Prof.dr Esad Mešić,dig.

SP Građevinarstvo

Predmet: Metalni mostovi

esad_mesic@yahoo.com

Potrebno odgovoriti na pitanja koja će biti u

posebnom dokumentu
 SPREGNUTI GREDNI MOSTOVI - STATIČKI SISTEMI

• Mostovi s jednim rasponom ( prosta greda )

• Mostovi sa više jednakih ili različitih raspona

• Mostovi s kontinuiranim rasponskim sklopovima

 MOSTOVI S JEDNIM RASPONOM

• statički sistem grede na dva oslonca

• rasponi 20‐50 m
 MOSTOVI S VIŠE JEDNAKIH ILI
RAZLIČITIH RASPONA
• diskontinuirani statički sistem ‐ rasponi
n x (20‐50 m)
• kada se očekuje slijeganje
• maksimalni stepen sprezanja betona i čelika bez prednaprezanja
• mogućnost etapne izgradnje
• prijelazne naprave – trajnosno nepovoljnije rješenje
• dvostruki broj ležajeva nad stubovima
• veća potrošnja čelika nego kod kontinuiranih sklopova
 MOSTOVI S KONTINUIRANIM
RASPONSKIM SKLOPOVIMA
• rasponi 20‐120 m
• manje konstruktivne visine
• velika naprezanja u betonu nad srednjim osloncima,
razmotriti prednaprezanje ili denivelaciju srednjih oslonaca,
potrebno odrediti povoljan raspored betoniranja
• manji broj prijelaznih naprava
Primjer: MOST KOD JABLANICE
MOST PREKO JABLANIČKOG
JEZERA
KONCEPCIJA OBLIKOVANJA
POPREČNIH PRESEKA

• Što jednostavnija konstrukcija

• Minimalna težina za čelik ne znači i minimalan trošak
• Jedan sat ljudskog rada ekvivalentan je cijeni od 30 do
70 kg čelika
 KONCEPCIJA OBLIKOVANJA
POPREČNIH PRESEKA
• Savremeni poprečni presjeci (jednostavniji i teži), jer cijena radne snage ima trend povećavanja

Poprečni presjeci spregnutih mostova u posljednjih 50

godina
 KONCEPCIJA OBLIKOVANJA
POPREČNIH PRESJEKA
• U britanskoj praksi, posljednjih četrdesetak godina, se projektuju jednostavne konstrukcije i za raspone do 100 metara

• Po istim preporukama se sandučasti nosači primjenjuju samo kad su neophodni jer im je cijena veća za cca 30%
 OSNOVNE DIMENZIJE

Projektanti nastoje u projektovanju postići najmanji utrošak uz najpovoljniji

učinak. Često su to simetrični čelični prejeci, koji uz spregnuto sadejstvo sa
pločom postaju nesimetrični nosači.

Osim kod najmanjih raspona, za mostove se najčešće biraju čelični nesimetrični

prejeci koji moraju zadovoljiti određene kriterije. Sam čelični dio nosača nakon
montaže često mora primitii težinu betona prije sprezanja. Pri tome mora
zadovoljiti, osim čvrstoće, stabilnost pritisnutog pojasa protiv izvijanja, bočnog
torzionog izvijanja i stabilnosti rebra protiv izbočavanja.
 OSNOVNE DIMENZIJE

Odnosi na nespregnutom nosaču u područu

pozitivnog momenta
 OSNOVNE DIMENZIJE
• S napomenom da su indeksi za pojaseve c=pritisak (compresion), t=zatezanje (tension), odnosi su
sljedeći:
(1)

(2)

(3)

(4)
 OSNOVNE DIMENZIJE

• Za tačnije određivanje racionalne visine D mogu se koristiti sljedeći izrazi:

Za slobodno oslonjene grede: 2Wt

D (5)
C t
t – debljina rebra,
C – konstrukcijskii faktor, od 2.7 do 3.3

Za kontinualne nosače:
2Wt
D (6)
Ck  t

Ck – konstrukcijski faktor, od 2.3 do 2.7

 OSNOVNE DIMENZIJE
• Na sljedećoj slici prikazani su osnovni odnosi na spregnutom nosaču. U ovom slučaju ukupna visina
spregnutog presjeka iznosi: D  da  dc

Spregnuti nosač u području pozitivnog momenta

 OSNOVNE DIMENZIJE

• Za odabir visine D mogu poslužiti obrasci (5) i (6) koji su izvedeni pod
pretpostavkom da je odnos visine i debline hrpta (rebra) d/t>100. Ovo je
aproksimacija koja naglašava da se radi o vitkim presjecima i to u relativno
uskom području. Za veće visine je D/t>>100 i dostiže 200 do 300. U
evropskoj praksi bilo je uobičajeno da se nosači veće visine od 3500 mm
izvode s konstantnom debljinom hrpta 15-16mm, što je iziskivalo uz
poprečna ukrućenja i više uzdužnih rebara za stabilizaciju .
 OSNOVNE DIMENZIJE
• Prema britanskim preporukama racionalne visine na kontinualnim nosačima treba uzimati kao što
je označeno na slici ispod. Prikazani rasponi odgovaraju za raspone 30-60 m. Za manje raspone
potrebni su nešto veći odnosi za visine, a za veće raspone visine se mogu proporcionalno smanjivati.

Tipični odnosi raspona i visine za kontinualne nosače

 POPREČNI PRESJECI RASPONSKIH
KONSTRUKCIJA PUTNIH SPREGNUTIH
MOSTOVA
• Za putne mostove raspona 20-150 metara, bez obzira na statički sistem, ukupne širine 10-14 metara,
racionalno rješenje su nosači na dva glavna zavarena nosača kao na slici.
 POPREČNI PRESJECI RASPONSKIH
KONSTRUKCIJA PUTNIH SPREGNUTIH
MOSTOVA
• Poprečni presjek mosta sa upuštenim kolovozom se primjenjuje kad je ograničena konstruktivna visina
(gradski mostovi sa uslovljenim niskim niveletama, nadvožnjaci većih raspona i sl...)

Poprečni presjek spregnutog mosta sa upuštenim

kolovozom

Upušteni kolovoz preko rijeke Neretve u

Metkoviću
 POPREČNI PRESJECI RASPONSKIH
KONSTRUKCIJA PUTNIH SPREGNUTIH
MOSTOVA
• Poprečni presjek sa dva odvojena sandučasta nosača, bez poprečnih nosača,
primjenjuje se za mostove na autoputevima. Ovi mostovi imaju velike širine i
dužine, a odvojeni glavni nosači pogoduju prilagođavanju složenoj geometriji
trase.

Poprečni presjek spregnutog mosta sa dva odvojena

sandučasta glavna nosača
POPREČNI PRESJECI RASPONSKIH KONSTRUKCIJA
PUTNIH SPREGNUTIH MOSTOVA

Presjeci kod mostova na brzim putevima širine do 22 m, i pored velike širine

konstruišu se od dva limena nosača spregnuta sa debljom kolovoznom pločom.

Poprečni presjeci mostova za sa dva glavna spojena nosača

 POPREČNI PRESJECI RASPONSKIH
KONSTRUKCIJA PUTNIH SPREGNUTIH
MOSTOVA
• Savremeno rješenje poprečnog presjeka spregnutih mostova i vijadukata za oba kolovoza
autoputa ukupne širine 25-30 m.

• Trapezni čelični sanduk, širine približno jednoj trećini ukupne širine mosta i konstantne
visine.

• Ima istaknute konzole koje su poduprte čeličnim kosnicima

Trapezni poprečni presjek RK spregnutog mosta za oba kolovoza AP

 PROBLEMI KONTINUIRANIH
SPREGNUTIH NOSAČA
• Kontiuitet se osigurava na tri načina:
• S običnom armaturom, bez prednapreznja;
• Prednprezanje denivelacijom oslonaca;
• Prednprezanje kablovima.
U sva tri slučaja treba provjeriti širinu pukotina u području zatezanja betona, koje su limitirane za mostove na 0,3 mm
kod običnog betona, odnosno 0,2 mm kod prednapregnutog.
Posebnu pažnju treba posvetiti proračunu ugiba na mostu. Pratiti deformacije od postupnog građenja, uticaja puzanja i
skupljanja betona, pravilnu procjenu udjela raspucalog betona:
• određivanje potrebnih nadvišenja.
• ogranišenje ugiba pod pokretnim opterećenjem.
 PROBLEMI KONTINUIRANIH
SPREGNUTIH NOSAČA
• Prednaprezanje denivelacijom ležajeva
• Gubljenje sile prednaprezanja usljed puzanja
• Prikaz faza prednaprezanja denivelacijom
 PROBLEMI KONTINUIRANIH
SPREGNUTIH NOSAČA

• Prednapinjanje pomoću kablova daje najbolje rezultate

• Istovremeno je to i njaskuplji način izvedbe spregnutih
nosača
PROBLEMI KONTINUIRANIH
SPREGNUTIH NOSAČA

Uticaj prednapinjanja prije sprezanja

Uticaj prednapinjanja poslije sprezanja