PEDAGOGIJA – NAUKA O VASPITANJU

⮚ u klasifikaciji društvenih nauka:

❖definisan predmet proučavanja
❖dostignuti razvojni nivo
⮚ U klasifikaciji nauka određuje se kao jedna od
specifična metodologija
⮚ termin “ paidagogus” – složenica dve reči
❖pais, paidos - dijete, dječak
❖ ago, again - voditi
Koga vaspitavaju?
⮚ Pojam pedagogije : NAUKA O VASPITANJU
⮚ nauka
⮚ vaspitanje
NAUKA je sistematizovan i argumentovan skup
saznanja o objektivnoj stvarnosti u
određenom istorijskom periodu do kojih se
došlo primenom objektivnih metoda
istraživanja.
VASPITANJE je proces formiranja čoveka kao
ljudskog bića sa svim fizičkim, intelektualnim,
moralnim, estetskim i radnim kvalitetima.
 PREDMET PROUČAVANJA

⮚ vaspitanje u najširem značenju (vaspitanje,

obrazovanje, nastava)
⮚ uže značenje: proučava zakonitosti vaspitno –
obrazovnog procesa
 ZADACI PEDAGOGIJE

1. proučava i istražuje vaspitne pojave, otkriva

ped.zakonitosti, formuliše pedagoške zakone
i klasifikuje ih u poseban pedagoški sistem
2. potpomaže razvijanje, unapređivanje i
usavršavanje vaspitno – obrazovne prakse
3. naučno prati i kritički vrednuje rezultate u
pedagoškoj teoriji i praksi
4. razvija i usavršava specifičnu metodologiju
naučnih istraživanja vasp.obraz.fenomena
5. koristi rezultate naučnih saznanja drugih
nauka i povezuje ih u koherentan sistem
OSNOVNI POJMOVI U PEDAGOGIJI

VASPITANJE

OBRAZOVA
NJE

NASTAVA
 OSNOVNI POJMOVI PEDAGOGIJE

VASPITANJE
❑ šire značenje:
- sveukupnost pedagoškog delovanja na sve sfere
čovekovog bića
- proces usmeren na izgrađivanje cjelovite ličnosti
- obuhvata 5 komponenti vaspitanja :
❖ fizičko
❖ intelektualno
❖ moralno
❖ estetsko i
❖ radno
Vaspitanje obuhvata 3 procesa :
❖ usvajanja znanja, veština i navika
❖ proces formiranja fizičkih i intelektualnih
snaga i sposobnosti
❖ proces izgrađivanja i oblikovanja ličnosti i
karaktera
❑ uže značenje:
❖ izgrađivanje i oblikovanje ličnosti i karaktera
❖ razvijanje pozitivnih ljudskih karakteristika
❖ težište je na emocionalnom, voljnom i
karakternom razvijanju ličnosti
 Vježba Vaspitanje
• Radni listovi
 OBRAZOVANJE
⮚ Proces usvajanja, sticanja znanja, veština i
navika
⮚ ZNANJE – sistem činjenica i generalizacija o
objektivnoj stvarnosti koje je čovek usvojio i
trajno zadržao u svojoj svesti
⮚ VJEŠTINA – čestim ponavljanjem radnje
stečena psihomotorička sposobnost
⮚ NAVIKA – automatizovana vještina
KOJA JE RAZLIKA IZMEĐU...
vještina i navika
 NASTAVA
⮚ To je proces organizovanog poučavanja,
proces pedagoškog djelovanja i
zajedničkog rada i nastavnika i učenika.

Obrazovni
z.

Vaspitni z.

Funkcionaln
i z.
 Ostali pojmovi u pedagogiji
• Učenje u nastavi
• Motivisanje učenika
• Učenje učenja
 SISTEM PEDAGOŠKIH SAZNANJA

⮚ Pedagoški naučni zakoni (Opšta pedagogija)

⮚ Pedagoški principi ili načela (Didaktika)
⮚ Pravila pedagoškog rada (Metodike)
 SISTEM PEDAGOŠKIH DISCIPLINA
s

⮚ Pojam pedagoška disciplina: uže naučno –

teorijsko područje ili jedan od aspekata
vaspitanja
1. PSIHOFIZIČKE SPOSOBNOSTI ILI UZRAST
VASPITANIKA
a) predškolska pedagogija
b) školska (osnovnoškolska i srednjoškolska)
pedagogija
c) visokoškolska pedagogija
d) andragogija
 s
2. MJESTO VASPITNOG RADA
a) porodična pedagogija
b) didaktika
c) domska ili internatska pedagogija
d) pedagogija slobodnog vremena

3. VRIJEME VASPITANJA
e) istorija pedagogije (opšta i nacionalna)
f) savremena pedagogija
g) pedagoška futurologija
4. SPECIFIČNI USLOVI VASPITANJA
s
a) specijalna pedagogija
b) industrijska pedagogija
c) vojna pedagogija
d) religijska pedagogija
5. NIVO OPŠTOSTI DISCIPLINE
e) Opšte pedagoške discipline (opšta
pedagogija; metodologija pedagoških
istraživanja; istorija pedagogije;
komparativna pedagogija)
f) Posebne pedagoške discipline ( predškolska
pedagogija; školska pedagogija; andragogija;
 s
didaktika; porodična pedagogija ; domska
pedagogija; pedagogija slobodnog vremena),
c) Pojedinačne pedagoške discipline (metodike
nastave pojedinih predmeta; metodika
vaspitnog rada; metodika rada pedagoga i dr.
 s
⮚ Prema nivou naučne razvijenosti i praktične
primenljivosti
❖ Opšta pedagogija – osnovna ped. disciplina
koja se bavi fundamentalnim pitanjima
vaspitanja i pedagogije
❖ Metodologija pedagoških istraživanja –
problemi naučno - istraživačkog rada u oblasti
vaspitanja i obrazovanja (metode, tehnike,
postupci i instrumenti naučnog istraživanja)
❖ Didaktika – teorijske osnove nastave,
zakonitosti nastavnog procesa
 s
❖ Školska pedagogija – problem škole i školskih
sistema
❖ Andragogija – problemi vaspitanja i obrazovanja
odraslih
❖ Metodika nastave – opšti naziv za sve metodike
nastave pojedinih nastavnih predmeta
(zakonitosti procesa poučavanja, učenika,
samoučenja i staralaštva u okviru nastavnih
predmeta)
 Pedagogija i druge nauke
• Filozofija
• Psihologija
• Sociologija
• Antropologija
• Kibernetika
 Vježba
• ETIKA C
• ESTETIKA A
• TELEOLOGIJA B
• GNOSEOLOGIJA D
• EPISTEMOLOGIJA F
• LOGIKA E
 
THE END
Tatjana Marić
tatjana.maric@pmf.unibl.org