 Kişiler hukukuna hakim olan temel ilkeler şunlardır:

1. Eşitlik ilkesi
2. Özgürlük ilkesi
3. Kişiliğin korunması ilkesi

KİŞİLER HUKUKU
1
 Kişi çeşitleri şunlardır:
1. Gerçek Kişiler
2. Tüzel Kişiler
a. Özel Hukuk Tüzel Kişileri
Kazanç paylaşma amacı güdenler: Şirketler
Kazanç paylaşma amacı gütmeyenler: Dernekler ve Vakıflar
b. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri

KİŞİLER
2
 Kişilik tam ve sağ olarak doğmakla başlar. Doğum, kişisel
doğum sicili ile ispat edilir.
 Kişilik ölümle sona erer. Ölüm, kişisel durum siciliyle veya
karinelerle ispat edilir.
 Ölüm ile ilgili karineler, ölüm karinesi ve birlikte ölüm
karinesidir.

KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA

ERMESİ
3
 Ölüm tehlikesi içinde kaybolan kişiler hakkında tehlike
tarihinden itibaren 1 yıl, uzun zamandır beri kendisinden
haber alınamayan kişiler hakkında son haber alma tarihinden
itibaren 5 yıl sonra gaiplik kararı verilmesi istenebilir.
 Gaiplik kararı verilmesi, mirasçılar, alacaklılar, askerlik
şubesi ve Hazine tarafından istenebilir.
 Hazinenin gaiplik kararı verilmesini isteyebilmesi için,
gaibin malvarlığının 10 yıldır resmen idare ediliyor olması
veya gaibin 100 yaşını doldurmuş olması gerekir.
 Mahkeme 6 ay arayla iki ilan yapmadan gaiplik kararı
veremez.

GAİPLİK KARARI VERİLMESİ

4
 Evlilik sona erdirilmediği takdirde gaibin eşi mirasçısıdır.
 Gaibin malvarlığı mirasçılarına teminat karşılığı verilir.
Teminat süresi, ölüm tehlikesi içinde kaybolma durumunda
5 yıl, uzun zamandır haber alamama durumunda 15 yıldır.
 Gaip ne zaman çıkıp gelirse gelsin malvarlığını
mirasçılardan geri alabilir. Üstün hak sahibi mirasçının
gaibin terekesini alabilmesi 10 yıl ve 20 yıllık zamanaşımı
sürelerine tabidir. Şartları oluşmadan gaiplik kararı
alınması durumunda zamanaşımı söz konusu değildir.

GAİPLİĞİN SONUÇLARI
5
 Hak ehliyetine hakim olan ilkeler şunlardır:
1. Genellik ilkesi
2. Eşitlik ilkesi
o Eşitlik ilkesi mutlak olmayıp aşağıda belirtilen sebeplerle
sınırlandırılabilir:
1. Yaş
2. Cinsiyet
3. Ayırt etme gücü
4. Şeref ve haysiyete aykırılık
5. Yabancılık

HAK EHLİYETİ
6
 Fiil ehliyeti, bir kimsenin bizzat kendi fiil ve
davranışlarıyla kendi lehine haklar ve aleyhine borçlar
yaratabilme yeteneğidir.
 Fiil ehliyetine dahil olan ehliyet türleri şunlardır:
1. Hukuki işlem yapma ehliyeti
2. Haksız fiillerden sorumlu olma ehliyeti
3. Dava ehliyeti

FİİL EHLİYETİ
7
 Fiil ehliyetinin şarları şunlardır:
1. Ergin olmak: 18 yaşın bitirilmesiyle, evlenmeyle ve mahkeme
kararıyla kişiler ergin olabilir.
2. Ayırt etme gücüne sahip olmak: Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı,
akıl zayıflığı, sarhoşluk ve benzeri sebeplerle kişiler ayırt
etme gücüne sahip olmayabilir.
3. Kısıtlı olmamak: Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, savurganlık,
alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşam tarzı, kötü
yönetim ve bir yıl ve daha uzun süreli hapis cezasına
mahkumiyet kısıtlanma sebebidir. Ayrıca kişiler, yaşlılık,
sakatlık, hastalık ve tecrübesizlikleri gibi sebeplerle kendi
istekleriyle kısıtlanabilirler.

FİİL EHLİYETİNİN ŞARTLARI

8
 Fiil ehliyetine göre kişiler 4 gruba ayrılırlar. Bunlar:
1. Tam ehliyetlilrt
2. Sınırlı ehliyetliler
3. Tam ehliyetsizler
4. Sınırlı ehliyetsizler

FİİL EHLİYETİ AÇISINDAN

KİŞİLERİN SINIFLANDIRILMASI
9
 Bunlar fiil ehliyetinin bütün şartlarına sahip olan kişilerdir.
 Sınırlı ehliyetliler grubunda evli kişiler ve kendilerine yasal
danışman atanmış kişiler yer alır.
 Evli kişiler bazı işlemleri ancak eşlerinin rızasıyla
yapabilirler. Örnek: Kefil olma
 Kendilerine yasal danışman atanmış olan kişiler MK m.
429’da sayılan işlemleri yasal danışmanlarının izniyle
yapabilirler.

TAM EHLİYETLİLER VE SINIRLI

EHLİYETLİLER
10
 Ayırt etme gücü bulunmayan kişiler tam ehliyetsizdir.
 Tam ehliyetsizlerin hukuki işlem yapma ehliyetleri yoktur. Ancak, yaptıkları
evlilik butlan kararı verilinceye kadar, yaptıkları ölüme bağlı tasarruflar iptal
kararı verilene kadar geçerli kabul edilir. Ayrıca, tam ehliyetsizin yaptığı
işlemin geçersiz olduğunun ileri sürülmesi hakkın kötüye kullanılması teşkil
ediyorsa, bu işlem geçerli sayılır.
 Tam ehliyetsizlerin haksız fiil ehliyeti yoktur. Ancak, hakkaniyet
sorumluluğu, kusursuz sorumluluk, sebepsiz zenginleşme ve vekaletsiz iş
görme hallerinde sorumlulukları yoktur.
 Tam ehliyetsizlerin dava ehliyeti yoktur.
 Tam ehliyetsiz kişi küçükse ve ebeveyni hayattaysa velayet altındadır;
erginse ve ebeveyni yoksa kendisine vasi tayin edilir.
 Tam ehliyetsizin kendisi veya onun adına yasal temsilcisi bağışlama, vakıf
kurma ve kefil olma işlemlerini yapamaz.

TAM EHLİYETSİZLER
11
 Bu grupta, ayırt etme gücüne sahip küçükler ve ayırt etme gücüne sahip
kısıtlılar yer alır.
 Sınırlı ehliyetliler yasal temsilcilerinin (veli veya vasi) izniyle hukuki işlem
yapabilirler. İzin almadan hukuki işlem yaparlarsa bu işlemin geçerli hale
gelmesi yasal temsilcilerinin icazet vermesine bağlıdır. İcazet geçmişe
etkilidir.
 Sınırlı ehliyetsizler, yasal temsilcilerinin iznine gerek olmadan, kendilerine
yükümlülük getirmeyen karşılıksız kazandırmaları kabul edebilirler, şahsa
sıkı sıkıya bağlı hakları kullanabilirler ve vasiyetname gibi bazı tek taraflı
işlemleri yapabilirler.
 Bağışlama, vakıf kurma ve kefil olma sınırlı ehliyetsizler için de yasak
işlemlerdir.
 Sınırlı ehliyetsizler işledikleri haksız fiillerden sorumludur. Davada yasal
temsilcileri tarafından temsil edilirler.

SINIRLI EHLİYETSİZLER
12