Elektrik Piyasasnda Elektriin Yerinde retim ve Sat

Ahmet OCAK Elektrik Piyasas Dairesi Bakan

Yasal ereve
Lisanssz elektrik retimi Yasal Mevzuat; Elektrik Piyasas Kanununun 3 nc maddesinin ikinci ve nc fkralar Yalnzca kendi ihtiyalarn karlamak amacyla, Bakanlk tarafndan yrrle konulacak ynetmelikte tanmlanan deerin zerinde verimi olan kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiilerden lisans alma ve irket kurma ykmllnden muaf tutulacaklar, ilgili ynetmelikte dzenlenir. Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal, kurulu gc azami be yz kilovatlk retim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiiler, lisans alma ve irket kurma ykmllnden muaftr. Bu tzel kiilerin ihtiyalarnn zerinde rettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar Kurum tarafndan kartlacak bir ynetmelikle belirlenir.

YASAL EREVE
6094 s. Kanunla deiik 5346 sayl YEK Kanunun 6/A maddesi Muafiyetli retim
4628 sayl Kanunun 3 nc maddesinin nc fkras kapsamnda kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisleri iin bavuru yaplmas, izin verilmesi, denetim yaplmas ile teknik ve mali usul ve esaslar, Bakanlk, ileri Bakanl ve DSnin grleri alnarak EPDK tarafndan kartlacak bir ynetmelikle dzenlenir. Hidroelektrik retim tesisleri iin su kullanm hakknn verilmesine, DSnin ilgili tara tekilatnn su rejimi asndan retim tesisinin yapmnda saknca bulunmadna ve balantnn yaplaca datm irketinden datm sistemine balant yaplabileceine dair gr alnmak kaydyla, tesisin kurulaca yerdeki il zel idareleri yetkilidir. Bu madde kapsamnda yenilenebilir enerji kaynaklarndan elektrik enerjisi reten gerek ve tzel kiiler; ihtiyalarnn zerinde rettikleri elektrik enerjisini datm sistemine vermeleri halinde, I sayl Cetveldeki fiyatlardan on yl sre ile faydalanabilir. Bu kapsamda datm sistemine verilen elektrik enerjisinin perakende sat lisansn haiz ilgili datm irketi tarafndan satn alnmas zorunludur. lgili irketlerin bu madde gereince satn aldklar elektrik enerjisi, sz konusu datm irketlerce YEK Destekleme Mekanizmas kapsamnda retilmi ve sisteme verilmi kabul edilir.

kincil Mevzuat

Lisanssz elektrik retimi kincil Mevzuat;

21 Temmuz 2011 tarihli ve 28001 sayl Resmi Gazete Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmelik 10 Mart 2012 tarihli ve 28229 sayl Resmi Gazete Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine Uygulanmasna Dair Tebli (Tebli, Ynetmeliin m.30/6 hkmne gre hazrlanmtr.)

likin

Ynetmeliin

Kamuoyu Grne Alm mevzuat Lisanssz Elektrik reticileri iin Datm Sistemine Balant Anlamas Tasla Lisanssz Elektrik reticileri in Datm Sistemi Sistem Kullanm Anlamas Tasla (Anlamalar, Ynetmeliin m.10/2 hkmne gre hazrlanm olup Kurul Karar ile sonulandrlacaktr.) Bakanlk Makamnca yaplacak dzenleme; Lisanssz reticilere likin Bildirim Formu (Bakanlk makamna onaya sunulmak zere almalar tamamlanmtr. )
4

Genel Esaslar

Esasen; yalnzca kendi ihtiyalarn karlamak amacyla; Kojenerasyon tesisi, Mikro kojenerasyon tesisi , Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal kurulu gc azami 500 kW olan retim tesisi,

kuran gerek ve tzel kiiler irket kurma ve lisans alma ykmllnden muaftr.

Genel Esaslar

Kojenerasyon tesislerinin sanayiciler ve byk tketicilerce kurulmas beklenmektedir.

Sanayici ve byk tketicilerin yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal tesis kurmas da beklenmektedir.
Fark kojenerasyon tesisi kuranlarn elektrik sat yetkisi olmamasdr. Buhar konusu dzenleme dndadr.

Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisi kuranlar ihtiyalarndan fazla rettiklerini YEKDEM mekanizmasna satabilmektedir. Gerek kii tzel kii fark yoktur. Abonelik yeterlidir ve sat kst yoktur. Mikro kojenerasyon tesisi kuranlardan sadece tzel kiiler ihtiya fazlas enerjiyi satabileceklerdir.
Enerjiyi her iki durumda da Datm irketi almaktadr. Lisanssz reticiler PMUM ve YEKDEM mekanizmas ile muhatap deildir.

Elektriin ikili anlamalarla satlmas sz konusu deildir.

6

Genel Esaslar

retim ve tketim tesislerinin ayn datm blgesi iinde olmas zorunludur. stisnas yoktur. Kojenerasyon tesisleri iin verimlilik koulu var. (Bakanlk Ynetmelii gerei %80 verimlilik deerine sahip olmas gerekir.) Gezici ve geici aboneler retim tesisi kuramaz. Hidrolik kaynaklara dayal retim tesisi bavurular l zel darelerine, dier tesisler iin ilgili datm irketine bavuru yaplacaktr. Bavurular takvim ay baznda alnacak (ylda 12 parti) ve sonraki ayn ilk 20 gn iinde sonulandrlacaktr. retim tesisleri ancak datm sistemine balanabilir. AG veya YGden balanlabilir.
7

Genel Esaslar

AG seviyesinden yaplacak balantlarda trafo kapasitesinin % 30u kadar balantya izin verilebilecektir. Bunun datm iin bkz. Ynetmelik Ek-5 Tablo. YG seviyesinden kst yoktur. Her bir kiiye her bir irtibat merkezinde tketim tesisinden bamsz olarak yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisleri iin 500 kW, mikro kojenerasyon tesisleri iin 50 kW tahsisat yaplabilir. Her bir transformatr merkezinde (TEAa ait) rzgar ve gne enerjisine dayal retim tesisleri iin 2 MW g tahsisi yaplmtr. Transformatr merkezine bu miktar aan bir bavuru olmas halinde TEA gr sorulacaktr. TEA transformatr merkezi baznda, kurulu gc 500 kWa kadar kojenerasyon tesisleri, mikro kojenerasyon tesisleri ve rzgar ve gne enerjisi hari yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisleri iin kapasite aklamak zorundadr. (Rzgar ve gnee tannan 2 MW bu kapasiteden haritir).

Genel Esaslar Tketim birletirme

Bir kii tm tketimlerini birletirip tek bir tesis kurabilmektedir. Aboneliklerinin ayn grupta olmas art aranmaz.

Birden ok gerek ya da tzel kii ayn abone grubunda olmak kaydyla tketimlerini birletirip tek bir retim tesisi kurabilirler. Bu durumda birleen tketimlere karlk retim yetkilerinin birlemesi ve 0.5 MWdan yksek kurulu gce ulalmas mmkn deildir. Tketim birletirme halinde hem kojenerasyon hem de yenilenebilir kaynaklarna dayal retim tesisi kurulmas mmkn deildir. enerji

retimin birletirilmesi sz konusu deildir. Ka kii tketim birletirirse birletirsin bir tketim karl 500 kWtr. Tketim birletirenlerin daha yksek kurulu gte tesis kurma hakk/yetkisi yoktur.

Bavuru Esaslar
Bavuruda ; Lisanssz retim Balant Bavuru Formu,

(Ynetmelik Ek-2)

Lisanssz retim Balant Bavuru Dilekesi, (Ynetmelik Ek-1) retim tesisinin kurulaca yere ait tapu belgesi ya da kiralama belgesi, Kurulacak tesisin teknik zelliklerini de gsteren Tek Hat emas, Kira szlemesinin yazl ekilde yaplm olmas, taraflarn imza sirklerinin szleme ekinde bulunmas gerekir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal bavurularda kaynak kullanm hakknn elde edildiine dair belge, (Rzgr, gne, biyoktle ve biyoktleden elde edilen gaza (p gaz dahil) dayal bavurularda istenmez) Bavuru bedelinin denmesi (2012 yl iin 250 TL)
10

Bavuru Yaplmas
Bavuru ; Hidrolik kaynaklara dayal ise Elektrik Piyasasnda retim Faaliyetinde Bulunmak zere Su Kullanm Hakk Anlamas mzalanmasna likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin ilgili hkmlerinde belirlenecek belgeleri de bavurusuna ekler.

Jeotermal kaynaklara dayal ise bavuru aamasnda varsa iletme ruhsat, henz iletme aamasnda deilse arama ruhsat sunulmaldr. Bavuru kojenerasyona dayal ise Enerji Kaynaklarnn ve Enerjinin Kullanmnda Verimliliin Artrlmasna Dair Ynetmelik gerei istenen belgeler bulunmaldr.

11

Bavuru Yaplmas

retim tesisi kamu, hazine veya orman arazisi zerinde kurulacak ise arazinin ilgili mevzuatna gre kullanm hakknn edinildiinin belgelendirilmesi gerekir. Belge aka Enerji retim Tesisi Kurulmas in zin Verilmitir kaydn iermelidir. Bylece arazinin gerek yatrmclar dndaki giriimcilerle kiralanmas engellenmektedir. Kamu, hazine veya orman arazisi zerinde retim tesisi kurmak zere yaplacak bavurularda arazinin bakasna tahsisi edilmediinin ve ilgilisince de tahsis istemli bavuru yapldnn belgelendirilmesi yeterli grlecektir. ehir veya ky halknn ime suyu ebekesi zerinde kurulacak retim tesisleri ilgili yerel ynetim tarafndan, tarmsal sulama birliklerinin sulama ebekesi zerinde kurulacak tesisler ise ilgili kooperatif ya da sulama birlii tarafndan KURULABLR ya da KURDURULABLR.

12

Bavuru yaplmas

Her takvim ay iinde yaplan bavurular il zel idaresi/datm irketi tarafndan sonraki ayn ilk be gn iinde n deerlendirmeden geirilecek. Bavurunun tam ve eksiksiz olmas gerekiyor. Bavurusu tam ve eksiksiz olanlar sonraki ayn 15 gn balant gr ve kaynak kullanma hakk deerlendirmesi iin kullanlacaktr. Bavuru n deerlendirme sonular hem il zel idareleri hem de datm irketlerince ilan edilecektir.
Bavurusu n deerlendirmeden geenler balant gr bakmndan datm irketlerince deerlendirmeye alnacaktr. Ayrca bavuru hidrolik kaynaa dayal ise DS Blge Mdrlnce kaynak kullanm hakk deerlendirmesine tabi tutulur.

13

BAVURU VE DEERLENDIRME

Datm irketince yaplacak balant deerlendirmesinde; Bavurular ortak irtibat merkezlerine gre snflandrlr. Bu snflandrmada YG seviyesinden balanacak tesisler iin iletim trafo merkezindeki datm fideri, AG seviyesinden balanacak tesisler iin datm trafosu kstaslar kullanlr Alternatif olarak baka bir TEA trafo merkezi ile datm fiderine ak ring ebekede, ebekenin normal alma koullarna gre bal olduu datm fideri esas alnr.
Her bir bavuru, balant ve sistem kullanm asndan dierlerinden deerlendirilir. bamsz olarak

Deerlendirmede bavurunun srasyla Ynetmelik, bu Tebli, ve sair ilgili teknik mevzuat ve ilgili mevzuata uygunluu esas alnarak teknik deerlendirme tamamlanr.

14

Bavuru ve Deerlendirme
Datm irketince yaplacak teknik deerlendirme sonucuna gre sisteme balanmas muhtemel bavurular ncelik deerlendirmesine alnr. Bu noktada balant noktas itibariyle irtibat merkezi kstlar esas alnr.

Bavuruya konu retim tesisinin yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal olmas, Bavuruya konu retim tesisinin kojenerasyon tesisi olmas, Bavuruya konu retim tesisinin tketim tesisi ile ayn yerde olmas, Bavurunun talep birletirme hkmleri kapsamnda olmas, (ynetmelik deiiklii) Bavuru sahibinin nceden uygun bulunmu bir bavurusunun olmamas, Bavuru sahibinin varsa son bir yl iindeki tketim miktarnn dier bavurulardan yksek olmas, Bavuru tarih ve says. Datm irketi ile il zel idaresine yaplan bavuru/bavurular ayn gn yaplm ise datm irketine yaplan bavuru ncelik kazanr, bu nitelikte birden ok bavuru varsa saysna gre ncelik alr. Bir yllk tketimi olmayanlar iin mevcut tketimlerine dayal olarak yllk tketimlerinin hesaplanmas yoluna gidilecektir.

15

Bavuru ve Deerlendirme

Datm irketi, ncelik deerlendirmesi neticesini internet sitesinden 1 ay sreyle ilan eder, hidrolik kaynaklara dayal olanlar il zel idaresine yazl bildirir. Datm irketi hidrolik kaynaklar dndaki bavurulardan kabul ettiklerini ilan tarihinden itibaren bir ay iinde bavuranlara BALANTI ANLAMASINA ARI MEKTUBU verilir. DS Blge Mdrl de deerlendirme neticesini internet sitesinde bir ay sreyle ilan eder ve l zel idaresine yazl olarak bildirir. l zel idaresi datm irketi ve DS Blge Mdrlnden kendisine ulaan cevaplar birletirir ve hidrolik tesis kurabilecek kiileri belirler. ki grn de olumlu olmas gerekir. Bu kiiler il zel idaresince bir a sreyle ilan edilir. Bu srede bavuru yapanlara SU KULLANIM HAKKI ZN BELGES verilir. Balant Anlamalarna ar Mektubu veya Su Kullanm Hakk zin Belgesi alanlar 180 gn iinde gerekli belgeleri tamamlayarak datm irketiyle BALANTI ANLAMASI ve SSTEM KULLANIM ANLAMASI yapacaktr.
16

Bavuru ve Deerlendirme
Balant Anlamas ve Sistem Kullanm Anlamas yapabilmek iin 180 gn iinde aada belirlenen belgelerin edinilmesi gerekir.

Onayl retim tesis projesi ( Bakanlk Ynetmelii), ED Olumlu belgesi , ED Gerekli Deildir Belgesi, EG Kapsamnda Deildir Belgesi (retim tketim tesisi ayn yerde 5kWa kadar gnelerden ED istenmez) lgili kurumlardan alnmas gereken izin, onay, ruhsat vb belgeler,

Bavuru yapan kiilerin sz konusu belgelerin kusurlar olmakszn sonulandrlamadna dair bir resmi yaz almalar halinde datm irketi 180 gnlk sreye ilaveten 3 ay daha beklemeye yetkilidir. retim tesisinin datm sistemine balants ile ilgili datm tesisi balant projesi ilgili teknik mevzuata gre (bu kavram Ynetmelikte tanmldr) hazrlanr ve Bakanlk veya Bakanln yetki verdii tzel kiiler tarafndan onaylanr.

17

Uygulanmas Gereken Standartlar

Ynetmelik ve bu Tebli kapsamnda kurulacak retim tesisleri;

Tek fazdan balanacak tesisler ile fazl ve faz akm 16 A ve daha kk olan tesisler TS EN 50438,
Faz akm 16 Adan byk olan ve datm sistemine AG seviyesinden balanacak retim tesisleri CLC/FprTS 50549-1:2011,

Faz akm 16 Adan byk olan ve datm sistemine YG seviyesinden balanacak retim tesisleri CLC/FprTS 50549-2:2011, standartlarna uygun olarak tasarlanr, kurulur, test edilir, devreye alnr ve iletilir.

18

Uzaktan zleme ve Kontrol Sistemi

Kurulu gc 11 kWtan byk retim tesisleri uzaktan izleme ve kontrol sisteminin kurulmas iin uygun olmaldr.

Ynetmelik kapsamnda retim faaliyetinde bulunan gerek veya tzel kii uzaktan izleme ve kontrol iin gerekli ekipman ve altyapdan sadece balant anlamasnda belirlenen mlkiyet snrna gre kendi mlkiyet alannda olanlar temin ve tesis eder. Datm irketi, kurulu gc 11 kWtan byk retim tesislerinden uzaktan izleme ve uzaktan kontrol sistemine ilikin haberleme altyapsnn kurulmas talebinde bulunabilmesi iin kendisi gerekli altyapya sahip olmaldr. Uzaktan izleme ile asgari olarak haberlemenin durumu ile jeneratrn alma ve ebekeye balant durumu izlenebilir; ilaveten aktif ve reaktif g, g faktr, akm, gerilim, frekans, harmonikler ve toplam harmonik bozulma deerleri alnabilir. Veri iletiimine ilikin masraflar ilgili mevzuata gre tahakkuk ettirilir.

19

lme Sistemi
AG seviyesinden balants ngrlen retim tesisinin tketim tesisi ile ayn yerde bulunmas halinde, iki lme sistemi tesis edilir.

Biri tesis ile datm sistemi arasndaki enerji al-veriini lecek biimde ift ynl lm yapabilen, dieri ise retim tesisinde retilen enerjiyi lecek biimde tesis edilir. AG seviyesinden balants ngrlen retim tesisinin tketim tesisiyle ayn yerde olmamas halinde lme sistemi, retim tesisi ile datm sistemi arasndaki enerji al-veriini lecek biimde tesis edilir.
YG seviyesinden balants ngrlen retim tesislerinde ilgili mevzuat uyarnca ilem tesis edilir.

Tesis edilen sayalar, lme ve haberleme izleme sisteminin bir paras olabilir. retim tesisinin kabul aamasnda, l sistemi datm irketinin yetkilisi tarafndan kontrol edilerek mhrlenir ve kayt altna alnr.
20

retim Tesisinin letilmesi

retim tesisinin koruma, balant ve dier ksmlar iletmeci tarafndan periyodik (tehizatn zelliine gre aylk, aylk, alt aylk veya yllk) olarak kontrol edilecek ve tutanak altna alnacaktr. retim tesisi, can ve mal emniyetinin salanmas iin, ksa devre arzas veya datm sisteminin enerjisiz kalmas durumunda datm sisteminden izole hale gelmelidir. Datm ebekesinin bir blmn ierecek ekilde adalanmaya msaade edilmez. Bu durumda retim tesisi, balant noktasnn kullanc taraftaki blmlerini besleyebilir. retim tesisi sahibi ebeke iletmecilii asndan zorunlu hallerde retim tesisinin balantsn ebekeden ayrmakla ykmldr. retim tesisi anlama gcnn zerinde altrlamaz. retim tesisinde kurulu g art, tenzili, koruma dzenei deiimi, kompanzasyon deiiklii veya baka deiiklikler yaplacaksa datm irketinden Ynetmelik Teblide ngrlen usullere gre izin alnr.
Kurulu g art yaplmas halinde balant anlamas tadil edilir yeni balant bedeli tahsil edilir.
21

Enerjinin Tketimine likin Esaslar

retim tesisi kuracak kiilerin kendi ihtiyalarn karlamak iin retim yapmalar esastr. retim tesisi kuracak kiilerden; Kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiilerin tkettikleri kadar enerjiyi ezamanl retmeleri esastr. Kojenerasyon tesislerinden sisteme verilen ancak retim yapan kii tarafndan tketilmeyen/tketilemeyen enerji miktar iin destek demesi veya baka ad altnda bir deme yaplmaz. Kojenerasyon tesisi kuran gerek ve tzel kiiler kojenerasyon tesisinde retip, retim tesisi ile ayn yerde bulunan tketim tesisinde tketemedikleri enerji miktarn uhdelerindeki, retim tesisi ile ayn yerde bulunmayan tketim tesisinde ya da tesislerinde tketebilirler. Ayn yerde olmayan tketimleri iin datm sistem kullanm bedeli derler.

22

Enerjinin Tketimine likin Esaslar

Mikro kojenerasyon tesisi kuran gerek kiilerin tkettikleri kadar enerjiyi ezamanl retmeleri esastr. Mikro kojenerasyon tesislerinden sisteme verilen ancak retim yapan gerek kii tarafndan tketilmeyen/tketilemeyen enerji miktar iin deme yaplmaz. Ancak gerekli yaptrmlar uygulanabilir.

Mikro kojenerasyon tesisi kuran tzel kiilerin tkettikleri kadar enerjiyi ezamanl retmeleri esastr. Mikro kojenerasyon tesislerinden sisteme verilen ihtiya fazlas enerjinin birim kWh iin YEK Kanununa ekli Cetvel Ide belirlenen en dk tevik bedeli karl destek demesi yaplr. Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisi kuran kiilerin tkettikleri kadar enerjiyi ezamanl retmeleri esastr. htiya fazlas olarak sisteme verdikleri birim kWh bana YEK Kanununa ekli Cetvel Ideki kaynak baznda belirlenen tevik bedeli karl destek demesi yaplr. Yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal retim tesisi kuran gerek ve tzel kiiler yenilenebilir enerji kaynana dayal retim tesisi ile ayn yerde bulunan tketim tesisinde tketemedikleri enerji miktarn uhdelerindeki, retim tesisi ile ayn yerde bulunmayan tketim tesisinde ya da tesislerinde tketebilirler. retim tesisi ile ayn yerde tketilemeyen enerji iin datm sistem kullanm bedeli denir.
23

Enerjinin Tketimine likin Esaslar

Datm irketi retilerek sisteme verilen ihtiya fazlas elektrik enerjisi miktarn;

1- retim tesisi ile tketim tesisinin ayn yerde bulunmas halinde; retim tesisinin datm sistemi ile balant noktasnda ilgili mevzuata uygun olarak seilen ve tesis edilen ift ynl lm yapabilen saatlik saya verileri gre belirler, Veri miktarnn fazla olmas halinde sz konusu fazla veri miktar gnlk ve aylk ihtiya fazlas enerji miktar olarak kaydedilir. eki miktarnn fazla olmas halinde ilgili mevzuat hkmleri uyarnca ilem tesis edilir. 2- retim tesisi ile tketim tesisinin ayn yerde bulunmas halinde;
Gnlk veri miktar ile tketim tesisinin gnlk eki miktarlar ya da tesislerinin gnlk eki miktarlarnn toplamyla karlatrlarak belirleme yaplr.
24

Enerjinin Tketimine likin Esaslar

Veri miktarnn fazla olmas halinde sz konusu fazla veri miktar gnlk ve aylk ihtiya fazlas enerji miktarlar olarak not edilir.

eki miktarnn fazla olmas halinde ilgili mevzuat hkmleri uyarnca ilem tesis edilir. retim tesisi ile tketim tesisinin farkl yerde bulunmas halinde ; Tketim tesisinin tketimini lmek amacyla tesis edilmi saatlik veri salayan saya verileri karlatrlarak gnlk bazda belirleme yaplr. Tketim tesisinin tketimini lmek amacyla tesis edilmi sayacn saatlik veri salayamamas halinde DUY hkmleri uyarnca onaylanan Profil Uygulamas yaplarak elde edilen saatlik tketim verileri kullanlacaktr. Datm irketi belirlenen ihtiya fazlas enerji miktarn retim tesisinin iletmeye girdii tarihten itibaren 10 yl sreyle satn almakla ykmldr. Bu enerji ikili anlama ile satlamaz.

25

htiya Fazlas Enerjinin Deerlendirilmesi

Bir tketim tesisi iin farkl yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal birden ok retim tesisinin kurulmusa sisteme verilen ihtiya fazlas enerji iin YEK Kanununa ekli Cetvel Ide ngrlen en dk destek bedeli demeye esas alnr. (kaynak belirlenemiyorsa)

Bir tketim tesisi iin yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal bir veya daha fazla retim tesisi ile bir mikro kojenerasyon tesisinin birlikte kurulmusa ve bu tesisler bir tzel kiinin ise sisteme verilen ihtiya fazlas enerji iin YEK Kanununa ekli Cetvel Ide ngrlen en dk destek bedeli demeye esas alnr. (kaynak belirlenemiyorsa) Bir tketim tesisi iin kojenerasyon tesisine ilaveten mikro kojenerasyon ve/veya yenilenebilir enerji kaynana dayal retim tesisi ya da tesisleri kurulmas halinde sisteme verilen ihtiya fazlas enerjinin hangi retim tesisinden verildiinin tespit edilememesi durumunda sz konusu miktar iin PMUM ve perakende sat lisans sahibi datm irketi tarafndan deme yaplmaz.

26

htiya Fazlas Enerjinin Deerlendirilmesi

Datm irketince her bir retici iin belirlenen gnlk ihtiya fazlas retim miktar ile YEK Kanununa ekli II sayl Cetvelde ngrlen ve ilgili mevzuat uyarnca belirlenerek datm irketine bildirilmi olan destek fiyatyla arplarak yaplacak aksam destek bedeli belirlenir,

Bir tketim tesisi iin yenilenebilir enerji kaynaklarna dayal birden fazla retim tesisi kurulmas halinde yerli rn kullanm destei, her bir retim tesisinden sisteme verilen gnlk ihtiya fazlas enerji iin mstakil ilem yaplr. Cetvel I ve Cetvel II nin toplamndan yaplacak toplam deme elde edilir. elde edilen deerden, ilgili fatura dnemi iin

Her bir retici iin bulunana bedeller kaynak baznda toplanarak kaynak baznda yaplacak deme belirlenir, Kaynak baznda belirlenmi deme miktarlar toplanarak ilgili fatura dnemi iin PMUMa bildirilecek lisanssz reticilere denecek toplam bedel (LYTOB) belirlenir,

27

htiya Fazlas Enerjinin Deerlendirilmesi

LYTOB miktar PMUMa piyasa ynetim sistemi zerinden her ayn ilk alt gn ierisinde bildirilir,

Datm irketi, PMUMa bildirdii bedelin kendisine eksik denmesi halinde, yapaca demeleri her bir kii iin ayn oranda eksik yapar. (LYTOB %80 orannda dendiyse tm reticilere bedeller %80 orannda denecek demektir) PMUMun nceki fatura dnemlerinden kalan eksik demesini ilgili fatura dneminde fazla deme eklinde yapmas halinde fazla ksm eksik deme yaplan reticilere paylar orannda denir.
Datm irketinin demede temerrde dmesi halinde 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanunun 51 inci maddesine gre belirlenen gecikme zamm oran uygulanr.

28

OSBlerce Yaplacak ve lemler

Mevzuatta datm irketi iin tanmlanan i ve ilemler ilgili OSB tarafndan kendi blgesinde kurulu retim tesisi/tesisleri ve tketim tesisi/tesisleri iin aynen ve ezamanl olarakyaplr.

OSB datm ebekesi iinde kurulacak retim tesislerinden sisteme verilen enerji sadece OSB datm ebekesine bal tketim tesisinde/tesislerinde tketilebilir. OSB, lisans kapsamndaki ebekeye bal bir retim tesisinde retilerek sisteme verilen ihtiya fazlas enerji miktarn, tpk datm irketi gibi davranarak belirler ve ilikili olduu datm irketine bildirir. Datm irketi kendisine bildirilen miktar, ihtiya fazlas enerji olarak not eder. OSB datm ebekesi dnda kurulacak retim tesislerinden sisteme verilen enerji OSB datm ebekesine bal tketim tesisinde/tesislerinde de tketilebilir. Bu durumda OSB datm lisans sahibi OSB her ayn ilgili tarihinde tketim deerlerini gnlk bazda iliik olduu datm irketine bildirmekle ykmldr. Bu ykmlln ihlali halinde tketim deeri sfr kabul edilir ve ortaya kacak zararlar OSB datm lisans sahibi OSB tarafndan tazmin edilir.

29

Dier Hkmler
Ynetmelik ve bu Tebli kapsamnda kurulacak retim tesislerinde kullanlacak YEK Kanununa ekli II sayl Cetvelde ad geen mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamdan her birinin, ithalat tarihi baz alnarak, en fazla nceki be takvim ylnda retilmi olmas zorunludur.

6831 sayl Orman Kanununa gre orman saylan alanlarda 5346 sayl YEK Kanununun 6/A maddesi uyarnca kurulacak lisanssz elektrik retim tesislerinin kurulmasnda kamu yarar bulunup bulunmadna Ynetmelik ve bu Tebli kapsamndaki yer tahsisine ilikin bavuru zerine Orman ve Su leri Bakanlnca karar verilebilir.
Kurulacak retim tesislerinin sisteme balants iin bir defaya mahsus datm balant bedeli, balant anlamasnn yaplmas esnasnda, tahsil edilir ve iade edilmez. Ayn yerde olan veya ayn yerde olmayan tketim tesisi iin datm balant bedeli denmi olmas, retim tesisi iin bu bedelin alnmasna engel tekil etmez.

Mevcut retim tesisinde kurulu g tadilat yaplmas iin datm irketine yaplan bavuru, datm irketi tarafndan yeni bavuru olarak deerlendirilir. Ynetmelik ve bu Tebli kapsamnda datm sistemine AG seviyesinden bal retim tesislerinden beslenen ve retim tesisi ile ayn yerde olan tketim tesisleri iin emreamade kapasite bedeli tahakkuk ettirilmez.

30

Teekkrler

Ahmet OCAK