You are on page 1of 24

: , ...............

3
: -
VI XII ........................................................ 11
................................. 11

, (VI- ) ......................................................................................... 11
............................................................... 14
(631-990)..................................... 15
- I-II ........... 17
, ,
XI XII ........................................................................................................ 18

. -: Serb "
" ............................................................................................................. 22

: ,
, ,
, ,
, .
, ,

. , ,
, , .
, , ,
, .
.
, . 100.000,
II IV

.[1] 500. -
,
,
.
,
.
(Bautzen). ,
.
.

, .
, , ,
, .
: Serbja, Serb, Serbowka , Juni Serbja.

, , ,
.
,
, , , , , . VII
, dux ex gente Surbiorum, , VIII IX
,
( , , )
, ,

. ,
.

. .
, .
,
. 805. ,
, Limes sorabicus, .
limes .
, ,
.
, , , ,
. ,
3


.
807. ,
: , , ,
.[2] ,
,
, ,
.
,
, .
, , ,
, , .
,
,
. XII ,
.
, , ,
. XVI :
, , .
,
, , , .

, , ,
,
. ,
, I
.
,
. , .
,
,
. , , 1030. 100
. ,
, ,
, , , , .
XVI
.[3]
1400. ,
, . ,
,
IV ; , .
, , ,
,
.
, .
.
, .

.
, ,
11 ; , , ,
. (Ragnus) ,
, (Bokasius) .
4


. ,
, ,
.
, ,

. ,
, ,
.
. , ,
1545; , ,
, .[4]
XVI .
1548. , ,
, . ,
: , , ,
. ,
. :
,
, ,
, , . ,
.
, -
, ,
, . ,
.
,
.
. 1794. I
,
. ,
: " , !"[5]
, :
1675. (De Serbis,
Vendorum natione vulgo dictis Die Wenden).
poeta laureatus, .
, .
1697.
.
1706,
, , .
(1656-1693),
1693;
Principia linguae wendicae, quam alium wandalicam vocant,

- . - Serbow kurjer a powedar -
1809.
, ,
, .
.
(Gorlitz) 1779. Oberlausitzer Geselschaft der
Wissenschaften,
. ,
5



, .
,
, , , 1841. 1843,
, .
(1751-1818),
, .
Erste Linien eines Versuches uber der alten Sloven, Ursprung, Gerbrauche,
Meinigungen und Kentnisse, 1781, ,
Etvas uber die Oberlausitzer wenische Sprache,
1797. ,
, .
.
, XIX , ,
, .
,
.
1840. ,
, -
, ,
Societas slavica Budissinensis, 1832. 1839,
,
. ,
, : (1816-1884),
Volkslieder der Wenden in der Oben und nieder Lausitz - Pjesniki
hornych a delnych Luicich Serbow, Grima 1841, 1843, (1804-1872),
, Sorabija ,
1826.
.
.
,
. Serbowka

, , , -

. ,
.
.[6]
.
, Kwetky; ,
, ,
,
.
. ,
(1817-1892),
. (1833-1894)
. ,
,
, , , , .
, ,
, , .
,
6


.
, ,
, , , . ,
, , , , , ,
, .
, . Maica serbska
1846. ,
, , , , Letopis,
, , ,
.
,
1876. ,
: " , / , ,/
". : !

, , ,
, , ,
. .

; , ,
. ,
. 1912.
.
, .
, (1818-1891),
, , Jahrbucher
fur slawische Literatur, .[7]
,
, . (1856-1909),
, , ,
, , , .
.
, .[8]
(1854-1932),
, .
, 1896,
, ,
. . ,
, , , ,
.[9]
(1822-1904), ,
, , .

, . , 1871.
, .[10]
I ,
, ,
.
,
. ,
, ,
. ,
7


,
. ,
. ,
. , ,
( ) .
;
-
,
. . .
.
,
Ubermensch-a.
, ,
, , ,
. 24-
, , .
. ,
- , , .
.
,
, 1948. 1950.
, , .
. ,
, ,
,
. 1952.
, 180 , , . 52 ,
. - 1963. .
.
:
, , , , .
,
; .
, , - ,
, , .
. ,
. ,
,

. .
. (1938),
, ,
. , ,
, , .
(1916), ,
. .
-.
. ,
,
,
. , ,
8


, , .

, .
, .
. :
, ,
. , ,
, :
, . , . ,
, , , ,
,
.
, Boij Serbin, , ,
. ,
.[11] ( ),
( , , .), , ,
, ( , .).
.
, ( ,
) ( ,
). .
,
. ,
, . - , o
, , .
, .
1981. Serbska itanka,
, .
.

1984. , .
,
. ,
.

,
. ,
, . , ,

.
, ,
. ,
, ,
, . ,
, ,
, .
,
.
, ,
, . , ,
, , ,

9


, .
, .

.
, "" , ,
, .[12]
, ?
, ,
. .
, . ,
, , . ,
, .
, , , .

.
, .
, ,
. , ,
, .

.

1. : Vladimr Zmekal, Luit Srbov, Praha, 1962; Tone Glavan, Luiki Srbi,
Ljubljana 1966; Jan Petr, Nstin politickch a kulturnch djin Luickch Srb, Praha 1972.
2. , 35.
3. Rudolf Jen, Stavizny serbkeho pismowstwa, Budiin, 1954, 10.
4. . .
5. , 56.
6. . , ,
... . XLII, 1976, . 1-4, 193.
7. Nowy biografiski slownik k stawiznam a kulturje Serbow, Budyin 1983, 237.
8. . , 39.
9. . , 400.
10. . , 259.
11. Hubert ur, Komu muza wodi, Budyin 1977, 149.
12. (
)
, , , IV, 1991, 7, 14.

10

: -
VI XII

-[1]
,
, VI .[2]
, .
. 531.
VII ,
.[3]
/
850. . .
, , , ( /),
( ) ( )
. ,
, .
(, ) ,
,
(839. , 850. ).
. IX X
. , , VIII

. Limes Sorabicus (849-880).
, (VI- )
,
, .

. , ,

.
,
, , .[4]
, , VI-VII
, , .[5] .
.
. XI
. , , .
. .

. ,
, .
. , ,
, . .
, ,
. . ,

. I-
11


, .
, , . ,
, , , . , ,
,
.
,
, , . ,
. -
.
, , .
(, , ).
. XIII .

. ,
. .
, .
,
, ,
. I- ,
, , , , ,
..
.
.
, , , , .
, , ,
. IX
200 .
.
[6] 800.
: .
, ,[7]
.
970. 1013. .
1004.
, .
IX
. 805.
- .
. , , , .
.
,
VIII-IX
.
(Zornig), , (Taucha) , ,
(Liubusua) .
.
, 961. ,
.
.
.
(civitas), .
.
12


850. ,
, .
VI
. ,
, , .

.
, . IX
:
- ;
- ;
- , ;
- .
. ,
, ,
.
, ,
. VIII-IX
. , ,
.
(631), (806)
(839).
.
.
, ,
. 800.
, .
,
, .

990-1000.
.
, VI -II , ,

.
.

. .
.
906.
, . ,

.
. .
.
,
. ,
,
.
13


. I- ,
,
-
.


IX .
, , , , .
.
.
939. 971.
(decem hominibus, mancipia). ,
, . , ,
, ,
.

,
.
,
.
, .

.
: " ,
(), , ,
, . : ,
.
..."[8]
. Svietensee ( ) , . ,
Schkeitbar ,
.
,
,
.[9]
, ,

.[10]
,
,
. ,
. ,
.
(Hugelgraber). .
,
(). ,
.

.
.

14



.
.
, .
,
.

, ,
. -
(Gewerbe).
, . I-
, ,
: .
VI
,
. ,

.
(631-990)
,

. -

, .
, ,
766. 990.
.[11] 766. 897.
,
. ,
. . ,
, 631/632.
. ,

. 641.
.
. .
.
766. .
Weidahaburga (Wettaburg ). 782.
.

. - .
805/806. .
Hwerenafelda ( ) 806.
.[12]
.
. 816, 838. 839.
, . ,
, .
.
15


. 851. 856.
, 858.
,
(Aufstandsbunde). 869. (Weise
Elster) , , , ,
. 880.
, .
.
Limes- Sorabicus-.
-
, .
I 928/929.
.
,
.
.

.
. 928.
929. .
20 .
,
.[13] 70
- . I
.
.
932.
.
(Liubusua), .[14]
936.
, .
.

.
. I, I, .
,
. I
.

. 936/937. (Redarojo),
, 950. .
, I ,
. ,
.
. : 30
, ,
(939).[15]
,
.
(Hoika) .
(omnes nationes barbarorum) . I 939.
16


.
" " "
.
,
". , , ,
, , , .
. ,
,
, .
(Gehren),
. ,
.

.
.

.
. 948.
.
, 968. , (Zeitz)
. . 950. ,
954. 963. , .
963. . , 939. ,
" "
.
(963). 971. . 990.

. 1003. .
IX
.
.
- , .
100 . 839.
(Cositz), (Kothen), 12 .
929. , ,
. (Moissiac)
806.
. II 1003. .
- ,
. .
-
, , "
".[16]
- I-II

, ,
.

,
17


.
,

. .

.
.
- . ,
. 1046, 1089,
. 1002. 1031.
,
. - -
.
- ,
,
,
.
, (
),
.
(1073/76 - 1122) , ,
.

,
. ,
, , .
,
.
, , XI XII

.
. , ,
.
. , , I , .
. , .
. .
, , . ,
.
16 ( 40
8 8 ). 16
. , XI 60
, .
100 , 1 2
( , , 4,2
1 2).[17] 40.000 2
[18] XI 170.000 .
.

.
18


, . (351) ,
/.

(1150/1200).
(Swurbelant), (Suurbia) (Zribia).
4.000 5.000 .

.
,
. 950 . 1100.

.
-
.
,
.
,
.

.
()
.[19]
XI .
, ,
(wethenci).
, "smurdojo" ( 1040.
).[20]
,
(, ).
, , .
,
.

. XII .
(
30, / 10 ).
(supani, 1181. )
(withasi, 1181. ).[21]
, ,
.
.
( , )
.
, .
.
. ,
( 1114), ( 1156), (.
1156), (. 1248) ,
800 .
1180/1200. . 140 , , .
, ,
.
19


,
. 1255. . ( )
" " (natio perversa).[22]
XII .
, XIII ,
. Sachsenpiegel, -
.

j . I/II ,
,
, .
, ,
, . -

. ,
1150/1250,
.

1.
.
2. 631. ,
. .: Scholastici libri IV cum
Contiuationibus, : MGH SS rer. Merov. sv. II, Hrsg. von B. Krusch, Hannover 1888, str.
155.
3. .
B. Hork, D. Trvniek, Descriptio civitatum ad septentrionalem plagam Danubii (.
), Praha 1956, . 2 . . .
, ,
, 11-12, 1975, . 3-48. . .
IV
.
4. : . Brankak, Studien zur Wirtschaft und Sozialstruktur der
Westslawen zwischen Elbe-Saale und Oder aus der Zeit vom 9. bis zum 12. Jahrhundert,
Bautzen 1964, . 271; , Die Slawen in Deutschland Geschichte und Kultur der
slawischen Stramme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrundert Hrsg. von J.
Herrman, Berlin 1970 . 46, 53, 60, 65.
5. J. Herrmann, Der Beitrag der Ausgrabungen in Tornow, Kr. Calau, zur germanischen und
slawischen Siedlungs- Wirtschaft - und Kulturgeschihte, Zeitschr f. Archaologie, . 4
(1970), . 71.
6. J. Herrmann, Siedlungs, Wirtschaft und gesellschaftliche Verhaltnis se der slawischen
Stamme zwischen Oder/Neisse und Elbe, Berlin 1968, . 102.
7. Kultur und Kunst der Slawen in Deutschland vom 7. bis 13. Jahrhundert, Bearbeitet von J.
Herrmann, Berlin 1965, . 40; M. Bach, S. Duek, Slawen in Thuringen, Geschichte,
Kultur und Antropologie in 10. bis 12. Jahrhundert, Weimar 1971.
8. Thietmar von Merseburg, Chronik I/16, : Ausgewolte Quellen zur deutschen Geschichte
des Mittelalters, Freiherr vom Stein-Gedachtnisaus-gabe . 9, .
9. Thietmar von Merseburg, Chronik VIII/69.
10. P. Nedo, Sorbische Kultur, Bautzen 1975, . 7.

20


11. . Brankak, Betrachtungen zur politischen Geschichte der elbslawischen
Stammesverdbande im 9. Jahrhundert. L'Europe aux IXe-Xe siecles. Aux origines des Etats
nationaux, Varsovie 1968, . 391-417.
12. Chronicon Moissiacense, u MGH SS, . I HRSG von G. H. Pertz, Hannover 1826, .
307 .
13. Widukindi von Korvei, Rerum gestarum Saxonicarum libri tres, : MGH SS in usum
scholarum, Hrsg. von P. Hirsch, H. - E. Lohmann, Hannover 1935, I/35.
14. Thietmar von Merseburg Chronik I/16.
15. Widukindi von Korvei..., II/20.
16. F. Engels, Uber den Verfall des Feudalismus und Aufkommen der Bourgeosie, u
Marx/Engels, Werke, . 21, 1962, . 396.
17. H. Lowmiaski, Poczatki Polski,. III, Warszawa 1967, . 312 .
18. L. Leciejewicz, Die wirtschaftliche Gliederung der elbslawischen Stamme im Liche der
Schatzfunde, Zeitschr. f. Archaologie, . 1 (1967), . 229 (: 37.500
).
19. H. Pannach, Das Amt Meissen von Anfang des 14. bis Mitte des 16. Jahrhunderts, Berlin
1960, . 42.
20. , . XI-XIII ., ,
3/1948, . 74-88.
.
21. Urkunden der Markgrafen von Meissen und Landgrafen von Thuringen (1100-1195),
Hrsg. von O. Posse, Codex diplom, Sax. Reg., 1. Hauptteil, 2. Band, Leipzig 1889, . 446.
. 309 ; J. Brankak, Studien zur Wirtschaft und Sozialstruktur der Westslawen...,
. 196 .
22. Codex diplomaticus Anhaltinus, Hrsg. O. v. Heinemann, Teil II, Desau 1883, . . 163.

21

. -: Serb "
"

, Serbja Serby ,
- Hornjoserbja / horni
Serbja Dolnoserby / dolne Serby.
Sorben (Ober- Niedersorben). ,
, Wenden (.
Wende), Venedi, Venethi, Henethi,
(, , ).
. ,

Vandalus, . Vandali, Vandalen. .
(1667/8) "..., plerique hic sunt
Vandali" "Vandalo-Germani"; .
A. Tharaeus: "Enchridion Vandalicum";
1650. J. Choinanus: "[Grammatica] Lingvae Vandalicae",
J. X. Ticinusa, "Principia Linguae Wendicae, quam
aliqui Wandalicam vocant", 1679.
Serb
: Serb, . -, ., . Serbja, . Serbow,
Serbjo Serbo(w)je, : Serbjo
so do Nmcow hotowachu, sowka pak nmski njemachu (J. L. Haupt - J. E. Sschmaler /
J.A. Smoler, Die Volkslieder der Wenden in der Ober- und Nieder-Lausitz - Pjesniki
hornych a delnych uickich Serbow, 1, . 32, Grimma 1841), , .
Serby " ": witaj do Serbow (
), Serbowka "", ()
( 1846), 2. serb(ow)ski, -a, -e, . "", serbski kraj " "; .:
Sym Serbow serbske holio " " ( , 18041872); : Serbske Pazlicy (. Kamenz / Kamjenc), Serbski Zaom (.
Bautzen / Budyin), serski, -a, -e, serb(s)two "", serbina " " (, 19. ,
. etina), Serb, Serbik,
Serbin ( 1658), Serbin ,
, 1854.
: M. Frentzel (): "unsere Serbi oder Wenden" [ Serbi
Wenden],
1670. , Sserb, Sserbjo ", "; whornej uiskej erskej
reczi " " (
1728. ); Frentzel (); serska zemia " ", serbska recz "
" (De originibus linguae sorabicae 1693/96 Lexicon harmonico-etymologicum 1730).
Schmutz-Ptzschke (1656-1740. .): Sserb "", Sserby " ", serska recz
" ".
Serb, . -, ., . Serby ( ), serb(oj)ski .
"", . serski "", cerski (Muakowska nar [.]), serb(oj)stwo
, -a: Sarb, sarski.
: Jakubica N. T. 1548: Ten tu Nowy Zakon Serpky "
", Serpkeye Reecy s wilikeiu robotu a procu pczineony pches Miklawucha
Jakubicu " Miklawu
Jakubica"; Wolfenbtel-, 16. : Tehn Palter serbkey rhtzy "
"; A. Tharaeus, Enchiridion Vandalicum, 1610: Sarbi (Sarby nom. .)
22


"", Sarka Reetz " "; J. G. Hauptmann: sarki / serski "" (Lexicon
Vandalicum, 1731), Lbnowki Szrki Sambuch " Lubnjowa /
Lbbenaua" (1769), arki regitar " " (1769). Serb
serbski , .
[Serbski rny atlas], 8, 20.
- (
-), ,
,
Mulde Saale.
,
(Glomaci, Nisani, Milzani),
. 630/1: Dervanus
dux ex gente Surbiorum; Annales q. d. Einhardi 782: Sorabi Sclavi, qui campos inter Albium
et Salam; Annales Regini Francorum 789: Sclavi cum eo, quorum vocabula sunt Suurbi;
Auctore Rudolfo 856: Sorabi, Sorabici; (Bayerisher Geograph), 860:
Iuxta illos est regio, quae vocantur Surbi; Annales Bertiniani: Sorabos, qui Colodici vocantur;
872-899: Surfe, Surpe; Codex Petropolitanus, 10. : Sorbi.
-u (Surb) (u = *).
(11-12. ) Sirbia, Sribia, Zirbia,
Zribia, *- r -ir,
[Daliminzi / Glomaci] ( Meien) ( )
Serb.
- (Serb), .
.
,

, Serb
( 10/11. ) . . L. Niederle, Slovansk staroitnosti,
3, 1919, . 113: Vlastn srbsk zem rozkldala se pvidn jen po stranch
eky Muldy. Teprve pozdji se rozrila i na kraj Daleminc, na Sprvu a na Nisu a pela tak
i na zemi Luian a Milan".
, , -
-
- - : Sorb / Sarb,
Serb; *Srb (,
Serb, Sirb, ), *Srb
( Sorb, Sarb, . Sarb,
). : . *srb- / *srb-, .
: . s(i)erba, s(i)orba, sarba ', ', . ,
'', . '', . '', srbati '',
'', '() ',
srabank ' ' (< *srbanik-), . srba ',
', srjeba '', strzeba '', . stebati '',
strebat '' ( -t- stbro ''),
'', '' srebati
'' (< *serb-). , . . subti, . surbt, . sorbe, -re,
srfen '',
*serbh- / *sirbh- / *surbh- ', , '.
*Srb / *Srb

" " " " ,
( ).
23


: 1. ()
(), 2. , () 3. ( ,
).
,
. , , , .
, (L. Niederle, Manuel 1, 94; Slov. Staro. 2, 487),
, . ,
/, .
: Surbia, quae Transmontana dicitur; Serbulia / Sorbulia (
).
: ' ', "".
y ,
, . ; Serbowie uyccy ( -
), . Luiti Srbovi.
*Srb / *Srb ,

" ", . Surbici (961), Curbici
(1009), Zrbig ( Bitterfeld), . Sarbia, (lsk),
Sarbiewo, Sarbowice, Sarbin(ow)o (), . Mlkosrby, Srbice, Srbsko, Srby,
. , .

24

You might also like