Pedagoška psihologija

Za nastavničke grupe na Filozofskom fakultetu

Ciljevi predmeta
 upoznavanje studenata sa psihološkim
zakonitostima koje stoje u osnovi uspešnog
učenja i podučavanja
 osposobljavanje studenata za primenu i
implementaciju psiholoških saznanja u
budućem nastavničkom radu
Pedagoška psihologija kao naučna disciplina
 Kao samostalna disciplina oformljena je početkom XX veka.
Njenim osnivačem smatra se američki psiholog Edvard Lee
Thorndike (1903. napisao knjigu Educational Psychology)
 Pedagoška psihologija je naučna disciplina koja se bavi
ispitivanjem psiholoških problema u procesima vaspitanja i
obrazovanja
Nastavno gradivo

Okruženje u kome
se uči/podučava

nastavnik učenik
Programski sadržaji
 Oblici, principi i zakonitosti procesa učenja i njihova
primena u nastavi i vaspitanju – Učenje, sazrevanje i
razvoj; „prelazni“ oblici učenja: utiskivanje i rano učenje;
senzitivni period i gotovost za učenje; operacionalno
definisani oblici učenja: klasično uslovljavanje,
instrumentalno učenje, učenje po modelu i učenje
uviđanjem; opšte smernice u vaspitno-obrazovnom radu
izvedene iz principa i zakonitosti učenja
 Transfer učenja – Vrste transfera; metode ispitivanja
transfera; vežbanje psihičkih funkcija kao problem
transfera; teorije transfera: teorija formalne discipline,
teorija identičnih komponenata, teorija generalizacije;
teorije transfera i izbor nastavnih sadržaja; strategije
pospešivanja transfera
Programski sadržaji
 Pamćenje i zaboravljanje – Pamćenje kao proces – model
tri faze pamćenja (senzorna, kratkoročna i dugoročna
memorija); metode ispitivanja zaboravljanja; tok
zaboravljanja; teorije i hipoteze o uzrocima zaboravljanja;
faktori proaktivne i retroaktivne inhibicije; pamćenje i
zaboravljanje različitih vrsta gradiva; primena naučnih
saznanja iz oblasti pamćenja i zaboravljanja u pedagoškom
radu
 Stilovi učenja – određenje i klasifikacije; vermuntov model
stilova učenja; činioci stilova učenja.
 Intelektualne sposobnosti kao determinante školskog
postignuća – priroda i struktura inteligencije; vrste
sposobnosti, doprinos naslednih i sredinskih činilaca u
razvoju inteligencije
Programski sadržaji
 Motivacioni faktori uspešnog učenja – Shvatanja
o motivaciji i mogućnosti njihove primene u
školskom učenju; unutrašnja i spoljašnja
motivacija; motivacija za postignućem; ciljne
orijentacije; samoefikasnost; atribucije uzročnosti
uspeha; promene u motivaciji za učenje u funkciji
uzrasta; razvijanje unutrašnje motivacije
 Ličnost učenika kao determinanta školskog
postignuća – modeli ličnosti; petofaktorski model
ličnosti; relacije dimenzija ličnosti sa školskim
postignućem i drugim obrazovnim ishodima
Programski sadržaji
 Nastavnik kao činilac obrazovnog procesa –
karakteristike nastavnika: profesionalna i lična
obeležja, impicitna uverenja nastavnika; uloge
nastavnika.
 Samoregulisano učenje – koreni modela, definicije
samoregulisanog učenja,komponente
samoregulisanog učenja, ciklično fazni model – tri
faze samoregulisanog učenja.
Programski sadržaji
 Vrednovanje efekata vaspitno-obrazovnog rada
– Problemi merenja u pedagoškom radu;
dokimologija; formativna i sumativna
evaluacija;ocenjivanje znanja; subjektivni faktori
ocenjivanja; greške u ocenjivanju znanja
 Ispitivanje znanja – Prednosti i nedostaci
različitih oblika ispitivanja znanja; vrste testova
znanja; metrijske karakteristike testova znanja;
tipovi zadataka u testovima znanja i njihova
konstrukcija
Način bodovanja
 Maksimalni broj poena – 100
 Pohađanje nastave – 5 poena:
 Predavanja – 2 poena
 Vežbe – 3 poena
 Predispitni test – 25 poena (minimalno za prolaz
13 poena)
 Završni ispit – 70 poena
 Sve provere znanja su pismene
Poeni za pohađanje nastave
predavanja vežbe

6 ili više 2 poena 3 poena

dolazaka
3 – 5 dolazaka 1 poen 2 poena

3 ili manje 0 poena 0 poena

dolazaka
Obavezna literatura
 Kodžopeljić, J., Pekić, J. (2017). Psihologija
u nastavi: Odabrane teme iz psihologije
obrazovanja. Novi Sad: Filozofski fakultet.
 Knjiga se nalazi u digitalnoj biblioteci
Filozofskog fakulteta i dostupna je na
sledećem linku:
http://digitalna.ff.uns.ac.rs/sadrzaj/2017/978-86-
6065-416-0
Proširena literatura
 Tomislav Grgin (2004). Edukacijska psihologija.
Jastrebarsko: Naklada Slap.
 Vlasta Vizek-Vlahović, Majda Rijavec, Vesna
Vlahović-Štetić, Dubravka Miljković (2003).
Psihologija obrazovanja, Zagreb: IEP: VERN.
 Vulfolk, A., Hjuz, M., Volkap, V. (2014):
Psihologija i obrazovanje I, II i III. Beograd: Clio
 Zarevski, P. (2002). Psihologija pamćenja i učenja,
Jastrebarsko: Naklada Slap.
 Gage, N.L., Berliner, D.C. (1998). Educational
psychology. Boston: Houghton Mifflin Co.
Sadržaj predispitnog testa
 Gradivo za predispitni test:
 Oblici učenja i primena zakonitosti učenja u vaspitno-
obrazovnoj praksi (klasično uslovljavanje, instrumentalno
učenje, učenje po modelu i učenje uviđanjem)
 Transfer učenja (teorije transfera, tipovi transfera i
strategije pospešivanja transfera učenja)
 Literatura za predispitni test: iz obavezne literature
 Poglavlje „Pojam i oblici učenja: Primena u oblasti
vaspitanja i obrazovanja“ (str. 25-59).
 Transfer učenja (str. 101-112)
 Poeni na predispitnom testu:
 Maksimalno: 25 poena
 Minimalni broj poena potreban za prolaz na testu: 13