GUSTINA SAOBRAĆAJNOG

TOKA

Prezentaciju radio:
Mladen Bečelić AS 13-22
 UVOD
 Osnovni parametri saobraćajnog toka služe za opisivanje saobraćajnih tokova i zakonitosti kretanja motornih
vozila, odnosno saobraćajnih tokova na drumskim saobraćajnicama.

 Ulogu u opisivanju saobraćajnih tokova, osnovni parametri ostvaruju na različite načine, i to:
1. Preko svojih karakterističnih veličina
2. Preko relacija između osnovnih parametara saobraćajnog toka
3. Preko empirijskih modela za analizu praktičnog kapaciteta i pokazatelja nivoa usluge
 Danas se u osnovne parametre za opisivanje saobraćajnih tokova svrstavaju:
1. protok vozila
2. gustina toka
3. brzina toka
4. vreme putovanja vozila u toku
5. jedinično vreme putovanja
 GUSTINA SAOBRAĆAJNOG TOKA
 Pojam gustine vezan je za saobraćajnu deonicu, a vremenski za trenutno stanje.

Gustina vozila na putu

 U praksi, s obzirom na vremenski period u kome se posmatra, gustina saobraćajnog toka može
predstavljati:
1. Broj vozila po jedinici dužine posmatranog puta ( deonice ) u trenutku posmatranja g ( voz/km )
2. Broj vozila po jedinici dužine posmatranog puta (deonice)kao aritmetička sredina
m - trenutnih posmatranja u nekom vremenskom periodu T=m*t gde je: t- vremenski interval između
uzastopnih posmatranja gustine g , m - broj trenutnih posmatranja
 POJAM GUSTINE ILI KONCENTRACIJE

 U putnom saobraćaju koncentracija ili gustina određena je kao broj vozila po kilometru dužine putnih traka:

g g-g
u
S ( kon stina
c e nt r
N-
broj acija )
S -j v
edin ozila,
duži i
na [ čna
km ]

GUSTINA
Br.vozila/km
EMPIRIJSKI MODELI ZAVISNOSTI SREDNJE PROSTORNE
BRZINE TOKA OD GUSTINE TOKA

 GREENSHIELDS
 GREENBERG
 UNDERWOOD
 GREENSHIELDS
 GREENSHIELDS je jedan od prvih stručnjaka u svetu, koji se bavio izučavanjem zakonitosti između
osnovnih parametara saobraćajnog toka. On je istraživao mogućnost interpretacije linearnom
zavisnošću izmerenih vrednosti srednje prostorne brzine saobraćajnog toka od gustine toka.

Linearni model "brzina- gustina"(GREENSHIELDS)

 Gde je:
- srednja prostorna brzina toka; - brzina slobodnog toka; - gustina toka; - teorijski maksimalna
gustina toka pri kojoj prestaje kretanje.
GREENBERG

 GREENBERG je jedan od prvih stručnjaka koji je, izučavajući međuzavisnost osnovnih parametara
saobraćajnog toka na bazi podataka praktičnih merenja, predstavio zavisnost srednje prostome brzine
toka od gustine toka u obliku logaritamskog modela. Polazeći od opšteg oblika logaritamske zavisnosti
brzine od gustine, koja glasi:

Logaritamski model brzina-gustina (GREENBERG)

UNDERWOOD

 UNDERWOOD je formulisao model "brzina-gustina" sledećeg oblika:

Eksponencijalni model "brzina-gustina" (UNDERWOOD)

 Model UNDERWOOD-a ima nedostatak što pri ma koliko velikoj gustini toka srednja prostorna brzina
toka nije nula, što nema logičku podršku.
FENOMEN USKOG GRLA

 Usko grlo na putu predstavlja deo puta sa relativno nepovoljnijim tehničko -eksploatacionim
karakteristikama ( suženje, uspon, krivina, stanje kolovoza ), u odnosu na ostale delove ( ispred i iza )
puta. Usko grlo utiče na pogoršanje osnovnih parametara saobraćajnog toka, pre svega na smanjenje
brzine i maksimalnog protoka, u odnosu na vrednosti ovih parametara kakve omogućavaju ostali delovi
puta ispred i iza uskog grla.

Dijagrami "brzina-gustina" i "protok-gustina"

pre, i posle uskog grla
ZAKLJUČAK

 Osnovni preduslov za racionalno projektovanje novih ili modifikovanje postojećih deonica puta u cilju
zadovoljenja izmenjenih uslova saobraćaja i povećanja sigurnosti je poznavanje karakteristika kretanja
toka vozila po saobraćajnim trakama.
 Pojam gustine prostorno je vezan za saobraćajnu deonicu, a vremenski je vezan za trenutno stanje.
 Na osnovu ovog vrednovanja vrši se identifikacija uskih grla u prostoru (na mreži) i vremenu, zatim
identifikacija uzročnika uskih grla, kao i planiranje i raspodela prometnih tokova, programiranje
transportnih zadataka na mreži, upravljanje prometnim tokovima I dr…
HVALA NA PAŽNJI