TEMPERATURA

Temperatura je merilo unutrašnje energije. Unutrašnja energija

tela predstavlja zbir kinetičkih i potencijalnih energija molekula,
atoma i drugih mikroskopskih čestica (elektrona, nukleona itd.)
od kojih je telo izdrađeno.

Kelvinova skala T [K]

Celzijusova skala t [˚C]

T [ K ]  t[ o C ]  273,15 T [ K ]  t[ o C ]

-273,15 oC 0 oC 100 oC
0 K (apsolutna nula) 273,15 K 373,15 K
 Infracrvene kamere - termografija

• snimak - termogram
• ispitivanje izolacije zgrada, pukotina na toplovodima, prisustvo vlage u
zidovima
 Promena unutrašnje energije
Količina toplote
U = Q - promena unutrašnje energije

U Q
toplotni kapacitet C 
( t 2  t1 ) t

specifični toplotni C Q
c 
kapacitet m m( t 2  t1 )

Q = U = mc(t2 – t1)= C(t2 – t1)

Kada se dva tela različitih temperaura dovedu u direktan
kontakt između njih dolazi do razmene količine toplote do
uspostavljanja termodinamičke ravnoteže. Ukoliko je
sistem koji čine ova dva tela izolovan od okoline tada je
količina toplote (Q1) koju hladnije telo primi jednaka
količini topline (Q2) koju toplije telo oslobodi.

𝑄1 +𝑄 2= 0

m1c1(tr – t1) + m2c2(tr – t2)=0

t1  tr  t2
 Zadatak: U aluminijumskom loncu mase 0,5 kg želimo
zagrejati litar vode od 20 oC do klučanja (100 oC). Kolika nam
je količina toplote potrebna?

Rešenje:
, mv = 1 kg
Vv = 1 l
ma = 0,5kg
t1 = 20 oC
t2 = 100 oC
ca = 900 J kg-1(oC-1)
cv = 4190 J kg-1(oC-1)

Q = Qv+ Qa = mvcv(t2 - t1) + maca(t2 – t1) =(mvcv + maca)(t2 – t1)

= (1kg4190 J kg-1(oC-1) + 0,5kg900 J kg-1(oC-1))(100 oC-20 oC)

Q = 371 200 J
Zadatak: Raspolažemo jednakim masama vode temperature
80 oC i 18 oC. Koliko će iznositi krajnja temperatura nakon što
pomešamo vodu?
Rešenje:
mc(tr – t1) + mc(tr – t2) =0
t1 = 18 C
o

t2 = 80 oC 2tr = t2 +t1
m1 = m2= m
tr = 49 oC
 Prenošenje toplote

Toplota se spontano prenosi sa mesta više na mesto niže

temperature.

Postoje tri načina prenošenja toplote:

• strujanje (konvekcija)
• provođenje (kondukcija)
• zračenje (radijacija)
 Fazni prelazi
Faza je deo sistema, homogen po hemijskom sastavu i
fizičkim osobinama, koji je graničnom površinom odvojen od
drugih delova sistema .

Fazni prelaz je transformacija jedna faze u drugu pri čemu

se skookovito menja neka od fizičkih karakteristika.

različita agregatna stanja = faze

promena agregatna stanja = fazni prelaz prve vrste
Promene agregatnih stanja
topljenje
čvrsto tečno
očvršćavanje

an je
su

juč an
je)
bli

(kl arav

a
ma

cij
res

za
isp
cij

en
a
ub

nd
lim

ko
ac
ija

gasovito
 Topljenje i očvršćavanje

Temperatura
topljenja

Qt Q

Qt
Specifična (latentna) toplota topljenja: qt  [J/ kg]
m
 Ključanje i kondenzacija
isparavanje
p
ključanje
tečno agregatno granica između
stanje dve faze

gasovito agregatno
stanje

Qi
Latentna toplota isparavanja: qi  [J kg-1]
m
 Fazni dijagrami

Fazni dijagram sastoje se od

najmanje tri krive

Svaka kriva na faznom dijagramu

reprezentuje ravnotežu izmeđe dve
faze

TROJNA TAČKA
 Specifično ponašanje vode

Negativni nagib

1000
gustina kg/m3
Voda

Led
999.8
kg/m3

916 kg/m3
t (0 C)
40 C
 Zadatak: Izračunati količinu toplote potrebnu da litar alkohola od
temperature 0 oC proključa i pređe u paru? Gustina alkohola je
790 kg m-3, temperatura ključanja pri normalnom pritisku iznosi
78 oC, specifični toplotni kapacitet 2500 J kg-1(oC-1) i latentna
toplota isparavanja 8,59105J kg-1.
Rešenje:
V = 1 l = 10-3 m3
t o = 0 oC
tk = 78 oC
c = 2500 J kg-1 (oC-1)
q= 8,59 105 J kg-1
 = 790 kg m-3 Q = mc(tk – to) + qm = m(c(tk – to) + q)

Q=? Q = V(c(tk – to) + q)=

= 790 kg m-310-3 m3 (2500 J kg-1 (oC-1)(78 oC – 0 oC ) + 8,59105 J kg-1)

Q = 8,3266 105 J
Zadatak 1: Koliko vode temperature 20 oC možemo ohladiti na
temperaturu 9 oC ako u nju ubacimo 15 g leda temperature 0oC?

Rešenje:
t1 = 20 oC
t 2 = 9 oC
ml = 15 g = 0,015 kg
t o = 0 oC mvc(t2 – t1) + mlq + mlc(t2 - to) =0
c = 4190 J kg-1 (oC-1)
q = 3,3 105 J kg-1 ml (q  c(t 2  to ))
mv 
mv = ? c(t1  t 2 )

0,015 kg  (3,3 105 J K -1  4190 J kg -1 K -1 (9 o C - 0o C ))


4190 J kg -1 K -1 (20 o C  9 o C)

mv = 0,120 kg = 120 g