Alati za odsjecanje

ŠTANCE
Štance su alati pomoću kojih se štancanjem (probijanjem)
dobijaju proizvodi iz limova i profila.

Štance se koriste u prešama.

Pri štancanju se ne pojavljuje strugotina.
Koriste se za izradu proizvoda iz metala i ostalih
materijala (guma, plastika, papir...).

Vrste štanci

A) Štance za rezanje - služe za rezanje lima po

zatvorenom obodu.

B) Štance za plastično oblikovanje -

izradak se trajno deformira npr. savijanjem

hidraulička preša
1
Alati za odsjecanje

Primjeri štancanih proizvoda

2
Alati za odsjecanje

Primjeri štancanih proizvoda

3
Alati za odsjecanje

Primjeri štancanih proizvoda

4
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Princip štancanja sličan je rezanju na škarama.

Žig i matrica odgovaraju gornjem i donjem nožu na škarama.
Škarama se reže neka dužina, a štancom se reže po zatvorenoj krivulji.

Štance se koriste za izradu

ŽIG velikog broja istih predmeta.
OBRADAK (lim) Postupak je vrlo ekonomičan.

MATRICA
Ulazni obradak kod štancanja
limova može biti u obliku:

traka (za sitnije izratke)

ploča (za rondele)
IZRADAK vrpci (za velikoserijsku proizvodnju)
(izrezak)

5
Alati za odsjecanje

Vrste štanci za rezanje

Štance mogu biti s slobodnim alatom ili s povodnom pločom.

A) Štancanje slobodnim alatom

Koristi se za izrezivanje rondela

većih promjera i manjeg broja komada.

Alat nema vođenje i točnost izrade

ovisi o točnosti stroja

6
Alati za odsjecanje

Vrste štanci za rezanje

A) Štancanje slobodnim alatom

Alat za slobodni rez s izbacivačem

Služi za izrezivanje rondela u
tankom limu, kartonu, koži i gumi.

7
Alati za odsjecanje

Vrste štanci za rezanje

B) Štancanje s povodnom pločom

Izrada je točnija jer povodna ploča

osigurava dobro vođenje žiga.

8
Alati za odsjecanje

Vrste štanci za rezanje

B) Štancanje s povodnom pločom

Štanca za izrezivanje podloški

9
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Izvedbe žiga i matrice

ravno izbrušene ravno čelo žiga i konično izbrušeno

plohe žiga i zakošena rezna čelo žiga i ravna
matrice ploha matrice ploha matrice

10
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Proces štancanja

Ako je zazor između

matrice i žiga premalen
javlja se srh na izradku.

zazor
ispravan zazor premalen zazor 11
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Iskorištenje materijala pri štancanju

12
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Iskorištenje materijala pri štancanju

13
Alati za odsjecanje

Štancanje rezanjem

Iskorištenje materijala pri štancanju

14
Alati za odsjecanje

Pitanja za ponavljanje

1. Što su štance?

2. Koje vrste štanci postoje?

3. Čemu služi povodna ploča?

4. Koji je nedostatak štancanja slobodnim alatom?

5. Kakvog oblika može biti ulazni obradak?

6. Kad se javlja srh kod štancanja?

7. O čemu ovisi iskorištenje materijala pri štancanju?

15