SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN

SEKSYEN 18 SHAH ALAM

KERJA KURSUS SEJARAH 21/2

BANGUNAN BERSEJARAH
DI
NEGARA KITA

BANGUNAN KERETA API TANAH MELAYU

Nama Pelajar:AiniSufia Bt Rais
No.K.P: 940829-14-5288
Kelas: 3 Muaz
Nama Guru:En. Rajan A/L Krishnan

Penghargaan
Saya ingin mengucapkan berterima kasih kepada yang membantu saya dalam kerja khusus
sejarah. Pertama sekali saya ingin memberikan jutaan terima kasih kepada En Rajan A/L
Krishnan sebagai selaku guru sejarah saya yang member maklumat dan penerangan yang
berguna. Seterusnya kepada ahli keluarga saya yang telah mengeluarkan perbelanjaan untuk
menjalankan dan menyiapkan kerja khusus ini. Tidak dilupkan juga kepada rakan- rakan
seperjuangan yang telah memberikan idea yang bernas. Sekalung penghargaan saya buat mereka
. akhir sekali saya ucapkan kepada(PPAS) Perpustakaan Raja Tun Uda Shah Alam Selangor yang
telah menyediakan kerja-kerja mengkaji.

OBJEKTIF KAJIAN

Kajian Sejarah Tempatan ini merupakan kajian tentang ‘Bangunan Bersejarah Keretapi Tanah Melayu’.
Kajian saya ini merangkumi objektif-objektif yang berikut:
 ➢ memperihalkan tentang latar belakang yang merangkumi aspek asal usul dan sejarah Bangunan
Keretapi Tanah Melayu.

➢ menceritakan tentang lokasi dan jenis-jenis Bangunan Keretapi Tanah Melayu.

➢ memperihalkan tentang keistimewaan bangunan dari aspek reka bentuk dan cara pembinaan
Bangunan Keretapi Tanah Melayu.

➢ menceritakan tentang Bangunan Keretapi Tanah Melayu masa kini.

KAEDAH KAJIAN

Setelah memilih tajuk ‘Bangunan Bersejarah Keretapi Tanah Melayu’, berikut adalah beberapa
kaedah untuk memperoleh maklumat serta menganalisis maklumat yang telah diperoleh. Antara
kaedah yang digunakan ialah rujukan dan penyelidikan untuk memastikan maklumat yang
diperoleh adalah tepat dan benar.

a) Rujukan di Perpustakaan Raja Tun Uda, Shah Alam,

Selangor,
 Mengumpul maklumat dan fakta yang berkaitan dengan tajuk kajian melalui buku ilmiah dan
jurnal

Mendapatkan maklumat melalui keratan akhbar dan majalah.

b) Penyelidikan di laman web:

Saya membuat rujukan di internet mengenai sejarah pembinaan Bangunan Keretapi Tanah
Melayu.

Saya mengumpulkan maklumat-maklumat serta gambar-gambar dari laman-laman web yang

berkaitan dengan Bangunan Keretapi Tanah Melayu.

HASIL KAJIAN

BANGUNAN KERETAPI TANAH MELAYU

Pendahuluan
Malaysia kaya dengan pelbagai khazanah budaya dan antara salah satu kekayaan khazanah budaya bangsa
Malaysia ialah tinggalan bangunan bersejarah. Generasi muda akan berasa bangga serta menghargai
kekayaan warisan budaya ini.

Asal usul
Bangunan Kereta Api Tanah Melayu dibina pada tahun 1885 dengan seni bina orang Moor. Ibu pejabat
pentadbiran Keretapi Tanah Melayu terletak bertentangan dengan stesen kereta api yang menguruskan
hal-hal berkaitan pengangkutan kereta api.

Sejarah
Stesen sebelumnya
Sebelum pembinaan stesen ini, dua buah stesen kereta api telah beroperasi di bandar raya ini.
Stesen Keretapi Kuala Lumpur yang pertama, digelar sebagai Stesen Residen (bahasa Inggeris:
Resident Station) kerana berdekatan dengan kediaman Residen British, dibina di seberang Kelab
Selangor ke arah barat. Dibina dengan kayu berserta dengan bumbung nipah, stesen ini
merupakan yang pertama di Kuala Lumpur, menghubungkan Kuala Lumpur ke Klang
(Pengkalan Batu) dengan landasan kereta api yang pertama untuk menghubungkan bandar ini
dengan kawasan-kawasan lain di Semenanjung Melayu (dirasmikan pada 22 September 1886).
Stesen kedua, Stesen Jalan Sultan (bahasa Inggeris: Sultan Street Station), dibina pada tahun
1892 di Foch Avenue (kini Jalan Tun Tan Cheng Lock), berhampiran dengan tapak Menara
Maybank dan Hentian Puduraya pada masa kini. Rekaannya adalah berdasarkan Stesen Residen,
dan terletak pada laluan kereta api Pudu, sebatang landasan baru yang dicawang dari stesen 1910
itu, dan menghubungkan lombong-lombong di Ampang ke bandar raya ini. Laluan ini unik
kerana bahagian awal landasan mengampiri stesen terletak di antara dua jalan Foch Avenue,
memotong di sebelah kanan bandar ini.
Stesen Residen dirobohkan selepas pembinaan stesen Kuala Lumpur yang baru siap. Stesen Jalan
Sultan pula digantikan oleh suatu stesen yang lebih kecil apabila landasan di Foch Avenue
dibuka untuk laluan lalu lintas, dan dirobohkan selepas 1960. Sebahagian laluannya di Ampang
digunakan semula oleh aliran LRT Ampang.

Reka bentuk, pembinaan dan operasi

Reka bentuk depan stesen ini boleh dibandingkan dengan gaya seni bina bangunan tempatan lain, seperti
Masjid Jamek.

Arthur Benison Hubback, seorang pembantu arkitek British kepada Pengarah Jabatan Awam,
bertanggungjawab mereka bentuk stesen ini. Pernah berkhidmat di India, dia menggunakan
pengetahuannya mengenai seni bina Inggeris-Asia di kawasan itu dalam reka bentuk stesen ini.
Gaya "Neo-Moor/Mughal/Indo-Saracen/Neo-Saracen" bukanlah merupakan gaya yang tidak
biasa ketika itu. Struktur serupa, seperti Bangunan Sultan Abdul Samad (reka bentuk oleh A.C.
Norman, siap 1895), Dewan Bandaraya Lama (reka bentuk oleh A.B. Hubback, siap 1904) dan
Masjid Jamek (reka bentuk oleh A.B. Hubback, siap 1909), semuanya dibina sebelum stesen ini.
Dengan kos RM23,000, stesen ini siap dibina dan mula beroperasi pada 1 Ogos 1910. Selepas
perobohan Stesen Residen dan pengasingan Stesen Jalan Sultan, Stesen Keretapi Kuala Lumpur
menjadi stesen kereta api utama di Kuala Lumpur. Sebuah hotel, Hotel Stesen (kini Hotel
Stesen Warisan), mengambil sebahagian ruang stesen. Pada 1995, perkhidmatan KTM Komuter
diperkenalkan di stesen ini.
Selepas pelencongan perkhidmatan jarak jauh antara bandar pada 15 April 2001 ke Sentral Kuala
Lumpur, kurang satu kilometer ke selatan, kepentingan stesen ini berkurang dan kemudahan
stesen yang tidak lagi diperlukan dibuang. Sedang pelantar sisi stesen ditinggikan ke aras yang
sesuai untuk kereta api KTM Komuter, tatarajah pelantar dan capaian ke perkhidmatan bermakna
stesen asal ini tidak dapat dimaksimumkan penggunaanya sebagai perhentian pengangkutan
untuk penumpang KTM Komuter .Keseluruhan stesen masih lagi dikhidmati oleh kedua-dua
KTM Komuter dan perkhidmatan barangan.
Sebelum 31 Ogos 2007, iaitu ulang tahun ke-50 kemerdekaan Malaya, banyak sumber
melaporkan pemindahan pelbagai peralatan kereta api lama dari sebuah gudang kereta api di
Klang dan beberapa tempat lain lagi ke stesen lama Kuala Lumpur. Ini termasuklah sebuah
pelangsir kecil dan kereta bomba antik. Stesen ini secara rasminya dibuka semula pada 31 Ogos
2007 sebagai sebuah muzium kereta api (pameran diletakkan di dewan utama dan pelantar
stesen), dan ketika ini dicadangkan sebagai pusat budaya.
Pengubahsuaian dan penaiktarafan
Bahagian dalam dewan utama stesen (gambar pada Mac 2007) mengalami pengubahsuaian besar pada
1986, dengan sebahagian reka bentuk asal diubah dan dimodenkan. Kini kawasan inu digunakan untuk
meletak pameran selepas stesen ini dijadikan sebagai muzium kereta api

Stesen ini telah mengalami beberapa perubahan besar dalam sejarahnya. Sayap utara telah
dijadikan kawasan pejabat pada 1967, menutup capaian ke beranda lengkung dengan tingkap.
Pada 1986, stesen ini diubahsuai dengan lebih menyeluruh, dengan bahagian dalam dan tingkap
yang berkenaan digantikan dengan yang lebih moden manakala bahagian luar diperbaiki dan
dipelihara, bangunan dan kemudahan baru ditambah, termasuk dewan menunggu berhawa
dingin, kaunter maklumat pelancongan dan kedai snek. Sebahagian reka bentuk dan rangka asal
dalaman stesen ini masih lagi wujud di Hotel Stesen Warisan.
Pemodenan ini juga melibatkan binaan tambahan di sayap selatan bangunan ini, memaparkan
gaya "Raj" yang mendominasi sebahagian besar bangunan itu, dan tambahan muka hadapan
untuk sayap utara dengan unsur seni bina yang sama, melindungi bayangan reka bentuk Barat
dari hadapan. Perubahan ini menyebabkan bangunan tersebut memiliki dua chhatri tambahan,
dua di setiap penjuru sayap, bersama-sama dengan empat yang asal.
Pengubahsuaian lain termasuklah dinding belakang stesen yang ditebuk dan dipanjangkan untuk
memuatkan pintu masuk baru, hentian teksi, pejabat dan kedai, manakala ruang tambahan dua
tingkat turut dibina di atas jalan masuk ke stesen bagi menempatkan lebih banyak kedai.
Pembentukan semula pada 1986 ini turut menyaksikan pemanjangan pelantar ke utara dan
bangunan stesen baru di situ, yang bersambung dengan Pejabat Pos Besar di kompleks
Dayabumi yang baru siap ketika itu (siap pada 1984).
Apabila perkhidmatan KTM Komuter dilancarkan pada 1995 dengan Laluan Rawang-Seremban
dan Laluan Sentul-Pelabuhan Klang, kaunter tiket dan lawang tambang ditambah ke stesen
tersebut, selaras dengan stesen KTM Komuter lain. Lokasi kemudahan komuter ini bermakna
cuma pelantar pulau yang baru dapat digunakan oleh kereta api KTM Komuter (lihat pelantar).
Selepas Sentral Kuala Lumpur mengambil alih operasi kereta api antara bandar, bahagian stesen
yang digunakan untuk perkhidmatan tersebut ditanggalkan atau dihapuskan.
Rumusan
Bangunan bersejarah merupakan satu asset yang penting bagi Negara kita. Ia penting bagi
Negara kita. Ia penting kerana, ia dapat meningkatkan sektor perlancongan Negara kita.
Bangunan bersejarah ialah, bangunan yang berusia lebih dari 100 tahun. Oleh itu pemeliharaan
dan pemuliharaan prrlu dilakukan untuk memastika bahawa warisan budaya dapat dikekalkan
untuk mengukuh nilai-nilai murni dalam kalangan masyarakat.
Pemeliharan dan pemulihaaan dapat dikukuh untuk melahirkan warganegara yang berbangga
sebagai rakyat Malaysia. Kita perlulah menghargai jasa dan perjuangan tokoh-tokoh Negara
yang telah berjuang mati-matian demi mendapatkan kemerdekaan Negara selain itu itu kita
mestilah menghormati lambang-lambang seperti bendera lagu kebangsaan jata Negara.
Pemeliharaan pemuliharaan bangunan yang mempunyai semangat setia kepada Negara. Kita
sebagai rakyat Malaysia haruslah berani dan sanggup mempertahankan bangsa dan Negara.
Selain itu kita mestilah peka kepada semua masalah dan isu tentang bansa dan Negara.
Bangunan Kereta Api Tanah Melayu.