İnformasiya

Kommunikasiya
Texnologiyalarının(İKT)
əsasları.
Tələbə: Əliyeva Aygün
Plan
• Giriş
• Informasiya Kommunikasiya Texnologiyalarının strukturu.
• İnformasiyanın mübadiləsi üçün istifadə olunan şəbəkələr.
• GPON texnologiyasının əsas strukturu.
• GPON standartında təşkil edilən İKT telekommunikasiya xidmətləri.
• Fiber Optik Kabel şəbəkələriində istifadə edilməklə yaradılan İKT-
lər .
Giriş
İnformasiya Kommunikasiya
Texnologiyalarının(İKT) əsasları.
İnformasiya texnologiyaları -İT və
ya İnformasiya Kommunikasiya
Texnologiyaları (İKT) –
İnformasiyanın toplanması, emal
edilməsi, saxlanması, ötürülməsi və
qəbul edilməsi üsullarını həyata
keçirən proseslər və metodlardır. Bu
texnalogiya bütün xidmət
sferalarında, idarəetmədə, sənaye
istehsalında və sosial proseslərin idarə
olunmasında istifadə olunan ən böyük
kommunikasiya vasitəsidir.
Informasiya Kommunikasiya Texnologiyalarının
strukturu.
Informasiya Kommunikasiya Texnologiyalarının strukturu.
Beləliklə, informasiya texnologiyalarının təsnifatına baxmış olsaq onu 3
struktura bölmək olar: İnformasiya ötürücüsü, Şəbəkə və İnformasiya
qəbuledicisi.
İnformasiya ötürücüsü-informasiyanın yaradılması, saxlanması, idarə
olunması üçün müasir kompüter texnikasından, multimedia avadanlıqlarından
və bu kompleksləri idarəetmək üçün proqram təminatından ibarətdir;
Şəbəkə-informasiyanın ötürülməsi, qəbul edilməsi(mübadiləsi) üçün fiber-
optik kabellər əsasında qurulan optik rabitə və radio-tezlik spektrləri əsasında
qurulan naqilsiz rabitə vasitələrindən ibarətdir;
İnformasiya qəbuledicisi- informasiyanın yaradılması, saxlanması, idarə
olunması üçün müasir kompüter texnikasından, multimedia avadanlıqlarından
və bu kompleksləri idarə etmək üçün proqram təminatından ibarətdir.
 İnformasiyanın mübadiləsi üçün istifadə olunan
şəbəkələr.
Hal-hazırda ölkəmizdə informasiyanın mübadilə edilməsi üçün ən geniş yayılan
İKT şəbəkəsi- telefon rabitə şəbəkəsidir ki, bura da telefon ATS-ləri ilə onun
abonentləri arasına yaradılmış mis telefon rabitə kabelləri daxildir.
Bu şəbəkələr vastəsi ilə yaradılan ADSL, HDSL, SHDSL İKT artıq kohnəlmiş
texnologiyalardır ki, dövrümüzün, informasiya cəmiyyətinin yüksək sürətli və
geniş həcmli informasiya mübadilə edilməsinə artmaqda olan tələbatına cavab
vermir.
Məhz bu çağrışlara cavab verilməsi məqsədiilə, son 7 il ərzində dünyada, o
cümlədən də ölkəmizdə ən son nəsil İKT texnologiları olan GPON və EPON
texnologiyaları tətbiq və istifadə olunur
 GPON texnologiyasının əsas strukturu

 Mərkəzi İSP ofisində yerləşən optik xətt terminalı (OLT-optical line

terminal);
 İstifadəçi tərəfindəki optik şəbəkə terminalı(ONT-optical network
terminal)(/ONU-optical network unit (optik şəbəkə vahidi adlanır) .
 İnformasiya mübadiləsi üçün istifadə olunan Optik lif (Single Mode-bir
ədəd lif);
 Passiv ayırıcı (Splitter),
 ATS-dəki(İSP-nin internet stansiyasında) Şəbəkə İdarəetmə
Stansiyasından ibarətdir.
 GPON standartında təşkil edilən İKT telekommunikasiya
xidmətləri .
 PSTN-telefon
 Genişzolaqlı, yüksəksürətli internet xidmətləri (IP
xidmətləri);
 TV/Video xidmətləri;
 Ethernet və ISDN xidmətləri;
 Xüsusi ayrılmış Ethernet telekommunikasiya
kanallarının təşkili xidmətləri ;
 Bank xidmətlərinin göstərilməsi üçün
(bankomatlar);
 DATA verilənlərin mübadiləsi xidmətlərinin təşkili
üçün xüsusi ayrılmış rabitə kanallarının təşkili
xidmətləri daxildir.
Fiber Optik Kabel şəbəkələriində istifadə edilməklə yaradılan İKT-lər

 informasiya kiber təhlükəsizliyinin təmin edilməsini,

 -İKT şəbəkəsinə oluna biləcək kənar kiber müdaxilələrin qarşısının alınmasını,
 Abonentər arasında mübadilə edilən informasiyanın dayanıqlı, etibarlı, eyni
zamanda konfidiensial qalmasını təmin edir.
 Kiber təhlükəsizlik dedikdə-kompüterlərin, serverlərin, mobil qurğuların, elektron
sistemlərin, şəbəkələrin və məlumatların ziyankar kənar hücumlardan qorunması
təcrübəsidir.