YAKIT SEPERATÖRLERİ

Prof.Dr.Adnan Parlak
Dip Tank ve Yakıt transfer sistemleri
Seperatör ve devre elemanları
Seperatör ve devre elemanları
Seperatörün sökülmesi
SEPERATÖR PARÇALARI
 Güç aktarma

Sürtünmeli kaplin vasıtasıyla Worm dişli vasıtasıyla doğrudan

Sürtünmeli kaplinin amacı, ilk hareket esnasında motora ve worm dişliye aşırı yük
binmesini önlemektir.
Santrifüj Yakıt seperatörü
Seperatörün Sökülmesic
Seperatörün Sökülmesi
Seperatörün Sökülmesi
Yakıt Seperatörünün montajı
Yakıt Seperatörünün montajı
Yakıt Seperatörünün montajı
Seperatörün farklı çalışma modları

PURIFIER CLARIFIER
Seperatörün farklı çalışma modları
Yakıt Ayrışma Prensibi
PURIFIER ÇALIŞMA
•Çamur ve su tas içerisindedir. Yakıt
içerisindeki su ayrıştıkça su çıkış kanalında
çalışma boyunca tahliye olur.

•Yakıt içerisindeki katı partikül ve çamur

ise merkez kuvvet etkisiyle tas yüzeyinde
toplanır.

•Belirli aralıklarla bu çamur ve partiküller,

çamur tahliye sistemi vasıtasıyla dışarıya
atılırlar.

•Yakıt ve su arasındaki ara yüzey gravite

disk vasıtasıyla gerçekleştirilir. İdeal ara
yüzey disk gruplarının hemen nihayetinde
oluşturulmasıdır.

•Yakıtın verimli olarak ayrıştırılabilmesinin

en önemli kriterlerinden birisi arayüzeyin
doğru ayarlanmasıdır.
 Gravite Disk seçiminin etkisi

Doğru gravite disk Küçük gravite diski Büyük gravite diski

seçimi-Doğru arayüzey Verimsiz seperasyon
 ARA YÜZEYİN ETKİSİ
180 mm2/s (50 0C)üzerindeki yakıtlarda giriş sıcaklığı en üst sınır olan 98 0C tavsiye edilmektedir.

SADECE ALT
DİSK GRUBU
TEMİZLİK
YAPAR!

DOĞRU DİSK KÜÇÜK ARAYÜZEY

Siğil çemberini kırmayacak en büyük çaplı gravite diski en doğru

disktir.
YAKIT VE YAĞ SEPERATÖRLERİNDE AYRIŞTIRMA VERİMİNİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER:

•DEBİ,
•ARAYÜZEY POZİSYONU,
•SEPERATÖR ÇALIŞMA MODU
•YAKIT SEPERASYON SICAKLIĞI
 Yakıt Seperasyon Tavsiyeleri

Yakıt separatörünün debisi saatlik motor yakıt sarfiyatına eşit olmalıdır. Bu

durumda separatör 24 saat boyunca çalıştırılmalıdır. Daha fazla debiyle çalışması
seperasyon verimini düşürür.

Doğru gravite disk seçimi yakıt içerisindeki suyun atılması açısından çok
önemlidir. Disk seçimi yakıt yoğunluğu dikkate alınarak yapılmalıdır.

Normalde en az iki seperatör seri veya paralel olarak kullanılır. Araştırmalar

en iyi temizlemenin separatörlerin seri olarak purifier ve clarifier modlarında
çalıştırmaktır.
prufier işleminden sonra Clarifier işlemi daha iyi sep. verimi verir. ÇÜNKÜ
yakıt içerisinde fazla su olması durumunda clarifier işlemi verimsizdir.

Geminin dalga etkisiyle dip tk.,

dinlenme tankı ve servis tankının
dibinde biriken çamur ve ağır
partikülleri karıştırması nedeniyle
separetaörleri paralel çalıştırmak iyi
değildir.
Clarifier modunda gravite diski su
çıkışını kapadığından su tahliyesi
ancak slaç tahliyesi esnasında
olabilir. Dolayısıyla yakıt içerisinde
fazla miktarda su bulunduğunda su
tamamen ayrıştırılamaz.
 DİSK SEÇİMİNİN ETKİSİ
%100 debide ayrıştırma veriminin etkisi

4500
Doğru
4000 Yanlış
3500
Partikül sayısı

3000
2500
2000
1500
1000
500
0
5-6 mm 6-8 mm 8-10 mm
Partikül çapı (mm)

Büyüklük,m 5-6 6-8 8-10

Giriş 16900 14100 6700

Doğru pozisyon 1600 1100 440

Yanlış pozisyon 4400 2700 920
 ÇALIŞMA MODUNUN ETKİSİ
Çalışma modunun etkisi
5000 SERİ

Partikül sayısı
PARALEL
4000 TEK

3000
2000
1000
0
5-6 mm 6-8 mm 8-10 mm
Partikül çapı (mm)

Büyüklük,m 5-6 6-8 8-10

%100 debide
Giriş 16300 13600 6400

Çalışma modları
-Seri 530 420 220
-Paralel 5000 3100 900
-tek 4400 2700 920
 ÇALIŞMA MODUNUN ETKİSİ

100
80 DOĞRU
Seperasyon
verimi,%

YANLIŞ
60
40
20
0
Seri Paralel Tek
Çalışma modları
 SEPERASYON VERİMİNİ ARTIRMAK İÇİN

• Doğru ara yüzey için doğru gravite diski

seçilmeli,
• Separatöre gönderilen yakıt debisi mümkün
olduğunca düşük olmalı,
• Genel uygulamanın aksine her iki seperatörü
seri olarak çalıştırmak gerekir.
 Tablo vasıtasıyla gravite diski seçimi

Ayrıştırılacak yakıt sıcaklığı 55 0 C civarında ise Tablo I

80-100 o C arasında ise Tablo II kullanılmalıdır.
Nomogram vasıtasıyla disk seçimi
PURIFIER ÇALIŞMA
•Gemilerde uygulamanın aksine
fuel oil seperatörleri seri olarak
çalıştırılmalıdır. Bu işlemde
birinci separatör purifier ikinci
seperatör ise purfier olarak
çalıştırılmalıdır.

•Clarifier ayrıştırıcıda çamur

çanak cidarında birikir. Biriken
çamurun belirli aralıklarla
atılması gerekir.

•Clarifier modda gravite disk

yerine clarifier disk kullanılır.
PURIFIER ÇALIŞMA
EPC-41

•EPC-41 ünitesi siğil suyu girişini ve otomatik

çamur tahliyesi öncesi yakıt çıkışını otomatik
olarak kontrol eder.

•Normal çalışma esnasında hayati

parametreler izlenir. Siğil suyu kırıldığında,
yakıt basıncı düştüğünde, karşı basınç
arttığında ve elektrik arızası meydana
geldiğinde, yakıt sıcaklığı belirtilen limitlerin
dışına çıktığında EPC-41 ünitesi alarm çalar.
Tas temizleme işlemi
 PURIFIER AYRIŞTIRININ
DEZAVANTAJLARI
1. Ayrıştırılacak yakıt yoğunluğu 991 kg/m3 (15 0 C) ile sınırlıdır.

2. Optimum ayrıştırma verimi gravite diskin uygun seçimine

bağlıdır. Uygun gravite seçimi ise hakim olarak yoğunluk
olmak üzere, viskozite, debi ve sıcaklıktır. Ancak, 991 kg/m3
(15 0 c) ve üzeri yoğunluk değerlerinde viskozite ve
yoğunluktaki oynamalar uygun arayüzey oluşumunu imkansız
hale getirmektedir.
3. En uygun gravite diski siğil duvarını yıkmayacak ara yüzey
oluşturan gravite diski olarak ifade edilmektedir. Uygun diskin
seçimi deneme yanılma yöntemiyle olduğu için pratik değildir.
Bu nedenle çoğunlukla daha küçük çaplı gravite diski tercih
edilmektedir. Bu durumda ayrışma verimi düşük kalmaktadır.

4. Uygun ayrıştırma için separatörlerin seri çalıştırılması gerekir.

Ancak bu işlem de 991 kg/m3 (15 0 C) ile sınırlıdır.
 CLARIFIER AYRIŞTIRININ
DEZAVANTAJLARI
En önemli iki problem yakıt kaybı ile tas
içerisinde sınırlı miktarda su bulunma
zorunluluğudur

Yağ kaybı:

Çalışma esnasında su çıkış kapalı olduğu için

çamur ve su tas cidarında birlikte birikir.
Dolayısıyla daha sık olarak çamur tahliyesi
yapılması gerekir. Çamur tahliyesi esnasında
tas içerisindeki yakıtta kaybedilmiş olur.

Su sınırlaması:

Verimli ayrıştırma için tas içerisindeki suyun disk

yığınlarına ulaşmaması gerekir.
ALCAP Seperatörler(ayrıştırıcı)
Yakıt yoğunluğu arttıkça ara yüzey
konumunun duyarlılığı artmaktadır.
Dolayısıyla siğil duvarının kırılma riski
artmaktadır.

Klasik purifier tipi seperatörlerde

yakıt yoğunluğu 991 kg/m3 (15 oC )ile
sınırlandırılmıştır.

Bu durum daha yüksek yoğunluğa

sahip yakıtların ayrıştırılmasını
zorlaştırmaktadır.

Yağlama yağı yoğunluğu kritik değerin

oldukça altında olduğu için klasik
purifier ayırıcı ile ayrıma işlemi devam
etmektedir.
Yoğunluk ve viskozite arttıkça yakıtın ısıtılarak gönderilmesi çok
daha önemli hale gelmektedir (98 o C).
Arayüzey oluşumuna etki eden parametreler

•Yağ/yakıt yoğunluğu
•Debi
•Sıcaklık
•Viskozite

Yakıt yoğunluğu arttıkça gravite disk aracılığı ile optimum

ayrıştırma verimi kötüleşmektedir.
 ALCAP Teknolojisi

Prensibi. Yakıt sürekli olarak giriş yapar,

temizlenen yakıt çıkış kanalından çıkar. Su ve
çamur tas içerisinde kalır. Su miktarı artıp disk
yığınlarına doğru hareket etmeye başladığında
yakıt çıkışına konulmuş bulunan su transmiter
vasıtasıyla tasın su ve çamur ile dolduğu tespit
Düşük su toplanması
edilir.

Transmiter, mutlak değeri değil kalibrasyon

değerindeki değişimi ölçer.

Kalibrasyon değerine göre yakıt içerisindeki su

değişmi %0.2 yi aştığında kontrol ünitesi su tahliye
işlemini gerçekleştirir.

Fazla su toplanması
 ALCAP Teknolojisi

Belirtilen değişim algılandığında su tahliye valfi

açılır.

Düşük su toplanması
Su tahliyesi

Şayet yakıt girişinde aşırı su var ise ve su

tahliyesinde yeterli su görünmüyorsa elektronik
kontrol ünitesi doğrudan çamur tahliyesini
başlatır.