ERİŞKİN AŞI

UYGULAMALARI

Prof.Dr. Esin Şenol

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Enfeksiyon Hastalıkları AD.
BAĞIŞIKLAMA
• Bağışıklama : Kişilerin hastalıklara karşı bağışık hale getirilmesidir.

Aktif bağışıklama: Aşı uygulaması ile immün sistem antikor ve/veya

hücresel immun cevap oluşturmak üzere uyarılır.

Pasif bağışıklama: Hazır antikor verilmesi ile geçici korunma sağlanır.

AKTİF BAĞIŞIKLAMA
Tablo 1. Aktif bağışıklamada kullanılan aşılar
No Aşı grubu İçerik
1. Toksoid aşılar Difteri, tetanoz
2. Ölü bakteri aşıları Boğmaca, kolera, tifo, veba
3. Polisakkarit aşılar H. İnfluenzae tip b, pnömokok, menengokok
4. Canlı attenue bakteri aşıları BCG, şarbon
5. Canlı attenue virus aşıları Kızamık, kızamıkçık, kabakulak, OPV, sarı humma, su
çiçeği, influenza (intranazal)
6. İnaktif virus aşıları IPV, kuduz, influenza, hepatit A,
Japon ensefalit virusu
7. Rekombinant teknoloji Hepatit B, HPV

BCG: Bacille Calmette Guerin OPV: Oral polio virus

IPV: İnaktif polio virus HPV: Human papilloma vırus
AKTİF BAĞIŞIKLAMA
Aşı uygulama yolları

Oral Kas içine

(İntramuskuler)
 OPA
 Tifo (Ty21a)  Hepatit B
 Rota virüs aşısı  Difteri
 Tetanoz
 Boğmaca
 İPA
 Hib
Deri altına  Hepatit A
(Subkutan)  Pnömokok

•Kızamık
• Kızamıkçık
• Kabakulak Deri içine
• Suçiçeği (İntradermal)
 BCG
PASİF BAĞIŞIKLAMA
Tablo 2. Temas sonrası intramüsküler immunglobulin önerilen durumlar

Hastalık Temas sonrası Doz

maksimum süre
Hepatit A 2 hafta 12-40 yaş arası; tek doz aşı
>40 yaş; 0.02 ml/kg
Hepatit B 72 saat 0.06 ml/kg
Kızamık 6 gün 0.25 ml/kg
(iv immunglobulin 200 IU/ kg)
Tetanoz Hiperimmun globulin 250 IU
Heterolog antiserum 3000-5000 U
Kuduz Süreye bakılmaksızın, İmmunglobulin 20 IU/kg
en erken dönemde Heterolog antiserum 40 IU/kg
(yarısı yara çevresine)
Suçiçeği (VZIG) 4 gün <50 kg ise ; 125 U/10 kg
>50 kg ise; 625 U
AŞILAR NASIL ÇALIŞIR ?
• Vaccines reduce risks of getting a disease by working with your body’s natural defenses
to build protection. When you get a vaccine, your immune system responds. It:
o Recognizes the invading germ, such as the virus or bacteria.
o Produces antibodies. Antibodies are proteins produced naturally by the immune system to fight
disease.
o Remembers the disease and how to fight it. If you are then exposed to the germ in the future,
your immune system can quickly destroy it before you become unwell.

• Our immune systems are designed to remember. Once exposed to one or more doses
of a vaccine, we typically remain protected against a disease for years, decades or even
a lifetime. This is what makes vaccines so effective.

• https://www.youtube.com/watch?v=mvA9gs5gxNY
AŞI İÇERİKLERİ
• All the ingredients of a vaccine play an important role in ensuring a vaccine is safe and
effective. Some of these include:
o The antigen. This is a killed or weakened form of a virus or bacteria, which trains our bodies to
recognize and fight the disease if we encounter it in the future.
o Adjuvants, which help to boost our immune response. This means they help vaccines to work better.
o Preservatives, which ensure a vaccine stays effective.
o Stabilisers, which protect the vaccine during storage and transportation.

• Vaccine ingredients can look unfamiliar when they are listed on a label. However, many of
the components used in vaccines occur naturally in the body, in the environment, and in
the foods we eat.
• All of the ingredients in vaccines – as well as the vaccines themselves - are thoroughly
tested and monitored to ensure they are safe.
AŞILAR GÜVENLİ Mİ?
• Vaccination is safe and side effects from a vaccine are usually minor and temporary, such as a
sore arm or mild fever. More serious side effects are possible, but extremely rare.
• Any licensed vaccine is rigorously tested across multiple phases of trials before it is approved
for use, and regularly reassessed once it is introduced. Scientists are also constantly monitoring
information from several sources for any sign that a vaccine may cause health risks.
• Remember, you are far more likely to be seriously injured by a vaccine-preventable disease
than by a vaccine. For example, tetanus can cause extreme pain, muscle spasms (lockjaw) and
blood clots, measles can cause encephalitis (an infection of the brain) and blindness. Many
vaccine-preventable diseases can even result in death. The benefits of vaccination greatly
outweigh the risks, and many more illnesses and deaths would occur without vaccines.
• More information about vaccine safety and development:
https://
www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/covid-19-vaccines/explainers
https://www.cdc.gov/vaccinesafety/ensuringsafety/monitoring/vaers/index.html
VACCINE
ADMINISTRATION
CHECK-LİST
Dünya Sağlık Örgütü:
Aşılar halk sağlığı alanında
20. yüzyılın en büyük buluşu
Center for Disease Control and Prevention.Ten great public health
achievements. United States 2001-2010. MMWR.Morb Mort Wkly Rep
2010:60 (19:629-623)
 İNSAN ORTALAMA
ÖMRÜNÜN UZAMASI,
ÇOCUKLUK ÇAĞINDAKİ AŞILAMA
AŞILAMANIN
BAŞARISIDIR
YAŞAM BOYU

Çocukluk Adölesan Erişkin

1.Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Achievements in public health, 1900–1999: Control of
infectious diseases. MMWR. 1999 Jul 30;48(29):621-9.
2. North Carolina Department of Health and Human Services, North Carolina Division of Public Health
(NDPH). Healthy Carolinians. [Internet]. Raleigh: NDPH; updated 2010 May 3. Available from:
http://publichealth.nc.gov/hnc2020/docs/HNC2020-FINAL-March-revised.pdf
ERİŞKİNLER NEDEN AŞILANMALIDIR?
Bazı erişkinler çocukluk çağında hiç aşılanmamış veya eksik aşılanmış
olabilirler
Yeni geliştirilen aşılar şu anda erişkin olan kişilerin çocukluk
döneminde mevcut olmadığı için uygulanamadı
 Yaşla birlikte cocukluk çağında oluşmuş olan bağışıklık azalmakta,
rapel uygulamalara gereksinim oluşmakta
Yaşlandıkça basit enfeksiyonlara bağlı ciddi hastalık tabloları gelişmesi
için duyarlılık daha da artmakta (influenza, pnömokok enfeksiyonu)
Mesleki ,tıbbi veya seyahat gibi özel durumlar nedeniyle özel risk
grupları oluşmakta
ERİŞKİN AŞILAMASI KAVRAMI

ABD’de 1985 yılından beri gündemde

National Adult Immunization Awareness Week= Ulusal Erişkin
Aşılama Farkındalık Haftası etkinlikleri 1985 yılından beri
sürdürülüyor
Avrupa Aşılama Haftası ilk kez 2005 ‘te kutlandı
İkincisi 16–22 Nisan 2007 (Türkiye dahil 24 ülke)
Her yıl Nisan ayında Dünya Aşı Haftası
ERİŞKİN AŞILAMASININ HEDEFLERİ

• Sağlık kuruluşuna başvuru sayısını azaltmak,

• Hastaneye yatışı azaltmak,

• Daha az antibiyotik kullanımı ve dirençli mikroorganizmalarla

olabilecek infeksiyonları azaltmak

• Ölümü azaltmak
AŞI İLE ÖNLENEBİLİR HASTALIKLARIN YÜKÜ

Pnömoni : 3–4 milyon ölüm

Pnömokokal hastalıkların neden
Avrupa ‘da Erişkinlerde olduğu yaklaşık 700,000 ölüm
Enfeksiyon Ölümlerin En Sık aşılama ile önlenebilir
Nedeni

İnfluenza her yıl 500 milyon kişiyi

enfekte ediyor. İnfluenza’nın neden olduğu
3-5 milyon şiddetli olgu: hastalıklar ve komplikasyonlar
%60'a kadar ve yaşlı hastalarda
250-500.000 ölüm ölümler %80 kadar azaltılabilir

Lynch JP, Zhanel GG.Semin Resp Crit Care Med 2009:30:189-209

Brundage JF. Lancet Infect Dis 2006:6:303-12
Ludwig E. Eur Respir Rev. 212:21:123:57-65
Pnömoni dahil alt solunum yolu enfeksiyonları, tüm
dünyada ölümün başlıca nedenidir.1
Tüm dünyada ölümün başlıca 10 nedeni, 20152
İskemik kalp rahatsızlıkları
Felç

Alt solunum yolu enfeksiyonları

KOAH
Trakeal, bronchus, akciğer kanseri

Diabetes mellitus TÜRKİYE-2009

Alzheimer hastalığı/diğer demans türleri • KVS (40%)
• KANSER (21%)
Diyare
• ASYİ (9%)
Tüberküloz

Trafik kazaları
Ölüm oranı / 1.000.000 kişi
Alt solunum yolu enfeksiyonları en ölümcül bulaşıcı hastalık olarak kaldı ve 2015'te
dünya genelinde 3.2 milyon ölüme neden oldu.
KOAH, kronik obstrüktif akciğer hastalığı
21
1. Naghavi M, et al. Lancet. 2015;385:117–71. 2. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/. Accessed on 14.05.2017
 ERİŞKİN AŞILAMA
PROGRAMLARI
• YAŞ
• YAŞAM TARZI
• MESLEK
• DAHA ÖNCEKİ AŞILANMA /İMMUNİTE DURUMU
• ÖZEL RİSK DURUMU
• SEYAHAT
• TEMAS SONRASI
ÖZEL KONAK KİM ?
 Hematopoetik Kök Hücre Nakil (HKHN)alıcıları
 Kanser hastalar
 İMMUNSUPRESİF TEDAVİ alan hastalar ( TNF-inhibitörleri , steroid gibi)
 HIV infeksiyonlu hastalar
 Kronik hastalıklar
 DİYABETİK HASTALAR
 Kronik karaciğer
 Kronik akciğer hastalığı
 Kalp hastalığı
 Kronik böbrek yetmezliği olan hastalar
 Asplenik hastalar
 Gebeler
 Sağlık personeli
 ADULT VACCINATION

>65;Pneumococcal ,Influenza ,Shingles

>50; Shingles
https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/vaccines-diseases.html
https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/should-not-vacc.html
 https://www.seyahatsagligi.gov.tr/
Traveler’s health
in TURKEY
 Traveler’s health
https://wwwnc.cdc.gov/travel
ÜLKEMİZDE ERİŞKİNLERE YÖNELİK
AŞI UYGULAMALARI
1. Mesleğe ve Temasa Bağlı Riskler Nedeniyle Aşılama
a)Sağlık personeli aşılaması
b)Düzensiz göçmenlerle temasta bulunan kolluk kuvvetlerinde görevli personelin aşılaması
c)Risk grubu olan diğer mesleklerde çalışanların aşılaması
2. Altta Yatan Hastalık ve Diğer Riskler Nedeniyle Aşılama
3. 65 Yaş Üstü Aşılama
4. Seyahat Sağlığı / Hac ve Umre Aşılama
5. Askerlik Dönemi Aşılaması
6. Doğurganlık Çağı Kadınlara Difteri-Tetanoz Aşılaması
7. Erişkin Difteri-Tetanoz Aşılaması
The Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) -Bağışıklama Danışma Kurulu

• Amerika’da
oy yetkisi olan 15 kişi
oy yetkisi olmayan 8 kişi
oy yetkisi olmayan 26 kurum yetkilisi (HICPAC, Adolesan Tıp
Birliği vb)

• 1993’te aşılar hakkında karar verme/öneride bulunma yetkisi ACIP’e verilmiş.

• Yılda 3 kez toplanıyor.
• Aşı şemaları, aşıların saklanması, uygulama yöntemleri, yaş grupları vb
hakkında kararlar alıyorlar.
From: Recommended Adult Immunization Schedule, United States, 2022*
Ann Intern Med. 2022; 175(3):432-443. doi:10.7326/M22-0036

Figure Legend:

Date of Download: 05/24/2022

https://www.acponline.org
From: Recommended Adult Immunization Schedule, United States, 2022*

Ann Intern Med. 2022; 175(3):432-443. doi:10.7326/M22-0036

Figure Legend: https://www.acponline.org

Date of Download: 05/24/2022

Vaccines & Pregnancy:
Top 7 Things You Need to Know
#1. You aren’t just protecting yourself—vaccines during pregnancy give your
baby some early protection too!
• Getting the flu shot and Tdap vaccine while you’re pregnant causes your
body to create protective antibodies (proteins produced by the body to fight
off diseases) and you pass on some of those antibodies to your baby.

#2. Maternal vaccines are very safe…for you and your little one.

#3. Whooping cough can be really dangerous for your baby.

• You’ll need a Tdap vaccine during the 27th through 36th week of each
pregnancy. Tdap protects against whooping cough, which can be life-
threatening for newborns.
#4. Catching flu when you are pregnant can lead to serious pregnancy
complications.
• higher risk of pregnancy complications such as preterm labor and
preterm birth. Flu vaccine can be given during any trimester.

#5. Timing is everything!

• CDC recommends you get it in your third trimester, between the 27th
and 36th week, so that you pass the greatest number of protective
antibodies to your baby before birth.
#6. Anyone who is around your baby needs vaccines too.
• Newborns do not yet have fully developed immune systems, making
them particularly vulnerable to infections. at least two weeks before
meeting the baby, all routine vaccines, including Tdap and flu vaccine.

#7. If you get pregnant again, you’ll need vaccines again.

COVID-19 AŞILARI
 COVID-19 AŞILARI

• COVID-19 hastalığı için 5 tür aşı Aşı Tipleri:

geliştirilmiştir • İnaktif aşılar
• mRNA ve DNA aşıları
• Bu aşıların 4’ü bilinen • Canlı atenüe aşılar
yöntemlerle geliştirilirken mRNA • Protein subünit aşılar
aşıları yeni bir teknolojidir
• Viral vektör aşıları
• Aşı COVID-19’dan korunmak, pandemiyi durdurmak ve aynı zamanda varyant
gelişmesini engellemek için en etkili yöntemdir

• Geliştirilen aşıların tümü bağışıklık sistemine virüsü güvenli bir şekilde tanıtmayı
ve yok etmeyi öğretecek şekilde tasarlanmıştır

• İlaç geliştirilmesinde olduğu gibi, aşı geliştirilmesi de klinik öncesi değerlendirme

ve farklı klinik aşamalardan geçmektedir
 COVID VACCINES

1.https://www.youtube.com/watch?v=w4sUuFBEo2g
2. https://www.youtube.com/watch?v=osRo-yz1VQ8
 mRNA teknolojisi
• İlk defa 1990’da hayvanlar üzerinde denenmiş

• Avantajları:
1. Güvenlik: m-RNA’lar enfeksiyona yol açmaz, genetik elemanlara entegre
olmaz, m-RNA’ların kendisi immun sistemi uyarabiliyor fakat bazı
modifikasyonlarla bu durum azaltılabiliyor
2. Tekrar tekrar uygulanabilir, vektör aracılı aşılardaki gibi bağışıklık yanıtında
azalma olmaz
3. Bu aşılar tamamen in vitro üretildiği için üretimi kolaydır
4. Üretimi hızlıdır ve pahalı değildir
m-RNA aşıları nasıl çalışıyor?
• Aşı bir RNA ve bir lipid partikülünden oluşur

• Aşı enjekte edildikten sonra lipid

nanopartiküller hücrelerimize girer, mRNA
vasıtasıyla Spike proteinleri sentezlenir ve
bu proteinlere karşı antikor yanıtı oluşuyor

• mRNA kısa sürede parçalanır, DNA’mızın yer

aldığı hücre çekirdeğine girmez
 İnaktive Aşılar

• Hücre kültüründe SARS-CoV-2'nin çoğalması ve ardından virüsün kimyasal

olarak inaktive edilmesiyle üretilir

• İnaktive edilmiş virüs genellikle bağışıklık yanıtı uyarmak için başka bir
adjuvan ile birleştirilir

• Üretim için biyogüvenlik 3 düzeyi gerektirir

• Bağışıklık yanıtı yalnızca spike proteinine yönelik değil aynı zamanda

virüsün diğer bileşenlerine de yönelik de olmaktadır
 Viral Vektör Aşıları

• Bu aşılarda başka bir virüs, aşı adayı virüsün genetik materyalini kişiye taşır

• Taşıyıcı virüs, vücutta koronavirüs proteinlerini üretebilecek şekilde

genetik olarak tasarlanır

• Bu virüsler zayıflatıldıklarından hastalığa neden olmazlar

• Verilen kişi için güvenlidir; taşınan genetik materyal ile bağışıklık

sisteminin uyarılmasını ve antikorların üretilmesini sağlar
… teşekkür ederim …
İLK BAŞVURU
• Aşı uygulaması için ilk kez başvuran hastaya yaklaşım;

Kimlik bilgileri, özel tıbbi durum varlığı, aşı kontrendikasyon varlığı

sorgulanmalı ve kayıt altına alınmalı
Hastaya uygulanacak aşı ile ilgili genel bilgi verilmeli
Her aşı için sistemde kayut oluşturulmalı ve hastaya aşı ile ilgili kayıt
formu verilmeli
Bir sonraki aşı uygulama planı yapılmalı
İLK BAŞVURU-2
• Aşılama öncesi sorulacak sorular;

Hasta mısınız, ateşiniz var mı?

Bilinen gıda,ilaç,aşı alerjiniz var mı?geçmişte herhengi bir aşı
uygulamasında ciddi bir reaksiyon oldu mu?
Nöbet geçirme öyküsü veya sinir sistemi problemi var mı?
Kanser, AIDS, 2 haftadan uzun sistemik steroid kullanımı (2 mg/kg
veya 20 mg dan fazla prednizon kullanımında canlı aşılar kontrendike)
var mı ?
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER
Birden fazla aşı aynı anda ayrı enjektörler ile yapılabilir. Aynı
eksremiteden farklı aşı uygulanırsa 2 aşının uygulanma bölgesi
arasında yetişkinde 2,5 cm çocukta 1.5 cm mesafe olmalıdır.
Immunglobulin mutlaka aşı ile farklı anatomik bölgeden yapılmalıdır.
12. aya kadar bebeklere intramüsküler uygulama için uyluğun orta ve
üst 1/3 kısmında vastus lateralis kasının ön yan bölümü kullanılır.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-2
Kural olarak paranteral uygulanan iki canlı virüs aşısı aynı anda
uygulanabilir. Aynı anda uygulanmayacaksa aralarında en az 4 hafta
süre olmalıdır.
Aynı aşının 2 dozu arası geçen süre aşıldığında aşılamaya kalınan
yerden devam edilmelidir.
Rota virüs aşısı ve OPV ; BCG ile eş zamanlı yapılabilir, diğer aşılarla
birlikte yapılabilir, diğer aşılarla aralarında zaman ilişkisi yoktur.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-3
Canlı virüs aşıları PPD’yi bozabilir. PPD ile KKK aşısı aynı gün yapılmadıysa
KKK aşısından en az 1 ay sonra PPD yapılabilir.
Kızamık aşısı sonrası, lenfopeni oluşma olasılığı nedeniyle, hücresel
bağışıklık yetersiz olabileceğinden BCG aşısı uygulaması için 4 haftalık bir
süre geçmesi gerekir. BCG den sonra kızamık için süre bırakmaya gerek
yoktur.
Kızamık ve kızamıkçık aşısı olanlar en az 4 hafta gebelikten korunmalıdır.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-4
Canlı aşı yapılmış ise en az 2 hafta immunglobulin verilemez.
İmmunglobulin verilmiş olan kişiye en az 3 ay canlı aşı uygulanamaz.
İstisnai olarak sarı humma ve oral polio aşılarında canlı aşı-immunglobulin
kuralı uygulanmaz.
Kan transfüzyonu veya IVIG sonrası inaktive aşılar yapılabilir.
Kan veya kan ürünü nakli yapılmış olanlara canlı aşılar en az 3 ay süreyle
yapılmamalıdır.
Kortikosteroid <2mg/kg, inhaler, topikal preperatlar, kısa süreli kürler, gün
aşırı doz şemalarında tüm aşılar kısıtlama olmaksızın uygulanabilir.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-5
Hepatit B aşısı doğumdan sonra en geç 72 saat içinde (tercihen 24
saat ) uygulanmalıdır. Doğum ağırlığı 2000 gr. ın üzerindeki bebeklere
Hepatit B aşısı aynen uygulanır.
HBsAg pozitif anne bebeklerine ilk 12 saat içinde Hepatit B aşısı uygulanmalı
ayrıca hepatit B immunglobulini en fazla 7 gün içinde yapılmalıdır.
2000 gr’ın altındaki bebeklere, anne HBsAg pozitif ise ilk 12 saat içinde
1.doz aşı yapılır. 1 ay sonra 2.doz uygulanır ve 3.ayda Anti HBs kontrolü
yapılır. İlk doz uygulanmamış gibi kabul edilerek ilk dozdan 1 ay sonra 3 doz
aşı yapılır. (prematüre bebekte toplam 4 doz aşı uygulanır)
Anne HBsAg negatif ise bebek 2000 gr a ulaştığında veya 1.ayın sonunda ilk
doz yapılır. 2. ve 3. dozlar asgari aralıklara uyularak tekrarlanır.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-6
Bir çocuğa veya yetişkine hastaneya yatacak kadar ağır hasta ise aşı
ertelenmeli, onun dışındaki hafif hastalık hallerinde aşı yapılmasında
sakınca yoktur.
 OPA dan sonra beslenme sınırlandırılmamalıdır. Anne sütü rahatlıkla
verilir. İshalli bebeğe çocuğa OPA yapılır. Ancak 4 hafta sonra fazladan
1 doz yapılır.
Aşıya bağlı acıyı azaltmak için etkili bir yöntem yoktur. En çok ağrı
yapan aşının en son uygulanması tercih edilmelidir.
Aşı öncesi parasetamol profilaksisi yapılmasının aşı etkinliğini azalttığı
ancak bu azalmanın klinik öneminin olmadığı bilinmektedir.
AŞILAMADA PRATİK BİLGİLER-7
Aşı hazırlarken eldiven kullanımı elinizde açık yara olması durumu
dışında gerekli değildir.
Aşı üzerinde yazan tarihteki ayın son günü aşının son kullanma
tarihidir. Biyolojik ürünlerde etkinlik üzerinde yazılı olan tarihten
itibaren 3 aya kadar azalarak devam eder. Yazılı tarihten sonra – fark
edilmeden- 3 ay içinde aşı uygulanmış ise o doz yapıldı kabul edilir, 3
ayı geçmişse ve uygulama sonrası fark edilmişse o doz yapılmadı kabul
edilerek 4 hafta sonra hasta tekrar aşılanmalıdır.
Aşı öncesi uygulama yerine alkol sürüldüyse kuruması beklenmelidir,
aksi halde aşı etkinliği azlır.
Haemophilus influenzae type b vaccination
Special situations
• Anatomical or functional asplenia (including sickle cell disease): 1
dose if previously did not receive Hib; if elective splenectomy, 1 dose,
preferably at least 14 days before splenectomy
• Hematopoietic stem cell transplant (HSCT): 3-dose series 4 weeks
apart starting 6–12 months after successful transplant, regardless of
Hib vaccination history
Hepatitis A vaccination
Routine vaccination
• Not at risk but want protection from hepatitis A
(identification of risk factor not required):
2-dose series HepA
(Havrix 6–12 months apart or Vaqta 6–18 months apart
[minimum interval: 6 months])
or
3-dose series HepA-HepB
(Twinrix at 0, 1, 6 months
[minimum intervals: dose 1 to dose 2: 4 weeks / dose 2 to dose 3: 5 months])
Hepatitis A vaccination
Special situations
At risk for hepatitis A virus infection: 2-dose series HepA or 3-dose series HepA-HepB as above
• Chronic liver disease (e.g., persons with hepatitis B, hepatitis C, cirrhosis, fatty liver disease, alcoholic liver
disease, autoimmune hepatitis, alanine aminotransferase [ALT] or aspartate aminotransferase [AST] level
greater than twice the upper limit of normal)
• HIV infection
• Men who have sex with men
• Injection or noninjection drug use
• Persons experiencing homelessness
• Work with hepatitis A virus in research laboratory or with nonhuman primates with hepatitis A virus infection
• Travel in countries with high or intermediate endemic hepatitis A (HepA-HepB [Twinrix] may be administered
on an accelerated schedule of 3 doses at 0, 7, and 21–30 days, followed by a booster dose at 12 months)
• Close, personal contact with international adoptee (e.g., household or regular babysitting) in first 60 days
after arrival from country with high or intermediate endemic hepatitis A (administer dose 1 as soon as
adoption is planned, at least 2 weeks before adoptee’s arrival)
• Pregnancy if at risk for infection or severe outcome from infection during pregnancy
• Settings for exposure, including health care settings targeting services to injection or noninjection drug users
or group homes and nonresidential day care facilities for developmentally disabled persons (individual risk
factor screening not required)
Hepatitis B vaccination
Routine vaccination
• Not at risk but want protection from hepatitis B
(identification of risk factor not required):

3-dose series Engerix-B or Recombivax HB at 0, 1, 6 months

[minimum intervals: dose 1 to dose 2: 4 weeks / dose 2 to dose 3: 8 weeks /
dose 1 to dose 3: 16 weeks]) or

3-dose series HepA-HepB (Twinrix at 0, 1, 6 months

[minimum intervals: dose 1 to dose 2: 4 weeks / dose 2 to dose 3: 5 months])
Hepatitis B vaccination
Special situations
At risk for hepatitis B virus infection: 2-dose (Heplisav-B) or 3-dose (Engerix-B, Recombivax HB)
series or 3-dose series HepA-HepB (Twinrix) as above
• Chronic liver disease (e.g., persons with hepatitis C, cirrhosis, fatty liver disease, alcoholic liver disease,
autoimmune hepatitis, alanine aminotransferase [ALT] or aspartate aminotransferase [AST] level greater than
twice upper limit of normal)
• HIV infection
• Sexual exposure risk (e.g., sex partners of hepatitis B surface antigen [HBsAg]-positive persons; sexually active
persons not in mutually monogamous relationships; persons seeking evaluation or treatment for a sexually
transmitted infection; men who have sex with men)
• Current or recent injection drug use
• Percutaneous or mucosal risk for exposure to blood (e.g., household contacts of HBsAg-positive persons;
residents and staff of facilities for developmentally disabled persons; health care and public safety personnel
with reasonably anticipated risk for exposure to blood or blood-contaminated body fluids; hemodialysis,
peritoneal dialysis, home dialysis, and predialysis patients; persons with diabetes mellitus age younger than
60 years, shared clinical decision-making for persons age 60 years or older)
• Incarcerated persons
• Travel in countries with high or intermediate endemic hepatitis B
• Pregnancy if at risk for infection or severe outcome from infection during pregnancy. Heplisav-B not currently
recommended due to lack of safety data in pregnant women
Human papillomavirus vaccination
Routine vaccination
• HPV vaccination recommended for all persons through age 26 years: 2- or 3-dose series
depending on age at initial vaccination or condition:
• Age 15 years or older at initial vaccination: 3-dose series at 0, 1–2 months, 6 months (minimum
intervals: dose 1 to dose 2: 4 weeks / dose 2 to dose 3: 12 weeks / dose 1 to dose 3: 5 months;
repeat dose if administered too soon)
• Age 9–14 years at initial vaccination and received 1 dose or 2 doses less than 5 months apart: 1
additional dose
• Age 9–14 years at initial vaccination and received 2 doses at least 5 months apart: HPV vaccination
series complete, no additional dose needed
• Interrupted schedules: If vaccination schedule is interrupted, the series does not need to
be restarted
• No additional dose recommended after completing series with recommended dosing
intervals using any HPV vaccine
Human papillomavirus vaccination
Special situations
• Age ranges recommended above for routine and catch- up
vaccination or shared clinical decision-making also apply in special
situations
• Immunocompromising conditions, including HIV infection: 3-dose
series as above, regardless of age at initial vaccination
• Pregnancy: HPV vaccination not recommended until after pregnancy;
no intervention needed if vaccinated while pregnant; pregnancy
testing not needed before vaccination
Influenza vaccination
Routine vaccination
• Persons age 6 months or older: 1 dose any influenza vaccine appropriate for age and health status
annually

Special situations
• Egg allergy, hives only: 1 dose any influenza vaccine appropriate for age and health status annually
• Egg allergy–any symptom other than hives (e.g., angioedema, respiratory distress): 1 dose any
influenza vaccine appropriate for age and health status annually. If using an influenza vaccine other
than RIV4 or ccIIV4, administer in medical setting under supervision of health care provider who
can recognize and manage severe allergic reactions.
• Severe allergic reactions to any vaccine can occur even in the absence of a history of previous
allergic reaction. Therefore, all vaccine providers should be familiar with the office emergency plan
and certified in cardiopulmonary resuscitation.
• A previous severe allergic reaction to any influenza vaccine is a contraindication to future receipt of
the vaccine.
Influenza vaccination
• LAIV4 should not be used in persons with the following conditions or situations:
• History of severe allergic reaction to any vaccine component (excluding egg) or to a previous dose of any
influenza vaccine
• Immunocompromised due to any cause (including medications and HIV infection)
• Anatomic or functional asplenia
• Close contacts or caregivers of severely immunosuppressed persons who require a protected environment
• Pregnancy
• Cranial CSF/oropharyngeal communications
• Cochlear implant
• Received influenza antiviral medications oseltamivir or zanamivir within the previous 48 hours,
peramivir within the previous 5 days, or baloxavir within the previous 17 days
• Adults 50 years or older
• History of Guillain-Barré syndrome within 6 weeks after previous dose of influenza
vaccine: Generally, should not be vaccinated unless vaccination benefits outweigh risks for those
at higher risk for severe complications from influenza
Measles, mumps, and rubella vaccination
Routine vaccination
• No evidence of immunity to measles, mumps, or rubella: 1 dose

Special situations
• Pregnancy with no evidence of immunity to rubella: MMR contraindicated during pregnancy; after
pregnancy (before discharge from health care facility), 1 dose
• Nonpregnant women of childbearing age with no evidence of immunity to rubella: 1 dose
• HIV infection with CD4 count ≥200 cells/mm3 for at least 6 months and no evidence of immunity to
measles, mumps, or rubella: 2-dose series at least 4 weeks apart; MMR contraindicated for HIV infection
with CD4 count <200 cells/mm3
• Severe immunocompromising conditions: MMR contraindicated
• Students in postsecondary educational institutions, international travelers, and household or close,
personal contacts of immunocompromised persons with no evidence of immunity to measles, mumps, or
rubella: 2-dose series at least 4 weeks apart if previously did not receive any doses of MMR or 1 dose if
previously received 1 dose MMR
Meningococcal vaccination
Special situations for MenACWY
• Anatomical or functional asplenia (including sickle cell disease), HIV infection, persistent
complement component deficiency, complement inhibitor (e.g., eculizumab, ravulizumab)
use: 2-dose series MenACWY-D (Menactra, Menveo or MenQuadfi) at least 8 weeks apart and
revaccinate every 5 years if risk remains
• Travel in countries with hyperendemic or epidemic meningococcal disease, microbiologists
routinely exposed to Neisseria meningitidis: 1 dose MenACWY (Menactra, Menveo or
MenQuadfi) and revaccinate every 5 years if risk remains
• First-year college students who live in residential housing (if not previously vaccinated at age
16 years or older) and military recruits: 1 dose MenACWY (Menactra, Menveo or MenQuadfi)
• For MenACWY booster dose recommendations for groups listed under “Special situations” and
in an outbreak setting (e.g., in community or organizational settings and among men who have
sex with men) and additional meningococcal vaccination information, see
www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/rr/rr6909a1.htm
Meningococcal vaccination
Shared clinical decision-making for MenB
• Adolescents and young adults age 16–23 years (age 16–18 years preferred) not at increased risk for meningococcal
disease: Based on shared clinical decision-making, 2-dose series MenB-4C (Bexsero) at least 1 month apart or 2-dose
series MenB-FHbp (Trumenba) at 0, 6 months (if dose 2 was administered less than 6 months after dose 1, administer dose
3 at least 4 months after dose 2); MenB-4C and MenB-FHbp are not interchangeable (use same product for all doses in
series)
Special situations for MenB
• Anatomical or functional asplenia (including sickle cell disease), persistent complement component deficiency,
complement inhibitor (e.g., eculizumab, ravulizumab) use, microbiologists routinely exposed to Neisseria meningitidis:
2-dose primary series MenB-4C (Bexsero) at least 1 month apart or 3-dose primary series MenB-FHbp (Trumenba) at 0, 1–
2, 6 months (if dose 2 was administered at least 6 months after dose 1, dose 3 not needed); MenB-4C and MenB-FHbp are
not interchangeable (use same product for all doses in series); 1 dose MenB booster 1 year after primary series and
revaccinate every 2–3 years if risk remains
• Pregnancy: Delay MenB until after pregnancy unless at increased risk and vaccination benefits outweigh potential risks
• For MenB booster dose recommendations for groups listed under “Special situations” and in an outbreak setting (e.g., in
community or organizational settings and among men who have sex with men) and additional meningococcal vaccination
information, see www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/rr/rr6909a1.htm
Pneumococcal vaccination
Routine vaccination
• Age 65 years or older
(immunocompetent—see www.cdc.gov/mmwr/volumes/68/wr/mm6846a5.htm):
1 dose PPSV23
• If PPSV23 was administered prior to age 65 years, adminster 1 dose PPSV23 at least 5 years
after previous dose
Shared clinical decision-making
• Age 65 years or older (immunocompetent): 1 dose PCV13 based on shared clinical
decision-making if previously not administered.
• PCV13 and PPSV23 should not be administered during the same visit
• If both PCV13 and PPSV23 are to be administered, PCV13 should be administered first
• PCV13 and PPSV23 should be administered at least 1 year apart
Pneumococcal vaccination
Special situations
(https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6140a4.htm)

• Age 19–64 years with chronic medical conditions (chronic heart [excluding hypertension], lung, or liver
disease, diabetes), alcoholism, or cigarette smoking: 1 dose PPSV23
• Age 19 years or older with immunocompromising conditions (congenital or acquired immunodeficiency
[including B- and T-lymphocyte deficiency, complement deficiencies, phagocytic disorders, HIV
infection], chronic renal failure, nephrotic syndrome, leukemia, lymphoma, Hodgkin disease, generalized
malignancy, iatrogenic immunosuppression [e.g., drug or radiation therapy], solid organ transplant,
multiple myeloma) or anatomical or functional asplenia (including sickle cell disease and other
hemoglobinopathies): 1 dose PCV13 followed by 1 dose PPSV23 at least 8 weeks later, then another dose
PPSV23 at least 5 years after previous PPSV23; at age 65 years or older, administer 1 dose PPSV23 at least 5
years after most recent PPSV23 (note: only 1 dose PPSV23 recommended at age 65 years or older)
• Age 19 years or older with cerebrospinal fluid leak or cochlear implant: 1 dose PCV13 followed by 1 dose
PPSV23 at least 8 weeks later; at age 65 years or older, administer another dose PPSV23 at least 5 years
after PPSV23 (note: only 1 dose PPSV23 recommended at age 65 years or older)
Tetanus, diphtheria, and pertussis vaccination
Routine vaccination
• Previously did not receive Tdap at or after age 11 years: 1 dose Tdap, then Td or Tdap every 10 years
Special situations
• Previously did not receive primary vaccination series for tetanus, diphtheria, or pertussis: At least 1 dose
Tdap followed by 1 dose Td or Tdap at least 4 weeks after Tdap and another dose Td or Tdap 6–12 months
after last Td or Tdap (Tdap can be substituted for any Td dose, but preferred as first dose); Td or Tdap every
10 years thereafter
• Pregnancy: 1 dose Tdap during each pregnancy, preferably in early part of gestational weeks 27–36
• Wound management: Persons with 3 or more doses of tetanus-toxoid-containing vaccine: For clean and
minor wounds, administer Tdap or Td if more than 10 years since last dose of tetanus-toxoid-containing
vaccine; for all other wounds, administer Tdap or Td if more than 5 years since last dose of tetanus-toxoid-
containing vaccine. Tdap is preferred for persons who have not previously received Tdap or whose Tdap
history is unknown. If a tetanus-toxoid-containing vaccine is indicated for a pregnant woman, use Tdap. For
detailed information, see www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/wr/mm6903a5.htm
Varicella vaccination
Routine vaccination
• No evidence of immunity to varicella: 2-dose series 4–8 weeks apart if previously did not receive varicella-containing
vaccine (VAR or MMRV [measles-mumps-rubella-varicella vaccine] for children); if previously received 1 dose varicella-
containing vaccine, 1 dose at least 4 weeks after first dose
• Evidence of immunity: U.S.-born before 1980 (except for pregnant women and health care personnel [see below]), documentation of 2
doses varicella-containing vaccine at least 4 weeks apart, diagnosis or verification of history of varicella or herpes zoster by a health
care provider, laboratory evidence of immunity or disease
Special situations
• Pregnancy with no evidence of immunity to varicella: VAR contraindicated during pregnancy; after pregnancy (before
discharge from health care facility), 1 dose if previously received 1 dose varicella-containing vaccine or dose 1 of 2-dose
series (dose 2: 4–8 weeks later) if previously did not receive any varicella-containing vaccine, regardless of whether U.S.-
born before 1980
• Health care personnel with no evidence of immunity to varicella: 1 dose if previously received 1 dose varicella-
containing vaccine; 2‑dose series 4–8 weeks apart if previously did not receive any varicella-containing vaccine,
regardless of whether U.S.-born before 1980
• HIV infection with CD4 count ≥200 cells/mm3 with no evidence of immunity: Vaccination may be considered (2 doses 3
months apart); VAR contraindicated for HIV infection with CD4 count <200 cells/mm3
• Severe immunocompromising conditions: VAR contraindicated
Zoster vaccination
Routine vaccination
• Age 50 years or older: 2-dose series RZV (Shingrix) 2–6 months apart
(minimum interval: 4 weeks; repeat dose if administered too soon),
regardless of previous herpes zoster or history of zoster vaccine live
(ZVL, Zostavax) vaccination (administer RZV at least 2 months after ZVL)
Special situations
• Pregnancy: Consider delaying RZV until after pregnancy if RZV is
otherwise indicated.
• Severe immunocompromising conditions (including HIV infection with
CD4 count <200 cells/mm3): Recommended use of RZV under review
EK KAYNAKLAR

• TABLE-TYPES OF VACCINES
• TABLE-TIMING AND SPACING OF IMMUNOBIOLOGICS
TIMING AND SPACING OF IMMUNOBIOLOGICS

• Ty21a typhoid, yellow fever, LAIV, and rotavirus vaccines may be

administered at any time before, concurrent with, or after
administration of any antibody-containing preparation such as
immune globulin, hyperimmune globulin, or intravenous immune
globulin
• Blood (e.g., whole blood, packed red blood cells, and plasma) and
other antibody-containingblood products (e.g., immune globulin,
hyperimmune globulin, and IGIV) can inhibit theimmune response to
measles and rubella vaccines for ≥3 months