPsIN
ViJon
heb
sis
un
o r
na N
e
CoA
IN
I vadi
meP
a n AI
I
e
e
SP
I al re
v
Ay G
Da
Sd s
A
An rcys GAIN
Se N A o hn
J t ri ck
Pa
I
SP
a J in
E a r l
fter
n
meIan
C o u nt 3 a
N 5 after SePIN
Count
aitha m
Jagge n AAdG AI N
Jh rian Ky
sh
Elm
oJ Ewz ube le
osu Ze ryan rt R
e ly -
A IN
ni
G n
Ch sa
SP
el
Ney ine
A
ORlaoha
K
ris
I
AGAIN
SPIN
N
e
L
r
Jh
a
by
w
on
nn
re nce
Subukin Sagutin ang mga tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot.
GtA5IaNfter me
1. Ano ang balitang
a
an n
Ge nceebeb
N
natanggap ni Mia isang
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
r
Phe
un
umaga?
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
SP
v
Da
an
S yss
A. suspendido pa ang klase
IN
Ay
hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
Pa
I
B. may darating na bagyo SP
meIa n na Jin E a r
n
l
t 3 a fter
C o u
C. sasama sila sa palaro Na 5 after
Count
ithan m SePIN AGAI
N
Jagge Ad r
D. magkakaroon ng J hyu ian
Elm sh
oJ K
Ez lbe e
ra rt
palatuntunan
osu
R-
Ze e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
2. Saan nanggaling ang balita?
GtA5IaNfter me
A. balita mula sa radyo
a
an n
B. anunsyo mula sa
Ge nceebeb
N
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
gobernador
r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
SP
v
C. sa kamag-aral na si Joy Da
an
S yss IN
Ay
hn
rc A
Se N AG o c k
J i
D. sa punongguro ng paaralan Pa t r
I
SP
na Jin E a r l
fter
n
meIa
C o u n t 3 a
Na 5 after SePIN AGAI
Count
ithan m N
Jagge Ad r
J hyu ian
Elm sh
oJ K
Ez lbe e
osu ra rt
R-
Ze e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
3. Paano tinanggap ni Mia ang
GtA5IaNfter me
a
balitang narinig?
an n
Ge nceebeb
N
AI
A. Pinaniwalaan niya agad
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
r
Phe
un
ei
e
o
B. Sinuri ang katotohanan ng
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
SP
a v
an
S yss
impormasyon D
IN
Ay
hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
C. Sumangguni sa kaniyang Pa
I
SP
na Jin E a r l
fter
n
Count 3 a
meIa
guro Na 5 after
Count
m SePIN AGAI
N
ithan
D. Sinabihan ang ina na alamin Jagge
Elm sh
J
Ad r
hyu ian
K
Ez lbe e
ang katotohanan Ze
oJ
osu
e ra
ly
rt
R-
ni
n wy
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
4. Kung ikaw si Mia, ano ang
GtA5IaNfter me
natutuhan mo mula
a
an n
sa nangyari?
Ge nceebeb
N
AI
be I
A. Maging mapanuri sa mga
SPsIN
AG
sis
VJi on
r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
d r
impormasyong natatanggap.
I
II alva And
na
e
SP
v
Da
an
S yss IN
Ay
B. Maniwala agad sa impormasyong hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
Pa
I
SP r l
binibigay ng kaibigan. meIa n na Jin E a
u n t 3 a fter
C o
C. Humingi ng tulong sa taong Na 5 after
Count
ithan m SePIN AGAI
N
Ad r
kinauukulan upang malaman ang
Jagge
J hyu ian
Elm sh
oJ K
Ez lbe e
katotohanan. Ze
ni
osu
e ra
ly
n
rt
R-
wy
Ch sa
S
n
D. Timbangin muna ang mga
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
impormasyon kung ito ay tama o
Jh
by
G
on
A
n
I
mali.
N
ce
5. Anong katangian ang
GtA5IaNfter me
ipinakita ni Aling Emma
a
an n
Ge nceebeb
N
nang tinanong niya ang
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
guro ni Mia bago
r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
SP
v
Da
an
pinaniwalaan ang sinabi
S yss IN
Ay
hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
Pa
ni Joy? Siya ay may
I
SP
na Jin E a r l
fter
n
meIa
C o u n t 3 a
_________________. Na 5 after
Count
ithan m SePIN AGAI
N
Ad r
A. Mapanuring pag-iisip
Jagge
J hyu ian
Elm sh
oJ K
Ez lbe e
ra rt
B. Malakas na katawan
osu
R-
Ze e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
C. Magandang tinig
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
D. Busilak na puso
on
A
n
I N
ce
Aralin 1 Katotohanan: Susuriin Ko!
matapat matapang
May
prinsipyo/
mabait paninindigan
responsable
Tuklasin Basahin mo ang tula.
Katotohanan, Aalamin Ko!
Ni: Bb. Lea B. Perez
Ngunit paano ko ba malalaman
Ang midya ay kasa-kasama kung ito ay may katotohanan?
Sa araw-araw ng buhay nagpapasigla Sino ang aking dapat sanggunian
Sapagkat maraming impormasyon upang tama ay mapatunayan?
ang dala
Na nagiging gabay sa tuwina Ang pagsusuri ng katotohanan
ay siyang mainam na hakbang.
May napakikinggang balita Ang pagsangguni sa taong
O kaya’y patalastas na nakahahalina kinauukulan
Sa telebisyon napapanood na ay tamang awtoridad na maaasahan.
programa
Hatid na impormasyon ay kapani-
paniwala
Sagutan ang mga katanungan.
GtA5IaNfter me
1. Saan karaniwang
a
nagmumula ang
an n
Ge nceebeb
N
impormasyong nakakalap sa
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
ating paligid? r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
A. Mula sa usap-usapan ng II alva And
na
e
SP
v
Da
an
S yss IN
mga kapitbahay.
Ay
hn
rc A
Se N AG o c k
B. Sa mga pang-araw-araw J t r i
Pa
I
SP Jin E a r l
na nangyayari sa ating
na
fter
n
meIa
C o u n t 3 a
paligid. Na 5 after
Count
m SePIN AGAI
N
ithan
C. Sa balita, patalastas na Jagge Ad r
J hyu ian
Elm sh
nabasa o narinig, at sa oJ K
Ez lbe e
osu ra rt
telebisyon. R-
Ze e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
D. Mula sa sinasabi ng
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
matalik na kaibigan.
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
Sagutan ang mga katanungan.
GtA5IaNfter me
2. Ang mga sumusunod ay mensahe
a
an n
na nais iparating sa iyo ng may-akda
Ge nceebeb
N
AI
be I
ng tula maliban sa isa, alin ito?
SPsIN
AG
sis
VJi on
A. Ang katotohanan ay mabilis lang
r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
malaman kahit hindi na e
SP
v
Da
an
S yss IN
Ay
magsangguni sa ibang tao. hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
B. Ang pagsusuri ng katotohanan ay Pa
I
SP
na Jin E a r l
fter
n
kailangan bago gumawa ng anumang meIa
C o u n t 3 a
hakbangin. Na 5 after SePIN AGAI
Count
ithan m N
C.Sa tulong ng mga taong
Jagge Ad r
J hyu ian
Elm sh
K
Ez lbe e
kinauukulan ay malalaman natin oJ
osu ra rt
R-
Ze
ang katotohanan.
e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
D. Ang pagsangguni sa taong
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
kinauukulan ay siyang tamang
Jh
by
G
on
A
n
paraan upang malaman
I N
ce
katotohanan.
GtA5IaNfter me
a
an n
Ge nceebeb
N
3. Paano mo malalaman ang
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
katotohanan? r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
A. pagtatanong sa kahit sino
na
e
SP
v
Da
an
S yss IN
Ay
B. pagsangguni sa taong hn
rc A
Se N AG o c k
J t r i
Pa
I
kinauukulan SP
na Jin E a r l
fter
n
meIa
o u n t 3 a
C. pakikinig sa sabi-sabi ng Na 5 after
Count C
SePIN AGAI
ithan m N
iba Jagge Ad r
J hyu ian
sh
D. pagbabasa ng fake news
Elm
oJ K
Ez lbe e
osu ra rt
R-
Ze e ly wy
n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
4. Bakit kailangang maging
GtA5IaNfter me
mapanuri? Ang sumusunod
a
an n
Ge nceebeb
N
ay mga magandang dahilan
AI
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
maliban sa isa, alin ito?
r
Phe
un
ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
A. Upang masuri ang
SP
v
Da
an
S yss IN
Ay
hn
c A
katotohanan
r
Se N AG o c k
J t r i
Pa
I
SP
a r l
B. Upang malaman ang meIa n na Jin E
3 a fter
C o u n t
tama sa mali Na 5 after
Count
m SePIN AGAI
N
ithan
C. Upang tama ay Jagge Ad r
J hyu ian
Elm sh
K
mapatunayan oJ
osu Ez lbe e
ra rt
R-
Ze
ly
D. Upang malaman ang
e
ni
n wy
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
tsismis
IN
ris
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
on
A
n
I N
ce
5. Ang sumusunod ay mga
GtA5IaNfter me
a
dahilan ng pagsangguni
an n
Ge nceebeb
N
AI
muna sa taong kinauukulan
be I
SPsIN
AG
sis
VJi on
r
Phe
un
ng katotohanan maliban sa ei
e
o
CoA
n
N
I d r
II alva And
na
e
SP
v
isa. Da
an
S yss IN
Ay
hn
rc A
Se N AG
A. Upang pagkakamali ay SP
I J o
l Pa t r ic k
Jin E a r
maiwasan na
fter
n
meIa
C o u n t 3 a
B. Upang pagkalito ay Na 5 after
Count
ithan m SePIN AGAI
N
malinawan
Jagge Ad r
J hyu ian
Elm sh
K
Ez lbe e
C. Upang katanungan ay
oJ
osu ra rt
R-
Ze e ly wy
masagutan n
ni
Ch sa
S
n
el
Ney ine n
P
K
ORlaoha
IN
ris
D. Upang pagsisisi ay
SPIN AGAIN
e
Lawren
r
A
Jh
by
G
maramdaman
on
A
n
I N
ce
TandaanTandaan
Mo Mo
Bakit mo pinipiling gawin ang isang bagay?
Karaniwang mayroon kang pinagbabatayan ng iyong
pinipiling gawin o kilos. Kalimitang ito ay nakakalap mo
mula sa balitang napakinggan, patalastas na nabasa o
narinig, napanood na programang pantelebisyon at
maging mula sa taong kinauukulan na
pagsasanggunian.
Ano man ang pinagmumulan ng iyong
pinagbabatayan ng kilos o pagpipili, mahalagang
sinusuri mo ang katotohanan ng mga ito bago gumawa
ng anumang hakbangin.
Mahalagang pagsumikapan ng isang mag-aaral na
tulad mo na malaman o matuklasan ang katotohanan
bago gumawa ng isang hakbangin, desisyon, o kilos.
Dahil ikaw ay nasa murang edad pa lamang,
maaaring limitado pa ang iyong kakayahang
matuklasan ito. Upang ikaw ay magabayan at mailayo
sa kapahamakan, marapat na sinasangguni mo ang
taong higit na nakaaalam ng katotohanan tulad ng
pulis, guro, o personalidad sa radyo o telebisyon.
Sila ang mga taong kinauukulan o nasa
kapangyarihan. Sila ang nakatalagang magbibigay ng
tamang impormasyon kaya’t sila ay
mapagkakatiwalaan.
Maaari kang magkamali sa iyong hakbangin o desisyon sa
pagsusuri ng katotohanan kung hindi mo ito isasangguni sa
tamang kinauukulan. Nararapat lamang na malaman mo
kung sino ang mga ito.
Hindi lahat ng balitang naririnig o nababasa mo ay totoo.
Kaya nararapat lamang na ikaw ay magsangguni sa taong
kinauukulan na makatutulong saiyo na makuha, malaman,
at maunawaan mo ang tamang impormasyon. Malaki ang
maitutulong ng iyong magulang upang makagawa ng paraan
na marating ang mga taong ito.
Nawa ang bawat isa ay maging mapanuri upang
maiwasan ang maling impormasyon, at maghari ang
katotohanan at kabutihan.
Suriin
Suriin mo ang mga sitwasyon. Piliin ang titik ng tamang sagot
para sa bawat bilang.
1. Nadaanan mo ang grupo ng mga lalaking nagkukuwentuhan sa
kalye. Narinig mong pinag-uusapan ang anak ng inyong
kapitbahay. Ito raw ay dalawang araw ng nawawala. Nais mong
makatulong sa paghahanap ngunit hindi mo pa alam ang totoong
nangyari. Ano ang dapat mong gawin?
A. Itatanong ko sa aking nanay kung totoo ang aking narinig.
B. Pupunta ako sa bahay ng nawawalang bata upang tanungin
ang kanyang magulang.
C. Ite-text ko siya upang tanungin kung totoong nawawala siya.
D. Ipamamalita ko rin sa iba na siya ay nawawala.
2. Sinabi sa patalastas na iyong narinig na masarap ang
juice na binibenta sa isang grocery sa inyong lugar. Dahil
dito, nahikayat ka at nais mo ring bumili nito. Paano ka
nakasisiguro na masarap at ligtas ang produkto?
A. Itanong sa mga kaklase kung masarap ito.
B. Bumili kaagad upang matikman.
C. Kumbinsihin ang nanay na ito ang ipabaon sa iyo.
D. Ikonsulta sa magulang kung maaaring bumili nito.
3. May paboritong programang pantelebisyon si Mar na
sinusubaybayan araw-araw. Hangang-hanga siya sa
pangunahing tauhan dahil magaling ito sa kaniyang
pakikipaglaban sa kaaway. Hindi siya natatalo, nais niya
itong tularan. Bilang isang kaibigan, ano ang sasabihin mo
kay Mar?
A. Itatanong kung anong oras ipinalalabas ang programa.
B. Magiging astig siya kapag tinularan ang pangunahing
tauhan.
C. Hindi lahat ng ipinakikita sa palabas ay totoo at maaaring
mangyari sa totoong buhay.
D. Ihinto na ang panonood ng palabas na ito sa telebisyon.
Pagyamanin
Gawain 1
Lagyan ng tsek (√ ) ang bilang ng pangungusap na
nagpapakita na ito ay nakapagsusuri ng katotohanan bago
gumawa ng anumang hakbangin tulad ng pagsangguni sa
taong kinauukulan at ekis (X) naman kung hindi.
/
___1. Hinintay ni Fe ang opisyal na anunsiyo mula sa
presidente ng samahan bago niya ibinahagi ang impormasyon
sa ibang kasapi.
___2.
X Sinabihan ni Liza ang kaniyang mga kaklase na hindi
matutuloy ang pagsusulit na ibibigay ng kanilang guro upang
hindi sila makapaghanda at ng sa gayon ay siya ang
makakuha ng mataas na iskor.
___3.
X Nagpabili agad si Roy sa kaniyang ama ng laruang
nakita niya sa isang patalastas.
___4.
/ Bagong istilo ng buhok ang ipinakita ng artista sa
isang noon time show. Marami ang gumaya sa mga
kaklase ni Ali. Hindi gumaya si Ali dahil taliwas ito sa
pamantayan ng paaralan.
___5.
/ Laganap ang fake news ngayon. Ipina-aalam ni Lina
sa kaniyang magulang ang anumang impormasyon na
kaniyang nalalaman.
Pagyamanin
Gawain 2
Basahin ang halimbawa ng patalastas. Sagutin ang tanong
pagkatapos nito. Isulat ang iyong sagot sa patlang.
Narito na ang iyong hanap…
bangong humahalimuyak
nagpapakinis ng balat
maghapon ka mang pawisan
mananatili ang kapreskuhan
FRESHY SOAP … sa halagang abot kaya…bili na!
1. Alin kaya sa sinasabi ng patalastas ang katotohanan?
__________________________________________________________
2. Bakit mo ito nasabi?
__________________________________________________________
3. Batay sa patalastas, bibili ka ba ng produktong Freshy Soap? Bakit?
__________________________________________________________
Isaisip
Ano ang dapat mong gawin upang masuri ang
katotohanan bago ka gumawa ng anumang
hakbangin? Lagyan ng tsek ang kahon ng mga dapat
mong gawin.
/
/
/
Isagawa