CHƯƠNG 2

CHI PHÍ

& PHÂN LOẠI CHI PHÍ

04/10/20 1
24
 MỤC TIÊU

• Nhận thức được bản chất kinh tế của chi phí và sự ảnh
hưởng của chi phí đến hoạt động của DN.
• Nhận thức được sự cần thiết và tác dụng của việc phân
loại chi phí theo các tiêu thức khác nhau.
• Nhận thức được các quan điểm ghi nhận chi phí trên báo
cáo KQKD của DN và ý nghĩa kinh tế của các quan điểm
thể hiện chi phí.

04/10/2024 2
 NỘI DUNG
I. BẢN CHẤT KINH TẾ CỦA CHI PHÍ
1. Khái niệm Chi phí
2. Hình thức biểu hiện của Chi phí.
II. PHÂN LOẠI CHI PHÍ
3. Theo nội dung kinh tế của CP (yếu tố CP)
4. Theo công dụng kinh tế của CP (khoản mục CP).
5. Theo mối quan hệ với kỳ tính kết quả kinh doanh.
6. Theo cách ứng xử của chi phí với mức độ hoạt động.
7. Một số nhận diện khác về CP phục vụ chức năng quản trị.
III. CÁC QUAN ĐIỂM GHI NHẬN CHI PHÍ TRÊN
04/10/2024
BÁO
3

CÁO KQKD
 I. Baûn chaát kinh teá cuûa CP:
Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa DN thöïc chaát laø söï vaän ñoäng,
keát hôïp chuyeån ñoåi noäi taïi caùc yeáu toá saûn xuaát kinh
doanh ñaõ boû ra ñeå taïo neân SP, dòch vuï nhaát ñònh.
Quaù trình naøy coù theå khaùi quaùt thaønh 3 giai ñoaïn cô baûn
coù moái quan heä maät thieát vôùi nhau.

Quaù trình Quaù trình

Mua saém vaän ñoäng , Quaù trình
chuaån bò bieán ñoåi thöïc hieän
caùc yeáu noäi taïi caùc GT vaø GTSD
toá ñaàu yeáu toá ñaàu caùc SP ñaàu
vaøo vaøo ra

→Treân phöông dieän naøy, xem xeùt yù nghóa baûn chaát kinh teá cuûa chi4 phí
04/10/2024
I. Baûn chaát kinh teá cuûa CP
• Baûn chaát kinh teá cuûa CP theå hieän ôû söï hao phí
veà vaät chaát, taøi nguyeân vaø nhaân löïc phaùt sinh
gaén lieàn vôùi muïc ñích SXKD.

• Baûn chaát naøy giuùp nhaø quaûn trò phaân bieät ñöôïc
chi phí vôùi chi tieâu.

→ Chi phí laø bieåu hieän baèng tieàn cuûa hao phí veà lao
ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa phaùt sinh trong
quaù trình SXKD.
04/10/2024 5
 Phaân bieät Chi phí vaø Chi tieâu

• Chi phí: laø nhöõng phí toån phaùt sinh laøm giaûm
nguoàn lôïi kinh teá cuûa doanh nghieäp, ñược kieåm
soaùt trong kyø gaén lieàn vôùi muïc ñích saûn xuaát
kinh doanh vaø taùc ñoäng giaûm voán sôû höõu.
• Ñoä lôùn cuûa chi phí phuï thuoäc vaøo 2 nhaân toá
chuû yeáu:
• Khoái löôïng caùc nguoàn löïc ñaõ tieâu hao trong moät
thôøi kyø nhaát ñònh
• Giaù caû ñôn vò cuûa caùc nguoàn löïc ñaõ tieâu hao
04/10/2024 6
 Phaân bieät CP vaø Chi tieâu:
• Chi tieâu: Chi tieâu laø söï chi ra, söï giaûm ñi thuaàn tuùy
caùc khoaûn taøi saûn–theå hieän moïi khoaûn ñaõ traû
cuûa DN thoâng qua söï giaûm tieàn maët, tieàn göûi NH,
taêng caùc khoaûn nôï ngaén haïn, hoaëc giaûm caùc
khoaûn nôï phaûi thu,… cuûa DN trong kyø.
• Chi tieâu laø moät khaùi nieäm hoaøn toaøn mang baûn
chaát taøi chính, noù moâ taû haønh ñoäng phaûi boû tieàn
ra döôùi moïi hình thöùc cho muïc ñích naøo ñoù.
• Chi tieâu coù theå taïo neân moät khoaûn taøi saûn hoaëc
moät khoaûn chi phí.
Chi tieâu laø cô sôû phaùt sinh CP, song giöõa 2 khaùi nieäm
naøy coù söï khaùc nhau veà löôïng vaø thôøi gian phaùt
sinh. 04/10/2024 7
 Phaân bieät CP vaø Chi tieâu
Söï Chi phí khoâng bao Caùc khoaûn chi tieâu laøm giaûm
khaùc goàm caùc khoaûn chi taøi saûn naøy nhöng taêng taøi
nhau coù ñaëc ñieåm nhö: saûn khaùc trong DN
veà
Caùc khoaûn chi tieâu laøm giaûm
löôïng TS cuûa DN nhöng ñoàng thôøi
laøm giaûm caùc khoaûn nôï phaûi
traû( noäp thueá, traû nôï vay, traû
löông, …)

Söï Do khoâng coù söï Khoaûn chi tieâu ñaõ phaùt sinh
khaùc phuø hôïp veà thôøi nhöng chöa ñöôïc tính vaøo CP
nhau gian phaùt sinh caùc ( CP traû tröôùc)
veà khoaûn chi tieâu vaø
Khoaûn chöa chi tieâu ôû kyø naøy
thôøi thôøi gian phaùt huy nhöng ñaõ ñöôïc tính tröôùc vaøo
gian taùc duïng cuûa noù CP trong kyø ( CP phaûi traû)
phaùt ñ/v thu nhaäp cuûa
sinh DN 04/10/2024 8
 CÁC TIÊU THỨC PHÂN LOẠI CHI PHÍ
1. Theo nội dung kinh tế của CP
2. Theo công dụng kinh tế của CP
3. Theo mối quan hệ với kỳ tính KQKD
4. Theo cách ứng xử với mức độ hoạt động
5. Phân loại CP cho việc ra quyết định lựa chọn
phương án KD
6. Phân loại CP cho việc đánh giá trách nhiệm quản lý
 1. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ THEO NOÄI DUNG KINH TEÁ CỦA CHI PHÍ

Caên cöù vaøo hình thaùi nguyeân thuûy cuûa CP ñeå chia toaøn boä
CPSXKD cuûa DN thaønh caùc yeáu toá:
• Chi phí nguyeân vaät lieäu,
• Chi phí nhaân coâng,
• Chi phí coâng cuï duïng cu,ï
• Chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh,
• Chi phí dòch vuï thueâ ngoaøi,
• Chi phí khaùc baèng tieàn.

Taùc duïng : Cho bieát toång chi phí phaûi chi ra ban ñaàu ñeå tieán
haønh hoaït ñoäng SXKD, laøm cô sôû cho vieäc laäp döï toaùn CP vaø
kieåm tra vieäc thöïc hieän döï toaùn chi phí theo yeáu toá.
04/10/2024 10
2.PHAÂN LOAÏI THEO COÂNG DUÏNG KINH TEÁ CUÛA CHI
PHÍ
Caên cöù vaøo coâng duïng cuûa CP ñoái vôùi quaù trình SXKD ñeå
nhoùm caùc yeáu toá CP coù cuøng coâng duïng thaønh moät khoaûn
muïc chi phí. Toaøn boä CPSXKD trong kyø keá toaùn cuûa DN ñöôïc
chia thaønh caùc khoaûn muïc sau:

• Chi phí Nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp

• CP nhaân coâng tröïc tieáp
• CP söû duïng maùy thi coâng (rieâng ñoái vôùi DN xaây laép)
• CP saûn xuaát chung
• CP baùn haøng
• CP quaûn lyù doanh nghieäp
• CP hoaït ñoäng taøi chính
• CP hoaït ñoäng khaùc
Taùc duïng: giuùp nhaø quaûn trò nhaän dieän vai troø, vò trí CP trong
hoaït ñoäng SXKD cuûa DN → ñaùnh giaù keát caáu chi phí trong hoaït
ñoäng SXKD, vaø laäp döï toaùn chi phí theo khoaûn muïc chi phí. 11
04/10/2024
3. PHÂN LOẠI CP THEO MỐI QUAN HỆ VỚI
KỲ TÍNH KQKD

• CHI PHÍ SẢN PHẨM

• CHI PHÍ THỜI KỲ

04/10/2024 12
CHI PHÍ SAÛN PHAÅM
- Bao goàm caùc khoaûn CP taïo neân GT haøng toàn kho (CP
nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, CP nhaân coâng tröïc tieáp, CP
saûn xuaát chung) hay CP haøng mua (giaù mua vaø chi phí
mua).

- Thôøi kyø phaùt sinh chi phí saûn phaåm thöôøng khaùc bieät
vôùi thôøi kyø ghi nhaän chi phí saûn phaåm treân baùo caùo
keát quaû kinh doanh. Söï khaùc bieät tuøy thuoäc quan heä
giöõa Möùc ñoä saûn xuaát – Mùöùc ñoä tieâu thuï.

- Ruûi ro tieàm aån cuûa chi phí saûn phaåm laø ruûi ro toàn kho.

- Nhaø quaûn lyù thöôøng aùp duïng moâ hình quaûn lyù kòp
thôøi (JIT – Just In Time) ñeå haïn cheá ruûi ro toàn04/10/2024
kho. 13
CHI PHÍ THÔØI KYØ

-Bao goàm CP baùn haøng, CP quaûn lyù

DN

-Thôøi kyø phaùt sinh CP cuõng laø thôøi

kyø ghi nhaän treân baùo caùo keát quaû
kinh doanh.

-Thể hiện möùc phí thöôøng xuyeân caàn

buø ñaép ngay trong kyø.

-Nhaø quaûn lyù thöôøng taêng cöôøng

04/10/2024 14

khoáng cheá möùc phí qua cô cheá khoaùn

 PHAÂN LOAÏI THEO MOÁI QUAN HEÄ VÔÙI KYØ TÍNH KEÁT
QUAÛ
CP SAÛN
XUAÁT

CPNVLTT CPNCTT CPSXC DOANH THU

-

CP SAÛN GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN

PHAÅM
=

GIAÙ VOÁN SP TOÀN

KHO
LÔÏI NHUAÄN GOÄP
-

CP THÔØI CP BAÙN HAØNG, CP QUAÛN

KYØ LYÙ
=

LÔÏI NHUAÄN
04/10/2024 15
 Dòng Luân Chuyển Chi Phí
Bảng CĐKT Báo cáo
Chi phí Hàng tồn kho KQKD

NVL mua vào NVL

Nhân công trực

tiếp CHI PHÍ
SX SP
Sản xuất Giá vốn
chung Thành Hàng bán
phẩm
CP Bán hàng &
CP QLDN CP thời kỳ CP Bán hàng &
QLDN 16
Theo taøi lieäu töø boä phaän saûn VÍ
xuaát
DUÏkinh
1 doanh saûn phaåm A cuûa coâng ty
ABC nhö sau:
1.Tình hình chi phí saûn xuaát kinh doanh năm caùc naêm nhö sau :
Chæ tieâu Naêm 2008 Naêm 2009 Naêm 2010
1.Chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp 400.000 600.000 800.000
(ñ)
2.Chi phí nhaân coâng tröïc tieáp (ñ) 280.000 420.000 560.000
3.Chi phí saûn xuaát chung (ñ) 540.000 600.000 660.000
4.Chi phí baùn haøng (ñ) 220.000 300.000 380.000
5.Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp (ñ) 120.000 120.000 120.000
6. Soá löôïng SP saûn xuaát 800 SP 1.200 SP 1.600 SP
Ñôn giaù baùn SP oån ñònh qua caùc naêm laø 2.000ñ/sp ; Naêng löïc saûn
xuaát thaáp nhaát laø 800 sp, cao nhaát 1.600sp; Neáu naêng löïc saûn xuaát
vöôït quaù möùc giôùi haïn treân bieán phí ñôn vò taêng 20%, ñònh phí taêng
50%.
Yeâu caàu :
1. Xaùc ñònh cô caáu chi phí saûn phaåm, chi phí thôøi kyø naêm 2010 cuûa saûn
phaåm A.
2. Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh năm 2010 tröôøng hôïp tieâu thuï 1.000sp
3. Moät nhaø quaûn lyù cho raèng : khi taêng saûn löôïng tieâu04/10/2024
thuï, lôïi17nhuaän
seõ taêng theo phöông trình Y = (g - z) * X, trong ñoù Y laø lôïi nhuaän, g: ñôn
giaù baùn, z giaù thaønh ñôn vò, X soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï. Theo anh
chò nhaän ñònh ñoù hôïp lyù hay khoâng?
 CHI PHÍ VAØ GIAÙ THAØNH – VÍ DỤ 1
CPSP – CP TK

1. CP SP, CP TK

CHÆ TIEÂU SOÁ TIEÀN TYÛ LEÄ

CP SP 2.020.000 80%
CP TK 500.000 20%
TOÅNG SOÁ 2.520.000 100%

2. XAÙC ÑÒNH KEÁT QUAÛ KINH DOANH

KQKD :(1.000*2.000 – 1.000* [2.020.000 /1.600]) – 500.000 = 237.500ñ
GT haøng toàn kho : 600 * [2.020.000 /1.600]) = 757.500ñ

3. Khoâng hôïp lyù.

04/10/2024 18
 Chỉ tiêu Số tiền Diễn giải

1. Doanh thu 2.000.000 1000 x 2000

2. Giá vốn hàng bán 1.262.500 (2.020.000 : 1600) x1000

3. Lãi gộp 737.500 = (1) –(2)

4. CPBH và CPQL 500.000

5. Lợi nhuận 237.500 = (3) –(4)

04/10/2024 19
4. PHÂN LOẠI CP THEO CÁCH ỨNG XỬ VỚI MỨC
ĐỘ HOẠT ĐỘNG

BiẾN PHÍ

• Theo cách phân loại này,

CPSXKD được chia ĐỊNH PHÍ
thành:
CHI PHÍ HỖN HỢP

04/10/2024 20
BIEÁN PHÍ .
-Chi phí coù toång soá thay ñoåi tyû leä thuaän vaø
gaàn nhö tyû leä thuaän vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng.
Ngöôïc laïi, nếu tính treân moät ñôn vò, bieán phí
thöôøng laø moät haèng soá.

-Bieán phí tyû leä vaø bieán phí caáp baäc.

-Bieán phí tyû leä :

- Bieán phí luoân thay ñoåi tuyeán tính vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng. Hoaït
ñoäng toàn taïi bieán phí xuaát hieän, ngöng hoaït ñoäng bieán phí baèng
khoâng. Y= a X, X € [m,n]
• Caàn kieåm soaùt tính höõu ích hoaït ñoäng phaùt sinh chi phí; ñònh
möùc, möùc hoaït ñoäng.

-Bieán phí caáp baäc :

• Bieán phí thay ñoåi theo töøng baäc khi möùc ñoä hoaït ñoäng ñaït ñeán
21
moät möùc thay ñoåi nhaát ñònh. Y = aj Xj . X € [m,n]
• Caàn kieåm soaùt tính höõu ích hoaït ñoäng phaùt sinh chi phí; ñònh
möùc, möùc hoaït ñoäng vaø chi phí trung bình
ÑÒNH PHÍ
-Chi phí coù toång soá khoâng thay ñoåi hoặc gần như
không thay dổi theo möùc ñoä hoaït ñoäng. Ngöôïc laïi,
nếu tính treân moät ñôn vò, ñònh phí thöôøng thay ñoåi
tyû leä nghòch vôùi möùc hoaït ñoäng.

-Ñònh phí baét buoäc vaø ñònh phí khaùc (tuøy yù).

-Ñònh phí baét buoäc.

• Ñònh phí coù nguoàn goác töø chi phí söû duïng taøi saûn daøi haïn, chi phí
toå chöùc quaûn ly vaø raát khoù caét giaûm trong kyø, Y= B, X€[m,n]
• Caàn phaûi kieåm soaùt döï aùn ñaàu tö taøi saûn, xaây döïng cô caáu toå
chöùc quaûn lyù; möùc phí phaùt sinh, chi phí trung bình.

-Ñònh phí tuøy yù :

• Ñònh phí coù nguoàn goác töø chi phí quaûng caùo, haønh chính, quaûn trò
trong kyø, coù theå caét giaûm trong kyø, Y= Bj, X€[m,n]
22
• Caàn phaûi kieåm soaùt haønh vi quaûn trò; möùc phí phaùt sinh, chi phí
trung bình, taêng cöôøng khoaùn chi phí theo caáp quaûn lyùvaø hieäu quaû .
CHI PHÍ HOÃN HÔÏP

-Gồm ñònh phí va Biến phí.

-Nhaèm phuïc vuï cho vieäc döï baùo vaø kieåm soaùt, Chi phí hoãn
hôïp sẽ ñöôïc phaân tích thaønh ñònh phí vaø bieán phí, duoc thể
hiện dưới dạng phương trình tuyến tính Y = aX + B, X€[m,n]

-Caùc phöông phaùp phaân tích chi phí hoãn hôïp :

 Phöông phaùp cöc ñaïi - cöïc tieåu (pp cao- thaáp):
a = ( Y1 – Y0)/(X1 – X0), B = Y0 – aX0 = Y1 – aX1.
Vôùi Y1 laø chi phí hoãn hôïp ôû möùc hoaït ñoäng cao nhaát, Y * laø chi phí hoãn hôïp
ôû möùc hoaït ñoäng thaáp nhaát, X 1 laø möùc hoaït ñoäng cao nhaát, X* laø möùc
hoaït ñoäng thaáp nhaát.
 Phöông phaùp xaùc suaát (bình phöông beù nhaát)
 XY = aX2 + BX (1)
Y = aX + nB (2) n: soá laàn thoáng keâ CP
 Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn: söû duïng ñoà thò ñeå phaân tích

- Keát quaû öôùc löôïng cuûa moãi phöông phaùp seõ coù bieán phí
ñôn vò (a), ñònh phí (B) coù theå khaùc nhau.

23
 Phöông phaùp cöïc ñaïi- cöïc tieåu
Ví duï: Naêm tröôùc, soágiôømaùy vaøchi phí ñieän phaùt sinh ôûPhaân xöôûng A cuûa Coâng
ty E nhö sau:
Thaùng Soágiôømaùy Chi phí ñieän (ngñ)
1 6.250 24.000
2 6.300 24.200
3 6.350 24.350
4 6.400 24.600
5 6.300 24.400
6 6.200 24.300
7 6.100 23.900
8 6.050 23.600
9 6.150 23.950
10 6.250 24.100
11 6.350 24.400
12 6.450 24.700
Toång coäng 75.150 290.500

04/10/2024 24
 Ví duï: Naêm tröôùc, soágiôømaùy vaøchi phí ñieän phaùt sinh ôûPhaân xöôûng A cuûa Coâng
ty E nhö sau:
Thaùng Soágiôømaùy Chi phí ñieän (ngñ)
1 6.250 24.000
2 6.300 24.200
3 6.350 24.350
4
5
6
Phöông phaùp cöïc ñaïi-cöïc
6.400
6.300
6.200
24.600
24.400
24.300

tieåu
7 6.100 23.900
8 6.050 23.600
9 6.150 23.950
10 6.250 24.100
11 6.350 24.400
12 6.450 24.700
Toång coäng 75.150 290.500

Thaùng
Soágiôømaùy Chi phí (ngñ)
Cao nhaát 126.450 24.700
Thaáp nhaát 8 6.050 23.600
Cheânh leäch 400 1.100
Bieán phí moãi giôømaùy = 1.100 ngñ  400 giôømaùy = 2,75 ngñ /giôømaùy
Ñònh phí thaùng 12 = 24.700 ngñ - ( 6.450 giôømaùy  2,75 ngñ /giôømaùy) = 6.962,5 ngñ
Ñònh phí thaùng 8 = 23.600 ngñ - ( 6.050 giôømaùy  2,75 ngñ /giôømaùy) = 6.962,5 ngñ
Phaân chia toång chi phí caûnaêm:
Bieán phí (75.150 giôømaùy  2,75 ngñ /giôømaùy) 206.662,5 ngñ
Ñònh phí (290.500 ngñ - ( 75.150 giôømaùy  2,75 ngñ /giôømaùy) 04/10/2024
83.837,5
25 ngñ

290.500 ngñ
 VÍ DUÏ 2
Caên cöù soá lieäu ví duï 1 :
1. Xaùc ñònh bieán phí ñôn vò vaø toång ñònh phí
saûn xuaát kinh doanh saûn phaåm A.
2. Vieát phöông trình chi phí vaø döï baùo chi phí
saûn phaåm A ôû caùc möùc 800sp, 1.000sp,
1.500sp, 2.000sp.
3. Theo taøi lieäu keá toaùn döï baùo, chi phí ñôn vò
ôû möùc saûn xuaát kinh doanh 1.500 sp A laø
3.400ñ/sp. Anh chò cho bieát möùc döï baùo hôïp
lyù khoâng, xaùc ñònh chi phí ñôn vò hôïp lyù theo
tình hình saûn xuaát kinh doanh treân.

04/10/2024 26
 VÍ DUÏ 2
1. Xaùc ñònh bieán phí ñôn vò vaø toång ñònh phí saûn xuaát kinh
doanh saûn phaåm A.
Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm chi phí sp A,
CPNVLTT, CPNCTT laø bieán phí [y =ax]
CPQLDN laø ñònh phí [ y = b]
CPSXC, CPBH laø chi phí hoãn hôïp [y =ax +b]
Phaân tích CPHH goàm CPSXC,CPBH baèng phöông phaùp CÑ-CT
Bieán phí SXC ñôn vò : [660.000 –540.000]÷ [1.600 –800] = 150ñ/sp
Ñònh phí SXC : 660.000 – 150*1.600 = 420.000ñ
Bieán phí BH ñôn vò : [380.000 – 220.000]÷ [1.600 – 800] = 200ñ/sp
Ñònh phí BH : 380.000 – 200*1.600 = 60.000ñ

BIEÁN PHÍ ÑÔN VÒ : 500 + 350 + 150 + 200 + 000 = 1.200ñ/sp

TOÅNG ÑÒNH PHÍ : 420.000 + 60.000 + 120.000 = 600.000 ñ
04/10/2024 27
 VÍ DUÏ 2

2. Vieát phöông trình chi phí vaø döï baùo chi phí saûn
phaåm A ôû caùc möùc 800sp, 1.000sp, 1.500sp,
2.000sp.
- PHÖÔNG TRÌNH CP : Y = AX + B, X € [M,N]
- Y = 1.200 X + 600.000, X €[800,1600]
Y(800) = 1.200* 800 + 600.000 =
Y(1.000) = 1.200* 1.000 + 600.000 =
Y(1.500) = 1.200* 1.500 + 600.000 =
- Y = 1.440 X + 900.000, X > 1600
Y(2.000) = 1.440* 2.000 + 900.000 =

04/10/2024 28
 VÍ DUÏ 2

3. Theo taøi lieäu keá toaùn döï baùo, chi phí ñôn vò ôû
möùc saûn xuaát kinh doanh 1.500 sp A laø 2.267ñ/sp.
Anh chò cho bieát möùc döï baùo hôïp lyù khoâng?
xaùc ñònh chi phí ñôn vò hôïp lyù theo tình hình saûn
xuaát kinh doanh treân.
- Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm bieán phí ñôn vò vaø ñònh
phí ñôn vò, khaûo saùt chi phí ñôn vò cuûa sp A :

Chæ tieâu Möùc 800sp Möùc 1.600sp

Bieán phí ñôn vò 1.200ñ/sp 1.200ñ/sp
Ñònh phí ñôn vò 750ñ/sp 375ñ/sp
Chi phí ñôn vò 1.950ñ/sp 1.575ñ/sp
04/10/2024 29
5) Phân loại Chi Phí theo sự ảnh hưởng
đến việc ra quyết định

• Chi phí chênh lệch (differential costs)

• Chi phí chìm (sunk costs)
• Chi phí cơ hội (opportunity costs)

30
 Chi Phí Chênh Lệch
(Differential Costs)
 CP chênh lệch là những chi phí khác
biệt về chủng loại hoặc mức phát
sinh giữa các phương án SXKD
 Thường tồn tại dưới dạng là các mức
chi phí khác nhau;
 Hoặc, có thể chỉ xuất hiện ở phương án
kinh doanh này mà lại không xuất hiện
ở phương án kinh doanh khác.

CP chênh lệch là thông tin thích

hợp cho việc lựa chọn phương án
KD.
31
 Chi phí chìm ( Sunk costs)

Là khoản chi phí đã phát sinh trong quá khứ và

không thể tránh được cho dù lựa chọn bất kỳ
phương án kinh doanh nào.

CP chìm là thông tin không thích hợp cho ra quyết định

lựa chọn phương án KD.
04/10/2024 32
 Chi phí cơ hội (Opportunity Costs)

Là khoản thu nhập tiềm năng từ phương án

kinh doanh không được lựa chọn để thực hiện
phương án lựa chọn.

CP cơ hội không thể hiện trên chứng từ sổ

sách kế toán để ghi nhận trong kế toán tài
chính, nhưng cần xem xét để nhận thức toàn
diện hơn về tiềm năng và lợi ích kinh tế các
phương án kinh doanh.
04/10/2024 33
6) Phân Loại Chi Phí Theo Khả Năng Kiểm Soát
(liên quan đến phân quyền)

Chi
Chi phí
phí kiểm
kiểm soát
soát được
được Chi
Chi phí
phí không
không kiểm
kiểm soát
soát
được
được (uncontrollable
(uncontrollable
(controllable
(controllable cost):
cost): cost):
cost): là
là những
những chi chi phí
phí
là
là những
những chichi phí
phí mà
mà nhà
nhà mà
mà nhà
nhà quản
quản trị
trị không
không
quản
quản trị
trị có
có quyền
quyền quyết
quyết có
có thẩm
thẩm quyền
quyền quyết
quyết
định
định về
về sựsự phát
phát sinh
sinh và
và định
định sựsự phát
phát sinh
sinh cũng
cũng
mức
mức phátphát sinh.
sinh. như
như mức
mức phát
phát sinh.
sinh.

34
 CAÙC QUAN ÑIEÅM GHI NHAÄN CP TREÂN BC
KQKD

• QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TOAØN BOÄ (Absorption costing)

(Phương pháp tính giá thành đầy đủ)

• QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP (Marginal costing)

(Phương pháp tính giá thành khả biến)

04/10/2024 35
• QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TOAØN BOÄ (Absorption costing)
Taát caû chi phí ñeàu lieân quan ñeán kết quả saûn xuaát trong kyø
neân giaù thaønh saûn phaåm phaûi bao goàm caû bieán phí SX
vaø ñònh phí saûn xuaát;
- →Möùc laõi - loã tính ñöôïc trong kỳ deã daãn ñeán nhaän
thöùc sai leäch của nhaø quaûn lyù (Möùc tieâu thuï thaáp vaãn coù
lôøi nhöng thöïc teá thua loã );

-QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP (Marginal costing)

Ñònh phí thöôøng laø CP lieân quan ñeán caáu truùc toå chöùc, cho
duø coù hoaït ñoäng saûn xuaát hay khoâng khoaûn CP naøy vaãn
phaùt sinh. Vì vaäy caàn phaûi tính heát khoản dịnh phí SX vaøo
cô caáu chi phí trong kyø ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh.
Theo ñoù, giaù thaønh SX saûn phaåm chæ goàm bieán phí SX;
- → Möùc laõi loã tính ñöôïc phaûn aûnh chính xaùc thaønh
quaû quaûn lyù töøng kyø (Möùc tieâu thuï thaáp seõ thua loã);
04/10/2024 36
 THEO QUAN ĐIỂM TOÀN BỘ

Giá thành sản xuất sản phẩm bao

gồm đầy đủ các chi phí tham gia
vào quá trình sản xuất:
• CP NVL trực tiếp
• CP nhân công trực tiếp
• CP sản xuất chung

37
 QUAN ĐIỂM CHI PHÍ TRỰC TIẾP

Giá thành sản xuất sản phẩm

chỉ bao gồm các biến phí SX,
gồm:
• CP NVL trực tiếp
• CP nhân công trực tiếp
• Biến phí sản xuất chung

38
 PHƯƠNG PHÁP CP TRỰC TIẾP &
PHƯƠNG PHÁP CP TOÀN BỘ
PP xác định PP xác định
CP toàn bộ CP trực tiếp
CP NVL trực tiếp
CP
CP CP Nhân công trực tiếp
sản phẩm
sản phẩm Biến phí SX chung

Định phí SX chung

CP
CP Biến phí bán hàng & QL DN
thời kỳ
thời kỳ Định phí bán hàng & QLDN

39
PHƯƠNG PHÁP CP TRỰC TIẾP &
PHƯƠNG PHÁP CP TOÀN BỘ
Định phí SX chung

Bảng cân đối kế toán

Tài sản $10000

Tài sản
Hàng $10000
tồn kho8,000
Hàng tồn kho8,000
Nguồn vốn 10000
Nguồn
Nợ vốn 10000
phải trả
Nợ phải trả
NV chủ sở hữu
NV chủ sở hữu SP chưa
tiêu thụ
Báo cáo KQKD
Báo cáo KQKD
Doanh thu
Doanh
Doanh thuthu
bán hàng
Doanh thu Doanh thu bán hàng
$8,000
Doanh
Doanh thuthu
bán hàng $8,000
Doanh thu bán hàng
$8,000
$8,000 SP đã Chi phí
Chi
Giá phíhàng bán
vốn
Chi phí (5,000) hàng bán
Giá vốn
Chi
Giá phíhàng bán
vốn tiêu thụ (5,000)
Lợi 40 thuần
nhuận
(5,000) hàng bán
Giá vốn Lợi nhuận thuần
(5,000)
Lợi nhuận thuần
Lợi nhuận thuần $3,000
$3,000
$3,000
$3,000
 Lợi nhuận từ phương
pháp CP toàn bộ= LN
Sản xuất =Tiêu thụ Không ảnh hưởng từ phương pháp CP
đến GT hàng tồn kho trực tiếp

Lợi nhuận từ phương

pháp CP toàn bộ >
Sản xuất > Tiêu thụ GT hàng tồn kho LN từ phương pháp
tăng CP trực tiếp

Lợi nhuận từ phương

Sản xuất < Tiêu thụ GT hàng tồn kho pháp CP toàn bộ <
giảm LN từ phương pháp
CP trực tiếp

04/10/2024 41
Báo cáo KQKD theo quan điểm CP toàn bộ

BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KINH DOANH

( Maãu baùo caùo taøi chính)
CHÆ TIEÂU TOÅNG
SOÁ
1.DOANH THU
2.GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN
3.LÔÏI NHUAÄN GOÄP
4.CHI PHÍ BH,QL
5.LÔÏI NHUAÄN 04/10/2024 42
 BC KQKD theo quan diểm CP trực tiếp
BAÙO CAÙO KEÁT QUAÛ KD ( DAÏNG SOÁ DÖ
ÑAÛM PHÍ)
CHÆ TIEÂU
1.DOANH THU
2.BIEÁN PHÍ (*)
3.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ
4.ÑÒNH PHÍ
ÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT = ÑÒNH PHÍ SX TRONG KYØ

ÑÒNH PHÍ BH, QL

5.LÔÏI NHUAÄN 43
 VÍ DUÏ 3

Caên cöù soá lieäu ví duï 1 :

1. Laäp baùo caùo keát quaû kinh doanh theo quan ñieåm
chi phí toaøn boä (phương phaùp toaøn boä) vaø quan
ñieåm chi phí tröïc tieáp (phöông phaùp tröïc tieáp) khi
saûn xuaát vaø tieâu thuï 1.400sp A.

2. Laäp baùo caùo keát quaû kinh doanh theo quan ñieåm
chi phí toaøn boä (phương phaùp toaøn boä) vaø quan
ñieåm chi phí tröïc tieáp (phöông phaùp tröïc tieáp) khi
saûn xuaát 1.400spA, tieâu thuï 750sp A.

3. Nhaän xeùt veà keát quaû kinh doanh, quan heä traùch
nhieäm quaûn lyù khi ñaùnh giaù thaønh quaû taøi
chính theo töøng tröôøng hôïp treân.
04/10/2024 44
 THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BC KQKD

QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TOAØN BOÄ

[Saûn xuaát: 1400 SP vaø tieâu thuï 1.400 SP]
1.DOANH THU 1.400 * 2.000 2.800.000
2.GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN [500 + 350 + 150 + 1.820.000
(420.000 ÷ 1.400]*1.400

3.LÔÏI NHUAÄN GOÄP = (1) – 2.800.000 – 1.820.000 980.000

(2)

4.CHI PHÍ BH,QL (200 * 1.400 + 60.000) 460.000

+120.000

5.LÔÏI NHUAÄN 980.000 – 460.000 520.000

= (3) – (4)
04/10/2024 45
 THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BC KQKD

QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP

[Saûn xuaát: 1400 SP ; Tieâu thuï 1.400sp]

1.DOANH THU 1.400 *2.000 = 2.800.000

2.BIEÁN PHÍ SXKD 1.400 *1.200 = 1.680.000
3.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ = (1) (1) –(2) = 1.120.000
–(2)
4.ÑÒNH PHÍ
ÑÒNH PHÍ SAÛN XUAÁT 420.000 = 420.000
ÑÒNH PHÍ BH, QL 60.000 + 120.000= 180.000
5.LÔÏI NHUAÄN 520.000

04/10/2024 46
 THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BC KQKD
QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TOAØN BOÄ
[Saûn xuaát 1.400 sp; Tieâu thuï 750sp]
1.DOANH THU 750 * 2.000 1.500.00
0
2.GIAÙ VOÁN HAØNG 750*[500 + 350 + 150 975.000
BAÙN + (420.000 ÷ 1.400]
3.LÔÏI NHUAÄN 1.500.000 – 975.000 525.000
GOÄP
4.CHI PHÍ BH,QL {(200 * 750) + 60.000}+ 330.000
120.000
5.LÔÏI NHUAÄN 525.000 – 330.000 195.000
04/10/2024 47
 THEÅ HIEÄN CHI PHÍ TREÂN BC KQKD

QUAN ÑIEÅM CHI PHÍ TRÖÏC TIEÁP

[Saûn xuaát 1.400 sp tieâu thuï 750sp]

1.DOANH THU 750 * 2.000 1.500.000

2.BIEÁN PHÍ SXKD 750 * 1.200 900.000
3.SOÁ DÖ ÑAÛM PHÍ 1.500.000 – 900.000 600.000
4.ÑÒNH PHÍ
-ÑÒNH PHÍ SAÛN 420.000 420.000
XUAÁT
- ĐỊNH PHÍ BH, QL 60.000 +120.000 180.000
5.LÔÏI NHUAÄN 600.000 – 600.000 000

04/10/2024 48
04/10/2024 49