Union College of California

Westminster, California

Course Title: WORSHIP & LITURGY

Number of Units: 3
Program: Master of Art in Ministry
Professor: Rev. Dr. Bau Dang (M. Div., MBA, D. Min.)
 Thôø phöôïng laø
gì?
Ñònh nghóa:
1. Töø tieáng Anh “Worship” coù nguoàn goác töø moät töø
coå “weorthscipe;” “weorth” = xöùng ñaùng, “-scipe” =
-ship
coù nghóa cho ai ñoù laø xöùng ñaùng hay ñaùng toân.
2. Töø ñieån Webster
Danh töø a) söï toân thôø hay cung kính daønh cho
Thöôïng Ñeá; loøng kính troïng hay toân kính trong toân
giaùo; b) buoåi thôø phöôïng cuûa Hoäi thaùnh hay moät
nghi leã theå hieän ñieàu naøy.
Ñoäng töø a) baøy toû söï cung kính hay toân thôø; toân
thôø hay toân kính Thöôïng Ñeá; b) coù loøng yeâu
thöông heát möïc hay ngöôõng moä ai ñoù; kính yeâu
hay toân suøng.
Ñoäng töø a) döï phaàn vaøo söï thôø phöôïng, hay
theå hieän moät haønh ñoäng toân thôø, nhö: daâng
leân lôøi caàu nguyeän, hay döï caùc buoåi leã thôø
phöôïng, v.v.
Thôø phöôïng laø gì?

1. Ñaïi Töø Ñieån Tieáng Vieät

(Trung Taâm Ngoân Ngöõ vaø Vaên
Hoùa/Boä Giaùo Duïc Vieät Nam)
Toå chöùc nghi leã cuùng baùi
theo phong tuïc tín ngöôõng ñeå
toû loøng toân kính thaàn thaùnh,
vaät thieâng lieâng, hoaëc linh
hoàn ngöôøi cheát.
 Töø ngöõ trong Kinh
Thaùnh
1. Hebrew “shachah,”
Greek “proskuneo,”
English “to bow down,
to prostrate oneself,”
Vieät Ngöõ “saáp mình, phuû phuïc,
baùi laïy, thôø phöôïng”
-Ñaày tôù Aùp-ra-ham ñaõ “cuùi ñaàu vaø saáp
mình xuoáng tröôùc maët Ñöùc Gieâ-hoâ-va, maø noùi
raèng, ‘Ñaùng ngôïi khen thay Gieâ-hoâ-va.’” (Gen
24:26-27)
-Taùc giaû Thaùnh Thi 66:4 keâu goïi,
“Caû traùi ñaát seõ thôø laïy Chuùa.”
-Caùc nhaø thoâng thaùi khi gaëp Haøi Nhi thaùnh
(Mat 2:11)
-Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy veà söï thôø phöôïng
 Töø ngöõ trong Kinh
Thaùnh (t.t.)
1. Hebrew “abad,”
Greek “latreuo,”
English “serve,”
Vieät Ngöõ “haàu vieäc, phuïc vuï,
haàu haï”
o “Khi ngöôi ñem daân ra khoûi Ai-caäp,
caùc ngöôi seõ thôø phöôïng (abad) Ñöùc
Chuùa Trôøi treân nuùi naày.” (Xuaát
3:12)
o “Toâi vaø gia ñình toâi seõ phuïc vuï
(abad) CHUÙA (Gioâ 24:15)
o “… ñoù laø söï thôø phöôïng (latreuo)
phaûi leõ cuûa anh chò em” (Roâ 12:1)
 Thôø Phöôïng laø
• Thaùi ñoä cung kính haï mình tröôùc söï
hieän dieän thaùnh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi
ñeå ca ngôïi Ngaøi, daâng vinh hieån veà
cho Ngaøi...
– Haï mình ñeå baøy toû loøng toân kính
– Ca ngôïi Chuùa vì nhöõng myõ ñöùc (attributes)
cuûa Ngaøi, vì baûn chaát cuûa Ngaøi (God’s
character)
[khoân ngoan, nhaân töø, coâng bình, yeâu thöông,
thaùnh khieát, haèng höõu, baát bieán, toaøn taïi, toaøn
tri, toaøn naêng,…]
– Daâng vinh hieån veà cho Ngaøi vì Ngaøi laø
Ñaáng duy nhaát xöùng ñaùng ñeâå nhaän moïi
lôøi ca ngôïi, chuùc tuïng, taùn döông, veà
nhöõng vieâäc Ngaøi ñaõ laøm vaø seõ laøm.
• Vaø soáng moät cuoâäc ñôøi phuïc vuï Ngaøi
Thi 86:8-10

8 Chuùa oâi, trong voøng caùc thaàn,

khoâng ai gioáng nhö Ngaøi;
Cuõng chaúng coù coâng vieäc naøo
saùnh ñöôïc vôùi coâng vieäc Ngaøi.
• 9 Chuùa oâi, taát caû caùc daân maø
Ngaøi ñaõ döïng neân seõ ñeán,
Hoï seõ saáp mình thôø laïy tröôùc
maët Ngaøi vaø toân vinh danh Ngaøi.
• 10 Vì Ngaøi thaät vó ñaïi vaø ñaõ laøm
nhöõng vieäc thaät dieäu kyø;
Chæ coù Ngaøi laø Ñöùc Chuùa Trôøi
ñoäc nhaát voâ nhò maø thoâi.
Thi 95:6-7

6 Xin haõy ñeán, chuùng ta haõy saáp

mình xuoáng thôø laïy Chuùa;
Chuùng ta haõy quyø goái xuoáng
tröôùc maët Chuùa, Ñaáng Taïo Hoùa
cuûa chuùng ta.
7 Vì Ngaøi laø Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa
chuùng ta,
Chuùng ta laø con daân cuûa ñoàng
coû Ngaøi,
Laø ñaøn chieân do tay Ngaøi dìu
daét.
Thi 138:1-3
1 Con seõ heát loøng ca ngôïi Ngaøi;
Con seõ ca ngôïi Ngaøi tröôùc maët
caùc thaàn.
2 Con seõ höôùng veà ñeàn thaùnh Ngaøi
maø saáp mình thôø laïy,
Vaø ca ngôïi danh Ngaøi, vì tình thöông
vaø ñöùc thaønh tín cuûa Ngaøi;
Vì Ngaøi ñaõ laøm cho lôøi Ngaøi vaø
danh Ngaøi ñöôïc toân cao treân moïi
söï.
3 Vì trong ngaøy con keâu caàu, Ngaøi
ñaõ ñaùp lôøi con;
Ngaøi ñaõ ban cho linh hoàn con söùc
 Leã cheá laø gì?
• Töø ñieån Webster
1. Nhöõng hình thöùc hay nghi thöùc
thôø phöôïng ñaõ soaïn saün ñeå
cöû haønh trong caùc nghi leã toân
giaùo coâng coäng hay trong caùc
hoäi thaùnh.

2. Leã Tieäc Thaùnh

• Nghi thöùc teá leã laø moät caùch
thöùc ñöôïc duøng ñeå baøy toû trong
söï thôø phöôïng.
 Leã cheá
• Chung: Leã nghi khi thôø phöôïng
• Rieâng: Baøi ñoïc ñoái ñaùp trong
leã thôø phöôïng
• Tuøy theo moãi hoaøn caûnh maø
baøi ñoïc ñöôïc soaïn khaùc nhau
• Baøi ñoïc aáy coù theå ñöôïc trích
töø Kinh Thaùnh hoaëc hoaøn
toaøn do ngöôøi soaïn chöông trình
soaïn ra, hoaëc möôïn cuûa
II.  Neàn taûng Thaùnh
Kinh cuûa söï Thôø
Phöôïng
A.     Caùc chuû ñeà Thaùnh
Kinh trong söï thôø
phöôïng
B.     Thôø phöôïng thôøi Cöïu
Öôùc
C.     Thôø phöôïng thôøi Taân
Öôùc
 A.  Caùc chuû ñeà
Thaùnh Kinh trong söï
thôø phöôïng
1. Nhöõng yeâuù toá caên baûn trong
söï thôø phöôïng
2. Tính chaát giao öôùc trong söï
thôø phöôïng
3. Tính chaát hieán teá trong söï
thôø phöôïng
4. Tính chaát ñònh kyø trong söï thôø
phöôïng
5. Thaùi ñoä cuûa con daân Chuùa
khi ñeán thôø phöôïng
 Trong Söï Thôø
Phöôïng
Khaûo Cöùu Ñoaïn Kinh Vaên: Xuaát 24:1-8
1
Ngaøi phaùn vôùi Moâi-se, “Haõy ñi leân gaëp
CHUÙA: ngöôi, A-roân, Na-ñaùp, A-bi-hu, vaø
baûy möôi tröôûng laõo cuûa I-sô-ra-eân.
Caùc ngöôi seõ phuû phuïc ôû ñaèng xa.”
2
Chæ moät mình Moâi-se ñöôïc ñeán gaàn
CHUÙA, nhöng taát caû nhöõng ngöôøi khaùc
khoâng ñöôïc ñeán gaàn, vaø daân cuõng
khoâng ñöôïc ñi leân vôùi oâng.
3
Moâi-se ñeán vaø noùi vôùi daân moïi lôøi
CHUÙA ñaõ phaùn vaø moïi luaät leä. Moïi
ngöôøi ñeàu ñoàng thinh ñaùp laïi, “Chuùng
toâi seõ laøm theo moïi lôøi CHUÙA phaùn.”
4
Moâi-se ghi laïi moïi lôøi CHUÙA ñaõ phaùn.
Saùng hoâm sau, oâng daäy sôùm, laäp moät
5
OÂng cuõng nhôø moät soá thanh thieáu
nieân I-sô-ra-eân phuï giuùp gieát caùc
sinh teá daâng laøm cuûa leã thieâu,
vaø caùc sinh teá baèng boø ñöïc laøm
cuûa leã caàu an, ñeå daâng leân
CHUÙA.
6
Moâi-se laáy moät nöûa maùu ñoå vaøo
caùc chaäu, coøn moät nöûa oâng ñem
raûy treân baøn thôø.
7
Ñoaïn oâng laáy cuoán saùch giao öôùc
vaø ñoïc roõ raøng cho daân nghe. Hoï
ñaùp, “Chuùng toâi seõ laøm theo moïi
lôøi CHUÙA phaùn vaø chuùng toâi seõ
vaâng lôøi Ngaøi.”
8
Moâi-se laáy maùu, raûy treân daân, vaø
 Nhöõng yeáu toá caên
baûn cho söï thôø
phöôïng taïi nuùi Si-nai
 Ñöùc Chuùa Trôøi trieäu taäp
 Con daân Chuùa ñöôïc toå chöùc coù
traät töï, ñöôïc phaân chia phaän söï,
trong cuoäc hoäi kieán vôùi Chuùa
 Lôøi Chuùa ñöôïc rao truyeàn
 Con daân Chuùa ñaùp öùng sau khi
nghe tuyeân phaùn Lôøi Ngaøi
 Giao öôùc ñöôïc pheâ chuaån (baèng
maùu sinh teá)
 1. Tính Chaát Giao Öôùc
Trong Söï Thôø Phöôïng
• Giao öôùc laø söï thoûa thuaän giöõa
Chuùa vaø daân söï Ngaøi.
• Baûn giao öôùc toùm löôïc:
“Ta seõ laøm Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa
hoï vaø hoï seõ laø daân söï ta.” (Gen
17:7; Lev. 26:12; Deut 29:10-13; Jer
31:33; Ezek 37:27)
Ñöùc Gieâ-hoâ-va thoûa thuaän laøm
Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa daân Y-sô-ra-
eân, vaø hoï ñoàng yù thôø phöôïng
vaø vaâng phuïc Ngaøi.
Ngaøy nay, toaøn boä Kinh Thaùnh
Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc laø noäi
3. Tính chaát hieán teá trong söï
thôø phöôïng
• Trong Cöïu Öôùc, söï thôø phöôïng
luoân luoân ñöôïc xaùc ñònh baèng söï
hieán teá
– Noâ-eâ (Gen 8:20-9:17)
– Aùp-ra-ham (Gen 15:9-21)
– I-saùc (Gen 26:24-25)
– Gia-coáp (Gen 31:43-55; 35:6-12)
– Daân I-sô-ra-eân (Exo 24:5-6)
• Trong Taân Öôùc, Ñöùc Chuùa Gieâ-su
chính laø sinh teá ñaõ ñöôïc daâng
moät laàn ñuû caû
– Heb 9
– Rom 3:25
 4. Tính chaát ñònh kyø
trong söï thôø phöôïng

1. Hoï phaûi tuaân giöõ ngaøy Sa-baùt

Xuaát 20:8-11
Xuaát 31:12-17
Lev 23:3

3. Cô-ñoác nhaân cuõng bieät rieâng

moät ngaøy trong tuaàn ra ñeå nghæ
ngôi vaø thôø phöôïng Chuùa. Ñoù laø
ngaøy thöù nhaát trong tuaàn leã.
Ngaøy möøng Chuùa phuïc sinh,
ngaøy cuûa Chuùa (Khaûi 1:10).
 5. Thaùi Ñoä cuûa Con Daân
Chuùa Khi Ñeán Thôø Phöôïng
Ngaøi
a. Thaùi ñoä nhôù ôn Chuùa (remember)
1) Daân I-sô-ra-eân ñöôïc nhaéc nhôû phaûi nhôù
ôn Chuùa cöùu ra khoûi Ai-caäp (Phuïc 6:21-25)
2) Chuùng ta nhôù ôn Chuùa ñaõ cheát chuoäc
toäi cho mình
(I Cor 11:24)
b. Thaùi ñoä mong ñôïi ôn phöôùc Chuùa
(anticipate)
“Ta seõ ñem caùc ngöôi vaøo xöù maø Ta ñaõ
theà vôùi toå phuï caùc ngöôi.”
c. Thaùi ñoä vui möøng cöû haønh thaùnh leã
(celebrate)
Thi 9:1-2; 28:6-7; 30:11-12
d. Thaùi ñoä kænh kieâàn (respect)
Heb “yareù,” Grk “phobeomai,” Eng “fear,”
 phöôïng thôøi
Cöïu Öôùc
1. Thôø phöôïng trong quaù trình ra
khoûi Ai Caäp
a. Nôi choán thaùnh, nghi leã thaùnh,
vaø chöùc vuï thaùnh (Ex 25-31)

3. Thôø phöôïng trong thôøi Ña-vít

a. Trong ñeàn taïm
b. Thôø phöôïng qua caùc baøi haùt,
nhaïc cuï, vaø caùc ñieäu muùa (1
Chro 16:4)
1. Caùc ngaøy leã
a. Muïc ñích:
a. Ñeå ca tuïng söï nhaân töø cuûa Chuùa
baèng caùc cuûa teá leã vaø leã laïc.
b. Ñeå caûm taï Chuùa vì söï gìn giöõ vaø
nuoâi döôõng luoân luoân.
c. Nhöõng ngaøy leã:
4) Leã Vöôït Qua vaø leã 7 ngaøy aên
baùnh khoâng men.
(Ex 12:6; Lev 23:5-8; Num 28:16-25; Deut 16:1-
18)
5) Leã Nguõ tuaàn
(Ex 34:26; Lev 23:10-14; Num 28:26-31)
6) Leã Leàu taïm
(Ex 23:16; Lev 23:33-36; Deut 16:13-15)
1. Hoäi ñöôøng/ Nhaø hoäi

a. Nghóa ñen “nôi hoäi hoïp” hay “nôi hoäi

nghò"

c. Coù nguoàn goác töø thôøi löu ñaøy.

e. Ñaây laø trung taâm toân giaùo, giaùo duïc,

vaø caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi cuûa coäng
ñoàng Do Thaùi.
f. Söï thôø phöôïng trong hoäi ñöôøng raát ñôn
giaûn:
1) Söï xaùc quyeát cuûa nieàm tin
2) Caàu nguyeän
3) Ñoïc vaø tìm hieåu kinh Torah (Nguõ Kinh)
C. Söï Thôø Phöôïng Trong Thôøi
Taân Öôùc
New Testament Worship
 Khaûo Saùt Ñoaïn Kinh Vaên: Giaêng
4:19-24
• Baø aáy thöa, “Thöa oâng, toâi nhaän bieát oâng
19

laø moät ñaáng tieân tri. 20Toå phuï chuùng toâi

ñaõ thôø phöôïng treân nuùi naày, coøn quyù oâng
thì noùi nôi phaûi thôø phöôïng laø taïi Gieâ-ru-sa-
lem.”
• 21Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn, “Naày baø, haõy tin
Ta, saép ñeán giôø caùc ngöôi seõ thôø phöôïng
Cha, khoâng phaûi treân nuùi naày, vaø cuõng
khoâng phaûi taïi Gieâ-ru-sa-lem. 22Caùc ngöôi
thôø phöôïng Ñaáng caùc ngöôi khoâng bieát.
Chuùng ta thôø phöôïng Ñaáng chuùng ta bieát. Vì
ôn cöùu roãi ñeán töø ngöôøi Do-thaùi. 23Nhöng
giôø ñeán vaø baây giôø ñaõ ñeán roài, aáy laø khi
nhöõng ngöôøi thaät loøng thôø phöôïng seõ thôø
phöôïng Cha trong taâm linh vaø trong söï chaân
thaät, vì Cha tìm kieám nhöõng ngöôøi thôø
phöôïng Ngaøi nhö vaäy. 24Ñöùc Chuùa Trôøi laø
 Söï Thôø Phöôïng Thaät
 Söï thôø phöôïng thaät khoâng bò raøng buoäc
vaøo moät ñòa ñieåm
– khoâng phaûi treân nuùi naày, vaø cuõng khoâng phaûi
taïi Gieâ-ru-sa-lem.
2. Söï thôø phöôïng thaät phaûi duøng trí thoâng
minh
– Caùc ngöôi thôø phöôïng Ñaáng caùc ngöôi khoâng
bieát. Chuùng ta thôø phöôïng Ñaáng chuùng ta bieát.
3. Söï thôø phöôïng thaät phaûi höùôùng veà Ñöùc
Chuùa Trôøi
– thôø phöôïng Cha ... 24Ñöùc Chuùa Trôøi laø thaàn linh,
neân ai thôø phöôïng Ngaøi...
– Ñöùc Chuùa Trôøi laø thaàn linh coù nghóa laø Ngaøi laø
Ñaáng khoâng theâå thaáy ñöôïc, khoâng coù thaân
xaùc, khoâng theå nhaän bieát ñöôïc baèng caùc giaùc
quan (thaáy, nghe, ngöûi, neám, rôø)
4. Söï thôø phöôïng thaät phaûi mang tính chaát
thieâng lieâng
 Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø
Söï Thôø Phöôïng cuûa Ngöôøi
Do-thaùi
1. Thaùi ñoä cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su
ñoái vôùi söï thôø phöôïng cuûa
ngöôøi Do-thaùi
 Ngaøi döï leã thôø phöôïng vaø giaûng
daïy trong hoäi ñöôøng vaø ñeàn thôø
 Ngaøi cho raèng Ngaøi thay theá
(superseded) caùc tuïc leä toân giaùo
cuûa ngöôøi Do-thaùi
 Ta noùi cho caùc ngöôi bieát, taïi ñaây coù
“

moät Ñaáng lôùn hôn caû ñeàn thôø nöõa.”

(Mat 12:6) Vôùi người DO THAÙI ÑEÀN THÔØ
LAØ NÔI , LAØ ÑIEÀU HOÏ RAÁT HAÕNH DIEÄN
2) “Haõy phaù ñeàn thôø naày ñi, roài trong ba
ngaøy Ta seõ xaây döïng laïi.” (Jn 2:19)ÑIEÀU
NAØY LAØM NGƯờI DO THAÙI RAÁT KHOÙ CHÒU
c. Ngaøi töï cho mình coù quyeàn giaûi
2. Söï nhaäp theá cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-
su phaùt sinh söï thôø phöôïng cuûa
caùc Cô-ñoác nhaân
 Magnificat (Baøi ca Toân Ngôïi) (Luke
1:46-55).
 Benedictus (Baøi ca Chuùc Tuïng) (Luke
1:68-69)
 Gloria in Excelsis Deo (Vinh Danh Thieân
Chuùa Treân Trôøi) (Luke 2:14)
 Nunc Dimittis (Baøi ca Thoûa Nguyeän)
(Luke 2:29-32) (Laïy Chuùa, baây giôø xin cho
toâi tôù Ngaøi ñöôïc qua ñôøi – Now dismiss thy
servant, O Lord)BAØI CA CUÛA SIMON
 Thaùnh Ca cuûa
 Giaêng 1:1-18
 Phi-líp 2:6-11
 Coâ-loâ-se 1:15-20
1. Söï Xuaát Hieän cuûa Nghi Thöùc Thôø Phöôïng
Theo
Cô-ñoác giaùo
a. Coäng ñoàng Cô ñoác ñaàu tieân laø Hoäi thaùnh taïi Gieâ-ru-sa-
lem, goàm nhöõng ngöôøi Do Thaùi noùi tieáng A-ram vaø Hy Laïp.
(Hellenists, Coâng Vuï 6:1)
b. Caùc Cô ñoác nhaân taïi Gieâ-ru-sa-lem tieáp tuïc ñeán ñeàn thôø
ñeå caàu nguyeän vaø giaûng daïy nhöng beû baùnh taïi nhaø.
(Coâng Vuï 2:46; 3:1)
c. Hoï tin raèng ñeàn thôø vaø caùc nghi thöùc cuûa ñeàn thôø ñaõ
ñöôïc laøm thaønh trong Ñaáng Christ
1) Ñaáng Christ ñöôïc xem nhö laø Chieân Con cuûa Leã Vöôït Qua
(I Cor 5:7; Rom 3:25; Eph 5:2)
2) Thaân theå cuûa Ñaáng Christ thay theá cho ñeàn thôø (I Cor
3:16-17;
Eph 2:19-22; I Phi-e-rô 2:4-5)CHÆ VEÀ HộI THÁNH CUÛA
NGAØI
3) Caùc Cô ñoác nhaân trôû neân “thaày teá leã nhaø vua” (I Phi-
e-rô 2:9)
d. Thö gôûi ngöôøi Heâ-bô-rô ñaët daáu chaám heát taïi Heb 7:18VAØ
8:13
“Nhö vaäy, ... ñieàu leä tröôùc ñaõ trôû thaønh voâ hieäu vì
baát löïc vaø voâ duïng.”
Nhöõng Cô-ñoác nhaân trong theá kyû thöù I ñaõ laøm
moät cuoäc caùch maïng toân giaùo.8:13 YÙ NOÙI DO
 Söï Thôø Phöôïng Trong Caùc Hoäi
Thaùnh Thôøi Taân Öôùc (I Cor 12 & 14)

a. Caàn coù söï thôø phöôïng chung (Heâb

10:25)
b. Khoâng coù chöông trình thôø phöôïng roõ
reät
“Khi anh chò em nhoùm laïi vôùi nhau, ai coù
moät thaùnh thi, ai coù lôøi daïy doã, ai coù söï
maïc khaûi, ai coù tieáng laï, ai coù ôn thoâng
giaûi tieáng laï, thì haõy thöïc hieän taát caû
ñeå xaây döïng laãn nhau. Neáu coù ai noùi
tieáng laï, thì chæ hai hoaëc ba ngöôøi noùi laø
toái ña. Moãi ngöôøi phaûi noùi theo thöù töï
cuûa mình vaø phaûi coù ngöôøi thoâng giaûi.”
(I Cor 14:26-27)
 ñoác nhaân trong thôøi kyø
ñaàu
1. Traät töï cuûa buoåi thôø phöôïng
trong theá kyû thöù 2(Justin Martyr –
AD 150)
a) Chia xeû lôøi Chuùa
1) Ñoïc caùc baûn ghi cheùp cuûa caùc söù ñoà
vaø caùc tieân tri.
2) Baøi giaûng cuûa ngöôøi laõnh ñaïo.
3) Lôøi caàu nguyeän cuûa hoäi chuùng (ñöùng
leân)
b) Cöû haønh leã Tieäc thaùnh
1) Caùi hoân bình an
2) Daâng baùnh vaø cheùn röôïu vaø nöôùc cho
ngöôøi laõnh ñaïo.
3) Lôøi caàu nguyeän daønh cho leã Tieäc Thaùnh
cuûa ngöôøi laõnh ñaïo
4) Lôøi ñaùp cuûa hoäi chuùng “Amen.”
5) Duøng baùnh vaø cheùn.
2. Söï thôø phöôïng cuûa Hoäi thaùnh ñaàu
tieân
a) Noäi dung cuûa söï thôø phöôïng laø
Chuùa Gieâ-xu Christ. Söï öùng nghieäm
cuûa Ngaøi theo Cöïu Öôùc qua söï sanh ra,
söï soáng, söï cheát, söï soáng laïi, söï
thaêng thieân, vaø söï trôû laïi cuûa Ngaøi.
b) Cô caáu cuûa söï thôø phöôïng laø Lôøi
Chuùa vaø caùc thaùnh leã (baùp-tem vaø
Tieäc Thaùnh) bao goàm lôøi caàu
nguyeän, thaùnh ca, tuïng ca, lôøi caàu
nguyeän chung vaø caùc lôøi ñaùp cuûa
hoäi chuùng.
c) Boái caûnh laø Hoäi thaùnh Cô ñoác.
I. Thaàn hoïc veà söï
thôø phöôïng
A.  Thôø phöôïng laø söï theå hieän
cuûa Phuùc AÂm
 Toùm löôïc veà Ñaáng Christ
Nhaéc laïi chöông trình cöùu roãi cuûa
Ñöùc Chuùa Trôøi thöïc hieän qua Ñöùc
Chuùa Gieâ-su: söï saùng taïo, söï sa ngaõ,
söï nhaäp theá, söï cheát, söï phuïc sinh, vaø
söï taän theá trong söï thôø phöôïng.
 Söï thöïc haønh cuûa Hoäi thaùnh

Quyeàn naêng cuûa Chuùa theå hieän cuï

theå qua caùc pheùp laï vaø söï ñoåi môùi
treân ñôøi soáng con caùi Chuùa trong söï
thôø phöôïng.
3. Söï mong ñôïi vöông quoác Ñöùc
A. Thôø phöôïng laø söï theå
hieän cuûa Phuùc AÂm

1. Theå hieän moái töông giao soáng

ñoäng vôùi Ba Ngoâi Ñöùc Chuùa Trôøi
trong söï thôø phöôïng qua:
a. Caùc baøi tín ñieàu
b. Caùc baûn thaùnh ca
c. Caùc baøi giaûng
d. Söï dieãn laïi (drama)
(Dieãn laïi nhöõng vieäc laï luøng Chuùa laøm
vaø thaùnh hoùa söï dieãn laïi ñoù ñeå toân vinh
hieån cho Chuùa vaø nhôù ôn Ngaøi.)
f. Caùc ñieäu muùa: Ñavit nhaûy muùa khi röôùc
röông giao öôùc cuûa Chuùa.
g. Thi 150 co daïy veà duøng caùc ñieäu vuõ,
muùa trong thôø phöôïng chuùa.
 A. Thôø phöôïng laø söï theå hieän
cuûa Phuùc Aâm qua hình thöùc
nghi leã vaø daáu hieäu
• Ñaïo Chuùa baøy toû qua caùc hình thöùc nghi
leã (Forms)
– Thuyeát ngoä ñaïo vs. Cô ñoác giaùo
– Thuyeát ngoä ñaïo: linh vaø nhöõng thöù phi vaät chaát laø
toát; xaùc thòt vaø vaät chaát laø xaáu  choái boû söï nhaäp
theå cuûa Ñaáng Christ.
– Cô ñoác giaùo: Ngoâi Lôøi trôû neân xaùc thòt vaø ngöï giöõa
chuùng ta (Giaêng 1:14).
• Ñaïo Chuùa baøy toû qua caùc daáu hieäu vaø
bieåu töôïng trong söï thôø phöôïng (signs and
symbols)
– Theo daáu hieäu, thöôøng chuùng ta thaáy moät thöù naøy
nhöng laïi hieåu moät ñieàu khaùc. Ví duï, chuùng ta thaáy
thaäp töï giaù nhöng hieåu veà söï hy sinh cuûa Ñaáng Christ.
– Bieåu töôïng: Kinh Thaùnh, buïc giaûng, baøn Tieäc Thaùnh,
bình ñöïng nöôùc thaùnh, thaäp töï giaù, tranh töôïng, leã
phuïc, ñeøn caày, maøu saéc, daáu hieäu cuûa thaäp töï giaù,
quyø xuoáng, cuùi ñaàu, giô tay,… nhöõng bieåu töôïng naøy
 I. Toùm löôïc lòch
söû thôø phöôïng
• Thôø phöôïng thôøi thöôïng vaø
trung coå

• Thôø phöôïng thôøi kyø Caûi caùch

vaø Hoäi thaùnh töï do.

• Söï ñoåi môùi trong thôø phöôïng

vaøo theá kyû 20
 A.  Söï thôø phöôïng thôøi kyø
thöôïng vaø trung coå
• Theá kyû thöù 3
– Döïa theo taøi lieäu cuûa Hippolytus of Rome (AD 220),
Didascalia of the Apostles (Baéc Syria, nöûa ñaàu theá kyû
thöù 3), nhöõng baøi vôû cuûa Clement of Alexandria (AD 220)
vaø Origen (AD 250) chöông trình thôø phöôïng ñaïi ñeå nhö
sau:

III. The Liturgy of the Word (Ñoïc vaø Giaûng Lôøi

Chuùa)
(Teá Ñieån hay Leã Thöùc hay Leã Cheá cuûa Lôøi
Chuùa)
• Baøi ñoïc: caùc saùch Luaät phaùp, Tieân tri, Thö tín,
Coâng Vuï, Tin laønh, thö cuûa caùc giaùm muïc coù
tính caùch daïy doã, khuyeân lôn
• Thaùnh thi: do ngöôøi haùt kinh haùt giöõa caùc baøi
ñoïc
• Hallelujah
• Baøi giaûng
• Kinh caàu nguyeän cuûa chaáp söï cho ngöôøi môùi
hoïc ñaïo.ÑOÏC NHÖÕNG BAØI CHO CAÙC TÍN HÖÕU
I. Leã cheá cho Leã Tieäc thaùnh
Kinh caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi trung tín, vôùi danh saùch
nhöõng ngöôøi soáng vaø cheát.
Caùi hoân bình an.
Daâng hieán: Thu nhaän cuûa daâng.
Giôùi thieäu caùc thaønh phaàn
Chuaån bò caùc yeáu toá vaø hoãn hôïp röôïu vaø nöôùc
Höôùng taâm leân
Lôøi caàu nguyeän khai leã
Môû ñaàu: Caûm taï vaø chuùc tuïng söï saùng taïo vaø
thaùnh khieát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi,…
Thaùnh thay, thaùnh thay, thaùnh thay
Lôøi caàu nguyeän caûm taï veà söï cöùu roãi
Lôøi môû ñaàu
Söï nhôù ôn
Lôøi caàu khaån Ñöùc Thaùnh Linh
Caàu thay cho ngöôøi soáng vaø ngöôøi cheát
Baøi caàu nguyeän chung
Beû baùnh
Naâng cao –”Nhöõng vaät thaùnh thuoäc veà Ñaáng
Thaùnh”- vaø ban phaùt leã tieäc thaùnh, moãi ngöôøi ñaùp
laïi “Amen” khi tieáp nhaän.
Thaùnh thi 43 vaø 34 ñöôïc haùt bôûi nhöõng ngöôøi haùt
leã kinh.
Lôøi caûm taï tröôùc buoåi leã
Kinh caàu nguyeän vaø lôøi caàu thay ngaén goïn cuûa
nhöõng ngöôøi tham döï.
 5
• Sau söï qui ñaïo cuûa Constantine
• Leã cheá cuûa phöông Ñoâng
– Phaûn aùnh tình yeâu cuûa ngöôøi Hy Laïp coå ñoái vôùi thaåm
myõ, ñaëc bieät laø caùc bieåu töôïng.
– Moät taâm trí thi vò, giaøu hình töôïng vaø mang tính ngheä
thuaät bao goàm thô, hoïa, vaên chöông, vaø trieát hoïc trong
söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi, chòu aûnh höôûng cuûa
nhöõng hình aûnh thôø phöôïng treân thieân ñaøng ñöôïc
Giaêng moâ taû trong Khaûi huyeàn 4-5.
– Nhaäp leã nhoû (nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa Lôøi Chuùa)
• Ngöôøi trôï teá mang quyeån Kinh Thaùnh, caùc muïc sö vaø
nhöõng ngöôøi giuùp leã theo sau,…
– Nhaäp leã lôùn (nhaán maïnh taàm quan troïng veà söï Cöùu Chuoäc
cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi)
• Taát caû muïc sö böôùc vaøo, theo sau laø nhöõng ngöôøi
giuùp leã caàm ñeøn, ngöôøi daâng höông ñöa qua laïi neùn
höông, ngöôøi khaùc caàm thaäp töï giaù, giaùo, roi, vaø gai
nhoïn,…
 Chính thoáng Nga
• Vladimir, Thaùi töû cuûa vuøng Kiev, sai phaùi
vieân maät ñeå tìm kieám toân giaùo thaät.
• Hoï ñeán thaêm nhöõng ngöôøi Hoài giaùo vuøng
Volga, Cô ñoác nhaân ngöôøi Ñöùc vaø La Maõ,
cuoái cuøng hoï ñeán thaêm Constantinople vaø
quyeát ñònh choïn Chính thoáng Cô ñoác nhö laø
keát quaû cuûa vieäc tham döï leã cheá Hoäi
thaùnh cuûa Söï Khoân Ngoan Thaùnh. Trong
baûn baùo caùo cho Vladimir hoï vieát:
– “Chuùng toâi khoâng bieát mình ñang ôû
Thieân Ñaøng hay treân ñaát vì khoâng coù nôi
naøo treân ñaát traùng leä hay ñeïp nhö theá.
Chuùng toâi khoâng theå taû noåi cho oâng
nhöng chuùng toâi bieát ñieàu naøy, ñoù laø
Ñöùc Chuùa Trôøi ngöï giöõa hoï vaø buoåi leã
cuûa hoï vöôït troåi hôn söï thôø phöôïng ôû
moïi nôi khaùc. Chuùng toâi khoâng theå naøo
Leã cheá phöông Taây

• Hai nghi leã:

– Cuûa ngöôøi Gallican (aùp duïng taïi
chaâu AÂu)
– Cuûa ngöôøi La Maõ (aùp duïng taïi
Rome)
– Ñaëc ñieåm:
• Phaûn aùnh vaên hoùa ñòa phöông
• Thöïc teá, ñuùng möùc vaø ñôn giaûn
• Khoâng ñöôïc bieát ñeán nhieàu
 xöa
• 7 böôùc:
1. Thaåm vaán: Phoûng vaán ngöôøi thoï leã ñeå ngöôøi aáy
xaùc quyeát ñöùc tin
2. Nghi leã chaøo möøng: Hoan nghinh vaøo chöông trình hoïc
giaùo lyù. Thuû tuïc tuyeân boá töø boû thôø laïy hình töôïng
taø linh ma quyû, vaø kyù teân vôùi chöõ thaäp ñeå xaùc
nhaän laø thuoäc veà Chuùa
3. Hoïc ñaïo: Hoïc giaùo lyù töø 2-3 naêm, ñeå xem ñôøi soâáng
coù ñöôïc thay ñoåi khoâng
4. Nghi leã tuyeån choïn: Ñöông söï kyù teân vaøo saùch söï
soáng cuûa hoäi thaùnh
5. Thôøi haïn Thanh taåy vaø Khai saùng: Nghi thöùc ñuoåi quyû
ñeå thanh taåy (EÂph 6:12)
6. Nghi leã Khôûi ñaàu:
1) Ñöôïc laøm baùp-teâm vaøo saùng Leã Phuïc Sinh
2) Caát boû quaàn aùo cuõ vaø maëc vaøo moät aùo choaøng
traéng
3) Tuyeân boá ñuoåi quyû ra khoûi ñôøi soáng
4) Ñöôïc xöùc daàu ñeå tieâu bieåu cho söï nhaän laõnh Ñöùc
Thaùnh Linh
 A. Söï thôø phöôïng trong thôøi
Caûi caùch vaø Hoäi thaùnh töï
do (1700-1900)
• Thôøi ñaïi cuûa Lyù leõ, khai saùng 
– Baûo thuû: taäp hoïp baèng chöùng ñeå chöùng minh tính ñuùng
ñaén cuûa Cô ñoác giaùo.
– Töï do: mong öôùc giaûi thích Cô ñoác giaùo theo moät caùch
khoâng sieâu nhieân.
• Martin Luther: khoâng coâng nhaän leã Misa; ñaëc bieät giaùo
lyù veà söï hoùa theå.CHOÁNG RÖÔÙC MÌNH THAÙNH CUÛA
CHUÙA, NIEÀM TIN BIEÁN THEÅ THUYEÁT.
• Ulrich Zwingli (Nhaø caûi caùch Thuïy Só): khoâng coâng
nhaän ñaøn oáng, aâm nhaïc, aùo leã, hình aûnh, vaø baát
cöù vaät gì laøm sao laõng con ngöôøi khoûi Lôøi Ï OÂNG CHO
DEÏP CAÙC Chuùa.DUÏNG CUÏ,CHÆ CHO ÑEÅ 1 BAØN THÔØ
NGAY CHÍNH GIÖÕA MAØ THOÂI.CHÆ CHUÙ TROÏNG VAØO
LÔØI CHUÙA VAØ CHÆ NGHE GIAÛNG MAØ THOÂI.Matinluther
cuõng khoâng ñoàng yù veà vaán ñeà naøy.
• KHOÂNG PHAÛI AI CUÕNG ÑOÀNG YÙ VÔÙI ZWINGLI, NEÁU
COÙ AI KHOÂNG CHÖNG TRONG THAÙNH ÑÖÔØNG NHÖ HộI
THÁNH VN, THÌ CUÕNG ÑÖØNG NEÂN ÑAÕ PHAÙ.NHÖ VAÄY
GOÁC TÍCH VEÀ SÖÏ TRÖNG BAØY TRONG THAÙNH ÑÖÔØNG
THÌ XUAÁT PHAÙT TÖØ ZWINGLI.
• John Calvin bò aûnh höôûng bôûi Zwingli  cöû haønh leã
Tieäc Thaùnh theo quyù hôn laø theo tuaàn  ngöôøi theo
Thanh giaùo Anh quoác  Baùp-tít, Tröôûng Laõo, ngöôøi theo
chuû nghóa giaùo ñoaøn, nhöõng ngöôøi ñoäc laäp  Tin
• Ngöôøi theo giaùo hoäi Luther vaø Anh giaùo: theo söï
thôø phöôïng coå
• Ngöôøi theo Zwinglian vaø Giaùo phaùi röûa toäi laïi:
Anabaptist: khoâng lieân heä ñeán quaù khöù
• Caùc Hoäi thaùnh caûi caùch (theo Calvin): trung laäp
• Söï thôø phöôïng cuûa Hoäi thaùnh töï do
– Baùp-tít: Khoâng duøng quyeån Thôø phöôïng,
PHAÛI LAØM BAPTE6M LAÏI, CHOÁNG LAØM
BAÙPTE6M CHO TREÛ CON.
– Chuû nghóa giaùo ñoaøn: khoâng duøng nhöõng
lôøi caàu nguyeän ghi laïi( TÖÙC LAØ NHÖÕNG BAØI
CầU NGUYệN SAÚN, VÌ CAÛM THAÁY QUAÙ MAÙY
MOÙC)
– Phaùi giaùo höõu: khoâng thöøa nhaän chöùc vuï
ñöôïc thuï phong vaø leã ban thaùnh theå ñeå uûng
hoä cho vieäc caù nhaân moãi tín höõu “chôø ñôïi
Ñöùc Thaùnh Linh”. MOÏI NGÖÔØI ÑEÀU NGANG
HAØNG NHAU, CHÔØ ÑÔÏI Đức Thánh Linh GIAÛNG
DAÏY, KHÔNG AI LAØ NGƯờI GIAÛNG CAÙ.
– Tröôûng laõo: khoâng thöøa nhaän quyeån Caàu
nguyeän chung (Anh giaùo) vaø nhaán maïnh vieäc
duøng lôøi Thaùnh Kinh trong söï thôø phöôïng.MS
 A. Söï ñoåi môùi trong thôø
phöôïng vaøo theá kyû 20
• Söï thôø phöôïng nguõ tuaàn thaùnh
• 1906, Cuoäc phuïc höng Azusa Street taïi Los Angeles  Phong traøo
Nguõ Tuaàn thaùnh khôûi nguoàn töø John Wesley. Oâng tin raèng kinh
nghieäm trôû laïi ñaïo phaûi theo sau bôûi haønh ñoäng keá tieáp cuûa
aân suûng Chuùa. Moät vaøi tín höõu Giaùm lyù Myõ cho raèng haønh
ñoäng töùc thôøi bôûi aân suûng thaùnh hoùa laø moät phaàn trong
kinh nghieäm cuûa moãi ngöôøi  nhöõng cuoäc hoïp maët  phong
traøo Thaùnh khieát  nhöõng giaùo phaùi môùi: Hoäi thaùnh cuûa
Nazarene, Giaùm lyù töï do, Hoäi thaùnh Wesley, vaø CMA.
• CHUÙ TROÏNG VAØO ÑÔØI SOÁNG NEÂN THAÙNH, RA TÖØ PHONG
TRAØO NEÂN THAÙNH CUÛA JONHWESLEY. RAÁT SOÂI ÑOÄNG, RAÁT
CAÛM XUÙC KHI BÒ CHUÙA CAÙO TRAÙCH TOÄI LOÃI CUÛA MÌNH.
• CHUÙA DUØNG NHIEÀU CAÙCH THÔØ PHÖÔÏNG KHAÙC NHAU NHÖNG
KHOÂNG NEÂN ÑAÕÕ KÍCH LAÃN NHAU.GIOÁNG NHÖ VÖÔØN HOA COÙ
NHIEÀU LOAÏI HOA KHAÙC NHAU. HOA NAØO CUÕNG ÑEÏP
• Vaøo ban ñaàu hoï raát caûm xuùc: khoùc loùc, reàn ró, keâu than,
gaàn nhö ôû trong tình traïng roái loaïn.
• Nhöõng ngöôøi Nguõ tuaàn phaù boû nhöõng caây ñaøn oáng truyeàn
thoáng vaø thay baèng ghi-ta, troáng, nhaïc cuï ñieän töû, hôïp
xöôùng, …trong söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi, caàu nguyeän vaø
haùt baèng tieáng laï.
• GIAÙO PHAÙI NGUÕ TUAÀN LÔÙN MAÏNH NHAÁT DUØ CHÆ MÔÙI
ÑÖÔÏC 100 NAÊM, HAÕY NHÔÙ ÔN NOÙI TIEÁNG MÔÙI LAØ QUAØ
TAËNG CUÛA CHUÙA BAN CHO, ÑÖØNG SUY NGHÓ RAÈNG NOÙI
TIEÁNG LAÏ THÌ MÔÙI ÑÖÔÏC ÑAÀY DAÃY Đức Thánh Linh.ÑÖØNG GIAÛ
BOÄ NOÙI TIEÁNG LAÏ ÑEÅ CHO RAÈNG MÌNH ÑÖÔÏC ÔN CUAÛ CHUÙA.
Söï ñoåi môùi trong thôø
phöôïng
• Chuù troïng vieäc haùt caùc thaùnh
thi vaø caùc baøi phoå theo lôøi
Thaùnh Kinh
• Döïa treân aâm nhaïc hay caùc baøi
haùt ngôïi khen
• Söû duïng caùc nhaïc cuï
• Chuù troïng vieäc hoäi chuùng cuøng
haùt theo ngöôøi höôùng daãn ngôïi
khen
• Coù nhöõng baøi muùa, caûnh trí
hoaønh traùng, kòch trong söï thôø
phöôïng.
I. Thöïc haønh söï
thôø phöôïng

A.  The Environmental Setting of

Worship
(Khung caûnh ñeå thôø phöôïng)

B. Content, Structure, and Style

(Noäi dung, Caáu truùc, vaø
Phong caùch)
 A.  Khung caûnh cuûa söï thôø
phöôïng

• Space & Settings

(Khung Caûnh & Caùch Baøi Trí)

Lòch söû hoäi thaùnh cho thaáy Cô-ñoác nhaân

coù theå thôø phöôïng Chuùa ôû moïi nôi: ngoaøi
ñoàng, trong vöôøn, trong raãy, trong haàm moä,
nôi bôø soâng, trong nhaø, trong tuø, treân taøu
thuûy, treân xe löûa, trong khaùch saïn, ngoaøi
coâng vieân, trong saân vaän ñoäng, vaø ngay
caû treân maùy bay. Caùc Cô-ñoác nhaân coù
theå thôø phöôïng trong nhaø thôø, hoäi tröôøng,
phoøng hoïp, hoaëc ñaïi thaùnh ñöôøng.
 Neàn taûng Thaàn hoïc cho vieäc söû
duïng khung caûnh thôø phöôïng
• Caùch hieåu môùi veà khung caûnh
– Söï thôø phöôïng Cô ñoác theå hieän hy voïng veà söï giaûi cöùu cuoái cuøng
cuûa muoân vaät khoûi ñieàu aùc vaø söï khoâi phuïc muoân vaät trong trôøi
môùi vaø ñaát môùi (Rom 8:18-25; Khaûi 20-22). Do ñoù, khung caûnh laø
phöông tieän qua ñoù quan ñieåm Cô ñoác veà söï cöùu chuoäc ñöôïc theå
hieän. Baøn Tieäc thaùnh, buïc giaûng, bình ñöïng nöôùc thaùnh,…bieåu tröng
cho nhöõng daáu hieäu cuûa söï cöùu chuoäc. KHOÂNG PHAÛI NHAØ TÔÔØ
NAØO CUÕNG COÙ HOÀ BAÙPTE6M, VIEÄC DÌM MÌNH XUOÁNG NÖÔÙC,
HOAËC RAÛY CHUÙT NÖÔÙC CHÆ LAØ BEEÅU TÖÔÏNG CUÛA SÖÏ THANH
TAÅY. Coù moät soá eeä phaùi tội lỗi, khoâng cho veeäc di2M AAÚN TRONG
NÔÔÙC LAØ ÑIEÀU QUAN TROÏNG.
• Söï hieåu bieát thuoäc linh veà khung caûnh trong Kinh Thaùnh
– Nhöõng nôi thieâng lieâng trong thôøi Cöïu Öôùc: Nuùi Sinai, Beâ-teân, Buïi
gai chaùy, Hoøm Giao Öôùc, Nôi Chí Thaùnh. Ñöùc Chuùa Trôøi chæ daãn
ñaëc bieät veà caùch thöùc xaây ñeàn taïm (sau naøy laø ñeàn thôø) vaø söï
daâng hieán ñeàn thôø (Xuaát 25-40). Coù 3 baøi hoïc ôû ñaây:
– Vaät chaát ñöôïc taïo döïng neân laø nhöõng thöù thuoäc veà Ñöùc Chuùa
Trôøi vaø coù theå ñôôïc duøng ñeå trình baøy leõ thaät veà Ngaøi.
– Söï nhaán maïnh laëp laïi nhieàu laàn raèng Ñöùc Gieâ-hoâ-va seõ ngöï taïi
ñoù (25:8, 29:4) chöùng toû raèng söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi
trong theá gian coù theå ñöôïc theå hieän caùch hình boùng.
– Söï nhaän bieát raèng “vinh hieån cuûa Ñöùc Gieâ-hoâ-va bao phuû
ñeàn taïm” (40:34-35) thöøa nhaän söï hieän dieän cuûa Ngaøi taïi
moät nôi choán cuï theå.
• Vieäc daâng hieán ñeàn thôø hay Hoäi thaùnh ñöôïc xem nhö laø moät
haønh ñoäng ñeå bieät rieâng moät nôi ñaëc bieät cho daân söï ñöôïc
gaëp Chuùa caùch coâng khai.
• Vieäc gìn giöõ khung caûnh thôø phöôïng
• Söï hieåu bieát thuoäc linh veà khung caûnh trong
Kinh Thaùnh
– Nhöõng nôi thieâng lieâng trong thôøi Cöïu Öôùc: Nuùi
Sinai, Beâ-teân, Buïi gai chaùy, Hoøm Giao Öôùc, Nôi Chí
Thaùnh. Ñöùc Chuùa Trôøi chæ daãn ñaëc bieät veà
caùch thöùc xaây ñeàn taïm (sau naøy laø ñeàn thôø) vaø
söï daâng hieán ñeàn thôø (Xuaát 25-40). Coù 3 baøi hoïc
ôû ñaây:

Vaät chaát ñöôïc taïo döïng neân laø nhöõng thöù thuoäc
veà Ñöùc Chuùa Trôøi vaø coù theå ñöôïc duøng ñeå trình
baøy leõ thaät veà Ngaøi.BIEÄT RIEÂNG RA THAÙNH CHO
Chuùa, neân khoâng coù gì sai laàm khi choïn nhöõng
vaät lieäu toát ñeå laøm gheá TRONG NHAØ THÔØ. TAÁT
CAÛ NHÖÕNG AAÄT CHAÁT CUÛA CAÛI ÑEÅ LAØM ÑEÏP
CHO NHAØ Chuùa thì khoâng coø gì sai mieãn laø ñöøng
quaù xa xí.
Söï nhaán maïnh laëp laïi nhieàu laàn raèng Ñöùc Gieâ-hoâ-
va seõ ngöï taïi ñoù (25:8, 29:4) chöùng toû raèng söï
hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong theá gian coù
theå ñöôïc theå hieän caùch hình boùng.
Söï nhaän bieát raèng “vinh hieån cuûa Ñöùc Gieâ-hoâ-va
bao phuû ñeàn taïm” (40:34-35) thöøa nhaän söï hieän
dieän cuûa Ngaøi taïi moät nôi choán cuï theå.
• Vieäc daâng hieán ñeàn thôø hay Hoäi thaùnh ñöôïc
 Khung caûnh cuûa söï
thôø phöôïng
• Vieäc gìn giöõ khung caûnh thôø
phöôïng
• Khung caûnh nôi chuùng ta thôø
phöôïng coù theå giuùp hay caûn
trôû chuùng ta coù ñöôïc thôøi
gian phöôùc haïnh vôùi Chuùa.
Nhöõng hình aûnh hoa vaên trong
kieán truùc thaät söï coù aûnh
höôûng ñeán kinh nghieäm thôø
phöôïng cuûa chuùng ta.
 Hoäi ñöôøng
Gieâ-ru-sa-lem

Ark 1-Nôi ñeå Kinh Thaùnh

2-Böùc maøn
3-Menorah (Chaân
neán 7 nhaùnh).
4-Giaûng ñaøi
5-Bema (nôi
thaùnhholy place;
moät caùi buïc laø nôi
ñeå ñoïc vaø giaûng
Kinh Thaùnh)

6-Choã ngoài cuûa

tröôûng laõo(CHOÅ MS)
yù NGHÓA CHUÙA THAÁY TAÁT CAÛ, SOÁ 7 LAØ
7-Choã ngoài cuûa hoäi
SOÁ TROÏN VEÏN
 Hoäi thaùnh Sy-ri coå
Ñoâng (töôïng tröng cho vieäc Ñaáng Christ hoïp keû
löïa choïn cuûa Ngaøi töø 4 phöông theá gian)

Baøn thôø (hay Caùi baøn)

Caùi hoøm vôùi böùc maøn

vaø chaân ñeøn

Giaûng ñaøi
Bema (caùi buïc naâng cao)

Choã ngoài (cho Giaùm

muïc)
Moïi ngöôøi ñöùng quanh
caùi buïc
 Nhaø thôø La Maõ
(COÙ BAO NHIEÂU MS COÙ BAÁY NHIEÂU GHEÁ)

Choã ngoài cho caùc

giaùm muïc
Altar (Baøn Thôø)

Giaûng ñaøi

Daân söï ñeán xem

caùc muïc sö vaø
caùc ngöôøi giuùp leã
haønh leã nhöng
khoâng thöïc söï döï
phaàn vaøo ñoù.
coå
Choã ngoài cho caùc
giaùm muïc( THEO
SOÁ MS)

Baøn thôø

Choã ngoài cho

caùc chaáp söï,
ngöôøi ñoïc kinh,
vaø ban hôïp
xöôùng

Caùc baøn thôø ôû

hai beân
 Nhöõng ngöôøi Thanh giaùo tieáp tuïc thôø
phöôïng trong caùc thaùnh ñöôøng vaø nhaø
thôø töøng thuoäc veà Giaùo hoäi Coâng
giaùo La Maõ, nhöng hoï thay ñoåi caùch baøi
trí nôi hoï thôø phöôïng.
 Muøa heø naêm 1524, vieäc “thanh taåy” caùc nhaø
thôø baét ñaàu. Zwingli vaø caùc ñoàng söï cuûa
mình cuøng vôùi nhöõng ngöôøi thôï vaøo nhaø thôø
vaø phaù boû caùc thaùnh tích, baéc thang leân caùc
böùc töôøng vaø toâ traéng caùc böùc veõ, hoa
vaên, chôû ñi caùc böùc töôïng vaø ñoà trang trí,
caùc duïng cuï baèng vaøng vaø baïc, caùc aùo leã
ñaét tieàn, vaø caùc quyeån saùch leã hoa myõ. Hoï
nieâm phong caùc caây ñaøn nhaèm cho bieát raèng
khoâng moät aâm thanh naøo ñöôïc vang leân trong
nhaø thôø nöõa (ñeå ngöôøi ta coù theå laéng tai
maø nghe duy lôøi Chuùa maø thoâi.)CHÆ COØN LAÏI
TOØA GIAÛNG & Kinh Thánh MAØ THOÂI. COÙ NÔI
 Caùc Hoäi thaùnh hieän ñaïi
Trong nhieàu Hoäi thaùnh ngaøy nay,
 Khoâng coù baøn thôø nöõa.
 Giaûng ñaøi ñöôïc ñaët ôû trong taâm nôi
thaùnh.
 Coù söï thay ñoåi trong vieäc chuyeån höôùng
taäp trung töø ngöôøi giaûng sang ngöôøi nghe.
 Caây ñaøn oáng ñöôïc thay theá baèng caùc
nhaïc cuï baèng daây, ghi-ta, nhaïc cuï ñieän töû,
piano, troáng,…
 Ban hôïp xöôùng ñöôïc thay baèng nhoùm
ngöôøi haùt daãn.
 Nôi daønh cho ngöôøi tham döï thôø phöôïng
höôùng ñeán trung taâm thay vì xeáp theo chieàu
doïc.
 B. Noäi dung, caáu truùc,
vaø phong caùch
• Noäi dung
– Neàn taûng cho söï thôø phöôïng laø caâu chuyeän Kinh
Thaùnh veà söï khôûi xöôùng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong
moái quan heä vôùi loaøi ngöôøi sa ngaõ. Chuùng ta nhôù
caâu chuyeän naøy töø thôøi saùng theá ñeán kyø Chuùa
Gieâ-xu Christ trôû laïi trong töông lai.
• Caáu truùc
– 4 söï thöïc haønh cô baûn:
• (a) nhoùm hoïp tín höõu
• (b) ñoïc vaø giaûng Kinh Thaùnh
• (c) Tieäc thaùnh
• (d) sai ñi
• Phong caùch
– Phong caùch laø baàu khoâng khí trong ñoù 4 söï thöïc
haønh treân ñöôïc aùp duïng. Ñoù coù theå laø...
Trang troïng vaø coå ñieån veà maët ngheä thuaät
Thaân maät theo khuynh höôùng ngheä thuaät hieän
ñaïi: nhaïc thaùnh, nhaïc ñoàng queâ, nhaïc daân ca,…
Raát gaàn guõi, khích leä moïi ngöôøi nhoùm laïi thaønh
nhöõng nhoùm nhoû ñeå ñaùp öùng vôùi baøi giaûng,
caàu nguyeän, hay cho nhu caàu cuûa chöùc vuï.
Raát gioáng hình thöùc nhaïc kòch, khích leä söï döï
phaàn qua hình aûnh, aâm thanh, muøi, vò.
 Nhoùm hoïp tín höõu
• Phong caùch truyeàn thoáng
– (pp. 154-155)

• Phong caùch hieän ñaïi

– Daønh 20-30 phuùt ñeå haùt
• Öu ñieåm: chuù troïng ñeán haùt vaø
ngôïi khen
• Khuyeát ñieåm: khoâng nhaän thaáy
taàm quan troïng cuûa nhöõng ñaëc
ñieåm khaùc trong söï thôø phöôïng.
 Thöù töï mang tính leã cheá
trong söï nhoùm hoïp
(Töø Saùch Caàu nguyeän chung)

1. Coù theå haùt moät baøi thaùnh ca, thaùnh thi, hay baøi
haùt ca ngôïi.
2. Hoäi chuùng ñeàu ñöùng
1) Ngöôøi höôùng daãn coù theå noùi:
“Chuùc tuïng 3 Ngoâi Ñöùc Chuùa Trôøi: Ñöùc Cha, Ñöùc
Con, vaø Ñöùc Thaùnh Linh.”
3) Hoäi chuùng: “Chuùc tuïng nöôùc Ngaøi töø nay cho ñeán
ñôøi ñôøi voâ cuøng, Amen.”
4) Ngöôøi höôùng daãn: “Hallelugia. Chuùa soáng laïi.”
5) Hoäi chuùng: “Söï thöông xoùt Ngaøi coøn ñeán ñôøi ñôøi.”
6) Ngöôøi höôùng daãn: “Laïy Ñöùc Chuùa Trôøi toaøn naêng,
tröôùc maët Ngaøi moïi loøng ñeàu môû ra, moïi öôùc
muoán ñeàu ñöôïc toû baøy, khoâng coù ñieàu gì giaáu kín
tröôùc maët Chuùa. Xin haõy thanh taåy yù töôûng loøng
chuùng con bôûi söï haø hôi cuûa Thaùnh Linh Ngaøi ñeå
chuùng con yeâu Ngaøi hoaøn toaøn vaø chuùc tuïng danh
thaùnh Ngaøi caùch xöùng ñaùng qua Ñaáng Christ laø
Chuùa chuùng con. Amen.”
1. Baøi bieät thaùnh ca sau ñaây hay moät baøi
haùt ngôïi khen khaùc ñöôïc ca ngôïi khi moïi
ngöôøi ñang ñöùng:
“Glory to God in the highest, and peace to his people on
earth,
Lord God, heavenly King, Almighty God and Father,
We worship you, we give you thanks,
We praise you for your glory.
Lord Jesus Christ, only Son of the Father,
Lord God, Lamb of God,
You take away the sin of the world
have mercy on earth;
You are seated at the right hand of the Father
receive our prayer.
For you alone are the Holy One,
you alone are the Lord,
you alone are the Most High,
Jesus Christ,
with the Holy Spirit,
in the glory of God the Father. Amen.
1. Baøi Caàu Nguyeän vieát saün
Ngöôøi höôùng daãn noùi vôùi hoäi chuùng: “Xin Chuùa ôû
cuøng quyù vò.”
Hoäi chuùng: “vaø cuõng ôû cuøng anh.”
Ngöôøi höôùng daãn: “Chuùng ta caàu nguyeän.”
Ngöôøi höôùng daãn ñoïc baøi caàu nguyeän vieát saün.
“…”
Hoäi chuùng: Amen.
2. Nhöõng giaây phuùt im laëng
3. Thaùnh ca (Baøi toân vinh)
4. Trao ñoåi daáu hieäu cuûa söï bình an
“Söï bình an cuûa Chuùa ôû cuøng anh.”
5. Kyrie Eleison
-Xin Chuùa haõy thöông xoùt
-Laïy Chuùa Gieâ-xu Christ, xin haõy thöông xoùt
-Xin Chuùa haõy thöông xoùt

6. Baøi haùt toân vinh

Buoåi leã thôø phöôïng
hieän ñaïi

•I. Entrance – Nhaäp

Leãâ
 Hình thöùc maãu goàm 5
böôùc
1. Chaøo ñoùn
Haùt nhöõng baøi haùt keâu goïi ñeán söï
thôø phöôïng, thöôøng ñaây laø nhöõng
baøi haùt soâi ñoäng, cuøng vôùi vieäc
voã tay, nhaûy muùa,…
2. Môøi goïi
“Come Let Us Worship and Bow Down”
 Chuùc tuïng
“I Exalt Thee”
5. Toân thôø
“Father, I Adore You”
6. Maät thieát
“I Love You Lord”
[chuyeån sang phaàn chính keá tieáp]
 Hình thöùc maãu
goàm 4 böôùc
1. ÔÛ beân ngoaøi saân
“I Will Enter His Courts with Thanksgiving
in My Heart”.
2. Taïi saân ngoaøi
“Come, Let Us Worship and Bow Down”
 ÔÛ saân trong
“I Exalt Thee”
5. Taïi nôi Chí Thaùnh
“I Love You Lord”
(chuyeån sang phaàn chính keá tieáp cuûa
chöông trình thôø phöôïng)
II. Laéng nghe vaø ñaùp öùng
vôùi Lôøi Chuùa
• Ñoïc Kinh Thaùnh
– Nuùi Sinai
– E-xô-ra ñoïc lôøi Chuùa sau khi oâng daãn
ñoaøn ngöôøi thöù hai trôû veà xöù
Palestine (Neh 8:5-8)
– Hoäi thaùnh ñaàu tieân (Coâng 2:42; 13:5;
Col 4:16; 2 Tim 3:16)
– Justin Martyr (150 S.C)
• Vaø vaøo ngaøy Chuû nhaät coù moät buoåi gaëp
maët cuûa nhöõng ngöôøi soáng taïi thaønh phoá
hay thoân queâ taïi moät nôi. Ngöôøi ta ñoïc caùc
baûn ghi cheùp cuûa caùc söù ñoà hay caùc tieân
tri trong khoaûng thôøi gian cho pheùp; sau ñoù
ngöôøi höôùng daãn giaûng giaûi ñeå khích leä
vaø môøi goïi chuùng toâi laøm theo nhöõng
Buoåi nhoùm truyeàn thoáng
• Ñoïc Taân Öôùc
• Haùt Thaùnh Thi
• Ñoïc Thö tín
• Thaùnh thi, thaùnh ca, hay baøi ca tuïng
• Ñoïc Phuùc AÂm (CAÛ HOÄI CHUÙNG ÑEÀU ÑÖÙNG DAÄY)
• Baøi giaûng
• Baøi tín ñieàu
• Lôøi caàu nguyeän cuûa hoäi chuùng
• Chuùc bình an ( THE PEACE CủA THE LORD BE WITH YOU)
 III. Ñaùp öùng cuûa hoäi
chuùng ñoái vôùi lôøi Chuùa
A. Ñaùp öùng töùc thôøi
1) Ñoïc Cöïu Öôùc
Ngöôøi ñoïc: Moät baøi ñoïc töø saùch tieân tri …(EÂ-
sai)
[Sau khi ñoïc xong]
Ngöôøi ñoïc: Lôøi cuûa Ñöùc Gieâ-hoâ-va.
Hoäi chuùng: Caûm taï Chuùa
2) Ñoïc Phuùc AÂm
Ngöôøi ñoïc: Phuùc Aâm veà Chuùa Gieâ-xu Christ
chuùng ta ñöôïc cheùp trong …
Hoäi chuùng: Vinh hieån thay laø Chuùa
Ngöôøi ñoïc: (ñöa cao saùch Phuùc Aâm treân ñaàu
mình vaø noùi)
Phuùc Aâm cuûa Chuùa chuùng ta
B. Ñaùp öùng sau khi nghe lôøi
Chuùa vaø baøi giaûng
1) Söï höùa nguyeän vaø quyeát
ñònh caù nhaân “Lôøi caàu
nguyeän caù nhaân  Lôøi caàu
nguyeän cuûa muïc sö”
2) Khaúng ñònh ñöùc tin “Baøi tín
ñieàu caùc söù ñoà”
3) Tuyeân xöng ñöùc tin
4) Daâng hieán
5) Aán chöùng cuûa söï ñaùp öùng
“Tieäc Thaùnh”
I. Tieáp tuïc trong tình
yeâu vaø söï haàu
vieäc Chuùa

• Baøi caàu nguyeän chung

• Baøi haùt toân vinh

• Leã chung
Nhaän xeùt veà caùc phong
caùch thôø phöôïng
• Khoâng coù phong caùch coá ñònh
• Phong caùch thôø phöôïng phaûi linh hoaït,
nhöng phaûi luoân coù caùc yeáu toá caên
baûn:
– Baøi haùt ngôïi khen
– Caàu nguyeän
– Ñoïc vaø giaûng lôøi Chuùa
– Ñaùp öùng
• Chuùng ta caàn nhaïy beùn ñoái vôùi neàn
vaên hoùa ñòa phöông
– Chuùng ta caàn mang ñeán veû ñeïp cuûa neàn vaên
hoùa cuûa mình vaøo nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi
(Khaûi 21:26)
 1. Söï thôø phöôïng
mang tính leã cheá
• Caùch thôø phöôïng cuûa caùc
giaùo phaùi nhö Anh Giaùo
(Episcopal); moät soá hoäi thaùnh
Tröôûng Laõo vaø Giaùm Lyù

• Na naù nhö Coâng Giaùo, töùc coù

nghi leã, leã phuïc, ñeøn neán,
haùt ñoái ñaùp vôùi nhöõng nhaïc
ñieäu coå ñieån, khoâng khí
 1. Söï thôø phöôïng
truyeàn thoáng

• Caùch thöùc thôø phöôïng chuùng

ta ñaõ bieát vaø aùp duïng xöa
nay taïi Vieät Nam.
• Tuy nhieân, moãi hoäi thaùnh coù
theå coù moät vaøi thay ñoåi.
(CHÒU AÛNH HÖÔÛNG MAÏNH
CUÛA ZWINGLI)
 1. Söï thôø phöôïng
Phuïc höng
Caùc ñaëc ñieåm:
– Ca haùt nhieàu
– Laøm chöùng (daøi)
– Giaûng daïy (daøi)
– Caàu nguyeän xöng toäi
– Höùa nguyeän phuïc vuï
– Buoåi nhoùm daøi
– Coù khi giôø giaác baát thöôøng
– Troâng ñôïi pheùp laï vaø aân töù
Ñöùc Thaùnh Linh.(
 1. Söï thôø phöôïng
hieän ñaïi
• Caùc ñaëc ñieåm THEO VAÊN HOÙA
HIEÄN ÑAÏI
– Khoâng röôøm raø nghi leã
– AÊn maëc thoaûi maùi (theo thôøi)
– AÂm nhaïc thôøi trang(NHAÏC CUÏ THÔØI
TRANG)
– Nhaïc cuï thôøi trang
– Tình caûm (Thænh thoûang)
– Expository preaching (vöøa giaûng vöøa
daïy)
– Giaûng daøi (TREÂN DÖÔÙI 45’) hôn söï
thôø phöôïng theo nghi leã
– Chöông trình ñôn giaûn
– Thoâng coâng
 1. Söï thôø phöôïng
hoãn hôïp

• Moät leã thôø phöôïng coù caû cuõ laãn

môùi
• Baøi haùt môùi laãn nhöõng baøi thaùnh
ca cuõ
• Nhaïc khí môùi laãn nhaïc khí
cuõ(ORGAN,PIANO, TROÁNG , GHITAR..)
• Coù nghi leã cuõ vaø cuõng phaûn aùnh
neùt ñôn giaûn
• Ngöôøi ñeán thôø phöôïng thöôøng töø
caû hai theá heä (lôùn tuoåi vaø treû
trung)
DVD: Boä maët thay ñoåi
cuûa söï thôø phöôïng

Hoäi thaùnh trong moät theá giôùi

choáng laïi chuû nghóa hieän ñaïi
 1. Söï thôø phöôïng
theo giaùo phaùi
Anh

• Duøng Saùch Caàu nguyeän

(Wesley – Söï thôø phöôïng)
CAÙCH THÔØ PHÖÔÏNG CUÕNG GIOÁNG NHÖ HộI
THÁNH COÂNG GIAÙO
 1. Söï thôø phöôïng
cuûa phaùi Luther
• Thaàn hoïc veà söï thôø phöôïng döïa
treân giaùo lyù veà söï xöng coâng
bình bôûi aân ñieån qua ñöùc tin (Eph
2:8-9)
• Cöû haønh leã Misa haøng tuaàn
• Duøng naêm cuûa Hoäi thaùnh, aùo
leã, baøn thôø, ñeøn caày, daáu
thaäp giaù, taäp kinh giaûng, vaø
aâm nhaïc hoäi ñoaøn/hôïp
xöôùng/nhaïc cuï
• Quyeån thôø phöôïng cuûa phaùi
 1. Söï thôø phöôïng
phaùi Caûi caùch
• John Calvin yeâu caàu 3 yeáu toá trong
söï thôø phöôïng:
– Giaûng (raát chuù troïng ñeán tri thöùc)
– Caàu nguyeän
– Tieäc thaùnh
• Nhöõng ngöôøi Tröôûng Laõo coù moät
“quyeån höôùng daãn thôø phöôïng”
goàm coù daøn baøi,lôøi höôùng daãn
nhöng khoâng coù noäi dung cuï theå.
THUYEÁT TIEÀN ÑÒNH (coù 1 NGƯờI ĐƯợC
CÖÙU. THÔØ PHÖÔÏNG COÙ 3 PHAÀN: GIAÛNG DAÏY, THÔØ
 cuûa Hoäi thaùnh töï
do
• Nhöõng ngöôøi theo Thanh giaùo, Chính saùch phaân laäp khoûi
Hoäi thaùnh Anh giaùo (theá kyû thöù 16).
• Hoï choáng ñoái vieäc duøng quyeån caàu nguyeän chung.
• Hoï muoán coù moät chính phuû cuûa nhöõng ngöôøi khoâng
thuoäc phaùi Taân giaùo.
• Hoï chuù troïng söï thôø phöôïng theo nhaän thöùc vôùi söï töï do
vaø khoâng goø boù.
• Caùc caâu Kinh Thaùnh chính yeáu: Giaêng 4:24 & Mat 18:20
• Khoâng döïa vaøo hình thöùc beân ngoaøi hay nghi thöùc, do ñoù
cuõng khoâng coù bieåu töôïng, vaät trang trí,… trong nôi thaùnh.
• Giaûng ñaøi ñaët ôû giöõa, khoâng phaûi baøn tieäc thaùnh.( HộI
THÁNH TAÙCH RÔØI KHOÛI ANH GIAÙO, CHOÁNG VIEÄC SÖÛ
DUÏNG SAÙCH THAÙNH LEÃ, KHÔNG MUOÁN HộI THÁNH LAÕNH
ÑAÏO BÔÛI CAÙC GIAÙM MUÏC.NHAÁN MAÏNH THÔØ PHÖÔÏNG
CHUÙA THEO LÖÔNG TAÂM, THEO SÖÏ CAÛM THUÙC CủA Đức
Thánh Linh LUÙC ÑOÙ. CHUÙ TROÏNG ÑEÁN GIANG 4:24; MAT
18:20.KT LAØ PHÖÔNG TIEÄN ÑEÅ THÔØ PHÖÔÏNG CHUÙA.)(NEÁU
ÑEÅ TOØA GIAÛNG CHÍNH GIÖÕA ÑEÅ NGƯờI TA CHUÙ YÙ ÑEÁN
MÌNH, GIAØNH VINH HIEÅN CủA Đức Chúa Trời THÌ ÑOÙ LAØ ÑIEÀU
KHÔNG THEÅ CHAÁP NHAÄÄN ĐƯợC, MOÏI VINH HIEÅN ÑEÀU
DAÂNG VINH HIEÅN LEÂN 3 NGOÂI Đức Chúa Trời.
 cuûa phaùi Nguõ
tuaàn vaø Aân töù
• Chuù troïng ñeán söï tuoân ñoå Ñöùc Thaùnh
Linh (Coâng Vuï 2)
• Aân töù (caùc aân töù cuûa Ñöùc Thaùnh Linh)
• Mong ñôïi Chuùa baøy toû daáu kyø vaø pheùp
laï trong söï thôø phöôïng.
• Tính caûm xuùc cao
• Thöôøng mong ñôïi söï thi haønh cuûa ôn noùi
tieân tri, tieáng laï, vaø thoâng giaûi tieáng laï,
aân töù chöõa laønh vaø pheùp laï.(GIAÛNG BOÄC
LOÄ HEÁT LOØNG, HEÁT SÖÙC.COÙ CầU NGUYệN PHUÏC HÖNG,
KIEÂNG AÊN CầU NGUYệN, TAN VÔÕ. NEÁU NHÖÕNG CÔN PHUÏC
HÖNG TRÔÛ LAÏI THÌ CAÀN ÑEÀ CAO CAÛNH GIAÙC THÌ MA QUÆ
CUÕNG COÙ THEÅ XEN LAÃN VAØO VAØ LÔÏI DUÏNG NHÖÕNG CAÛM
XUÙC CủA CHUÙNG TA.
 ngöôøi Myõ goác
Phi
• Chuù troïng ñeán tình yeâu vaø naêng quyeàn cuûa Ñöùc
Chuùa Trôøi do kinh nghieäm töøng traûi veà söï ñoái xöû
baát coâng vaø voâ nhaân ñaïo.
• Lieân heä chính mình ñeán daân Y-sô-ra-eân khi hoï ôû Ai
Caäp. Chuù troïng ñeán söï giaûi cöùu, töï do, coâng bình, vaø
yeâu thöông.
• Nhöõng lôøi ñaùp: “Amen,” “Yes Lord,” “Sing it,” “All right
now,”…
• Moät soá ngöôøi coù theå ñöùng leân, ñong ñöa theo nhaïc,
voã tay, nhaûy muùa, hay thaäm chí khoùc caùch aâm thaàm.
• Aâm nhaïc cuûa hoï thöôøng raát saùng taïo vaø caûm ñoäng
• Ñieäp khuùc coù theå ñöôïc haùt ñi haùt laïi nhieàu laàn.
• Moïi ngöôøi coù theå tham döï vaøo söï thôø phöôïng.(GIAÛNG
VEÀ SÖÏ TÖÏ DO, COÂNG LYÙ. GIAÛNG DAÏY KEÂU GOÏI CHÍNH QUYEÀN ÑEÅ
NGƯờI DA ÑEN ĐƯợC ÑOÁI XÖÛ BÌNH ÑAÚNG.Nhôø söï tranh ñaáu của ms
MAØ NGAØY NAY NGÖÔØI DA ÑEN COÙ VÒ TRÍ ÑÖÙNG TRONG HOÂI ÑOÀNG
CủA NÖÔÙC MYÕ.NHAÏC COÙ THEÅ HAÙT NHIEÀU LAÀN 1 CAÂU, NHÖNG
KHÔNG NHAØM CHAÙN. KHI THÔØ PHÖÔÏNG CHUÙA ÑAÙP LAÏI TRONG SÖÏ
THÔØ PHÖÔÏNG CHUÙA:VOÃ TAY, NHAÛY MUÙA…DIEÃN TAÛ TAÁM LONG,
TAÂM HOÀN RAÁT TÖÏ NHIEÂN)
 Chuùa trong söï thôø
phöôïng

• Lôøi Chuùa ñöôïc ñoïc

• Lôøi Chuùa ñöôïc giaûng
• Lôøi Chuùa ñöôïc giaûi thích
• Lôøi Chuùa ñöôïc ca tuïng
• Lôøi Chuùa soáng ñoäng vaø
theå hieän ra.
 A. Vai troø cuûa Aâm
nhaïc trong söï thôø
phöôïng

• Aâm nhaïc laø phöông tieän cho Lôøi Chuùa

vaø leã Tieäc thaùnh.
• Aâm nhaïc coâng boá lôøi Chuùa theo ngoân
ngöõ thieân ñaøng vaø cung caáp phöông
tieän qua ñoù ngöôøi ta bieát ñöôïc söï
huyeàn nhieäm cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi qua
Ñaáng Christ.
• Taïi Thieân Ñaøng, aâm nhaïc ñöôïc duøng
ñeå ca tuïng Ñöùc Chuùa Trôøi.(KHAÛI HUYEÀN- CA
HAÙT , CHUÙC TUÏNG CHUÙA. KHOÂNG COÙ NHAÏC CUÏ NAØO
TOÄI LOÕI CAÛ.NHÖNG NEÂN ÑEÅ COÙ SÖÏ TRANG NGHIEÂM
THANH NHAÕ TAÏI ÑOÙ. TUØY THEO VAÊN HOÙA MAØ
CHUÙNG TA TOÅ CHÖÙC).
1. Nhaïc cuï
– Khoâng coù nhaïc cuï naøo laø toäi
loãi. Neáu chuùng ta toäi loãi vaø
bôûi pheùp baùp-teâm maø trôû
neân thaùnh thì chuùng ta coù theå
bieät rieâng ra caùc duïng cuï ñeå
thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi.
2. Caùc loaïi aâm nhaïc
– Aâm nhaïc ñöôïc duøng ñeå thôø
phöôïng Chuùa phaûi laø loaïi aâm
nhaïc trang troïng. Aâm nhaïc
truyeàn thoáng vs aâm nhaïc hieän
ñaïi.
 A. Vai troø cuûa ngheä
thuaät trong söï thôø
phöôïng
• Nhaø ngheä só ñaïi taøi: God
Ñöùc Chuùa Trôøi laø Ñaáng
saùng taïo neân muoân vaät, keå
caû moïi hình thöùc, khuoân
maãu, maøu saéc vaø hình daïng.
• Ngheä thuaät hieån thò: caùc
coâng trình ngheä thuaät trong
ñeàn thôø(ÑEÀN THÔØ JERU -SALEM COÙ RAÁT
NHIEÀU NGHEÄ THUAÄT TRANG TRÍ TAÏI ÑOÙ.QUAN TROÏNG
CAÀN SAÏCH SEÕ, TRANG NHAÕ, NHÖÕNG ÑOÀ DUØNG
TRONG PHOØNG NHOÙM KHOÂNG LAØM CHUÙNG TA BÒ
CHI PHOÁI TRONG SÖÏ THÔØ PHÖÔÏNG CHUÙA.SÖÏ SAÏCH
SEÕ GAÀN VÔÙI SÖÏ THAÙNH KHIEÁT.CAÙI GÌ ÑEÏP NHAÁT,
 Muùa haùt ca ngôïi
Chuùa

• Muùa haùt ca ngôïi Chuùa

• Coù choã naøo trong KT noùi veà
muøa haùt ca ngôïi Chuùa
khoâng?
 Coù ñöôïc voã tay trong khi
thôø phöôïng?
• Trong suy nghó cuûa ngöôøi Do-thaùi, voã tay
thöôøng ñi ñoâi vôùi nieàm vui.

Thi 47:1 Hôõi taát caû caùc daân caùc nöôùc, haõy voã tay;
Haõy lôùn tieáng reo möøng ca tuïng Ñöùc Chuùa
Trôøi.

Thi 98:8 Haõy ñeå caùc soâng ngoøi voã tay nhieät lieät;
Haõy ñeå caùc nuùi röøng cuøng nhau vui möøng
ca haùt.

I-sai-a 55:12 Vì caùc ngöôi seõ ra ñi vui veû, ñöôïc daãn ñöa
trong
bình an;
Caùc nuùi ñoài tröôùc maët caùc ngöôi seõ troåi
tieáng haùt ca,
Moïi caây coái ngoaøi ñoàng seõ voã tay khen ngôïi.
ĐƯợC PHEÙP VOÃ TAY , SAU KHI MOÄT NGƯờI ÑAÕ NGÔÏI KHEN
 trong naêm Cô ñoác(
CHRISTIAN YEAR)
• Advent (Muøa Ñôïi Troâng, CG: Muøa Voïng)
“coming” or “arrival” (maøu tím hay xanh lam) (4 chuùa
nhaät tröôùc Leã Giaùng Sinh)
• Christmas (Giaùng Sinh) (maøu traéng hay vaøng).
• Epiphany (Muøa Khaûi Toû) “to show, to make
known, to reveal” (maøu xanh laù caây) (Nhöõng nhaø
Thoâng thaùi TÌM ÑEÁN CHUÙA- ) (thöôøng 12 ngaøy
sau Giaùng Sinh., khoaûng ngaøy 6/1)
• Lent (Muøa Thoáng Hoái; Muøa Chay) “time for
penance, repentance” (maøu tím) (Ngaøy ñaàu tieân
cuûa tuaàn chay(KHOÂNG AÊN THÒT, CAÙ); tuaàn leã
tröôùc ngaøy Chuû nhaät Phuïc sinh: leã Thaêng Thieân,
Thöông Khoù) (40 ngaøy tröôùc leã Phuïc sinh, khoâng
tính caùc ngaøy Chuû nhaät)
• Easter Season (Muøa Phuïc Sinh) (traéng hay vaøng)
• Pentecost Season (Muøa Nguõ Tuaàn) (xanh laù caây)
(50 ngaøy sau Leã Phuïc Sinh)
 I. Caùc vaán ñeà
trong söï thôø
phöôïng
• Chuaån bò moät buoåi leã thôø
phöôïng nhö theá naøo?
• Thôø phöôïng coù phaûi laø moät
cuoäc trình dieãn khoâng?
• Moâ thöùc thôø phöôïng theo I-sai-
a 6:1-8
• Laøm theá naøo ñeå coù moät leã
thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi
thích hôïp vôùi Lôøi Chuùa, taâm
tình, vaø vaên hoùa ngöôøi Vieät
 Nhöõng Trôû Löïc Trong
Boái Caûnh Vaên Hoùa
Vieät Nam

• Thôø cuùng toå tieân

• Chuû nghóa voâ thaàn
• Phaät Giaùo
• Tö töôûng Khoång Maïnh
 Chuaån bò moät buoåi leã
thôø phöôïng
 Nôi thôø phöôïng (phoøng oâác, saân ñaäu xe, baøn gheá, maùy
quaït, maùy ñieàu hoøa khoâng khí, cöûa thoaùt hieåm, phoøng
veä sinhv.v.)
 Thì giôø thôø phöôïng:neáu caàn thì nhoùm nhieàu leã thôø
phöôïng Chuùa.( Neáu phoøng nhoùm coù ñoâng được 80%
thì neân môû theâm moät xuaát môùi
 Thôøi gian thôø phöôïng: 1h- 1h30. khoâng neân keùo daøi quaù.
 Trang trí cho khung caûnh thôø phöôïng (TRANG TRÍ CHO ÑEÏP, SAÏCH
SE)Õ
 AÂm thanh, aùnh saùng, kyû thuaät
 Noäi dung vaø thöù töï cuûa leã thôø phöôïng
 AÂm nhaïc vaø ca haùt
 Höôùng daãn vaø tuyeân ñoïc Lôøi Chuùa
 Giaûng daïy vaø laøm chöùng (MUÏC 5-9 PHAÛI CHUAÅN BÒ CHU
ÑAÙO)
 Caùc thaùnh leã trong cuoäc thôø phöôïng (baùp-teâm, tieäc
thaùnh, daâng con, v.v.) (PHAÛI CHUAÅN BÒ CHU ÑAÙO, SAÚN
SAØNG)
 Laõnh tieàn daâng vaø caàu nguyeän daâng hieán
 Tieáp taân, traät töï, an ninh, tieãn chaøo
 Doïn deïp sau khi thôø phöôïng (Tröôùc giôø thôø phöôïng neân
coù ban tieáp taân nieàm nôû khieán cho người ñeán caûm thaáy
mình ñöôïc ñoùn tieáp chu ñaùo , Khi hoï ra veà neân tieån chaøo
ra veà deå hoï coù aán töôïng toát. Thuû töôùng Singapore phaùt
 Thôø Phöôïng Coù Phaûi Laø
Trình Dieãn Khoâng?

• Thôø phöôïng phaûi cao hôn trình dieãn.

• Trình dieãn laø ñeå cho khaùc giaû
thöôûng thöùc taøi ngheä cuûa ngheä só
vaø ñoái töôïng cuûa moät chöông trình
trình dieãn laø khaùc giaû.
• Nhöng thôø phöôïng laø ñeå cho Ñöùc
Chuùa Trôøi vui loøng. Töø caùc muïc sö
cho ñeán taát caû caùc tín höõu ñeàu
phaûi hieåu raèng giôø thôø phöôïng laø
giôø toân vinh hieån leân Chuùa.
Moâ Thöùc Thôø Phöôïng Theo I-
sai-a 6:1-13
• Vaøo naêm vua U-xi-a baêng haø, toâi thaáy Chuùa
ñang ngöï treân ngai, cao xa vôøi vôïi, vaït vöông
Ngôïi khen baøo Ngaøi traøn khaép ñeàn thôø. 2Caùc vò hoûa
thaàn ñöùng haàu beân treân; moãi vò coù saùu
(1-) caùnh, hai caùi che maët, hai caùi che chaân, vaø hai
caùi duøng ñeå bay. 3Caùc vò ñoù noùi vôùi nhau
vaø hoâ to raèng: “Thaùnh thay! Thaùnh thay!
Thaùnh thay! laø Chuùa caùc ñaïo quaân; khaép ñaát
traøn ñaày vinh quang Ngaøi!”
Xöng toäi
• 4
Nhöõng tieáng hoâ ñoù laøm ruùng ñoäng caùc truï
(2-) cöûa ñeàn thôø, vaø khaép ñeàn thôø ñeàu bò khoùi
toûa mòt muø. 5Khi aáy toâi thoát leân: “Khoán thay
cho toâi! Toâi seõ cheát chaéc roài. Vì toâi laø ngöôøi
coù moâi oâ ueá, soáng giöõa moät daân coù moâi
Tha thöù oâ ueá, maø toâi laïi ñöôïc thaáy Vua, laø Chuùa caùc
ñaïo quaân!”
(3-)
• 6
Baáy giôø moät vò hoûa thaàn bay ñeán toâi, tay
caàm moät than löûa ñoû ñaõ duøng keïp gaép töø
Lôøi Chuùa baøn thôø. 7Vò hoûa thaàn aáy caàm than löûa ñoù
(4-) chaïm vaøo mieäng toâi vaø noùi, “Naày, vaät naày
ñaõ chaïm vaøo moâi ngöôi, toäi ngöôi ñaõ ñöôïc caát
boû, loãi ngöôi ñaõ ñöôïc xoùa saïch.”
Ñaùp
 Xeùt Laïi Caùch Chuùng
Ta Thôø Phöôïng Chuùa
Laâu Nay
• Chuùng ta ñaõ laøm gì trong moãi leã
thôø phöôïng Chuùa?
– Coù ñieàu naøo caàn caûi tieán?
– Coù ñieàu naøo caàn daønh cho dòp khaùc?
• Leã thôø phöôïng khaùc vôùi buoåi Hoïc
Kinh Thaùnh vaø Nhoùm Caàu Nguyeän
nhö theá naøo?
• Coù bao giôø chuùng ta bieán leã thôø
phöôïng thaønh buoåi baøn thaûo vieäc
haønh chaùnh trong hoäi thaùnh
khoâng?
moät leã thôø phöôïng Ñöùc
Chuùa Trôøi vöøa thích hôïp
vôùi Lôøi Chuùa, vöøa thích
hôïp vôùi taâm tình vaø vaên
hoùa cuûa ngöôøi Vieät
Nam?

• Thaûo luaän trong lôùp

 Leã Tieäc Thaùnh
1. Nhöõng nieàm tin treân caên baûn thaàn hoïc:
-Coâng giaùo: baùnh vaø cheùn ñaõ bieán hoùa thaønh thòt
vaø huyeát cuûa Chuùa Gieâ-xu vöôït quaù söï thoâng hieåu
cuûa con ngöôøi (söï hoùa theå)
-Chính thoáng ôû Ñoâng Aâu vaø Hy Laïp: thaät söï laø thòt
vaø huyeát cuûa Ñaáng Christ.
-Luther: Ñaáng Christ ôû “trong, vôùi, vaø döôùi hình theå
cuûa Ngaøi” (ñoàng theå chaát)
-Giaùm lyù: söï hieän dieän thaät söï nhö laø “Ñieàu Huyeàn
bí thaùnh” (bôûi ñöùc tin)
-Baùp-tít, Mormon, vaø haàu heát nhöõng ngöôøi Thanh
giaùo: Mang tính bieåu töôïng (Zwingli)
-Tín ñoà phaùi giaùo höõu vaø Cöùu theá quaân: Khoâng coù
leã Tieäc thaùnh.
2. Thaønh phaàn: Baùnh, röôïu thaät, nöôùc nho.
3. Phöông phaùp: Phaân phaùt, Quyø, ñi leân laáy
moät mieáng baùnh chaám vaøo vaø aên. (BAÙNH
CHEÙN LAØ BIEÅU TÖÔÏNG CHO THAÂN THAÅ CUÛA CHUÙA)
 Leã Baùp-teâm
• Caùc nieàm tin mang tính thaàn
hoïc
• Caùc hình thöùc laøm Baùp-tem
– Nhaän chìm
– Raåy nöôùc
– Ñoå nöôùc
 Hoân Leã
• Muïc ñích:

• Loaïi:
– Toân giaùo

– Haønh chính
 Tang Leã

• Chia seû kinh nghieäm trong lôùp

• Muïc ñích?
• Laøm gì?
• Laøm theá naøo?
• Giaûng gì?
 Caùc Leã Khaùc
• Xaùc Nhaän Nieàm Tin (Confirmation)
• Xaùc Tín Leã Baùp-teâm (Renewal of
Baptismal Vows)
• Daïm Ngoû
• Ñính hoân
• Phaùt Tang
• Nhaäp Quan
• Haï Huyeät
• Thuù Phaït
• Nhaø Môùi
• Khai Tieäm
• Thöôïng Thoï
• Sinh Nhaät
• Thoâi Noâi
• Ñaày Thaùng