KARAPATANG

PANTAO
Suriing mabuti ang mga
larawan at ibigay ang
sariling pananaw ukol dito.

2
3
4
5
6
Pinagmulan at
Kahalagahan ng
Karapatang
Pantao
◈ Ang konsepto ng karapatang
pantao ay umiiral na noon pa
pang sinaunang panahon. Isa sa
pinakamatandang dokumentong
nagpapatunay dito ang mga ukit
sa batong nagmula pa noong 539
BCE sa Persia.
8
Cyrus
Cylinder –
nakasulat
dito ang
mandato ni
Haring Cyrus
the Great ng
Babylon
9
Ang Cyrus cylinder sa British Museum
10
Cyrus cylinder - maituturing na
“pinakaunang pagtatangka ng tao
upang matamo ang kapayapaan sa
mundo,” ayon sa pahayag ni
dating United Nations Secretary-
General U Thant. 11
Ilan sa mga sinaunang
dokumentong
tumutukoy sa mga
karapatang pantao
12
French Declaration of the Rights of
Man and of the Citizen - inilathala
noong 1789 at naglalaman ng mga
payak at hindi mapag-aalinlangang
prinsipyo na dapat tinatamasa ng
bawat mamamayan
13
Magna Carta - inilathala noong
1215 sa ilalim ng isang monarkiya
at naglalayong pagtibayin ang
hustisya at patas na paghuhukom
para sa bawat indibidwal;
14
15
French Declaration of the Rights
of Man and of the Citizen -
inilathala noong 1789 at
naglalaman ng mga payak at hindi
mapag-aalinlangang prinsipyo na
dapat tinatamasa ng bawat
mamamayan; 16
17
US Bill of Rights -
inilathala noong 1791 at
naglalaman hindi lamang
ng mga karapatang
pantao kung hindi pati na
rin mga limitasyon ng
maaaring gawin ng
pamahalaan.
18
Universal Declaration
of Human Rights
(UDHR)
19
Universal Declaration of Human Rights
(UDHR)
- isang dokumento na nagsasaad ng mga
karapatang pantao na dapat kilalanin ng
bawat indibidwal at bansa.
- inilathala noong Disyembre 10, 1984 sa
Paris, France, ng United Nations.
20
Makikita sa
larawan si
Eleanor
Roosevelt na
hawak ang
poster ng
UDHR sa
wikang ingles
21
22
Buhay, kalayaan, at ari-
arian
Ang tatlong aspektong ito ay
pinagtitibay din ng UDHR,
patunay na sa internasyonal
o pambansa mang antas ay
mahalaga ang pagpapatibay
sa karapatang pantao.

23
Anyo ng Paglabag
sa Karapatang
Pantao
24
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?
Pagpatay Taliwas ito sa
Artikulo 3 ng
UDHR na
nagsasaad na ang
bawat tao ay may
karapatang
mabuhay. 25
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?

Pang-aalipin Ang konsepto ng pang-aalipin

ay taliwas sa Artikulo 4 ng
UDHR kung saan sinasabi na:
“Walang sinomang aalipinin o
bubusabusin; ipagbabawal ang
anomang anyo ng pang-aalipin
at ang pangangalakal ng alipin.”
26
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?

Karahasang pisikal Maraming bahagi ng

UDHR ang kontra sa
karahasang pisikal. Isa
rito ang Artikulo 5 na
tumutuligsa sa malupit at
di-makataong mga
parusa.
27
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?
Kaugnay ng ating karapatan sa
Karahasang seguridad, nilalabag din ng karahasang
seksuwal seksuwal ang kalayaan nating mabuhay
nang walang takot o pangambang
magiging biktima ng krimen. Isa ring
uri ito ng opresyon laban sa mga
minorya (tulad ng kababaihan o
miyembro ng pamayanang LGBT) at
mga walang muwang (tulad ng mga
bata).
28
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?
Malinaw na isinasaad sa Artikulo 13
Paglimita o ang “karapatan sa kalayaan ng pagkilos
pagkakait ng at paninirahan sa loob ng mga
kalayaang hanggahan ng bawat estado,” maging
maglakbay ang “karapatang umalis sa alin mang
bansa.” Kaya naman ang hindi
makatuwirang pagpigil o paglimita sa
kalayaang maglakbay ay isang
paglabag sa ating karapatang pantao.
29
ANYO NG Bakit labag sa
PAGLABAG karapatang pantao?
Ang paglimita o pagkakait sa
Paglimita o
kalayaan sa pananalita at
pagkakait ng
pagpapahayag sa sarili ay taliwas
kalayaan sa sa sinasaad sa Artikulo 19 ng
pananalita at UDHR na nagsasabing: “Ang
pagpapahay bawat tao’y may karapatan sa
ag sa sarili kalayaan ng pagkukuro at
pagpapahayag.”
30
ANYO NG PAGLABAG
Kawalan ng edukasyon

31
Bakit labag sa karapatang pantao?
- nililimitahan nito ang paglago ng bawat
indibidwal, maging ang kaalaman niya
sa mga karapatang dapat niyang
tamasahin.

32
- Ayon sa Artikulo 26 ng UDHR, “Ang
edukasyon ay itutungo sa ganap na
pagpapaunlad ng pagkatao at sa pagpapalakas
ng paggalang sa mga karapatan ng tao at mga
pangunahing kalayaan.” Ibig sabihin, hindi
sapat na basta makapag-aral lamang. Dapat ay
may kalidad din ang tinatamasang edukasyon.

33
Ano ang mga
paraan ng
pagsulong sa mga
karapatang pantao?
Commission on Human Rights
(CHR)
- inatasang isulong ang karapatang
pantao ng bawat Pilipino—nasa
Pilipinas man o sa ibang bansa.

35
- nangangalaga at nagsusulong sa
karapatang pantao sa bansa. Binuo ang
komisyon ayon sa mandato ng
Konstitusyon na isulong ang
karapatang pantao ng bawat Pilipino.

36
- Philippine Alliance of Human Rights
Advocates (PAHRA) - may layuning
ipagtanggol ang mga naaapi at nalalabag
ang karapatang pantao. Kabilang sa mga
nagtatag ng organisasyon ay mga nanguna
laban sa diktadura noong panahon ng batas
militar sa Pilipinas.
37
Hanggang sa kasalukuyan,
nangunguna pa rin ang PAHRA sa
pagsusulong at pagtatanggol ng
karapatang pantao at pagtutuligsa
sa mga lumalabag dito.
38
39
KASARIAN AT
SEKSWALIDA
D
POINTERS TO REVIEW IN AP 10 (3RD QUARTERLY
ASSESSMENT)
◈ Karapatang Pantao
◈ Universal Declaration of Human Rights
◈ Kasarian at Sekswalidad
◈ RH Law
◈ Diskriminasyon sa Kababaihan

41
Reminder:
◈ For identification part of your exam, your
answer must be in capital letters.
For ex.
ARTIKULO 3
ARTIKULO 30

42
 Kahalagahan ng Aralin

Mauunawaan ang pagkakaiba ng seks, kasarian at

sekswalidad upang magkaroon ng mas malalim at
malawak na pang-unawa hinggil sa mga isyung
pangkasarian tulad ng kalusugang reproduktibo, nang
sa gayon ay mapagtatnto ang kahalagahan ng
pagtanggap at paggalang sa iba’t ibang perspektibong
may kaugnayan sa samu’t saring isyung pangkasarian.

43
Mga Layunin
◈ Matukoy ang kaibahan ng seks, kasarian, at
sekswalidad.
◈ Mapaghambing ang gender roles sa lipunang Pilipino
sa sinaunang panahon hanggang sa kaslukuyan
◈ Matalakay ang mga salik na nakaaapekto sa gender
ideology, na nagsisilbing salik sa pagkakaroon ng
diskriminsasyong pangkasarian sa lipunan.
44
45
Simbolo, Hulaan Mo!

46
Iba pang mga simbolong pangkasarian

47
Kasarian at
Sekswalidad,
pareho lang ba ang
kahulugan at
konsepto nito?
48
 Kasarian at
Sekswalidad

Kadalasan, ang
diskriminasyong
pangkasarian ay nagmumula
sa maling akalang may mga
bagay o gawaing panlalaki
lamang o pambabae lamang.
49
50
 SEKS

Tumutukoy sa bayolohikal na
batayan ng isang indibidwal kasama
ang pangunahing sex characteristics
(sitemang reproduktibo) at
sekundaryang sex characteristics
(pagkakaroon ng suso at
balbas/bigote)
51
 SEKS

Batay dito, maaaring

ikategorya ang indibidwal
bilang babae, lalaki, o
intersex.
52
 Kasarian (Gender)

Tumutukoy sa distinksyong
sosyolohikal o kultural na
inuugnay sa pagiging babae,
lalaki, o intersex. Itinuturing
itong isang konseptong may
batayang panlipunan.
53
 Kasarian (Gender)

Ibig sabihin, wala itong

batayang bayolohikal
kundi bunga ito ito ng
mga nakagisnang
tradisyong kultural o
panlipunan. 54
 Sekswalidad

Tumutukoy sa interes o
atraksyong sekswal sa ibang
tao, kasama ang kapasidad
na magkaroon ng erotikong
karanasan at tugon.
55
 Sekswalidad

Kadalasang ito ay hinhubong ng

oryentasyong sekswal ng isang
tao na may kinalaman sa
atraksyong sekswal at
emosyonal sa mga partikular na
seks at kasarian.
56
 Pagkakakilanlang
Pangkasarian

Tumutukoy sa pagtingin ng
isang indibidwal sa kanyang
sarili bilang kasapi ng isang
partikular na kasarian.

57
 Ilan sa mga uri ng gender
identity ay ang mga
sumusunod

Lesbian Babaeng ang gustong

kapareha ay kapwa
babae
Gay Lalaking ang gustong
kapareha ay kapwa
lalaki
58
 Ilan sa mga uri ng gender
identity ay ang mga
sumusunod
Bisexual Indibidwal na ang
gusting kapareha ay
parehong lalaki at
babae.
Transgen Indibidwal na iba ang
der gender identity sa 59

taglay na seks
Queer Indibidwal na hindi sumasang-ayong
mapasailalim sa anumang
kategoryang pangkasarian subalit
maaaring ang pagkakakilanlan ay
wala sa mga kategorya ng lalaki o
babae, parehong kategorya o
kumbinasyon ng mga kategoryang
ito.

60
Asexual Indibidwal na hindi
nakakaramdam ng anumang
atraksyong sekswal sa kahit
na kanino.
Cisgender Indibidwal na ang gender
identity ay tugma sa
kanyang seks
Intersex Indibidwal na may parehong
ari ng babae at lalaki.
61
62
 Gender Roles

Ang Gender roles ay tumutukoy sa

mga gawaing iniuugnay sa babae at
lalaki batay sa nakagisnan natin sa
lipunan.

63
64
 Sex Roles

Ang sex roles ay mga gawaing babae o lalaki

lamang ang maaaring gumawa batay sa kanilang
bayolohikal o pisyolohikal na katangian.

Mahalagang maunawaan na magkaiba ang sex

roles at gender roles
65
Kadalasang ang diskriminasyong
pangkasarian ay nagmumula sa
persepsyong ang gender roles ay kapareho
lamang ng sex roles kung kaya’t
nagkakaroon ng limitasyon ang mga
indibidwal kung ano ang maaari nilang
gawin na katanggap-tanggap sa lipunan
batay sa kanilang seks.
66
 Gender Ideology

Tumutukoy sa kalipunan ng mga

paniniwala at pakikitungo hinggil sa
angkop na papel ng kababaihan at
kalalakihan sa lipunan.

67
Gawain: IRF 2
Subukang alamin ang iyong mga natutunan. Balikang muli ang IRF at
sagutan ang R (Revised) na kolum ng karagdagang o bagong sagot.

INITIAL REVISED FINAL

68
Pumunta sa quizizz.com at ilagay
ang code para masagutan ang
gawain.

69
Ang Reproductive
Health Law
Responsible Parenthood and Reproductive
Health Law of 2012(Republic Act No. 10354)
◈ isang batas na nilikha upang siguraduhin ng
pamahalaan na mayroong universal access
ang mga mamamayan sa iba’t ibang paraan
ng contraception, family planning, sex
education at maternal care.

71
◈ Maraming probisyon sa batas na ito ay
nakatuon sa pagbibigay ng mga wastong
impormasyon at medikal na tulong sa mga
babaeng nagdadalang tao, pagpapakalat ng
mga kaalaman kaugnay sa wastong family
planning at sex education, at malawakang
distribution ng mga family planning devices
tulad ng condoms, contraception pills at
IUDs. 72
◈ Kahit na naging kontrobersyal ang batas na
ito dahil umano ito ay magbibigay daan sa
pagiging legal ng aborsyon ng sanggol,
malinaw na ipinapahayag ng batas na ito ang
pagbabawal sa mga gamot na nagdudulot sa
pagkalaglag ng bata sa sinapupunan at
operasyon ng abortion na walang matibay na
medikal na rason sa loob ng Pilipinas.
73
Bakit Kinakailangan ang
Responsible Parenthood
and Reproductive Health
Law?
◈ Ito ay ipinasa upang makatulong sa pagpapababa ng
bilang ng mga babaeng nabubuntis ng hindi pa handa.
◈ Ayon sa Department of Health, kalahati sa kauuang bilang
ng mga pagbubuntis sa Pilipinas, humigit-kumulang 1.4
milyon, ay hindi inaasahan o planado.
◈ Sabi naman ng National Demographic and Health
Survey(NDHS) noong 2008, 1 sa 3 bata ay unwanted o
hindi inaasahan; 26 porysento ng mga babae nasa edad 15
hanggang 24 ay nagsimula na magbuntis o nanganak
samantalang tangin 36% lamang sa kanila ang gumagamit
ng modernong paraan ng kontrasepsyon. 75
◈ Naglalayon din ang batas na ito na
mabawasan ang taas ng bilang ng early
teenage pregnancy at pagkalat ng sexually
transmitted diseases sa kabataan. Ito ay sa
pamamagitan ng mga pormal na sex
education.
76
◈ Naglalayon din ito na mailayo ang mga
mamamayan sa di-magandang epekto ng
sobrang laki na pamilya. Nais ng batas na ito
tulungan ang mga mahihirap na pamilya na
hindi mahirapan dahil sa hindi kontroladong
pagdami ng kanilang mga anak.
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
Graded Recitation
Paksa: Universal Declaration of
Human Rights