CORAFYA

CORAF KONUM

Paraleller, Meridyenler, Enlem, Boylam

Yerel Saatler, Uluslar Aras Saat Dilimleri

Tarih Deitirme izgisi zel Konum

CORAF KONUM

Corafi konum nedir?

Bulunduunuz yeri tarif ederken hangi zelliklerini belirtirsiniz? Adreslere neden gerek duyulur?

CORAF KONUM

Matematik Konum

CORAF KONUM

Bir yerin paraleller ve meridyenlere gre konumuna matematik konum denir.

CORAF KONUM

Paraleller nereye paraleldir?

90 Paralel Kuzey yarmkrede

90 Paralel Gney yarmkrede

Paraleller birer tam emberdir. Paralellerin uzunluu Ekvatordan kutuplara gidildike azalr. ki paralel aras her yerde 111 kmdir.

CORAF KONUM

RNEK SORU: 1 Ayn meridyen zerinde bulunan X ve Y noktalar arasndaki uzaklk 6438 kmdir. X noktas ekvator zerinde olduuna gre, Y noktas hangi paralel dairesi zerinde yer alr?

A) 26

B) 32

C) 44

D) 58

A) 65
Yant :

CORAF KONUM

Enlem nedir?

Enlem, bir yerin ekvatora a cinsinden uzakldr.

CORAF KONUM

Enlem neleri etkiler?

Kutuplara gidildike scaklk neden azalr? Kutuplara gidildike deniz suyunun tuz oran Deiir mi? Nasl? Kutuplara gidildike bitki rts deiir mi? Kutuplara gidildike kalc karlarn balad snr deiir mi? Ekvatora asal uzaklkla ilgili her ey enlemin Etkisi midir?

CORAF KONUM

Meridyen nedir?
Paralellerin says 180dir. Meridyenler 360 tenedir. Meridyenlerin says neden paralellerin iki mislidir? Meridyenler yarm emberdir. Boylar birbirine eittir.

ki meridyen aras ekvatorda 111 kmdir. Bu mesafe kutuplara gidildike azalr. Bir meridyen zerindeki her yerde yerel saat ayndr.
ki meridyen arasndaki yerel saat fark 4 dakikadr.

CORAF KONUM

Boylam nedir?

Bir yerin balang meridyenine a cinsinden uzaklna boylam denir. Boylam yalnzca yerel saatleri etkiler.

CORAF KONUM

Aada iki blgenin corafi konumlar verilmitir.

35

45 30

65

55 20 I II IV

40 X Blgesi Y Blgesi

10

III

Yukardaki blgeler, Dnya ekli zerinde belirtilen numaral yerlerden hangisinde bulunmaktadr?
Blgelerin izdm alanlaryla ilgili ne sylenebilir?

CORAF KONUM

RNEK SORU: 2 Bir yerin matematik konumu neyi gsterir?

A) Byk denizlere olan uzakl B) lek kara ve deniz yollarna gre yeri C) Byk kentlere olan yaknl D) Deniz dzeyinden olan ykseltisi. E) Ekvator ve balang meridyenine gre yeri

Yant :

CORAF KONUM
26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 42

40

38

36

Trkiyenin matematik konumunu belirtiniz. Trkiyenin kuzeydou, kuzeybat, gneydou ve gneybat kelerinin matematik konumunu belirtiniz. Tuz Glnn matematik konumunu belirtiniz. Van Glnn matematik konumunu belirtiniz. stanbul Boaznn matematik konumunu belirtiniz. Sinop, 40-42 kuzey, 34-36 dou meridyenleri arasndadr. Sinopun yerini belirtiniz.

CORAF KONUM

Yerel saat nedir? Neye gre belirlenir?

Yerel saatleri hesaplamak iin srasyla u ilemler yaplr:

1. Yerel saati sorulan yerle yerel saati bilinen yer arasndaki meridyen fark bulunur. Bunun iin; Her iki yer de ayn meridyen yarm kresinde bulunuyorsa byk meridyenden kk meridyen karlr. Biri douda dieri batdaysa meridyenler toplanr.
2. Aradaki zaman fark bulunur. Bunun iin bulunan meridyen fark 4 dakikayla arplr. 3. Yerel saati sorulan yer daha doudaysa aradaki zaman fark eklenir, batdaysa karlr.

CORAF KONUM

YEREL SAAT
Doudaki yerlerin yerel saatleri ileridir

30 x 4 = 120 = 2 saat

15 x 4 = 60 = 1 saat

00

100

400

300

150

00

300

150

11.00

? 13.00

7.00

8.00

CORAF KONUM

45 x 4 = 180 = 3 saat

60 x 4 = 240 = 4 saat

150

00

300

300

00

300

4 50

6 00

16.00

? 19.00

09 Mays 22.00

? 02.00 10 Mays

CORAF KONUM

GNEN DOUU
Gne, doudaki yerlerde daha nce doar.
19 x 4 = 76 = 1 saat 16 3 x 4 = 12

260

450

300

330

190

30

07.16 ?

06.00

07.12

07.00
Gne daha sonra doar

Gne daha sonra doar

CORAF KONUM

12.00

15.00

09.00

18.00 Bat

06.00 Dou

CORAF KONUM

UNUTMA!
DNYA KEND EKSEN ETRAFINDA BATIDAN DOUYA DORU DND N, DOUDAK YERLERN YEREL SAATLER LERDR.

CORAF KONUM

RNEK SORU: 3 Yerel saatleri bir saat farkl olan iki nokta arasnda ka derecelik boylam fark vardr? A) 4 B) 10 C) 15 D) 16 E) 20

Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 4
X noktasnn yerel saati, Y noktasnn yerel saatinden bir saat ileridir. Buna gre X ve Y noktalaryla ilgili aadaki yarglardan hangisi kesinlikle dorudur?

A) X noktas ile Y noktas ayn yarmkrededir. B) X noktas ve Y noktas ayn enlem zerindedir. C) X noktas ile Y noktas ayn kta zerindedir. D) X noktas, Y noktasnn dousundadr. E) X noktas ve Y noktas tarih deitirme izgisinin farkl taraflarndadr.
Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 5
Yerel saati, balang meridyenindeki yerel saatten 200 dakika ileri olan bir yerin boylam aadakilerden hangisidir?

A) C) E)

15 dou 30 dou 50 bat

B) 15 bat D) 50 dou

Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 6

Aadaki enlem dairelerinden hangisi zerinde 100 km douya gidilirse en byk yerel saat fark grlr?

A) 0 ekvator C) 40 gney E) 80 kuzey

B) 20 kuzey D) 60 gney

Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 7
X

Aadakilerden hangisi ekildeki X ve Y noktalar iin yl boyunca birbirinin ayndr? A) Gndz sresi B) Yerel saat C) Gne nlarnn geli as D) Hkim rzgr yn E) Ya rejimi

Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 8
M L 7 5 8 0

P noktasnda yerel saat 17.00 iken M ve L noktalarnda yerel saat katr? M L A) 16.40 17.00 B) 16.10 17.20 C) 17.20 16.40 D) 17.00 16.40 Yant : D E) 17.00 17.00

CORAF KONUM

RNEK SORU: 9 Gne yukardaki gibi Kars boylam zerindeyken, Edirneden hangi konumda grnr?
A) B)
Ka rs Ba t Dou

E di rne Bat Dou Bat

E di rne Dou

C)

D)

E di rne Bat Dou Bat

E di rne Dou

E)

E di rne Bat Dou

Yant :

CORAF KONUM

RNEK SORU: 10
Ekvatorun 4218 km kuzeyinde bulunan ve yerel saati balang meridyeninden 3 saat 20 dakika ileri olan bir yerin koordinatlar aadakilerden hangisidir? A) 38 kuzey - 50 dou B) 58 kuzey - 33 bat C) 30 kuzey - 80 dou D) 30 kuzey - 50 dou E) 38 kuzey - 33 bat
Yant :

CORAF KONUM

Gne, ayn meridyen zerindeki her yerde yl boyunca ayn anda doup ayn anda m batar? Gne, yalnzca gece ve gndz sresinin eit olduu 21 Mart ve 23 Eyllde ayn anda doar, ayn anda batar.

21 Mart ve 23 Eyllde, her yerde Gne doduu saatten 12 saat sonra batar.

CORAF KONUM

Uluslar aras saat dilimleri nedir?

Dnya, 24 saat dilimine ayrlmtr. Dilimlerin balang yeri 7,5 dou ve 7,5 bat meridyenleridir. Ayn dilimde bulunan lkelerin ulusal saat ayarlar ayndr. Dou-bat dorultusunda geni yer kaplayan lkelerde birden fazla ulusal saat ayar kullanlr (Rusya Federasyonu ve ABD gibi). Trkiye yazn 3. (45 Dou meridyeninin/Idr), kn 2. Dilimin (30Dou/zmit) saat ayarn kullanmaktadr.

CORAF KONUM

RNEK SORU: 11
Bir lke iinde, her yerin kendine zg yerel saati vardr. Ancak o lkede bunlardan sadece biri ya da birka ortak saat olarak kullanlr. Bir lkede birden ok ortak saat kullanlmasnn nedeni aadakilerden hangisi olabilir?
A) lkede iletiim ann yetersiz olmas B) lkenin Dou - Bat ynnde geni bir alan kaplamas C) Byk yerleim merkezlerinin birbirinden uzak olmas D) lkenin Ekvatora uzak olmas E) lkenin adalar zerinde bulunmas
Yant :

CORAF KONUM

Doum gnnz 24 saat iinde iki kez kutlayabilir misiniz?

180 dou ve bat meridyeni tarih deitirme izgisi olarak kabul edilmitir. Bu izginin dousu ile bats arasnda bir gn zaman fark vardr. Tarihi, bu izginin Amerika tarafna geerseniz bir gn geri, Asya tarafna geerseniz bir gn ileri almalsnz.

CORAF KONUM

ZEL KONUM
Bir yerin zel konumu, o yerin u zelliklerini ifade eder. Yer ekilleri Ykseklii Denize gre konumu Yer alt ve yar st kaynaklar evresindeki lkelere gre konumu Ulam ve ticaret yollarna gre konumu zel konum lkelerin ekonomisini ve jeopolitik konumunu dorudan etkilemektedir.

CORAF KONUM

Trkiyede drt mevsimin belirgin olarak yaanmas, matematik konumunun mu zel konumunun mu sonucudur? Trkiyede drt mevsim zelliklerinin ayn anda yaanmas, matematik konumunun mu zel konumunun mu sonucudur?

CORAF KONUM

KENDMZ DEERLENDRELM 1. Matematik konum nedir? 2. Enleme gre deien 5 olgu sralaynz. 3. Boylama gre deien olgu nedir? 4. Yerel saatleri ayn olan ve farkl yarm krelerde bulunan noktalarn hangi zellii ayndr? 5. Ayn meridyen zerinde yer alan yerlerde hangi tarihlerde Gne ayn anda doar, ayn anda batar. 6. Trkiyenin matematik konumunu belirtiniz. 7. Kuzeyi ile gneyi arasndaki paralel, dousu ile bats arasndaki meridyen says ayn olan iki blgenin hangi durumda izdm alanlar ayn olur? 8. Dogu-bat dorultusunda geni yer kaplayan 5 lke saynz.