YAŞAR DOĞU SPOR

BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

SPOR YÖNETİCİLİĞİ ANABİLİM DALI

BSY 635- SPORDA YETENEK ARAŞTIRMASI

Dr. Öğretim Üyesi Yener AKSOY

PSİKOMOTOR YETENEK TESTLERİ
 PSIKOMOTOR YETENEK TESTLERI
Psikomotor yetenek, zihin ve kas işbirliğini gerektiren
her türlü beceriyi kapsamaktadır. Verilen görevin
niteliğine göre bazı işlerde kasların, diğer bazı işlerde
ise zihnin işlevselliği daha önemli olabilir. Basit işler
daha fazla kas, daha az zihinsel faaliyet gerektirirken
karmaşık nitelikli görevlerde bunun tersi geçerlidir.
Psikomotor yetenek testlerinin en önemli özelliği
görsel bir uyarıcıyı içermesi ve uyarıcıya gösterilen
tepkiyi aynı anda ölçebilmesidir. Psikomotor yetenek
testleri başlıca dört grup altında incelenebilir.
Basit tepki testleri

Basit kontrol testleri

Koordinasyon testleri

Yargılama testleri
Basit Tepki(Hız) Testleri

Bu testler kol hareketlerinin hızını, bilek ve parmak hareketlerinin tepki

zamanını ölçer. Söz konusu bu yeteneklerin ölçümünde bireye karşısında
gördüğü bir ışığa veya duyduğu bir sese mümkün olduğunca hızlı bir
biçimde tepkide bulunması söylenir. Birey tepki düğmesine bastığında arada
geçen zaman, ne kadar bir sürede karşılık verdiğini gösterir. Genelde uyarıcı
işaretler düzensiz aralıklarla gönderilir. Bu yetenekten otomobil kullanma ve
benzeri işlerde yararlanılır. Hızlı tepki gösterme, doğru tepki gösterme
yeteneğinden farklıdır. Doğru tepki göstermede ayrımsal tepki zamanı
önemlidir. Tepki hızı çok iyi öğrenilmiş rutin görevlerde önemlidir. Basit tepki
testlerinin başlıcaları aşağıdaki gibidir.
-Elektronik Kronoskop (ses ve ışık tepkilerinin hızını ölçer)
-Fonik Kronoskop (konuşmalara gösterilen tepkilerin hızını ölçer)
 Basit kontrol (Hakim olma)
Testleri

Bireyin el-kol hareketleri ile kımıldamazlık,

titrememe, çok küçük noktalara hassas bir şekilde
isabet ettirme ve nişan alma yeteneklerini ölçer.
Kol titrememesi testinde birey küçük bir metal
çubuğu kıvrımlı dar bir yolda her iki tarafa
değmeyecek şekilde hareket ettirmek zorundadır.
Metal çubuk her iki taraftan birine değdiğinde
elektronik bağlantılı araç hata yazacaktır. Bu
yeteneği ölçen başlıca testler şunlardır:
 -Lahey Puantaj Testi

-El-Kol Kımıldamazlığı Testi

-Sinüzoit Testi

-Omega Testi
 Koordinasyon Testleri

Koordinasyon testleri bir dizi beceri testleridir.

Parmakların, ellerin, kolların birlikte olarak el-kol ve
ayakların eş-anlı kullanılma becerisini ölçerler.

Parmak Becerisi Testi: Bu testte bireyden küçük

çivileri özel olarak hazırlanmış deliklere sokması istenir.
Bu işlem genellikle 10 dakikada tamamlanmalıdır.
Başka örneklerde belirli somunları çeşitli
büyüklüklerdeki cıvatalara takma da söz konusu olabilir.
El Becerisi Testi: El becerisi bir ölçüde parmak
becerisine de bağlıdır. Ancak bu testte parmaklardan
ayrı olarak bileğini ve avuç içini kullanma mahareti de
bulunmaktadır. Testte belli büyüklükteki blok parçaların
makineden sökülmesi, dağıtılması ve tekrar yerine
takılması becerisi ölçülür.
Kol Becerisi Testi: Testle kol hareketleri ve kolun
kullanılma yeteneği ölçülür. Test genellikle büyük
parçaların kaldırılması, taşınması ve kol hareketleriyle
bir başka yere yerleştirilmesi şeklindedir.
İki El Koordinasyon Testi: Bu test yavaş fakat daha karmaşık
hareketlerin yapılmasını gerektirir. Bir el sağ-sol hareketleri kontrol
ederken, diğer el ileri-geri hareketleri kontrol eder. Her iki el
hedefe ulaşmak için kimi zaman eş anlı kimi zamanda değişik
hızlarda çalışmak zorundadır.
El-Kol ve Ayak Koordinasyon Testleri: Çoklu tepki testleri
olarak da isimlendirilen bu araçlar, karmaşık tepkileri ölçerler.
Genellikle motorlu araç sürücüleri için kullanılır. Bu testte bireye
seri olarak çeşitli uyarıcılar gönderilir. Bu uyarımların niteliğine
göre el-kol veya ayağıyla tepkide bulunması istenir. Puanlar bazen
tepki zamanına göre, bazen de hata sayısına göre belirlenir.
 Yargılama Testleri

Bu testlerde farklı uyarıcıları birbirlerinden ayrı özellikleriyle

algılama ve her birine ayrı tepki gösterme önemlidir. Yargılama
yeteneğini ölçen araçlar ”tepki yönelimi testleri” ve “hız uyumu”
testleridir.

Tepki Yönelimi Testi: Bu testler çoklu tepki testleriyle benzerlik

gösterirler. Bireyin bir dizi uyarıcıdan sadece önceden belirlenmiş
olanlara tepki göstermesi gerekir. Testte seçici algılama ve tepki
hızı önemlidir.
Hız Uyumu Testleri: Bireyin değişik hızlarda gelen uyarıcılara
tepki gösterme yeteneğini ölçer. Uyarımlar yavaş, normal ve çok
süratli olmak üzere üç hız faktörü içinde gönderilir. Bireyin bu
uyarımlara doğru bir biçimde tepki gösterip göstermediği ölçülür.