Informaciono-komunikacione tehnoligije u

medicini i teleradiologija

Kontrola kvaliteta kod

kompjuterizovane tomografije
 • CT je radiološka metoda snimanja koja koristi
rendgensko zračenje i tomografsku rekonstrukciju slika
pomoću računara.
• Tomografija omogućava dobijanje slika unutrašnjih
struktura fokusiranjem na određenu ravan unutar tela,

Uvod: izbegavajući superpoziciju tkiva i organa.

 • Britanski fizičar, Godfrey Hounsfield, je tokom70-ih
godina prošlog veka uveo kompjuterizovanu tomografiju
kao novu metodu formiranja slika pomoću X-zraka, za
šta je zajedno s prof. A.M. Cormackom dobio Nobelovu
nagradu.

Istorija: • Taj pronalazak mnogi smatraju najvećim napretkom u

radiologiji od otkrića rendgenskih ili X-zraka (1895.)
 • CT skener koristi motorizovani izvor rendgenskog
zračenja koji se okreće oko pacijenta, dok pacijent leži na
pokretnom krevetu.
• Umesto filma, CT skeneri koriste digitalne detektore
rendgenskog zračenja za pretvaranje rendgenskih zraka u

Princip digitalne signale.

• Kompjuter izračunava apsorpciju rendgenskog zračenja za

rada CT- svaki volumni element i prikazuje ih kao transverzalne

preseke na ekranu.

a: • Svaki put kada izvor rendgenskih zraka završi jednu

potpunu rotaciju, CT računar koristi sofisticirane
matematičke tehnike za konstrukciju 2D slike pacijenta.
 • Kontrola kvaliteta CT aparata obuhvata rutinske kontrole

Kontrola geometrijskih, mehaničkih i atmosferskih parametara

aparata.

kvaliteta CT • Dnevne provere nejčešće rade tehničari ili dozimetristi

dok mesečna i godišnja merenje treba da radi fizičar
koristeći jonizacionu komoru i elektrometar.

aparata: • Parametri kontrole kvaliteta CT aparata uključuju

laserske indikatore, tačnost CT broja, debljinu sloja,
homogenost, šum, prostornu i kontrastnu rezoluciju,
stabilnost stola, uniformnost i linearnost.
• Kriterijume prihvatljivosti je definisao proizvođač
uređaja.
Kvalitet
• Kvalitet digitalne slike predstavlja verodostojnost
prikazivanja objekta koji se snima. Može se definisati
fizičkim parametrima slike i vizuelno (subjektivnost

digitalne posmatrača, obično radiologa). Fizički (objektivni)

parametri slike se mogu izračunati ili izmeriti za

slike: 1.
posmatranu sliku, i tu najčescšće spadaju:
Prostorna rezolucija
2. Kontrast
3. Šum
4. Linearnost
5. Ujednačenost
6. Artefakti
Indirektni
• Ako se koriste tanji preseci ili filteri visokoprostorne
frekvencije, a ostali faktori se održavaju konstantno,
povećava se šum. Ovi rekonstrukcijski filteri povećavaju

efekti: ili čuvaju visokoprostorne frekvencije (manji objekti) na

račun povećanog šuma u slici.
• Kvalitet slike se može kvantifikovati preko odnosa
signal-šum (SNR). SNR omogućava fleksibilnu
optimalizaciju procesa formiranja dijagnostičke slike u
pogledu njenog kvaliteta I pacijentne doze.
• -Značajna i često korišćena mera procene kvaliteta
digitalne slike je odnos kontrast-šum. Zbog mogućnosti
kasnije obrade digitalne slike, CNR je indikativnija mera
opisa digitalne slike od kontrasta.
Uticaj • Da bi se smanjila doza zračenja moraju se razmotriti
efekti kvaliteta slike i mogućnost ispunjenja kliničkog
kliničkog zadatka imidžinga. Različiti klinički zadaci imaju
različite zahteve za kvalitet slike. Primeri:
zadatka na • Visok SNR: detekcija solidnih nodusa u plućima (osim

određivanje “ground glass” nodusa), detekcija kalcifikacija u

koronarnim arterijama, identifikacija plućnog emfizema.
prihvatljivog • Nizak SNR: abdominalni preseci (detekcija lezija u jetri
i bubrezima), difuzne bolesti pluća •
nivoa • Medium SNR: mozak, abdomen/pluća (u pedijatrijskoj

kvaliteta populaciji) –isključiti krvarenje, bolesti pluća.

slike:
• Većina višeslojnih CT sistema, koji su nedavno proizvedeni, sadrže funkciju CT-AEC u standardnoj
konfiguraciji.
• Osnovni cilj CT-AEC sistema je da značajno smanje doze ili da eliminišu varijacije u kvalitetu slike između
različitih slika.
• Na osnovu rezultata evaluacije velikog broja snimaka i multidisciplinarnom pristupu, definisani su
kriterijumi prihvatljivosti dijagnostičke slike koji ispunjavaju dva osnovna zahteva:
1. Zadovoljavajući i ujednačen kvalitet dijagnostičke slike
2. Razumno nisku vrednost pacijentne doze
 • -Kontrastni mediji koji se koriste za rendgensku CT, kao
i za rendgenski snimak običnog filma. Radiokontrasti za
rendgenske CT uglavnom su zasnovani na jodu.
• Ovo je korisno za isticanje struktura poput krvnih sudova
koje bi inače bilo teško razgraničiti od njihove okoline.
Radiokontrasti • Korišćenje kontrastnog materijala takođe može pomoći
u dobijanju funkcionalnih informacija o tkivima.
: