SÖYLEfi‹
B‹L‹fi‹M DANIfiMANI ATIF ÜNALDI:
IPTV çok büyük bir deniz
Türkiye'de IPTV için gerekli altyap› var
m›d›r / yeterli midir? Kimler taraf›ndan
yap›lmaktad›r?
IPTV üç ana sac aya¤›na sahiptir. Bun-
lardan biri içerik, ikincisi STB, üçüncüsü
ise görüntünün farkl› mecralarda tafl›n-
mas› yani internet ba¤lant›s›d›r. Güzel
bir görüntü flüphesiz büyük bant genifl-
likleri ister. Ancak Türkiye için IPTV iflin-
deki darbo¤az; bant geniflli¤inden çok,
QoS yani kalite standartlar›n›n (Kalite
standartlar›, paketlerin parazitli gitmesi
ve/veya tam olarak al›namamas› duru-
mudur.) karfl›lanmas›d›r. Ne yaz›k ki;
uzun vadede kamuoyunun da görece¤i
gibi bu konu Türkiye'nin en büyük prob-
lemlerinden biri olacakt›r. ‹kinci sorun
ise paketlerin gelifl s›ras›d›r. Multicast
yay›nlarda paketlerin s›ras›ndaki de¤ifl-
me arkaya düflen paketin anlams›zl›¤›na
sebep olmaktad›r. (VOD yay›nlarda böy-
le bir sorunla karfl›lafl›lmaz.) Bu konu
son derece önemlidir.
Temmuz 2009 uydudünyas›
At›f Ünald›
IPTV ÜÇ ANA SAC AYA⁄INA
SAH‹PT‹R. BUNLARDAN B‹R‹
‹ÇER‹K, ‹K‹NC‹S‹ STB
(SET TOP BOX), ÜÇÜNCÜSÜ
‹SE GÖRÜNTÜNÜN FARKLI
MECRALARDA TAfiINMASI
YAN‹ ‹NTERNET
BA⁄LANTISIDIR.
Türkiye'de bu iki önemli sorun d›fl›ndaki
sorunlar üstesinden gelinebilir sorunlar-
d›r. Ancak bu iki sorunu aflmak için far-
k›ndal›k gerekir ve ne yaz›k ki bu fark›n-
dal›¤› yaratmak mümkün de¤il.
Gelelim 'Altyap› var m›?' sorusuna. Alt-
yap›dan kast›n›z içerik ve içeri¤in
www.uydudunyasi.com.tr
IPTV'ye uygun halde olmas› durumu
ise evet, kanallar bu konuda kendileri-
nin bile bilmedi¤i kadar çok haz›rlar.
Hat›rlarsan›z daha önceki y›llarda bü-
tün kanallarda, k›y›da köflede duran
sanal stüdyolar, CNN kullan›nca farke-
dildi. Ne yaz›k ki, IPTV altyap›s› konu-
sunda da durum aynen böyle. Geçen-
lerde, bir televizyon grubunun üst dü-
zey yöneticileri; “IPTV için har›l har›l
görüntü haz›rlamaya çal›flt›klar›n›” söy-
lediler. Ben de ellerindeki otomasyon
sisteminde zaten bu imkan›n oldu¤u-
nu bildirdi¤imde, bu çal›flmay› durdur-
ma karar› ald›lar. ‹flte TV taraf› bu nok-
tada. “Biz bu kiflilerden katma de¤er
üretmelerini beklemeli miyiz?” derse-
niz, beklememekte yarar var.
‹flin internet servis sa¤lay›c› k›sm› çok
daha vahim. Türkiye'deki birçok servis
sa¤lay›c› pazar liderine göbekten ba¤l›.
Bu nedenle burada sadece pazar lideri-
ni dikkate almak durumunda kal›yoruz.
Pazar lideri ise bu konuya, do¤ru insan
kaynaklar›n› yöneltemiyor. Çeflitli ihale-
lerle ifli parçalara ay›r›p çözmeye çal›fl›r-
ken, durumu yönetecek kadroya sahip
de¤il. ‹haleler ise tam al›nd› derken,
grup içi bir flirketin “Bunu ihaleye ç›kar-
may›n, ben hallederim” demesi gibi se-
beplerle sonuçland›r›lam›yor.
STB (Set Top Box) taraf› ise herkesin
(galiba kolay buldu¤u için) çok u¤raflt›-
¤› ama asl›nda iflin en basit k›sm›. Dün-
yada onlarca haz›r STB üreten firma ol-
ma var. Türkiye'de IPTV STB’si üreten
son derece baflar›l› firmalar var. Bir Türk
firmas› ile STB'nin pilot çal›flmalar›n›
birkaç y›l önce yapt›k. Çok olumlu
sonuçlar ald›k.

IPTV ÜCRETL‹ OLMAYACAK.
ANCAK HER fiEYDE OLDU⁄U
G‹B‹ BUNDA DA B‹R BEDEL
TAB‹‹ K‹ ÖDEYECE⁄‹Z.
IPTV üzerinden hangi hizmetler verile-
cek? Kimler taraf›ndan verilecek?
STB taraf›nda, pazarda öncelikle Airties
ve Vestel olacak. ‹nternet servis sa¤lay›-
c›s› taraf›nda, TTNet'e bir h›zl› bal›¤›n ra-
kip olaca¤›n› zannediyorum. Ancak bu
konuda “Kim, nas›l bir yöntemle bu ifle
hakim olur?” bilemiyorum. Büyük medya
gruplar› iflin bilincindeler. Do¤an Grubu,
benim dan›flmanl›¤›n› yapt›¤›m dönem-
den bu yana bütün yap›mlar›n internet li-
sanslar›n› al›yor. Do¤ufl Grubu da konu-
nun öneminin fark›nda. Ancak IXIR yenil-
gisinden dolay› yönetim bu konuya biraz
ürkek bak›yor. Çukurova Grubu ise Digi-
turk'ü bu ifl için konumland›rd›. Ancak
her biri için sayd›¤›m güçlü taraf di¤eri-
nin de yumuflak karn› durumunda. Yani
Do¤an Grubu'nda bu iflleri birlefltirip,
katma de¤erli servisleri yerlefltirecek
özel bir kadro yok. ‹çerde bu durumu
anlayacak donan›ml› kadro yetersiz. Do-
¤ufl Grubu'nda, IPTV iflini elinin alt›na
al›p insiyatif oluflturacak ve grup içinde,
konunun önemini ortaya koyacak kadro
ne yaz›k ki bulunmuyor. Digiturk ise sa-
dece gelen yay›n› iletme konusunda ba-
flar›l›. Ancak, katma de¤erli interaktif
servisler, feedback üretecek pazarlama
yöntemleri konusunda bunca y›ld›r ciddi
bir baflar› gösteremediler.
Bu arada içeri¤in d›fl›nda EPG gibi
farkl› hizmetleri, farkl› küçük flirketlerin
yapaca¤›n› tahmin ediyorum. Bu konu-
da Engin Medya ciddi flekilde çal›flma-
lar yap›yor. EPG yorucu bir konu ve sa-
n›yorum bu konuda tam istedikleri nok-
tada de¤iller. Ancak EPG bu iflin bey-
ni. Dolay›s› ile EPG konusuna hakim
olanlar baflar› sa¤layacaklar diye dü-
flünüyorum.
At›f Ünald› SÖYLEfi‹
IPTV nas›l denetlenecek?
Denetleme konusunda RTÜK'ün ciddi
bask›lar› olmakla birlikte; bu bask›lar si-
yasi, adli konulardan çok ticari konular›
içermekte. Geri kalan konularda BTK'n›n
bir denetleme sistemi kurmak isteyece¤i
aflikar. Asl›nda bu denetleme yöntemle-
rinin gerçekten gerekli olup olmad›¤› ko-
nusunda söylenecek fazla söz yok. Zira,
bu tip demokrasiden uzak denetleme
yöntemleri geri kalm›fl yöntemlerdir ve
önümüzdeki y›llarda geri bu tarz
denetleme yöntemlerinin uygulanamay-
aca¤›n› hep beraber görece¤iz. Yanl›fl
anlafl›lmas›n, denetlemeye karfl› de¤i-
lim. Ancak RTÜK'ün ve BTK'n›n
denetleme yöntemleri, ihtiyac› karfl›la-
maktan uzak yöntemler.
IPTV ücretli mi olacak?
Hem evet hem de hay›r. IPTV ücretli ol-
mayacak, ancak her fleyde oldu¤u gibi
bunda da bir bedel ödeyece¤iz. Ticari
hayatta hayrat denilen bir fley yoktur,
olamaz. Bunun bilincinde olursan›z, siz-
den para al›nmasa dahi bir fleylerin al›n-
d›¤›n› görebilirsiniz. Ücretli yapmak,
dünya düzeninin bir yöntemidir. Gele-
cekte, bilinçli tüketicilerin para verme-
den de zararl› ç›kabilecekleri al›flverifl
yöntemleri ile karfl›laflacaklar› konusun-
da uyarmak isterim.
IPTV hizmetini alabilmek için nas›l bir
donan›m gerekiyor?
‹lk dönemde al›flt›¤›m›z gibi yine STB'ler
kullanaca¤›z. K›sa bir dönem sonra, evin
çocuklar› olan beyler için al›nan oyun donan›m yat›r›m› ile u¤raflmak istemeyen
konsollar› bu STB'lerin yerini alacak. kullan›c›lar›n flimdiden bir salon bilgisa-
Ama kiflisel görüflüm; sonunda, salonda yar› edinmeleri yolunda. Bu salon bilgi-
s›rf e¤lence ifllerinizi gören bir bilgisaya- sayar›n›n flekli konusunda incelemeleri-
r›n var olaca¤› yolunda. Bu nedenle ben- mi yak›n zamanda http://atif.unaldi.org
ce, IPTV kullanmak isteyen ve bir süre adresinde yay›nlayaca¤›m.
‹
TÜRK‹YE ‹Ç‹N IPTV ‹fi‹NDEK‹ DARBO⁄AZ, BANT GEN‹fiL‹⁄‹NDEN
ÇOK, QOS YAN‹ KAL‹TE STANDARTLARININ (KAL‹TE
STANDARTLARI PAKETLER‹N PARAZ‹TL‹ G‹TMES‹ VE/VEYA TAM
OLARAK ALINAMAMASI DURUMUDUR.) KARfiILANMASIDIR.
www.uydudunyasi.com.tr uydudünyas› Temmuz 2009
SÖYLEfi‹ At›f Ünald›

‹ SÖYLEfi‹: ATIF ÜNALDI

IPTV izleyebilmek için nas›l bir internet
ba¤lant›s› gerekir?
‹nternet ba¤lant›s› konusunda TTNet;
“8 MB bir ba¤lant›n›n yeterli olaca¤›”
yolunda bir aç›klama yapm›fl olsa da
bu biraz pazar›n bofllu¤unda al›nm›fl
bir karar gibi geliyor. Ancak 3G'nin pa-
zara girmesi ile birlikte bu h›zlar›n çok
ciddi bir flekilde artaca¤›n› görece¤iz.
Daha önce de bahsetti¤im gibi sorun
asl›nda bant geniflli¤inden çok, QoS
(servis kalitesi). Bak›r kablolarla bu ko-
nuda verim almak mümkün de¤il. Bu
nedenle 3G bence çok daha flansl›. An-
cak malum operatörler bu durumu ya-
Biliflim Dan›flman› At›f Ünald› ile Uydu Dünyas› Dergisi Genel Koordinatörü Süleyman
rarlar›na kullan›p, ba¤lant› fiyatlar›n› ilk fiahin IPTV teknolojisi üzerine keyifli bir sohbet gerçeklefltirdi.
aflamada yüksek tutacaklard›r. Bu da
asl›nda çok daha fazla problemi bera- daki Paint program› ile Photoshop'u k›- kalitesi beklememektedir. Bu nedenle
berinde getirecektir. Yüksek kablosuz yaslamak gibi olur. Bu benzetmem sa- yap› flu anda en do¤ru flekli ile zaten
ba¤lant›y› tüketicinin makul fiyatlara al- dece iki farkl› yap›y› anlatmak için de¤il, kullan›l›yor. Burada hiçbir problem yok.
mas› konusunu denetim mekanizmalar› klasik TV ile IPTV aras›nda ayn› özellikle- VOD k›saca video dosyalar›n›n, istenildi-
çok iyi kontrol etmeli ve özel sektörün rin farkl› oldu¤unu da bildi¤im içindir. Bu ¤i zaman çal›flmas› esas›na dayan›r ki;
keyfi tutumlar›na b›rakmamal›d›rlar. cümlelerimi tüketici bilinçlendikçe çok bu yöntem multicast çal›flmad›¤› için
daha iyi anlayacakt›r. routerlarda bir güncelleme ihtiyac›na
IPTV'nin klasik televizyondan fark› nedir? gerek duyulmaz. Bu nedenledir ki; bu
IPTV çok büyük bir denizdir. Zamanla 'Video on demand' sistemi nas›l iflle- teknoloji flu aflamada da peercast, sing-
nas›l kullan›laca¤›n› görece¤iz. Ancak yecek? lecast gibi flekillerde son derece iyi ça-
klasik TV ile k›yaslamak, bilgisayar›n›z- VOD, IPTV'den farkl› olarak, bir ba¤lant› l›flmaktad›r.

ATIF ÜNALDI K‹MD‹R?

Türkiye’de ilk kez iki bilgisayar› telefon hatla-
r› üzerinden konuflturan BBS sistemini kura-
rak, Türkiye’deki ilk internet a¤›n› oluflturd u.
Radyo D’de “Farenin Kuyru¤u” adl› yine Tür-
kiye’deki ilk internet ve bilgisayar informas-
yon program›n› yaparak bir ilke daha imzas›-
n› att›. Çeflitli kanallarda program sunucu-
lu¤u ve yap›mc›l›k görevlerinde bulundu. Çe-
flitli dergilerde köfle yazarl›¤› ve editörlük
yapt›. 1. Dünya Hava Oyunlar›n›n ve Sabah
G r u b u’nun internet süpervizörlü¤ünü yapt › .
We b m a s t e rl›k yapt›. ‹stanbul Üniversitesi
Seramik Bölümünde Web tasar›m› konusun-
da dersler verd i. Buybye.com’un marka da-
n›flmanl›¤›n› yapt›. Star Medya Grubu’nda IT
Direktörlü¤ü görevini üstlendi. Star Ga z e t e-
s i’nin STARTEK ekinin yay›n yönetmenli¤ini
y a p t ›. Rock FM’de Teknorock program›n›
y a pt›. Kanal D ve Star TV’nin ‹nternet Mü-
dürlü¤ünü yapt ›. Do¤an TV Grubu özel pro-
jeler dan›flmanl›¤› görevinde bulundu.
PCMagazin De rgi s i’nde köfle yazarl›¤› yapt ›.
Uluslararas› fon yönetim flirketi GEM Gr u-
bu’nu n Türkiye’deki ifltirakleri aras›ndaki ‹n-
foKarma kanal›nda “a.t.f. ile teknoloji günde-
mi” program›n›n yap›m ve sunuculu¤unu
yapt›. Kral TV’de Netizen isimli infotainment
program›n›n yap›mc› ve sunucusudur. Mic-
rosoft‘un destekledi¤i Sitebuilders adl› gru-
bun kurucular›ndan olan Ünald›, tüm Türki-
ye’de bu grupla web tasar›m›, mobil internet,
e-ticaret, internet reklamc›l›¤› gibi konularda
konferanslar, seminerler, aç›k oturumlar dü-
zenledi. Halen Türkiye’de internet ve e-ifl ile
ilgilenen kifli ve kurulufllara dan›flmanl›k ve
e¤itim çal›flmalar›n› baflar›yla yürütmektedir.

Temmuz 2009 uydudünyas› www.uydudunyasi.com.tr