Thành viên của nhóm bao gồm:

+ Phạm Gia An + Nguyễn Văn Hoàng Long

+ Lê Mạnh Dũng + Vỹ Nguyễn Nguyên Khôi

+ Lê Hồ Gia Bảo + Lưu Trần Viết Trung

 BÀI 27: MỐI GHÉP ĐỘNG
Bài học gồm có 3 phần:

I. THẾ NÀO LÀ MỐI GHÉP ĐỘNG?

II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG.

III. CỦNG CỐ BÀI HỌC

 Hãy cho biết chiếc ghế sau gồm mấy chi tiết và chúng được ghép với
nhau như thế nào?
Chiếc ghế xếp gồm 4 chi tiết: chân trước, chân sau, mặt ghế và thanh truyền .
Chúng được ghép với nhau bởi chi tiết có ren cụ thể là ốc vít ( Mối ghép A,
B, C, D) Chân trước Mặt ghế
D

B
Thanh truyền

Chân sau
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết sẽ như
thế nào với nhau?
Khi mở ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi
tiết có sự chuyển động tương đối với nhau.

B
 I. Thế nào là mối ghép động?
1. Khái niệm:
– Mối ghép động là mối ghép mà các chi tiết có sự chuyển động tương đối
với nhau.
2. Công dụng:
– Mối ghép động chủ yếu ghép các chi tiết thành cơ cấu, gồm: khớp tịnh
tiến, khớp quay, khớp cầu,…

Khớp tịnh tiến Khớp quay Khớp cầu

 Vậy cơ cấu là gì?
Cơ cấu là một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp
động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên, còn các vật
khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá.
Ví dụ: Một nhóm vật gồm bốn thanh 1, 2, 3, 4 nối với nhau bằng bốn khớp
quay A, B, C, D được gọi là cơ cấu bốn khâu bản lề.
Nếu chọn thanh 4 (AD) làm giá, ta được cơ cấu tay quay – thanh lắc (1: Tay
quay, 2: Thanh truyền, 3: Thanh lắc, 4: Giá)
C
2
3
B

D
A 4
 MỘT SỐ CƠ CẤU

Cơ cấu truyền động ăn khớp Cơ cấu truyền và biến đổi chuyển động

Cơ cấu tay quay - con trượt

II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến.

Rãnh trượt
Xi lanh

Pit-tông
Sống trượt
Mối ghép pittông - xilanh Mối ghép sống trượt – rãnh trượt
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến.
a. Cấu tạo: Bề mặt
tiếp xúc
Thảo luận nhóm
Tìm hiểu cấu tạọ của các loại khớp
tịnh tiến và hoàn thành các câu sau:
Mối ghép pittông - xilanh
– Mối ghép pittông – xilanh có mặt
mặt trụ tròn
tiếp xúc là …………….. Bề mặt
tiếp xúc
– Mối ghép sống trượt – rãnh trượt
mặt sống trượt
có mặt tiếp xúc là ……...........
và rãnh trượt
……………… Mối ghép sống trượt – rãnh trượt
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến
a. Cấu tạo:

- Mối ghép pittông – xilanh do mặt trụ tròn với ống tròn tạo thành.
- Mối ghép sống trượt – rãnh trượt do mặt sống trượt và rãnh trượt tạo thành.
 1. Trong khớp tịnh tiến, các điểm trên cùng một
vật chuyển động như thế nào?

2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, hai chi tiết trượt trên nhau
sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hiện tượng này có lợi hay có hại ?
Nêu biện pháp khắc phục? Mối ghép
TRẢ LỜI pittông – xilanh
1. Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt
nhau (quỹ đạo chuyển động, vận tốc…).
2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên
nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động. Để
giảm ma sát, người ta sử dụng vật liệu chịu mài mòn,
các bề mặt được làm nhẵn bóng và thường được bôi Mối ghép
trơn bằng dầu, mỡ, … sống trượt – rãnh trượt
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến
a. Cấu tạo:
b. Đặc điểm:

- Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt Mối ghép
nhau (quỹ đạo chuyển động, vận tốc…). pittông –
xilanh
- Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên
nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động.

Mối ghép
sống trượt – rãnh trượt
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến
a. Cấu tạo:
b. Đặc điểm:
c. Ứng dụng:
- Khớp tịnh tiến được dùng chủ yếu trong cơ cấu biến đổi chuyển động tịnh
tiến thành chuyển động quay hoặc ngược lại (như mối ghép pittông – xilanh
trong động cơ )
 Pit-tông - xilanh trong động cơ

Biến chuyển động tịnh tiến của pít tông xi – lanh thành
chuyển động quay của trục khuỷu và ngược lại
Máy tiện kim loại
Biến chuyển đông quay của động cơ thành chuyển
động tịnh tiến của bàn trượt dọc trên máy.
 Cửa sắt kéo đài loan
Biến chuyển động quay của vòng bi thành chuyển
động tịnh tiến của cửa sắt
Hãy kể tên một số khớp tịnh tiến trên các đồ
dùng, máy móc hoặc thiết bị mà bạn biết
Kích thuỷ lực sử dụng năng lượng thuỷ lực để nâng ô tô lên cao

Hệ thống thủy lực nâng hạ thùng xe

 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến:
2. Khớp quay:

- Trong khớp quay, mỗi chi tiết có thể quay quanh một trục cố định so với chi
tiết kia.

Khớp quay Vòng bi

a. Cấu tạo:
Trục
Bạc lót

Ổ trục

Khớp quay
Bi
Vòng chặn

Trục
Vòng ngoài Vòng trong
Vòng bi
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến:
2. Khớp quay:
a. Cấu tạo:

- Khớp quay gồm: Trục, Bạc lót, Ổ trục.

Trục
Bạc lót

Ổ trục
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến:
2. Khớp quay:
a. Cấu tạo:
- Vòng bi gồm: Vòng ngoài, vòng trong, bi và vòng chặn.

Vòng ngoài

Vòng trong

Bi

Vòng chặn
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến:
2. Khớp quay:
a. Cấu tạo:

CHÚ Ý:
- Ở khớp quay, mặt tiếp xúc thường là mặt trụ tròn.

- Chi tiết có mặt trụ trong là ổ trục, chi tiết có mặt trụ ngoài là trục.
- Chi tiết có lỗ thường được lắp bạc lót để giảm ma sát hoặc dùng vòng bi thay
cho bạc lót.
 II. Các loại khớp động.
1. Khớp tịnh tiến:
2. Khớp quay:
a. Cấu tạo:
b. Ứng dụng:
- Khớp quay thường được dùng nhiều trong thiết bị, máy như: bản lề cửa,
xe đạp, xe máy, quạt điện,…
Ứng dụng của vòng bi:
 Trong chiếc xe đạp, khớp nào là khớp quay ?
Cổ xe

Trục sau

Trục giữa Trục trước

 Các khớp ở giá gương xe máy, cần ăng ten có được coi là khớp
quay không? Tại sao?

Cần ăng ten Gương xe máy

Các giá gương xe máy, cần ăng ten không thể coi là khớp quay.
Vì trong khớp quay mỗi chi tiết chỉ có thể quay quanh một trục cố định
MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐỘNG THƯỜNG GẶP

Các loại khớp tịnh tiến Các loại khớp quay

Khớp cầu Khớp vít

CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI TẬP
THÔNG QUA
 Mối ghép pittong – xi lanh có bề mặt tiếp xúc là gì?

 A. mặt trụ tròn  B. mặt trụ ngoài

 C. mặt trụ trong  D. mặt phẳng

 Các khớp ở giá gương xe máy là khớp gì?

 A. ren  B. khớp cầu

 C. cơ cấu  D. vòng bi
 Chi tiết có gì để được coi là ổ trục?

 A. mặt trụ tròn  B. khớp tịnh tiến

 C. mặt phẳng  D. mặt trụ trong

 Cấu tạo của ngăn kéo bàn là gì?

 A. khớp tịnh tiến  B. vòng bi

 C. cơ cấu  D. khớp quay

 Bộ xilanh tiêm là khớp gì?

 A. khớp tịnh tiến  B. khớp quay

 C. khớp vít  D. khớp động

 Xe đạp là khớp gì?

 A. khớp vít  B. khớp tịnh tiến

 C. khớp động  D. khớp quay

 Chi tiết có gì để được coi là ổ trục?

 A. mặt phẳng  B. mặt trụ ngoài

 C. khớp quay  D. mặt trụ tròn

 Bao diêm là khớp gì?

 A. khớp quay  B. khớp vít

 C. khớp tịnh tiến  D. khớp động

 Bản lề cửa là khớp gì?

 A. khớp quay  B. khớp tịnh tiến

 C. khớp động  D. khớp vít