Steineronderwijs volgens onderzoek KU Leuven zwakker dan traditioneel onderwijs

Jerissa de Bilde, Bieke De Fraine en Jan Van Damme, Methodescholen in het Vlaams basisonderwijs een overzicht van onderzoek naar de werking en effecten van methodescholen op basis van SIBO, Centrum voor onderwijseffectiviteit en evaluatie Onderzoekseenheid Onderwijskunde Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen KU Leuven 2013

Ouders die in Vlaanderen een school zoeken voor hun kind kunnen kiezen tussen verschillende soorten scholen. Steeds meer ouders kiezen voor een methodeschool (zoals Freinetscholen, Steinerscholen of leefscholen). Methodeonderwijs is populair bij sommigen, maar er zijn ook critici. Centraal in dit rapport staat de vraag of methodeonderwijs effectiever is dan traditioneel onderwijs in het bevorderen van de prestaties en schoolse attitudes van leerlingen. We stellen vast dat kleuters in methodescholen gemiddeld genomen sterker staan dan kleuters uit traditionele scholen. Zo presteren ze beter op voorbereidende lees- en rekenvaardigheden. Deze voorsprong verdwijnt in de eerste jaren van het lager onderwijs, dan scoren leerlingen uit methodescholen over het algemeen zwakker op wiskunde, spelling en technisch lezen. P.3 Leerlingen uit secundaire Steinerscholen zouden het specifiek moeilijk hebben om te slagen aan de universiteit (De Clerq & Verboven, 2010) en om een job te vinden (VDAB Studiedienst, 2009). P.5 Wanneer we kijken naar het feitelijk aanbod aan voorbereidende lees- en rekeninstructie zien we dat vooral leerkrachten in Steinerscholen minder voorbereidende instructie geven aan alle leerlingen dan in het traditioneel onderwijs. Wat betreft de aard van de leeractiviteiten zien we dat er meer gebruik wordt gemaakt van alternatieve onderwijsvormen in methodescholen. ()Wanneer we een vergelijking maken binnen de groep methodescholen kunnen we zeggen dat van alle methodescholen Freinetscholen over het algemeen het meest gebruik maken van deze technieken en Steinerscholen het minst verschillen met het traditioneel onderwijs. Ook op andere gebieden, zoals zelfgerapporteerde aandacht voor sociale vaardigheden en interacties, aandacht voor beleving scoren methodescholen, en dan vooral de Freinetscholen sterker dan de traditionele scholen. Steinerscholen vormen hier de uitzondering. In Steinerscholen rapporteren leerkrachten evenveel aandacht te besteden aan sociale vaardigheden als leerkrachten uit traditionele scholen, en ze lijken zelfs minder aandacht te hebben voor de beleving van kleuters dan leerkrachten uit traditionele scholen. Deze verschillen werden evenwel niet vastgesteld tijdens de observaties. P.10 In het kleuteronderwijs geven leerkrachten uit methodeonderwijs (behalve Steinerscholen) meer aan te werken rond sociale vaardigheden. P.13 In methodeonderwijs zitten gemiddeld meer kinderen die n jaar ouder zijn dan in het traditioneel onderwijs. Dit is deels te wijten aan een latere overgang naar formeel onderwijs in de Steinerscholen. P.14

Voor wiskunde scoren de Freinetscholen van het OVSG, de Steinerscholen en de ervaringsgerichte scholen van FOPEM dan weer zwakker dan de traditionele scholen. P.21 De Bilde et al. (2012) bestudeerden de leerkrachtrapportage over het schools welbevinden en onafhankelijke participatie van leerlingen aan het begin van het basisonderwijs. Hieruit bleek dat leerkrachten in methodescholen hun leerlingen in het derde kleuterklasje als minder onafhankelijk beschrijven dan leerkrachten uit traditionele scholen. Afzonderlijke analyses wijzen er op dat dit verschil enkel in Steinerscholen werd teruggevonden. P.24 Voor sommige methodescholen was het niet evident om deel te nemen aan het SiBOonderzoek. Hun specifieke doelstellingen kwamen immers slechts in een beperkte mate aan bod in dit onderzoek. Dit geldt in het bijzonder voor de Steinerscholen die specifieke eindtermen hebben. P.26
Bron: Jerissa de Bilde, Bieke De Fraine en Jan Van Damme, Methodescholen in het Vlaams basisonderwijs een overzicht van onderzoek naar de werking en effecten van methodescholen op basis van SIBO, Centrum voor onderwijseffectiviteit en evaluatie Onderzoekseenheid Onderwijskunde Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen KU Leuven 2013