Bölüm 1: Temel Konular

Akışkan Nedir?
Akışkan gaz veya sıvı biçimindeki bir maddedir
Katı ve sıvı arasındaki farklılık nedir?
Katı: Uygulanan kayma gerilmesine bir miktar şekil değişikliği
ile direnebilir.
Gerilme şekil değiştirme ile orantılıdır
Sıvı: Uygulanan kayma gerilmesiyle sürekli olarak şekil
değiştirir.
Gerilme şekil değiştirme hızı ile orantılıdır.

Solid Fluid
F 
F

V
   A h
A

2 Bölüm 1: Temel Konular

Akışkan Nedir?

Gerilme birim alana

uygulanan kuvvet
olarak olarak
tanımlanır.
Normal bileşeni:
normal gerilmedir
Durgun akışkanlarda
normal gerilme basınç
olarak adlandırılır
Teğetsel bileşeni:
kayma gerilmesidir

3 Bölüm 1: Temel Konular

Akışkan Nedir?

Sıvı içerisinde
bulunduğu kabın şeklini
alır ve geniş bir kabın
içerisinde yerçekiminin
etkisiyle serbest yüzey
oluşturur.
Gaz kabın çeperlerine
ulaşıncaya kadar
genişler ve mevcut
hacmin tamamını
doldurur.Gazlar serbest
yüzey oluşturamaz.
4 Bölüm 1: Temel Konular
Akışkan Nedir?

katı sıvı gaz

5 Bölüm 1: Temel Konular

Akışkanlar Mekaniğinin Uygulama Alanları

6 Bölüm 1: Temel Konular

Kaymama Şartı
Kaymama şartı: Katıya
doğrudan temas eden akışkan
viskoz etkiler nedeniyle yüzeye
“yapışır”
Kayma gerilmesi w, yüzey
sürünmesi D= ∫wdA, ve sınır
tabakanın oluşmasına yol açan
viskozitedir.
Kaymama koşuluna yol açan
akışkan özelliği viskozite’dir.
Analitik ve hesaplamalı
akışkanlar dinamiği için önemli
sınır şartı giriş sınır değeri
probleminin formüle
edilmesidir.

7 Bölüm 1: Temel Konular

Akış Ayrışması

8 Bölüm 1: Temel Konular

 Akışkanlar Mekaniğinin Tarihçesi

1903

İ.Ö. 283-133
Su ile çalışan maden
asansörü

9 Bölüm 1: Temel Konular

Akışların Sınıflandırılması

Akışları,Navier-Stokes denklemleri olarak bilinen

kısmi diferansiyel denklemlerde basitleştirici
varsayımlarda bulunarak sınıflandırabiliriz.
Kütlenin Korunumu

Momentumun Korunumu

10 Bölüm 1: Temel Konular

Viskoz ve Viskoz Olmayan Akış Bölgeleri
Sürtünme etkilerinin
önemli olduğu akışlar
viskoz akışlar olarak
adlandırılır.Viskoz akışlar
daima katı yüzeylere
yakındır.
Viskoz kuvvetlerinin atalet
ve basınç kuvvetlerinin
yanında ihmal
edilebilecek kadar küçük
olduğu bölgelere viskoz
olmayan akış bölgeleri
denir.

11 Bölüm 1: Temel Konular

İç ve Dış Akış

İç akışlar tüm akış

alanında viskozitenin
etkisi altındadır.
Dış akışlarda viskoz
etkileri sınır tabakası
ve akışa göre
cisimlerin arka
tarafında kalan art izi
bölgeleriyle sınırlıdır.

12 Bölüm 1: Temel Konular

Sıkıştırılabilir ve Sıkıştırılamayan Akış
Eğer yoğunluk yaklaşık olarak
sabit kalırsa akış sıkıştırılamaz
olarak sınıflandırılır.
Sıvı akışları genellikle
sıkıştırılamazdır.
Özellikle yüksek hızlar için gaz
akışları genellikle sıkıştırılabilir.
Mach sayısı, Ma = V/c
sıkıştırılabilirlik etkilerinin
önemli olup olmadığının iyi bir
göstergesidir.
Ma < 0.3 : Sıkıştırılamaz
Ma < 1 : Ses altı
Ma = 1 : Ses hızı
Ma > 1 : Ses üstü
Ma >> 1 : Hipersonic

13 Bölüm 1: Temel Konular

Laminer ve Turbülanslı Akış
Laminar: Çalkantısız akışkan
tabakaları ile karakterize edilen
çok düzenli akışkan
hareketidir.
Türbülans: Yüksek hızlarda
görülen ve hız çalkantıları ile
nitelendirilen çok düzensiz
akışkan hareketleridir.
Geçiş: Hem laminer hem de
türbülanslı akış bölgelerini
içeren akıştır.
Reynolds sayısı, Re= UL/
bir akışın türbülanslı olup
olmadığının belirlenmesinde
önemli bir parametredir.

14 Bölüm 1: Temel Konular

Daimi ve Daimi Olmayan Akışlar
Daimi terimi bir noktada zaman
içersinde hiçbir değişim olmadığını
ifade eder. N-S denklemindeki
geçiş terimleri sıfırdır

Daiminin karşıtı daimi olmayandır.

Geçiş terimi genellikle gelişen

akışlar için kullanılır .
Peryodik terimi akışın düzenli
olarak salınım yaptığı bir tür daimi
olmayan akış için kullanılır.
Daimi olmayan akışlar eğer
ortalama bir zaman alınırsa daimi
olarak alınır.

15 Bölüm 1: Temel Konular

Bir-, İki-, ve Üç-Boyutlu Akışlar
N-S denklemleri 3 boyutlu vektör denklemleridir.
Hız vektörü, U(x,y,z,t)= [Ux(x,y,z,t),Uy(x,y,z,t),Uz(x,y,z,t)]
Analitik ve hesaplamalı çözümün karmaşık sonuçları boyutların
azaltılmasıyla azaltılabilir.
Koordinat sistemindeki değişiklikle yapılan işlemler kolaylaştırılabilir.
Örnek: tam gelişmiş boru akışı için, hız V(r) yarıçap r ve boru
boyunca z ‘nin fonksiyonu olan basınç p(z) ‘nin fonksiyonudur.

16 Bölüm 1: Temel Konular

Sistem ve Kontrol Hacmi
Üzerinde çalışılmak üzere
seçilen bir madde veya
uzaydaki bir bölge olarak
tanımlanır.
Kapalı sistem sabit bir
kütleden ibarettir ve
sınırlarından kütle
geçemez.
Açık sistem uzayda
uygun bir biçimde
seçilmiş bir bölgedir.
Bölüm 6’da daha detaylı
olarak açık sistemi
tartışacağız.
17 Bölüm 1: Temel Konular
Boyutlar ve Birimler
Herhangi bir fiziksel büyüklük boyutları ile karakterize
edilir.
Boyutları gösteren büyüklükler birim olarak adlandırılır.
Ana boyutlar: kütle m, uzunluk L, zaman t, ve sıcaklık T.
Hız V, enerji E, ve hacim V gibi diğer büyüklükler ana
boyutlar cinsinden ifade edilir ve bunlara ikincil boyutlar
denir.
Birim sistemleri İngiliz sistemi ve metrik SI sistemi
(Uluslararası Sistem). Her ikisini de kullanacağız.
Boyutsal homojenlik :Denklemdeki her terimin birimi
aynı olmalıdır.
Birim dönüştürme oranları: Birimleri dönüştürmeye
yardımcıdır.

18 Bölüm 1: Temel Konular

Doğruluk, Hassasiyet ve Anlamlı Basamaklar

Mühendisler kullandıkları birim sisteminden bağımsız olarak sayıları

yerinde kullanabilmek için şu prensiplere dikkat etmelidirler.

1. Doğruluk hatası : Bir ölçümün sonucundan doğru sonucun

çıkarılması ile elde edilen değerdir.Çoğunlukla bir ölçümün
doğruluğu,ölçümlerin ortalamasının gerçek değere yakınlığının bir
ölçüsüdür. Doğruluk,genellikle tekrarlayabilir sabit hatalarla ilgilidir.

2. Hassasiyet hatası : Bir ölçümün sonucundan tüm ölçüm

sonuçlarının ortalamasının çıkarılması ile bulunan
değerdir.Çoğunlukla bir grup ölçümün hassasiyeti, ölçme aletinin
çözünürlüğüne ve ölçümün tekrarlanabilirliğine bağlıdır.Genellikle
tekrarlanmayan ,rastgele hatalarla ilişkilidir.

3. Anlamlı basamaklar : Önemli ve anlam taşıyan basamaklardır.

19 Bölüm 1: Temel Konular