ANADOLU’DAKİ İLK

MOĞOL AKINLARI
ARDA
ILGIN
ANADOLU’DA
MOĞOL İSTİLASI
• Moğollar, 162 yıl boyunca Asya’da geniş bir
alanda fetihler gerçekleştirmiştir. Kaynakları
bol olan Anadolu, bu işgal tehdidinden
nasibini alan topraklardandır. Anadolu’daki
Moğol istilası üç aşamada yaşanmıştır:
1. Moğolların Anadolu’ya yaklaşması ve
Türkiye Selçukluları’nın işgal önlemleri.

OĞOL AKINLARI
ANADOLU’DAKİ İLK M
2. Selçukluların zayıflaması ve Moğolların
savaş başlatması.
3. Selçuklular ve Moğollar arasındaki savaş ve
sonrasında Anadolu’nun durumu.
2
SELÇUKLU-MOĞOL
İLIŞKİLERI
Moğollar, Anadolu Selçukluları’nın komşusu olan Harzemşahlarla sınır komşusu
olduklarında agresif politikalarıyla tanınmıştır. Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alâeddin
Keykubad, Moğol tehdidine karşı çeşitli önlemler almıştır:

• Ülkenin savunmasını güçlendirmek için Sivas, Konya ve Kayseri gibi şehirlerin

surlarını yeniden inşa ettirmiştir ve çeşitli Türk boylarını ülke sınırlarına göç
ettirmiştir.
• Diğer ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmuş, Abbasi halifesine asker göndermiş,
Eyyubilerle ittifak yapmış ve Moğollara da elçiler göndermiştir.

OĞOL AKINLARI
ANADOLU’DAKİ İLK M
• İç tehditlere karşı hızla tavır almış, Doğu Anadolu’yu güçlendirmek için
Mengücekliler Beyliğine son vermiş ve Anadolu’ya hamle yapan Harzemşahları
haritadan silmiştir.
• Ancak, bu önlemler ülkenin yıkılmasını önlemek için yeterli olmamıştır. Ülkede
yaşanan iç karışıklıklar ve 1221 yılından itibaren batıya yönelen Moğol istilası,
Türkmenleri Anadolu’ya göç etmeye itmiştir.
3
 BABA İSHAK AYAKLANMASI

• Bu dönemde toplumsal denge, Türkmenler sebebiyle bozulmuş ve halk arasında huzursuzluk yayılmıştır. Bu
durum, I. Alâeddin Keykubad’ın 1237 yılındaki ölümüyle belirginleşmiştir. Yesevîlik tarikatını Anadolu’da
yaymak isteyen Baba İlyas, büyük bir isyan hareketine öncülük etmiştir. İlyas’ın ölümünden sonra, müriti Baba
İshak büyük bir Türkmen zümresini toplamıştır.

• I. Alâeddin Keykubad’dan sonra tahta geçen II. Gıyaseddin Keyhüsrev, dine aykırı davranışlarda bulunduğu
iddiasıyla propaganda yapmıştır. Bu durum, ülkenin doğusundan başlayan ve tüm ülkeyi saran bir isyanı
tetiklemiştir. İsyan, Baba İshak’ın ölümüyle bastırılmış, ancak Selçuklu Devleti’nin zayıfladığı görülmüştür. Bu iç
karışıklıklar, Moğolların umut kazanmasına ve Erzurum’u yağmalamasına yol açmıştır. Bu durum, Kösedağ
Savaşı’nın gerçekleşmesine sebep olmuştur.

OĞOL AKINLARI
ANADOLU’DAKİ İLK M
4
KÖSEDAĞ
SAVAŞI
Kösedağ Savaşı’nda II. Gıyaseddin Keyhüsrev, Moğolların tehdidi
altında, geniş çaplı destek arayışına girmiştir. Yaklaşık 80.000 kişilik bir
ordu Kayseri’de toplanmış ve Halep melikinin gönderdiği 3.000 kişilik
kuvvet de bu orduya katılmıştır. Ancak, 1243 yılında gerçekleşen savaşta

OĞOL AKINLARI
ANADOLU’DAKİ İLK M
Selçuklular ağır bir mağlubiyet almış ve Sultan savaş sonunda ordusunu
terk etmiştir. Bu savaş sonucunda Türkiye Selçukluları, tüm gücünü
yitirerek Moğol egemenliğine girmiştir.

5
İKİNCİ BEYLİKLER DÖNEMİ
Anadolu’daki otorite boşluğu,
"İkinci Beylikler Dönemi"ni
başlatmıştır. Moğollar, Selçuklu
şehirlerini yağmalayarak
huzursuzluk yaratmış ve Türk
halkını Batı Anadolu’ya kaçmaya
zorlamıştır. Bu durum, bölgenin
Türkleşmesine yol açmıştır.
Moğolların Anadolu’daki otoritesi,
İlhanlıların 1335’te yıkılmasıyla son
bulmuştur.

I. Alâeddin Keykubad, Moğolların

tehdidi altında ülkesini koruma
çalışmaları yapmış, ancak bu çabalar
sadece kendi döneminde etkili
olmuştur. II. Gıyaseddin

OĞOL AKINLARI
ANADOLU’DAKİ İLK M
Keyhüsrev’in başa gelmesi ve Baba
İshak’ın ayaklanması, Moğollara
Selçuklu Devleti’ni işgal etmek için
fırsat sunmuştur. Moğollar, Kösedağ
Savaşı’nı kazanarak uzun bir süre
Anadolu’daki baskın güç

6
olmuşlardır.