You are on page 1of 99

Lounès BENREJDAL

Inzan
n teqbaylit

Asqamu Unnig n Timmuz$a


2007
Inzan n teqbaylit

TAZWART

Zik neqqar-asen d lemtul ma d tura imi tamazi$t


tekcem lakul, lemtul u$alen d inzan. Ur yexûir wara. D aciddi
kan ara d-cidde$ imeslayen-agi, akken i yexdem Lewnis At
Mangellat asmi i icudd lêubb $er tayri.

Yak akka i yecbeê yisem-is.

Inzan-agi d ûûaba i d-yetteff$en seg walla$ n yal yiwen,


lad$a imusnawen ne$ iêeddaden n wawal.

Inzi d taggara n wawal. Mi ara yili udrum yennejmaâ


ne$ mi ara moadalen sin, inzi yettili d taâmamt n wawal, acku
yeskanay-d tahuski n wawal.

Yak qqaren-d “Awal i t-iferrun d awal”.

D acu i d lmeâna n yinzi ? Ansi d-yettas ? Amek i t-


tettaddam tmetti ?

Zemre$ ad d-ini$ s tewzel belli inzi yettu$al i bnadem


amzun akken d ddwa ne$ d taêerzet-nni n ûûber ne$ d
iâeqqaren-nni i itekksen iêeckulen lad$a mi ara mlilent
tulawin imi awal-nsent ur yetteffe$ ara $er berra.

Yettlal-d yinzi seg walla$ n wid yetmeêênen ne$ n


yiêcayciyen, wid yetcalin d wid yessufu$en awal si teâkemt n
yal ass, amedya amsefru ne$ amedyaz.

Inzi yettwarfed s tmetti di tegnit-nni anida lmeâna n


lemtel-nni yennul loerê iêuzan amdan ne$ timetti s umata.
Timetti yettwabnan $ef timawit têemmel ad tessewzel deg

-6-
Inzan n teqbaylit

tejmaâin lad$a mi ara yili lxilaf gar wa d wa s yinzi ne$ s


lemtul.

Ar tagara, acêal n lemtul i d-yeooa Ccix Muêend U


Lêusin d wid i t-yecban ne$ wid i d-nettadam seg wawal i d-
nnan iêeddaden n wawal, amedya Si Muêend U Mêend,
Sliman Äazem, Lewnis At Mangellat, Lwennas Maâtub, atg.,
mebla ma nebder-d wid i ten-yuran.

As nerr tajmilt i Lwennas Benrejdal i d-ileqven akk inzan-agi.

Yusef MERAËI

-7-
Inzan n teqbaylit

A
A win ixelqen lerwaê
Saâdel lelwaê

Azal n wergaz d ul-is


Azal n tmeîîut d iles-is

Acu i yerbeê ukarav (Rapporteur)


Siwa ti$ersi uûebbav

Ëki$ i îîelba $ef leêruz


Iddem-d $ur-i adebbuz

A$rum i uâebbuv amcum

Aêbib n tegnit wexxer-as


Qbel ad k-yexdeâ rwel-as

A lalla semdi (ugi) urawen


D lxir-im i m-d-yu$alen

Argaz mi t-id-yerra lêiv


Ipêezib i tiyav

Azgar mi ara t-yejreê unzel


Iteffe$ i uvaref

Äni ad ikker usalas


Seg umagraman
-8-
Inzan n teqbaylit

Ayagi d ayen yecban leâoeb


D ayen yecban lekdeb

Ay iger-iw ad tifev akk igran


Mulac ad k-yeoo Rebbi d asennan

Argaz yepakren yephuzz tuyat-is


Ma d win ixeddmen iteffeé deg yifassen-is

A$maz la t$emmez
Ur tekkre$ alamma teqqerbubez

Aâekkaz n wulmu
ur yekkat ur yettêuddu

A wer d-te$li lemêibba êf tzizwit

Ay aslif udem u$ilif


Ay azrem yeddem wasif

A wer yaf wewrit win ara yewret


A wer yaf uneggaru win ara yeîîef

A sseâd imkeswaê
Tamukêelt terreé
Aâudiw yejreê

Anida vemâe$ imensi


Imneâ-yi ula d imekli

Axxam anida wulfe$ tepe$


Mi t-luêqe$ ad llaée$

Aqcic am yired n waluv

Ad yevs uâeryan
Deg win yelsan

-9-
Inzan n teqbaylit

Afrux deg ufus


Xir n âecra $ef ttejra

Ad k-yexdeâ Rebbi a lqayed


Ur têellu deqqet
Alamma terna-d tayev

Ad yerêem Rebbi aâekkaz ula deg warraw-iw

Am seksu seddaw texsayt


Lêamu afsay

Aêeffaf izeggir deg yi$il-is

A baba wwten-a$
A mmi âeqlen-a$

Ayen i tzerâev ad t-tmegrev

Acu i k-ixuûûen ay aâeîîar


D tixutam

Axxam n Rebbi ayla n lbaylek

Ad teâqel Favma argaz-is

Angil (Borgne) deg tmurt n yider$alen d sselîan

Allen fetêent awali ur walant ara

Am tneqlet n Belâejjuî

Am tneqlet n webrid
Win iâeddan ad ixerref

Ad yettwagzem ufus-inu
Ur tepu$ tiggad-inu

- 10 -
Inzan n teqbaylit

Agujil d arumi

Ad icettel ne$ ad ixebbel


Am keçç am âecra si îbayeâ-ik

Ad im$uren izamaren
Ad degren ibururen

Ay a$ul a bu ccama
Yeooan leêbab $ef taffa

Ay asmi terâed ur tewwit


Ämayen ur d-tefki tiqit

Aârus ur yezmir i yiman-is


Yerra-d aje$lal-is

Aqrib-ik am lbext-ik
A$-it-id ur t-znuzu

Ay iles yellan d aksum


Acimi ad krre$ d i$es

Akken i m-yehwa âzizev a tiî


Ccfer yezga-d nnig-m

Amennu$ n yizem yiwwas


Win n widi kullas

Axxam-is ur s-yezmir
Loameâ yeîîef-as amezzir

Amectaq di leâmer yerbiê

Anwa i izemren ad s-yini i yizem


Aqemmuc-ik yepraê

- 11 -
Inzan n teqbaylit

Azger acaraf
I yetûeggimen avaref

Am u$yul igan aqerruy-is deg utemu

Am win ileêêun ar uxxam nsen

Am win ixeddmen ar nana-s


Nepa iqqar ay i teserbaê
Nepat teqqar ay ixdem baîel

Afus ur tezmirev ad tkercev suden-it

Am ibecicen n ul$em
Dima $er deffir

Am win iheddren i uâeééug

Am win ipefren iîij s-u$erbal

A nerreé wala a neknu

Afrux ur iselqav baba-s

A tislit anez di leklam


A d-izzi useggas fell-am
Ad teérev medden f’u$ef llan

Hder $ef uqjun ddem-d aâkaz

Ayla umecêaê iççat umartaê

Ala asif iêemmlen i yepawin

A bu snat yiwet ak truê

Ayen barriken af tiî barrik $ef ul

- 12 -
Inzan n teqbaylit

Azekka d aéekka

Ameksa ma ur isâi acu ad ixdem


Ad yerreé taâekkazt-is

Axxam iççur d is$aren


Nek ur sâi$ s way-s ara nehre$ a$yul

A war nehlek annect i nûeêêa

Argaz s-irgazen
Rebbi waêdes

Acu ik igan d gma


A mmis n takna n yemma

Axxam sâi$ nek lexse$

A madra a seksu n-dra

Anda tellam a wid illan

Aâbar tiéift

Ay teççam ay irgazen
Ay tûebrem a wiyiv

Ayen ilhan inza s le$la

Akli d akli yessired ne$ yeqqim

Aqemmuc izde$-it $em$um


Ifassen yurez-iten umcum

Ameksa yufa azrem iga-t di loib-is

Ad d-ilal as-nsemmi hlal

- 13 -
Inzan n teqbaylit

Acêal tam$art, llah irebbeê

Avar-is deg ubellaâ


Nepa iîammaâ ddellaâ

Awtul inna : win iççan tameûûaî-iw


Ur ip$ima $ef tin-is

Hder ûûeê yiwen n ubrid


U sewweq ddunit kamel

Ap-yaf saâid iyiman-is


Ifek-ip i l$ir-is

Axxam isâan tazart d zzit


Rebbi iâuz-it

Am tyaéiî nat êemmu


Deg ssuq id asent-id iberru

Ayen illan ad tafent tu$mas

A win ineqqen irgazen


Aéekka-k lat-qqazen

Atmaten mara mwaççin


Bnu fell-ak ay axûim

Ani$ar i yteddu uéar


$er umkan i deg yu$ aéar

A Saâdi n win id-yu$alen

Asemmiv alemmiv
A wi ççan taqinsa uyaéiv

Aéekka deg aydeg telliv


Wala axxam deg aydeg telliv

- 14 -
Inzan n teqbaylit

Axxam ur ibni i wayev

Amek tegganemt a yulli


Nnant-as akken nepmwali

Ayrad d Mêend it in$an


Cciâa iwwi-tt Sliman

A tulmup gar tulmutin


Ffe$-a$ axxam i timawlatin

A Favma tavuslit
Abrid im yehwan a$-it

Ay at le$rus

A lahwah id-ipnulfun
Alfeîîa tu$al d a$errus

A lahwah

Awal n lbaîel d aselway


I îrad wi llan d amusnaw

Am win ççan am win âekkan


yiwen n ubrid i ten-ifkan

Ajeooig amellal
win ixedmen kra at innal

A lalla s lalla a tucbiêt di lqella


ulamma ulaêd teqqar imedden illa

A Rebbi sahel uqem


A neg axxam i Meriem

Ad huzzen leryaê
ad ifuk lêebb $ef alim

- 15 -
Inzan n teqbaylit

Ansi-k ay aéar agi


seg umada$ agi

Ansi id-zedme$ id-squccvev

Amer jemâe$ awal di lkerc


Tili ur d ipnadi lâerc

Awal i tu$ d ulac


Ixxa yu$al d aciwen n uqelwac

Akken i âzizev a tiî


Timi nnig-k i tella

Ayen imeççen ibleâ


Ayen id-iqimen di ccreâ

Anda teîîerveq d aglim

Aâeliv iseblaâ
Öôemma tessexlaâ

Äqel irden deg ssuq


Ay amexluq

A Rebbi êeccem-iten
Tawiv-a$-ten-id at nenéar

Albaâv izweo yufa wayev ibbub tilufa

Aman i$ezôan
Ciâa n wasif

Axxam melba tameîîut


Am lebêer melba lêut

Argaz d argaz lexyar di tmeîîut

- 16 -
Inzan n teqbaylit

Axxam ur nesâi arrac


Am te$rast melba tament

A$rum n yir tameîîut


mi-s ir$a teddem-as tafruyt

Ayen d-ooan imenza


Ur iruê ur inza

Agdud mebla idles


Am wemdan mebla iles

A win ipêibbin talwit


I yevran yidek ur pru

Axir tudert n yiwen wass d tsekkurt iêerqan


Wala tudert n kul ass d tgerfa icerfan

Aâejmi yagin lqut


Zenz-it ne$ heggi tafruyt

Ad zegre$ asif iêemmlen


Ma yewwi-yi d nek i yâemmden

Adfel deg idurar


Ssem-is deg swaêel

Aggus beggsen
Tuff$a wissen

Argaz d tafat
Temeîîut d îîlam

Axxam ur itepen ûbeê


di laâmer yerbeê

Ayen ur teéri tiî


teçça-t teâliî

- 17 -
Inzan n teqbaylit

aûurdi ur tejmiâ texriî


ur t-êepeb d ras lmal

Amek ad êedre$ di tma$ra-k


a win ur neêdir di tin-iw

Asmi ar $aben at n tismin


a$ wwten widak nekkat

Am win iêekkun lhem-is


I tmeîîut n babas

Ad tawiv tisegnit
Ad txelsev isegni

Acu ib$a uder$al d tafat

Am yiwen a tader$alt
Am sin a taéaâwalt

Am uzrem uqelmun

Am win iceîîêen i wder$al

Axxam mebla am$ar


Am lkanun mebla as$ar

Axxam mebla aqelmun


Am uxxam mebla lkanun

Am times s-ddaw n walim

Anwa teb$iv ak iêemmel


A win iéran tidet ipnadi ad p-iômel

Aêeqqar kkes-as ne$ rrnu-yas


Lkil ur iffi$ fell-as

- 18 -
Inzan n teqbaylit

Argaz ur nesâi nnif


A war t-id yaf lexrif

Awal ma nwezen-it d ddwa

A win yufan yiwen d nek


Wayev am nek, iban ûûaba ad tili

Azger ma yella ipwa$ûeb


I teffe$ i wevref

Aêeqqar hder-as ne$ qqim


D lbaîel is i yepleqqim

Akken is yehwa i wuccen i$eé-ip


Akken is yehwa i umeksa ikes-ip

A tidet ddu ur prus


Yal yiwen $ef gmas iâus

Am lferê n temcict $ef teârict

Amdan umi gezmen awal


Ëesb-it s-ddaw n wakal

azwiri i yizmawen
ma d agray i yizamaren

Avar-is iwwi-t wasif


Nepat tepmenni-d arvif

Am$ar i zemren i tuola


Yerra timéin d lfetla

Agercal ur ipu$al d ddqiq


Aâdaw ur ittu$al d arfiq

- 19 -
Inzan n teqbaylit

Axxam id ireîîlen a$erbal d teôbuyt


Yif-it lebêer deg aydeg yella lêut

Awal ma ikka-d seg ul


yettaf amkan di leâqul

Argaz d targa
Tameîîut d tamda

Aqli la neore$ azduz


Ay at Rebbi get-as afus

A war nesâu aâdaw s-nnig lkanun

Aqli-yi la ééade$ tepe$


Mi-d-yusa naddam îse$

Argaz n yemma i pkiyil


Nukni nepfiyil

Aman d laman

Am win izenzen ur-d iqbiv

Ad teâqel Favma argaz-is

Aqli-yi gar n tfi$as (tinuvin)


Armi ufgent tu$mas

Acu ik-yerran ay aqelwac tesbbaâev

Rroi$ i yeroa uxemmas


Yektal leâcur kksen-as-t

Ad yawi Rebbi sebba


Ad iggal tebra
Ad yawi wuday ayla-s

- 20 -
Inzan n teqbaylit

A k-ixdeâ Rebbi a cceô


Tqevâev-iyi aqeûûear
Tessawvev-iyi ar Bufarik

Ad yeâmu Rebbi vellam

A war-d iger yiger-ik asennan


M ulac ak-iâeyyeb

Aâebbuv d alqayan
Afus d alwayan

Aâebbuv illuéen
Ur isâi imeéu$en

A yul-iw ur qeîîeâ layas


Imektub-ik ak-id-yas

A$ rray n win ik-issruyen


Ur pa$ rray n win isevûayen medden deg-k

Aqrib-ik ma ifeéé-ik
Ur k-iseblaâ ara

Ayen tessnev n tmeslayin


I tferruv di temsalin

Ak-igar Rebbi am useksut deg tala

Anida tella tidet


Tepim$ur tqaâet

Ass amcum ur seglafen ara deg-s yivan

Annar anda i srewte$


Ad tesrewtev

Ak-igar Rebbi am cluc ger i$uraf

- 21 -
Inzan n teqbaylit

Anda illa uéaô itabaâ im$i

Aqcic am ired n waluv

Amerhun d amerhun n wakal


Ma d ama$bun d ama$bun n wawal

Axxam inu i teûûeô lâaô-inu

Ay avar jbu
A tiî cfu

Avaô ipnadi f uéaô

Ayen teb$iv yeqva


Ayen tugavev yexva

Ayen ilhan i lqahwa d sskeô


Ayen ilhan i lmeêna d ûûber

Ayen yemger umger-ik


At-iqqen use$wen-ik

Asawen d uksar teériî


Abrid i k-yehwan tawiî

Areîîal s temêart (petit coquillage)


Lmiâîa s t$er$ert

Akken ib$u wemdan yewwet


Yiwen wass labudd ad ipewwet

Äli ipraou deg Äli


Armi tirugza te$li

Argaz ur nxeddem
Ffka-s iédi ad illem
Aqrab d nukni i yqerben

- 22 -
Inzan n teqbaylit

L$ella n yemsebriden

Afurek $ef i ggulle$ yerka


Nu$al ur neswi acemma

A win yufan ileméi ur ipcab


Serr ur ip$ab
Wala faruq ger leêbab

Azger amanu
Ad yu$al ad ikrez

As n wavu îîes-as
As n webruri ddari-yas
As n wegris kfan-t tkerkas

Am win ikkaten l$iva i tgenduzt

Ay izimer a bu tuâlect
Ddunit $ezzifet annect

A tiî-iw kemz-i pxilem


Avad-iw seg ider$alen

Asevûu d îîaq n laman


Ma d a$unzu d tawwurt imen$an

Aêbib d aêbib mi txumer


Maççi di tizi liser

Aêbib ma yudar i wallen


Almi kra deg ulawen

Argaz imdemdem
Ur ikat ur ireggem
Ur imenneâ deg medden

- 23 -
Inzan n teqbaylit

Aîas i yezha deg unebdu


Di cetwa idda âeryan

Afus deg fus


Taâkumt ééayen ad tifsus

Ayen ççi$ ibleâ


Ayen sedqe$ infeâ
Ayen ooi$ di ccôeâ

Argaz ur-d nenfiq aksum


Seksu ad yu$al d a$rum

Azger ur neksi tafsut


It-yeroan d tafrut

Azekka d gmas uéekka


Ooit ad d-yawev, idir kan ass-a

Ayen ur nebliâ ikmel


Ur teqqar d ayla-w yeêûel

Abrid it yernan d avaô


Ma d lhem d ûûber

Axir yiwet n tzizwit


Wala lfarg n waréaéen

Argaz ireénen tefrez tmu$li-s


Awal iweznen iqva-d cc$el-is

Amdan tâuzzev ur tepvul


Am ujeooig ur tesmundul

Axxam d abenay
Tadukli d ôôay

- 24 -
Inzan n teqbaylit

A yepna$ baba d mmis


£ef ayla n lqayev d wulli-s

Ay uêdiq suêeb arkasen


Ar k-id banen isebbaven

Aâdaw ur ipu$al d arfiq


Aêbib ur ipu$al d acqiq

Amdan illan d lefêel


Ur ipagad xas ma yuêel

Aqeruy-iw am yinni
win ib$an yini

A Rebbi baâed fell-i ccetla n wakli


D imen$i n yir aterras

A$yul n yiv ipâyyiv


Mi yexdem kra at yerr $ef wiyav

Atmaten d atmaten
aâebbuv ibva-ten

Aêbib am umnar
ma ur t-ériv-î ak-id-iéaô

Ayla-w illan deg ukemmus


yu$al iyi d aâtrus

Asmi pnadi$ ad êefve$


Ttasen-d inexvaben
Ma d asmi êefve$
Fuken irgazen

Ay ugada$ a cilmun
Ad-yas uzerzur ak-yeçç

- 25 -
Inzan n teqbaylit

Awal têekkmeî mi yella deg-wul-ik


Iêkem-ik mi d-iffe$ seg-yiles-ik

Argaz izegrururen
Ur-d itekkes i$id i wuccen

Amdan ma ibedd ay tezzi


Ur-tepafev la i tizi la i twizi

Asmi tella niyya


Aêayek iddal miya

Adfel lêu-yas
Ageffur ddari-yas

Atmaten ma ur myufan di cedda


I tegmat anda tella

Argaz i lehna d lu$na


Ma d tameîîut i leênana

Ayen yuran deg ûenduê


Ula ani$er i yôuê

A win yufan yiwen d nek wayev am nek

Argaz ur nesâi taveggalt


Am urti melba tadekkart

A selîan leowareê ay ul
Ay iéri keçç d rrayes

Awal lâali d arejdal


Awal n diri i ttazzal

A yekkat umeççim
A neç a neqqim
A nefk i yizgaren alim

- 26 -
Inzan n teqbaylit

Amergu d tacriêt ilhan


Azeréuô d taffa n yi$san

Anda i nwi$ tafat


I yufi$ lehwa tekkat

A$yul-iw iruê
Tabarda-s teqqim tfuê

Am win isen$alen udi $ef rmel

Axxam d axxam nne$


Aqjun iseglaf fell-ane$

Asmi ara tarew zzayla


Ad tenger ddunit

Ad ibeêbeê îikuk di tefsut

Anda llan idamen-ik


I yella lhem-ik

Aveggal am umrabev
Suden aqerru-s truêev

Ammur n wayrad

Acu ara-k d-yefk win izelîen


Ay ameksa n t$eîîen

Asif mu susmen waman


Ur isâi laman

Am win id-itekksen leêrir si tzuggart

Anida ip iéa teqqur

Aneggaru ad yerr tawwurt

- 27 -
Inzan n teqbaylit

£ur Rebbi frant

£er Larbâa Nat Iraten


Ibardan maççi yiwen
A win ik-yehwan ddem
D asawen a k-id-immagren

Aâni t$ilev iwwa-yak-d ucebbav baîel

Azemmur âeûren i$uraf id-ipakken zzit

Alim-iw d yir alim


Imi it-ççan yir izgaren

Avellaâ mumi ikkes lqaâ


D acu ara s-d-gen ifassen

Aksar d aksar
Rebbi ifka afus

Aneûriâ-is teqarem-as lmut

Ad ipu uvebal
Ahuzu n tayep

Amrabev ur ne$ri
Tifit teqbuct n yi$i

A tacriêt n tzamart
Tekkes-iyi-kem tezmart

Akli ma werra$ ipwa$

Aweîîuf izu$ur al$um

Akken yuâa wuccen i$eé-ip

Ar d p-yaf Saâid i yiman-is

- 28 -
Inzan n teqbaylit

Iseddeq-ip i loiran-is

Aâeéwan yeréa tazemmurt

Awal d amecîuê
Ula i nefreq

At taddart akk d ixulaf


A Rebbi êerz-iyi-ten

Ay acqcic a bu leâla
Ay asmi tenger texla

Awal d amezwaru
Anegaru yewwi-t wavu

Ay a$yul a bu ccama
Iooan leêbab $ef tama

Asmi d nqar si âdni


Temeîîut tara-p i tguni

Asmi d-neqqar si Äemrus


Tenna-yas ay argaz
Awi-d taduî ak-éve$ abernus

Am aman n udfel

Aâdaw am turep
Ansi tuâiv bbi-t

A pna$en yivan $ef ivarren


Uâeîîaô a ten-$ezlen

Aîas i teçça tuccent


Qaren-as d uccen

- 29 -
Inzan n teqbaylit

Azger-is ikkat
Win iêuza yeréat

Amger ur iwala ara leâwej-is

Am ugenduz gar i$iden

Am win isendayen aman

Azgar ikerzen âamayen içça-t wuccen

Aâli bu tiî awi-d ne$ ad ruêe$

A$yul n baba u jeddi


Rekbe$ ar deffir

Axir lexûaôa
Wala lefviêa

Akken tevûiv tiferêanin


Ara truv tiqerêanin

Ad zhun warrac
Iqudam n yemcac

Abrid igezmen
D wina i wezzilen

Anga llan id-rennun

Alqim alqim
Taéallit teqim

Aéeîîa yegren teput


Wayev teîîef-as tasegrut

Ayen éran-t wallen-ik in-as éri$


Ayen slan imeéu$en-ik in-as sli$

- 30 -
Inzan n teqbaylit

Aâdaw-ik magrit am uêbib-ik


Ad iîîef Rebbi i yugaren aya

Am tyerza n ul$um
Ayen ikrez at yeâfes

Ad d-im$i ad d-iban

Adder-ed aqjun ddem-ed aâekkaz

Asawen $ef udem n weêbib d aksar

Aâdaw yeqreê
Aêbib yefreê

Ayen teooiv ak-yeo

Ad d-isuden azrem seg-mi

Awal aéidan
D awal aéayen

Akken qerriêit i éidit

Aqjun issven
D imawlan at iêekmen

Arbib d arbib
Lukan ad yeçç ala zbib

Awal aréagan benunt


Awal aéidan tepunt

Akken tid u$a$ at zenza$

Am tjenwip n Oeêa
Tneq têeggu
Argaz ur nesâi ûûeê

- 31 -
Inzan n teqbaylit

Tifit lalla mi ara tcebbeê


Awal aréagan
Ibeîîu iêbiben

Awal iswan tagmart


Sxeûre$-t deg yir tamart

Awal i t-iferrun d awal

Ame$bun d win ur nesâi rray

Ay$er ad tini ala


Imi anâam yella

A win isâan aqqeru


Ëezzeb uqbel ad tevru

Afus ayeffus
Ur igezzem ara afus azelmav

Al$um ur ipwali ara taârurt-is

Ayen id-têar deg usuggas


Iruê deg yiwen wass

Am izi $ef tfidi

Acekkar d aîemaâ
Win is iêessen d amaâdur

Aéeméum aéeméum
Afrux ad yeg lâec-is

Anida yella wul ad awven ivarren

Aqeomur lamer yudi taqellaât


Ayen heddren ibuqalen

- 32 -
Inzan n teqbaylit

Anwa i d inig-ik a Muê


Yenna yassen d tjeêniî-iw

A îîir ur pafeg ur prus


Ruê kan akken

A$rum zeddigen s tidi

A win $ef u$ef ishel walluy


êezzeb i trusi

ay argaz a$-d taduî


ak-éve$ ibidi

U$e$-d sebâa isulas


Tbeddel-iten s temceî akked lemri

Ad isiênet Rebbi s kra

Ayen illan di tuqdirt


A tid isili u$araf

Ameyyez qbel aneggez


Abrid uûubbu illa
Ma d win n walluy ulac

Ansi kkan imezwura


Ad rnun ineggura

Akken iga loar-ik tgev


Ne$ ddez abrid-ik tegaoev

Ayen id-ikkan seg sa$ur d aba$ur

A$yul mi yerwa timéin isquâu

Anida terriv baba-k


A win iyi-n$an baba

- 33 -
Inzan n teqbaylit

Ay telêiv a tafukt
Lemmer teseççayev a$rum

A bu kra ixuû-ik kra

Ad xedmen yilfan
£ef wigad umi kfan

A tigad yuran
Nectaq a$rum azuran

Aêbib d win n tmeddit


Wid n tûebêit gan akken

Aâli aweîîuf
Deg nebdu huf huf
Di tegrest revl-iyi-d lqut

Abuqal ur d as izmir
Ayeddid imêelfaf-it

Am win ixedmen ar tmenbabap

A yul herri
Teççev a$yul
Teooev ikerri

A$yul ma tefkivas leâlaf yiwen wass


Ad isnagar kul ass

Avar ma ilsa
Aâwin ma ihegga
Anida telliv a Mekka

Aâebbuv mi y$errez iççur aqerru


Ad izger lebêur

- 34 -
Inzan n teqbaylit

Ay al$um a bu jarniê
Tgiv ad trebbiv acriê

A wejir kker ad txedmev


Ur zmire$
A wejir kker ad teççev
Aqli wejde$

Awal yugi as iêes


Ma d lmakla d addeêes

Akka i tepneqlab tem$errit


Win ilsan idda âeryan

Asmi teooel telket


Iqqen ukured tacacit

Am win iheddren i lêiv

Ala a$yul i ynekkren laûel-is

Am uéeîîa di tesga
Lehdur d lxalat ala
Aéeîîa yegren ikkes
A llal-is ur payes

Amennu$ b urgaz pmeîîut


Deg cimi ig pili
Mi kren ad i$^li

Arrac am irden n waluv


Mi $lin ad kkren

Ayen ikksen di tezdemt tifsus

A Favma âas axxam


Ay aâessas âas Favma

- 35 -
Inzan n teqbaylit

Ay asalas siwel i wsalas

Aêedur timelalin
Ddu ne$ qim

Argaz $ef tvebbar tmeîîut


Ula d nepa d tameîîut

Ayen éiden
At afent tu$mas

Akken txedmev iyi mawlan-ik


Ara k xedmen warraw-ik

Acêal n tmeîîut ifren deg senduq


Nnif-is inza di ssuq

Aseggas n ccer iseqcar

Aqjun iqqaô :
Ad isarbaê Rebbi bab-iw akken ad ççe$
Amcic iqqaô :
Ad isder$al Rebbi bab-iw akken ad d-akre$

Ayen ilhan ilha medden akk zrant


Fiêel ma tmedê-it nanna-s

Anwa i d gma-k n tidet ay azger ?


Inna-yasen : d win ukud mâawne$ amdegger

Acêal n pmeîîut yeffren deg senduq


Nnif-is inza di ssuq

Ata lqev
Ata uqamum

- 36 -
Inzan n teqbaylit

Ä
Äas iman-ik seg tavûa n wuglan

Äecra deg allen-ik


âeîîel ay aârab ma iâeîîel-ik Rebbi

Äerve$-t-id ad iéiéen
iééel ivarren

Äuhde$-k a ccrab ur k-swi$


imi ula d iyuéav sekkren

Äeqle$-k a gma texliv


si lqaâ n ubuqal teswiv

B
Balak s-uççi imensi
tanekra-k
mebla akridi

Bâu yers-ed
$ef lellu

- 37 -
Inzan n teqbaylit

C
Ccer d uffal
Lxir d uzzal

Ccer ma izwar s imi


Lxir ma yegra-d i wumi

Cla$em i prebbiten
D aksar maççi d asawen

Ccah in$a am$ar

Caren imezwura nnan:


Ar lexer n zman
Ad ddren at tregwa
At téegwa
Ne$ at lqella n ûenâ

Cîer cîer ur xeddem lxir


ur k-id-ipa-s ccer

Creâ igenni leâmer yelli

Cciîan islu$uy timedwin

Ciîuê i telwiêt
Ciîuê i terwiêt

Ccer n yiv isgan


Ccer uzal isuham

Ciî ad ifti
Ciî ad ifsi
Awi-d kan lehna ad tili
Ccac yeâoeb win t-yelsan
- 38 -
Inzan n teqbaylit

Argaz yeâoeb win t-yu$en

Cyav ikka-d i taddart


Deg uxxam êedd ur t-yeâriv

Cerreg aîas ad txivev


Hder aîas ad teskiddbev

D
Ddunit ma tepneqlab
Nneâma tu$al d aqulab

Ddeâwat tedâa yemma


Tu$-iyi werâad sine$

Ddula am Rebbi

Ddunit $ezzifet annect


Ay izimer bu tuâlect

Duê duê akken i truêev


I Rebbi ad ak-iruê

Deâwessu lwaldin tuâer


Tepvebbiq am tirûaûin

Dujambir ma ifud wakal


Anida angar lmal

Ddu d umeksa ad teksev


Ddu d îaleb ad terrev
- 39 -
Inzan n teqbaylit

Ddunit agi ur tengir ur teqqim


Lemmer d ay tengir axir

Vleb Rebbi d i$il-ik


Ur pkel $ef leêbab-ik

Dderya n yemma êenna

Ddunit am uxxam n bu snat tewwura


Akk sya teffe$ev sya

Vebel a$erbal
Ad i$li uclim

Ddu d Usâid apsaâdev


Ddu d umcum apcummev

Deâwessu ur tepefe$ ara


Deg win i p-ixedmen

D win isen$alen
Ur d-ipagmen

D amêaddi itent ipa$en

D izimer ipaken azu$er

D aêeddad mebla tafrut

D acu id-iwwin aârab s agawa

Deg was Llah Llah


Deg iv yallah yallah

D a$yul id-iooan tavûa


D leêram i yéiden

- 40 -
Inzan n teqbaylit

D wina pêuddu$
Id-ikkren ad yewwet

D leâli i yenzan $ali

Deg iles teûbiê


Afus idebiê

D ucmiten i yettcemiten
D imeâfan i yekfan aman

D is$aren rqiqen
I ser$ayen iqurman

D lêif n uksum
Iyi-seççen turin

D inegura ad yawin lexbar

Deg iberdan prun


Di leswaq êekkun
Slan s-uzedgan s-umeâfun

Dawi ne$ awi

D ayen teb$iv ay b$i$ ay amuvin

Di lqed d ayen i d argaz


Di lfeâl yecba a$eggaz

E
- 41 -
Inzan n teqbaylit

Mel-iyi-d d acu telsiv


Ak-ini$ d acu telliv

Ïbel ikkat di tejmaât


N uxam ula d tavellaât

Lbaz içça iûfev imi-s


Is$i isimes imi-s

Lweêc wala lada

Eoo-it rêut

Ayen iêemmel ma iput

Loennet deg temdint ne$ ar rrif-is

Lhem n umcum d ilefvan

Lhem ur-d nusi


D abrid ur-d yufi

Eçç irden $layit


Leêbab rxis-it

Pru $ef éar ma iqqur


Wama afurek ad ixlef

Truê ad agem
Teréa asagem

Sbaâdet ixxamen
Sqerbet ulawen

- 42 -
Inzan n teqbaylit

Xdem nver-ik
Zemmem imi-k ur-k icqi êed ma inna

Eçç ayen ik-iâeoben


Els ayen iâeoben medden

Els lqed ik
Ddu d lmetl-ik

Vefren-iyi iêbiben
Armi ddi$ d ufriven

Efk-iyi tamellalt
Ne$ ad grirba$ di tegdalt

Xdem lxir tepuî

Bvu axxam ibva cc$el

Eçç a$yul tenejliv

Kker a babas ad iqqim mmis

Nîeq a bab n wakal, inna-yas zwir a bab n wawal

F
Fki$ lâer i weqjun yugi at ibbib
- 43 -
Inzan n teqbaylit

Fad n tegrest aman kkaten


Ccer n unebdu medden sarwaten

Fetle$ âerke$ aâri$


Immar limin i tuççit

Fiêel ma tnawlev seksu


Ma arrawim âeddan s-usu

Faruq yidek d ôôaêa


Tavûa d necraêa
Nek $ur-i i$eleb-ik ulac

Fuken wulawen nne$, rkan


Ifen-a$ at tmeqbart amkan

Fkiyi-d ûwab s-yiles ik


Wicqa i yeffer wul-ik

Fekt-a$ ini$man
Zu$ret-a$ seg uçamar
Ar-d a$ teççem

Fehme$ aêbib deg awal

Farêe$ mi-d isberber


$ille$ d ayur mi-d inqer
Zi$ d aîîiwen n uzgar

Fraê a nbi tesâiv luma


Faôuq icba lmuta

G
G lmut n babak ay amcum
I terwiv seksu d uksum
- 44 -
Inzan n teqbaylit

Gar-a$ rva
I bu irbiben d takna

Ger win ip-ûerifen


D win itepen
Xirella garasen

Gri$-d tissirt ad éva$


Wehme$ ansi id-ikka cluc

Ë
Ëader uqbel ad vrunt

Ëesbe$-tent d tijwijin
Ff$ent-iyi d ikurdan

Ëader $ef serr ur tepmal


Ma ulac paâbya ak tmal

Hedren i laêssen
Ifehmen isem
Wama win ur nfehhem
Ipawi luhi s wallen
Ëaca win yewten d win ipewten
I yeéran wi yenîerren

Heddre$-as $ef nnger


Iqqar acêal id-iooa

- 45 -
Inzan n teqbaylit

Ëanun zanun
Ddaw lkanun nnig lkanun

I
Ipâebbi di cwal
I lehna ad p-irfed
Ipâebbi deg gercal
I wudem n yired

Ini-yi-d tidet xas deg-i ap qedder


Sekn-iyi-d tayet mi pnadi$ leqrar

Iggul $ef seksu


Imceê aseqi

Imawlan ûebren
Imâzan kefren

Ikker Mêand ad iqdec


Iréa-s ubaqec

Iles ipêawal-itent
Aqerru ipa$-itent
Ëaca idurar ur nettemlili ara

Iéuran lemêibba i tâebbuî ay llan

Ikat u$ebbar tafukt teêma

Inâeq yennayer ar furar inna yas : simlel-ip


Ne$ ap-simle$
- 46 -
Inzan n teqbaylit

Ixdem leâoeb yerna yeêoeb

Ëemle$ gma at wwte$


Ur êemmle$ wi-t ikkaten

Iîîef-iyi inijel tacvaî


Ufi$-d sebba i yi$imi

Ise$ n ddunit
D win ip-ifurûen

Win cekren medden


D acu it-ixuûen

Iv n tziri êesb-it d ass


Tameîîut lâali êesb-ip d aterras

Iîîes ungif ar azal


Ikker-d ala ipazzal

Imi izmen ur-t keçmen izan

Izenz aêzam
Yu$ aêram

Imut si fad tama n waman

Irden i yir tu$mas


Iqcicen i yir tullas
Isgalla lêif
Iseênat wayev

Illa fellaê illa fliliê


Illa mbeîel izgaren
Illa meîuê illa mîiîuê
Illa mâmar bit kan

- 47 -
Inzan n teqbaylit

Izem ur iluqev ara tiwvfin

Idda uzegzaw d uquôan

Iruê ar tiégi iwwi-d lmetl-is

Iruê ad yawi adekkar


Yufa-d yiwen wass lexrif

Inebgi d win teb$a tmeîîut

I$ardayen n lexla
Ëiwzen wigad n uxxam

Ifat lêal
Iâedda ujerrad

Iéra Rebbi acu i yellan deg a$yul


Ikkesa-s acciwen

Irden i yir tu$mas


Iqcicen i yir tullas

Idda uzegzaw d uquran

Iruê ar tiégi iwwi-d lemtel-is

Iruê ad yawi adekkar


Yufa-d iwwa lexrif

I yessim$uren iman ala agudu

Içça lmal ifraê bab is

Iberdan di lqaâa
Maççi deg igenni

Iffe$i-p am sidi aâmara

- 48 -
Inzan n teqbaylit

Lid taéalit lid leqraya

I yellan di lexlaxel
I yerra wul ar daxel

Ikker um$ar ad iqdec


Yeréa avebsi

Igenni i$leb tamurt


Argaz i$leb tameîîut

Içça uccen
Ipru umeksa

Inebgi ur icerrev ara


Bab n uxxam ur iserval ara

Irden deg $eza n sris


Tisirt iooa-p ufvis

Iâuyar u$erbal tallumt


Ipezmumug ulemsir

Inna-yas siwel ay amqerqer


Inna-yas iççur yimi-w d aman

Idles ma ihder inna


£ef tidet ur-d tegri trewla

Ipban umdan n ûwab


Deg tugnit ma tenneqlab

Irgazen d tiregwa
Tilawin d timedwa

Ikfa îbel ikfa wurar

- 49 -
Inzan n teqbaylit

Inni tidet idda ufus-ik


Inni lekteb igzem iles-ik

Iîîef-iyi ufus n yivelli


Ivegger-iyi-d ar win n wass-a

Idrimen am ilefvan
P$aben u plalen

Iswa armi yerwa


Yerdem tala

I$zer ur ipâanad asif

Ipkelix becbec i bab-is

Iruê ad iselqem
Yufa-d anebdu iêvem

Izwar lfapiêa qbel taéallit

I taxer i bu taka
Yu$al ar bu id$a$en

Iqqim armi icab iâelleq cbab

Inebgi insa insa


Xas arwu tavûa

Imi iççur ul iqur


Zbib yu$al d azbarbur

Ivebalen wwin tislit


Imeksawen ççan ti$rit

Iruê Muê ad d-yawi Muê


Iqim ula d Muê nni

- 50 -
Inzan n teqbaylit

Ineggura ad d-yawin lexbar

Imlal uâwio ar wuqqin


A Rebbi jebr-iten di sin

Irden wwan di lawan


I$ ixuûsen d imegran

I$rem a$yul s tavûa

Im$i n ûaba maâqul


Seddaw n tmurt id-ismuqul

Icbeê wakli
Yerna ticrav

Azrem ççara-s imi-s


Ur pagad sem-is

Inni-d ad d-nini
Tuççêa i wumi

Ilha webrid ar wexxam n Belâid

Irden ur neswi di furar


Deg me$res ulay$er

Iîij n ibrir
Isibrik anyir
Iger illa
Axxam ixla

Irden d irden
Iffasen ur iraden

Idrimen id d-yusan s tidi

- 51 -
Inzan n teqbaylit

àçan-ten wid iqimen i tili

Irgazen d wid umaêuc


Ulbaqi akk d akerruc

Id-ipaken ticriêin
Timelalin d lalla-s n tilawin

Iger ur i nfeddu
Budde$-as asyax deg unebdu

Iâreq-as cced uyeddid

Iîij yu$-d akk idurar


Nepat c$el-is mazal

Iqjan nne$ ur seglafen fell-as

Imi yemma temmut


A war d-yeqqim yisem n tmeîîut

Iles aéidan
Iteg abrid di lebêer

Iles aéidan iteîev tasedda

Iles d a$uzfan
Afus d awezlan

Ivul ubrid i tikli


Ivmeâ laêcic
Deg imi n ta$aî

Izem nepagad nertaê-as

Ikerz-it uzgar
Içça-t u$yul

- 52 -
Inzan n teqbaylit

Iga lxilaf deg nebgawen


Yeârev sin iooa yiwen

Yiwen wass id p-id-iwala


Tesre$ lêara

Iles ukeddab i tennev

Imeéu$en-iw wa iîenîen
Wayev iççur d iwîen

Irennu aman i yi$i

Iddu qaren-as Mesâud

Ivehr-i mebâid yelemlem


Ar daxel d ilem

Imlal Sidi d Lala


Akken i dduklen ar tala

Ikcem wuccen gar wulli

Inser-as i bu yeblaven
I$li-d $er bu yeûlaven

Ipak rbeê i win is izemren


Ipak lhem i win is izemren

Irden hatenan di Tlemsan


Udi ar d ad-arwent tistan

I yelhan d bu pefaê
Wama bu lebûel ipraê

Inîeq uéru s-akerra inna-yas


Uk a baba rée$

- 53 -
Inzan n teqbaylit

Inna-yas ukerra nek ftutse$

Inna-yas ay avaô jbu


A tiî ccfu

Icuê icuê
Igrareb iruê

I tin yu$en sin


D acu ur tessin

Ttif xir win umi d-ggran wussan


Wala win umi zwaren

I$leb avu mi ara iîîes

Iîîef-ed igenni s-ufus

Inna yas wuccen :


Ma pwakelxe$ tikelt inâel baba-s
Ma pwakelxe$ berdayen inâel baba

Ipak irden i yir tu$mas

Inna-yas u$yul i bab-is :


Ooi$ nnif-iw anda teooiv aâekkaz-ik

Inna-yas u$yul :
Eoo-iyi kan ad sersa$ icenfiren-iw

Inâel baba-k a lqavi


Anda ur telliv

Izem ur iluqev ara tiwvfin

Idi$ idi$
Leqrar ne$ d agadir

- 54 -
Inzan n teqbaylit

Ikker u$ebbar deg waluv

Inna-yas yiwen i uxelfun


Yuâer u$rum
Inna-yas eçç seksu

Ikcem-d rbeê s axxam


Ffe$ a laé kcem-d a tawant

Igellil leâmar yerbiê

Içça bezul
Yaréa qessul

J
Jareb lmut ya malik lmut

Jerêen paéen

Jbed akka ternuv akka


Am tjenwit n Oeêa

Jmeâ aûurdi amellal


I wass aberkan

- 55 -
Inzan n teqbaylit

K
Kul awal degs aseggas

Kul tamu$li deg-s agerruj

Kul tamurt tesidir imawlan-is

Kul tarwa deg-s akerfa

Kkate$ p$ile$ ad icâef


Imir izad ucennef

Kullec içça-t umergu


Ala lxux is-d-iqimen

Kul îaleb s-lqaleb

Kul tirect deg-s akerfa

Kul taxelalt s tmellalt

Kul awal isâa ûûut


Kul awal isâa bab-is

Kul awal gma-s illa

Xir uccen ipûegiden wala izem igganen


Xas azzel ay amenzu anebdu yiwen

Xedma$ deg-k laman ay uccen


Teççiv-iyi tiqevâit

Keçç ur iyi-xeîîu s lbaraka


Nek ur k-xeîîu$ s timezla

- 56 -
Inzan n teqbaylit

Kra isuguten awal


D a$ilif id-ipnawal

Kra i$li deg-ubrid


Kra bbint ijemalen

L
Lwerd umi $lin wafriwen
D isenanen is-d-iqimen

Lwali d ahdum
Tassa tesudum

Laxart ad texerxer
Ad yuqeâ ccib n twa$it

Leqrar d agadir
Tikli ar zdat
Maççi ar deffir

Lxir yu$al d ixmir

Lxir ma txedmevî
Ula deg-uéru ad tafeî

Lxir d ccer d imsaâfen


S nuba id-pasen

Lbaz d lbaz
Lâec-is d is$aren

- 57 -
Inzan n teqbaylit

Lbabur anda qwan imvebren i$req

Lêif illa
Lehna ulac

Leoruê jerêen êellun


Imeslayen qqazen rennun

Laman wwint waman

Lâeb n uqjun d tikerrac

Lukan telhi teêraymit


Tili uccen iga tiqevâit

Lemâanda umuvin
Iseknafen turin

Laâbad am touotin
Ta tefre$ ta teâmer

Lbaraka di tsebbalt
Maççi di lexla

Lukan ixeddem luqam yilef


Tili ixlef

Lukan ur nni$ ad ini$


Asmi nni$ d acu a yini$
Leêder yugar leqveâ

Lxir s lxir
Win zwaren axir

Lxir d amengur
Ccer isâa arraw-is

Leêsan izuzur i$san

- 58 -
Inzan n teqbaylit

Ma d aîîan isibrik ussan

Lefhama am prika
Qlil umi ip-ifka

Lbaraka deg felaêen


Wama îelba ad ççen ad ruêen

Lxedma cbi$ luûif


Ur d-ban fell-i

Lweêc wala lada

Lxelq ipcabi i wayev


Ulamma ur llin d atmaten

Limer iles ur $ezzif aîas


Ur tepkaricent ara tu$mas

Limer tasusmi d cci


Agugam d amarkanti

Lsas n wergaz d éerb n lêerma


Ma d tismin n cc$el maççi d nneqma

Lkermus n tbecraqin
Izwi$ ne$ qim

Lâebd amruri (opportuniste)


Ittcehhid ur iéri

Lli$ d aûemmiv ineqqen


U$ale$ deg imi n yivan

Lekteb ur ibni ixxamen


Ne$ tagara ad grurjen

- 59 -
Inzan n teqbaylit

Lukan iéeî
Ur iteddu mleî

Lukan tayerza s-wallen


Ap nekrez arma d imnaren

Lemêibba n yiles
Din din ad tekkes

Leênana deg imi


Ma d ul i$urres

Lêif Rebbi d lêif


Lêif lâebd ya laîif

Leâwuj nnsen wala


Lêuj nnsen

Lqella n uksum
I yeseknafen turin

Lehna tugar le$na

Lqella imawlan yerna ixûimen

Lxir d ccer d imsaâfen


S nuba id-pasen

Lemmer iêpeb u fellaê


Ur-p izareâ ara

Lhem n uéekka
At neo i wzekka

Lekteb iqeîîu yiwwass


Tidet tqeîîu kul ass

- 60 -
Inzan n teqbaylit

Lxedma ar lwaldin
Am win isel$en adaynin

Lêao d nefû tarbaât d nefû

Lexwan akken i dukkulen

Lqed anect n uqcic


Ma di îmeâ yugar amcic

Llan wid id-icfan


I wasmi yer$a lebêar

Laêlu iqqel d lqares


Semum la iteqqes
Inâel bu lxir lwaqt-a

Lfevra i ccix
Lêeq n Rebbi i ccix
Igellil ad yerr i feé

Lqaâa nteddu fell-as


Igenni êedd ur-t-iwwiv

Lmut fell-a$ tepgani

Lqed annect n tezduzt


Laâyav i$leb tagenduzt

Loerra n uqebqab

Lêif ur tekkis tyuga


Ad tekkes truka

Lmâekki ipâekki
Nepa d lexyal ibeki

Lexliqa uxelaq

- 61 -
Inzan n teqbaylit

Tiyita ur tlaq

Lêuj n turin
I yesseknafen tire$lin

M
Mefraqen am ibawen $ef lluê
Yiwen icrured wayev iruê

Ma teskear tesker
Ma ulac ad t$eé abuskar

Ma d lâalik ak-pmennin
Ma dirik seg-k thennin

Ma tuâer tegrest
Ad tfak adfel

Ma luéen ak-pren
Ma ôwan ak-ççen

Ma tecna tsedda maâlic


Tesâa allen d tiberqacin

Mmi xas udem-is d akli


Deg idamen ines d anaûli

Mara teîîef times deg ijufaô-ik


Ur pesnusun imeîîawen-ik

Ma illa iffaden-ik $lin


- 62 -
Inzan n teqbaylit

Ula ik ixdem waâwin

Meqbel ad jerbe$ saêe$

Menyif win d-iooan ta$awsa


Wala win iddren
£ef ayen id-ooan imezwura

Ma trebbav mmik s ttnefxa ak yu$al


d izem deg uxxam
d awtul di beôôa

Mi tekfa tidet i âlilu


Ad d-icudd tagut s-avu

Menâ-iyi deg qemmuc-ik


Xas wwet-iyi-d s-ufus-ik

Mudd-iyi-d ad ak mudde$
Maççi d Rebbi ak agade$

Mi ara tekres tyersi


Tuâer-as i bnadem ap-ifsi

Maççi d times i yeseêmayen


D amesefhem ger iâeggalen

Ma d ddwa d ancar
Ma d tawant atayen i$zer

Ma teêrez tmeîîut
D argaz i yelhan

Menyif ad tepru yemma-k


Wala ad tepru yemma

Menyif argaz imnecreê


Wala win isâan ûûifa

- 63 -
Inzan n teqbaylit

Mi mebâaden pemweêacen
Mi meqraben pemkarracen

Medden akk d medden

Mi ara te$li tsekkurt


Ferêen warraw uûeggad

Menyif deg i$il inu


Wala deg ul inu

Mudd i win ur nessin


Ad iseçç tibexsisin

Mi yers lebêar
Menwala yerfed ameqvaf

Mi teôwa teddekkir
Mi ara tlaé tesnegmir

Ma tekefkef skef
Ma texaôxaô wexxeô

Ma ur-i te$ni ad teûûer

Mi yedder ifud ir$a


Mi yemmut mevlent rrif n tala
Messali bu izruren
Yexla leârac yerna idrimen

Mi s teâreq i wuccen
A p-yerr i yibariqen

Mreêba u sehla
Lembat ala

Muêend d izem n wexxam

- 64 -
Inzan n teqbaylit

D awtul gar tizyiwin-is

Mugre$-d ccer di lxir-iw

Mfraqen am ibawen n tfellaêt

Ma tuâer tegrest
Ad d-tefk adfel

Menyif aêbac aqmac


Wala ddel n yemcac

Ma tecna tsedda maâlic


Tesâa allen d tiberqacin

Ma n$eé lebûel
Ma neêûel

Win iksben yir lmal


Yif-it win illan d aêemmal

Ma iggul deg-k wergaz tselkev


Ma teggul deg-k tmeîîut têeûlev

Mi teériv sin âedlen


Inna-s ddeôk yu$al $ef yiwen

Mi ara fren iêeganen


I teffer lhem ixxamen

Maççi d aggus
D abaggus

Medden ferrun-tent
Nepa ivellu-tent

Ma tiwiv-iyi ar loennet

- 65 -
Inzan n teqbaylit

Mreêba yiss-m a times

Mkul wa iqqar ay allen-iw


Ur iqqaô êed ay allen-nne$

Ma teçç-iî ad ferêe$
Ma teoo-iî ad ferêe$ akter

Mi d-uddren akk medden leârac


Rennun-d ula d Amecras

Memmi ur nelli
Tif-it yelli

Mi yessers uêeddad tafvist


Irfed-ip mmis

Ma teb$iv afeqqus
Snat tlata
Ma d ddellaâ werâad iwwa

Mkul tamurt
Teêrez imawlan-is

Mkul yiwen issen


Amek ad imvel tam$art n yemmas

Mi ye$li uzgar
Ïuqutent tferyin

Ma ur irfid taj$elt ur itep ara

Medden ap ôebbin mumu


Nek ap ôebbi$ Muêand At Ëemu

Mi ara ipazal u$ezfan


D awezlan i t-id itebâen

- 66 -
Inzan n teqbaylit

Ma teççiî d abel$enour
Ma teooiî asif ak ihur

Ma ur iççi qaqqa ad isqaqa

Mi d-iffe$ iîij
Tefsi tament

Medden akk rnan-iyi


Nek rni$ Muêand-nne$

Mi t-zâef tmeîîut is
Yerra par seg u$yul-is

Maççi d aqedder i ywaâren


D amenîas mi ara yeêûel

Ma tefreq tqevâit
Uccen ad yawi ta$aî

Mi tesâa tyaéiî awren


Sawalen-as medden lalla

Mmis n loid
Yu$al d taneqlep n ubrid

Ma ur telliv d uccen
Ak-ççen wuccanen

Ma illa yiwen ur-t issin


Ma yemmut i$ba yisem-is

- 67 -
Inzan n teqbaylit

N
Nnif n baba meqqer
Ur t-nhun ad inemvar

Nnu$en medden u$alen


Nekkni maççi d imxalfen

Neb$a lêio
Neb$a slama

Nekkni nepêebbir
Rebbi ittvebbir

Nek yidek a loamaâ kifkif


Tifev-i s ugartil-ik

Nufa leâoeb ineâoab


Leâoeb-is izu$ur-it

Nbedd neâya neqqim neâya


Akken nexdem d lweêla

Nhi$-t $ef wurvan


Yerna-d iééan
Nekkni nekker-d meééiyit
Lec$al n taddart meqrit

Nutni urwen-d i ten-yeêyan


Nekkini urwe$-d iyi-n$an

Nekcem axxam d ilem


Rebbi a$ iâun

Nella ur nelli a ddar lfani

- 68 -
Inzan n teqbaylit

Nek aqerruy-iw d afervas

Nek $ila$ sermel sermel


Zi$emma sevher sevher

Nnan flan iéwar


Ikkat izan s tqabact

Ur k-seman bab n ikufan


Mi ik-ufan

Yiwen n wawal sin xir n xemsin

Ur iqers uyeddid
Ur n$ilen waman

Win ur nesâi lwali


Ipggalla s xwali

Win isâan tullas


D iberdan kul ass

Win yewwet laé s aqerru


Xas iççur weâbuv icefu

Ur d-itekes usenan
Bla idamen
Wa yefka-yas
Wa fkan-as-tent

Win isâan prika


Ur p-ipawi s-aéekka

Ula win i su$en


Ula win i nnu$en

Ulac taûeîîa ur ihuz wavu

- 69 -
Inzan n teqbaylit

Ur qrib ur âla êal

Wa ifetel wa iqefel
Wa iseqcar lebûel

Win innan éid qevran


Ad iddem a$rum ad isisen

Ulama drewce$ âemre$


Ulamma âuége$ selle$

Win ur neqbiê
Leâmer yerbiê

Win mu revla$ idrimen


Iooa-yi deg iâewiqen

Win ib$an ad içç ti$rifin


Ireé timallalin

Uêdiq isers-ip
Ungif irfed-ip

Ur teççiv ur terbiêev ay ul
Ur temniâev seg cêani

Ur iêqir êed iman-is


Wwet a$yul
Teddariv tabarda-s

Win ipnadin $ef cwiî


Ipruêu-yas waîîas

Win ur nesâi aûurdi


Iççat ukridi

Usu qbel nadam

- 70 -
Inzan n teqbaylit

Ula d nek s$âi$ jeddi


Maâna immut

Win ik ibedlen s-ibiw


Beddel-it s yiclem-is

Uççi n loid d aqwat


Uççi n u$yul d aserwet

Win iççan içça


Ma d wayev tarbut tekkes

Win iqeûden iwzan içça-ten


Win ib$an ifegagen iwwi-ten

Ur inekker êedd imawlan-is

Ula d a$yul isquâu


Akken isquâu jeddi-s

Win itepen i$san ufequs


Ip$ar uqerru-s

Win ib$an ad i$ellet


Yefk leâtab i wfus-is

Ur d-tteffe$ ara lweâda


Si loamaâ

Ufi$ yiwen webhim

Ulac xali-k di tessirt

Ur iqriê êed usenan


Ëaca avar iddan êafi

Ur k-ufi$ di tizi

- 71 -
Inzan n teqbaylit

Wala di twizi

Ur ipbedil ara mejjir aéar

Ulamma ilha uxemmem


Meâna maççi ar d izemmem

Umne$-k ay uccen
Teççiv-iyi i$iden

Win ik ifkan lebûel


Fka-s ticcert

Wa yuddi-p
Wa iqureâ-ip

Win iqimen d anegaru


Akka id as-tverru

Win is innan asif ishel


At izgar mi ara yeêmel

Win i$eéan lebûel ipraê

Ur ipebbi ur ipkaric

Win iîîûen di trekna


Iqqar-as cetwa teêma

Ur pamen ûaba ar p-rwet

Win iqqes wezrem


Ipagad iserbaê

Win isâan yemma-s tedder


Ula d loennet ap iéer

Uççi lqanun

- 72 -
Inzan n teqbaylit

Ïrad lkanun
Tayerza umanun

Win isâan izimar


Iger-as iziker

Ulac cedda
Ur tetbiâ talwit

I ufi$ d dwa n win iluéen d ûber

Win ib$an ad yiwsir


Yuqem asir

Ula d a$yul d afelaê

Win ijaêen ay$er


Win iâemren d acu d-isuli

Win innan : tiégi texla


I yexlan d nepa

Win ib$an loennet


Isu qevran d ilili

Usan-d leêbab ik-yifen


Teqimev a win berriken
Ula d ti$eîîen d lmal

Ur nesli êedd
In$a-t u$rum

Win mu-d aêkiv tavelaât


Ak-d-yeêku tajmaât

Ula d a$yul-nne$
D zbib i yeâlef

- 73 -
Inzan n teqbaylit

Win ijerben tasa


Ad yens anida nensa

Ur iteddu wavar
Alama isâa aéar

Win b$an ad iweêêed Rebbi


Iweêêed-it di bururu
Deg was yerra-p i tguni
Deg iv ad isquâu

Win fuden iddu $er tala

Win iéaden isif


Yertaê i u$ilif

Wid id irzan $urne$ d ûbuâ


Wid iqimen d tama$ra

Win ur iêussen s yiman-is


Amek ad iêus i wayen iêus l$ir-is

Win ib$an ad iéur lemqam


Ad izwar deg at uxxam

Win yewten ak d win iputen


Xirella garasen
Win id-innan awal ilhan
Xas immut iooa-d amkan

Win i$av lêal


Ad ixbev aqeruy-is
Anda zur lêal

Win imegren
Labud ad iserwet

Ul icac

- 74 -
Inzan n teqbaylit

Taqdirt ulac

Win ib$an lesfeno


Ad ijweo weltma-s

Ur ikefu u$bel aqdim


Alma yerna-d ujdid

Wa izweo yufa
Wayev ibub tilufa

Ufi$ tavûa tdes


Äudde$ deg-i zi$en deg-s

Win isâan irden


Reîlna-s awren

Win deg wid pgallan yergazen


Ur ifepi arkassen

Wwet aqjun muqel s-imawlan

Ur tesâiv wi-d ikren yessen

Win imennan amzun in$a

Ur p-itep uqjun
Arma texnunes

Win id-iooan izimer


Xas as iheggi iziker

Wid idegiren di tillas


Yiwen wasss ad arzunt fell-as

Win s innan ishel me$res


As ya$ ajdir-ines

- 75 -
Inzan n teqbaylit

Win ur nuyis di ddunit


D win iprajun talwit

Win yerwan a$rum


Itepu adrum

Win yu$en snat lhem ifna-t


Win yu$en tlata ye$na-t

Win ur nuzzil
Di leâmar i$li

Win k-icerven awez$i


D beqqu ur k-ib$i

Ur pakar aksum ger imcac


Lbavna i warrac

Win innan uk ad inni snat


Yiwet n âeggu tayev n lmeênat

Uêdiq s tiî
Ungif s leza am ta$liî

Win ur d-neooi amur


Yif-it umengur
Win inekkren yemmas
Ibbas apekar tarwa-s

Win yewwet laé s aqerru


Xas içça uâebbuv yerwa
Izga iceffu

Ur teddu s lekni
Ur qebbel abrid ar ifri

Wi-s innan ishel wasif

- 76 -
Inzan n teqbaylit

At izgar ma iskefkif

Win terra tigdi n îlam


Inna-yas aqli-yi tube$ a leâwam

Win igujlen seg babas


Iqim deg rebi yemmas

Win igujlen seg yemmas


Atayen deg ubrid nehdn-as

Ul yar$a tazmart tekfa


D tamu$li iyi-d iqimen

Win iqimen d anegaru


Akka yides i tverru

Win ijehlen s prika


éelî illa

ul icac taqdirt ulac

Ur êdire$ mi tezweo
Ur s-qeîîu$ leêwayeo

Win b$an cucu


Izlu beââu
Win yeb$an lesfeno ifek nanna-s

Ur paker zdat warrac


Ur seknaf zdat imcac

Win ur nessin ad yels abernus-is


Ad imuqel leâmum is

Win ik innan baba izemr-asent


Ina-s baba ipêazib-asent

- 77 -
Inzan n teqbaylit

Win igren afus-is $er tmes


Ur ilaq ad i$wiwes

Win ur nuniz ur ikcim

Ur pamen ûaba ar parwet


werâad tekcem akufi

Ur k-ufi$ i wezduz
Wala i waruz

Win iççan a$rum bla tidi


As yu$al d ibidi

Win ib$an rbeê ikker ûbeê

Uccen ipnecnicen
Xir n wid iqumcen

Win iççan inker


Ula d Rebbi at yeêqeô

Win ikkaten gmas


D iman-is i yesamas

Ur nxeddem lec$al
Arma nezwar di tce$latin

Q
Qim ay argaz pmeîîut
Ad d-yek rbeê deg tewwurt

- 78 -
Inzan n teqbaylit

R
Ruê ya zman talaf
Izem yaêwao iwreîal
Yagi as yervel yilef

Rebbi ur iyi d-iooi acrik


Baba ioayi-d êamama

Ruê ay aârab ar tefsut


Ap ççev jaja

Rebbi d areééaq

Râud reâdent deg igenni


Lemâun fell-ak a yini

Refde$-t yujjaq
Sarse$-t ipru
Amek as xedma$ a deâwessu

Rray n bab n useklu


Akken id-inna ad iziou

Rray d ussan
Baba d leâwam

Rray n ubelqis
Ineoren ur ipqis

Réen yizmawen
àçan wuccanen

Rwaê neb$a a nruê


Lazuq yurez afriwen

- 79 -
Inzan n teqbaylit

Rregmat d awal
Tisusaf d aman

Rreêba ubeluv

£
£uri gma d anefxi
Ur itep a$rum d aêerfi
Alma s leowaz am uîurki

£li-d a Mêand
Ak ûerâe$

S
Seora ur nerra tili
A war tili

S wallen-iw remqe$ aman


Ma d iffasen-iw gumman

Seêfave$-as tupra

- 80 -
Inzan n teqbaylit

Izwar-iyi ar tewwura

Skideb luz amen s lmecmac


Skideb ccib amen s wekmac

Semêe$ i ddheb d uxelxal


Deg uxxam i yella cwal

Suq d lmizan ipûub ipali

s timi fiêel imi

Sani iqreb ur iwwiv


Sani ibâed isuref

Salem i$alb-it ta$ruî


Aâli ikerc-it si tâebbuî

Susem na$ ini


Ayen yifen tasusmi

Smuqulen medden s udmawen


Maççi ar ivarren

Selâa lâali ur teêwao ara imsewqen

Sife$ sebâa isifan


Kkse$ d aqerqud n dadda

Suêeb aqerqud
Ar d-tafev irkes

Seg ivelli $er wass-a


Yu$al Aâli d ameksa

Seg crured ar tikli


Arew-d leâoeb ay akli

- 81 -
Inzan n teqbaylit

Seg imi illa


Seg ul ulac

Akken imdanen
Wa ibedd wa i$li

S leêya id parwent iêramen

Sawle$-as i xali ixla-yi


Sawle$-as i âemmi yeâma-yi
Sawle$-as i gma icerrg-d sebâa lebêur fell-i

S anda qrib ur iwwiv


S anda ibâed isuref

Seg wakal ar wakal

Ü
Üûer leâyub ay akal

Übaê qqaren Llah isahel


Tameddit qaren âeslama

Über ma terniv-as aêebber


tafat ad tevher

Übaê lxir itekkes a$unfu


âeslama itekes âeggu

- 82 -
Inzan n teqbaylit

T
Pif tadukli beîu
Pif taruéi kenu
Pif lmut azaglu

Pif tidep iseqraêen


Wala lekdeb isefraêen

Pif tidep isayasen


Wala lekdeb iûevmaâen

Tagmart tbeddel acwari


Paâbya mazal-ip tmil

Tidep am lebraq
Tekat tepâeddi
Mi qrib ap-aâreq
Id tepeflali

Times ar times

Tamurt nteddu akk fell-as


Igenni êedd ur t-iwwiv

Taneqlet n Belâejuî

Temlal tasa d way turew

Akken ixdem d a$ilif

Tazmert am tkufit
- 83 -
Inzan n teqbaylit

Mi tt-telldiv a d-ten$el

Ttemyaken ilsawen
Ttemêadafen ivaren

Tenna tem$art ulamma kksen-i wuglan


Taglimt n teméi tettban

Tacriêt n tedmart
Tekkes-iyi-tt tezmart

Truê ad agem
Teréa asagem

Ti$imit deg tejmayâit


Am tmeîîut tadar$alt

Times tettaoa-d i$i$den

Tam$art d tteslit
Am iselwan deg zzit

Tacriêt ifuêen
Itt-ijemâen d imawlan

Tadukli d aêuddu
Faruq d ahuddu

Tameîîut ur nessin arbaê

Tif taruéi kennu

Talba n taduî inzan n ccetwa


Azal-is ittban

Taqcict m t$altin
Ur teggar tixxamin

- 84 -
Inzan n teqbaylit

Tasedda tettarew sin


Tuccent xemsin

Tayaéiî nat Belqassem


Yiwen n ubrid ay tessan

Tagara lexrif tedduri n yifer


Win isâan taqerumt iéra anda att-iffer

Tasegleft felli
Tayev $ef bab inu

Takermust tenna :
Win iyi ççan ad indem
Win iyi ooan ad indem

Tikci uxelleq d le$na


Tikci n lâebd d le$bina

Tayerza umanum
Lmakla s lqanun

Teooel treooel

Taqcict iqucivan

Tamurt igermuêen
Ce$len deg âebbuv
Zhu ur t-sinen

T$illev ad sawaten ilu$man

àçi$ d ûlaîen
Lêi$ d cwaîen

Timizar ar tmira
Llaé ar tewwura

- 85 -
Inzan n teqbaylit

Tiqcart n uêeggan
Ffer-itt ula gar ikufan

Tiyita ar daxel i terza


Mi nerra azmumeg d tavûa

Tagmat ur nettemnadi
Am win iéaden akerfi

Tafunast tafermact
Ur teççi iger
Ur temniâ si tâakkazt

Taqcict mudde$ s usebru


Ad texdem ar anebdu

Times tettaooa-d i$i$den


Ikerri ittaooa-d abvan

Tt$eni$ baba isel-i


Iqqar êerz-i yelli

Tiqit tiqit
Att ççar tbaqit

D tasa i yeooan lâebd d tavsa

Tame$ra tâedda ilindi


Ma d l$iva tebda ass-agi

Tikli n ddunit d ûwab d leâqel


Ma d zhu n ddunit d aman n udfel

Tibêirt ur nesâi imawlan


Am lbir bi$ir aman

Tagmat d nniyya

- 86 -
Inzan n teqbaylit

Ddunit d maâuna

Tameîîut ma tvebber
Dayem ad tafev texûer

D tagi i d dunit
Wa ittali wa ittader

Tasusmi te$leb tamusni

Tiî twala
Tayev teqqen

Teméi txeddem $ef tem$er

D tanyirt inisi
Ur $-iooan nevsi

Ttif âwaz yir summet

Tif lqum iâeddan


Wala win id-iteddun

Tewwev tfidi s i$es

Ttfakan wussan
Ur ttfakan lec$al

Tidi tettawi-d udi

Taâekkazt uâervi
Leâmer te$li

Tavûa n wuglan
Aîas i teooa âeryan

Tavûa n wuccen s i$iden

- 87 -
Inzan n teqbaylit

Tuffra n u$yul deg temmu

Timsin i yexlan leâruc

Ttif aêbib imawlan

Tizimert n Ëamza
Tazegga$t telsa
Taâebbuî terwa

Teksa ta$aî d wuccen

Taqcict yelhan
Am leêrir di tsegnit

Ttif timessi tiêerci

Ttif lehna tawant

Ttif warawen idrimen

Tejôa yiwwet
Lêeb imxalaf
Tasa-w ibvan $ef sin
Teb$a Ësen teb$a Lêusin

Teooa argaz-is yemmut


Truê att-âezzi wiyav

Taddart tqeddef
Ur tettuqdaf

Teqqar-as tfirelest
Bni$ lâec melba aqbuc
Mebla aqnuc

Tamellalt ma t$il terreé

- 88 -
Inzan n teqbaylit

Tettefe$ lweâda ass n loemâa

Bu tirugza d nniya
Uêric ur isâi tasa

Bab useklu
Akken ib$u iziou

Bururu in$a yemmas


Tagara ittru fell-as

Bu iles medden akk ines

Bu tissas ittaoa-d Bu tissas


Ittarra aâdaw fell-as
Lekrim ittaooa-d lekrim iêbiben rezun-d fell-as
A$yul ittaoa-d a$yul menwala iâebba fell-as

y
Yir ceqquf leâmer irrié
Yir axxam leâmer ibriz

Yella fellaê yella fliliê


Yella mâeîîel izgaren

Yiwen ur i$ni tajmaât

Yir aêecad ittleqim


Yir zayla tedeqim
Yir lâebd hder ne$ qim
- 89 -
Inzan n teqbaylit

Yiwen meâdur wayev d leêq-is

Yir meîu axir beîîu

Yal taswiât issin-as


Adfel lêu-yas
Ma d lehwa ddari-yas

Yir aâbar deg yir keôîuc


Yir awal deg yir qemmuc

Yir tagmatt am akraren


Mi mbaâden sbeâbuâen
Mi mseqraben ttembberazen

Yir zwao yerna aqluqel


Yir zwao yerna amuqel

Yir tagmatt am buyeddu


D abeôôani i yettêuddu

Yir tudert rnu-yas


Te$zi leâmaô

Yehlek uzgar
Qden a$yul

Yemma jidda teîîef aéaô


T$il d avar

Yugar wid ittadin ifrax

Yufa ujeooig lmetl-is

Yir aâkaz noeô ne$ qim


Yir a$yul noeâ ne$ qim
Yir argaz ndeô ne$ qim

- 90 -
Inzan n teqbaylit

Yugar leâteq i$ella

è
Zhu di Ddunit
Am aman di tebêirt

Zwao $ile$ d tilellucin


Zi$ d timcumin

Zwao ilindi d-iâedda


Tame$ra-s asseggas

Zher inu s lqewwa


Ufi$-d lella tesewwa

- 91 -
Tiẓrigin n Usqamu Unnig n Timmuzɣa
Editions du Haut Commissariat à l'Amazighité
­o­O­o­

Collection “Idlisen­nneɣ”
01­ Khalfa MAMRI, Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n timmunent, 2003
(Tasuqelt Abdenour HADJ­SAID d Youcef MERAHI )
02­ Slimane ZAMOUCHE, Uḍan n tegrest, 2003.
03­ Omar DAHMOUNE, Bu tqulhatin, 2003.
04­ Mohand Akli HADDADOU, Lexique du corps humain, 2003.
05­ Hocine ARBAOUI, Idurar ireqmanen (Sophonisbe), 2004.
06­ Slimane ZAMOUCHE, Inigan, 2004.
07­ S. HACID et K. FERHOUH, Laṣel ittabaɛ laṣel akk d : Tafunast igujilen, 2004.
08­ Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE, Lexique des sciences de la terre et
lexique animal, 2004.
09­ Lhadi BELLA, Lunǧa, 2004.
10­ Antoine de St EXUPERY, Le Petit Prince, 2004 (Tasuqelt Habib Allah
MANSOURI, Ageldun amecṭuḥ )
11­ Djamel HAMRI, Agerruj n teqbaylit, 2004.
12­ Ramdane OUSLIMANI, Akli ungif, 2004.
13­ Habib Allah MANSOURI, Amawal n tmaziɣt tatrart, édition revue et augmentée,
2004.
14­ Ali KHALFA, Angal n webrid, 2004.
15­ Halima AIT ALI TOUDERT, Ayen i ɣ­d­nnan gar yetran, 2004.
16­ Moussa OULD TALEB, Mmi­s n igellil, 2004 (Tazwart : Youcef MERAHI)
17­ Mohand Akli HADDADOU, Recueil des prénoms amazighs, 2004.
18­ Nadia BENMOUHOUB, Tamacahut n Basɣar, 2004.
19­ Youcef MERAHI, Taqbaylit ass s wass, 2004.
20­ Abdelhafidh KERROUCHE, Teɣzi n yiles, 2004.
21­ Ahmed HAMADOUCHE, Tiɣri n umsedrar, 2004.
22­ Slimane BELHARET, Awal ɣef wawal, 2005.
23­ Madjid SI MOHAMEDI, Afus seg­m, 2005.
24­ Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij ­ aḥric I, 2005.
25­ Collectif, Tibḥirt n yimedyazen, 2005.
26­ Mourad ZIMU, Tikli, tullisin nniḍen, 2005.
27­ Tayeb DJELLAL, Si tinfusin n umaḍal, 2005.
28­ Yahia AIT YAHIATENE, Faḍma n Summer, 2006.
29­ Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiṭij ­ aḥric II, 2006.
30­ Lounes BENREJDAL, Tamacahut n bu yedmim, 2006.
31­ Mezyan OU MOH, Tamacahut n umeksa, 2006.
32­ Abdellah ARKOUB, Nnig wurfan, 2006.
33­ Ali MAKOUR, Ḥmed n ugellid, 2006.
34­ Y. BOULMA & S. ABDENBI, Am tmeqqunt n tjeǧǧigin, 2006.
35­ Mohand Akli SALHI, Amawal n tsekla, 2006.
36­ O. KERDJA & A. MEGHNEM, Amawal amecṭuḥ n ugama, 2006.
37­ Ali EL­HADJEN, Tudert d usirem, 2006.
38­ Hadjira OUBACHIR, Uzzu n tayri, 2007.
39­ Djamel BENAOUF, Di tmurt uɛekki, 2007.
40­ Akli OUTAMAZIRT, Targit, 2007.
41­ Mohamed Salah OUNISSI, Tametna n umenzu, 2007.
42­ Ramdane ABDENBI, Anagi, 2007.
43­ Ramdane LASHEB, Ccna n tlawin ɣef ṭṭrad 54/62, 2007.
44­ Said CHEMAKH, Ger zik d tura, 2007.
45­ Said IAMRACHE, Timenna n Saɛid Iɛemrac, 2007.
46­ Mohamed MEDJDOUB, Baba Carlu, 2007.
47­ Nadia BENMOUHOUB, Tafunast igujilen, 2007.
48­ Ali MOKRANI, Agama s tugniwin, 2007.
49­ Fatma ELKOUCHA, Tamedyazt n Yasmin, 2007.
50­ Naima HADJOU, Amennuɣ n tudert­iw, 2007.
51­ Hocine LAOUES, Gar umqadmu d umnelti, 2007.
52­ Omar KHAYAM, Rubaɛiyyat, 2007 (Tasuqelt Abdellah HAMANE)
53­ Ferdinand DUCHENE, Tamilla, 2007(Tasuqelt Habib Allah MANSOURI)
54­ Slimane ZAMOUCHE, Agellil akk d ineffuten yelhan, 2007.
55­ Djamel HAMRI, Anadi di tmedyazt, 2007.
56­ Khaled FERHOUH, Ḥku­yaɣ­d tamacahut, 2007.
57­ Lhadi BELLA, Awal d usefru, 2007.
58­ Omar DAHMOUNE, Agu, 2007.
59­ Yahia AIT YAHIATENE, Untigun, 2007.

Actes de colloques
01­ Actes des journées d'étude sur La connaissance de l'histoire de l'Algérie, mars
1998.
02­ Actes des journées d'étude sur L'enseignement de Tamazight, mai 1998.
03­ Actes des journées d'étude sur Tamazight dans le système de la communication,
juin 1998.
04­ Actes des journées d'étude sur Approche et étude sur l'amazighité, 2001.
05­ Actes du colloque sur Le mouvement national et la revendication amazighe,
2002.
06­ Actes du colloque international sur Tamazight face aux défis de la modernité,
2002.
07­ Actes des séminaires sur la formation des enseignants de Tamazight et
l'enseignement de la langue et de l'histoire amazighe, 2003.
08­ Actes des colloques : Identité, langue et Etat ­/­ La permanence de l'architecture
amazighe et l'évolution des cités en Algérie, 2003.
09­ Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight, mars
2004.
10­ Actes du Colloque : Le passage à l'écrit des langues et cultures de tradition orale,
le cas de Tamazight, 2004. (Voir Timmuzgha N°13)
11­ Actes du Colloque : La littérature amazighe : de l'oralité à l'écrit, 2005 (Voir
Timmuzgha N°14)
12­ Actes du Colloque : Tamazight dans les médias et à l'école : hypofonctionnalité
et usages du lexique, 2006 (Voir Timmuzgha N°15)
13­ Actes du colloque sur Le patrimoine culturel immatériel amazigh, 2006.
14­ Actes du colloque sur Le libyco­berbère ou le Tifinagh ; de l'authenticité à
l'usage pratique, 2007.
Revue « Timmuzgha »
Revue d'études amazighes du Haut Commissariat à l'Amazighité :
N° 1, avril 1999, ­­­­­ N° 15, novembre 2007.
Autres publications
01­ Chafik MOHAMED, Aperçu sur trente trois siècles de l'histoire des imazighènes,
1997.
02­ Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000.
03­ Idir El­Watani, L'Algérie libre vivra, 2001.
04­ Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son
harmonie. Tome1, Histoire et fondements d'un débat argumentaire, 2007.
05­ Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie générative du kabyle : l'emphase et son
harmonie. Tome2, Analyse et représentation phonologique, 2007.
Consultings
01­ Kamel BOUAMARA, Nekni d wiyiḍ, 1998.
02­ Mouloud FERAOUN, Ussan di tmurt, 1999 (Tasuqelt Kamel BOUAMARA)
03­ Nora TIGZIRI ­ Amar NABTI, Etude sur « L'enseignement de la langue amazighe:
bilan et perspectives », 2004.
04­ Iddir AMARA, Les inscriptions alphabétiques amazighes d'Algérie, 2006.
05­ Kemal STITI, Fascicule des inscriptions libyques gravées et peintes de la grande
Kabylie, 2006.
06­ Mohand Akli HADDADOU, Dictionnaire des racines berbères communes,
2006/2007.
07­ Abdellah NOUH, Glossaire du vocabulaire commun au Kabyle et au Mozabite,
2006/2007.
08­ Sadaq BENDALI, Awfus amaynut n tutlayt tamaziɣt, 2007.
09­ M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit, 2007.
10­ Kamel BOUAMARA, Amawal n tunuɣin n tesnukyest, 2007.
11­ Moussa IMARAZENE, Manuel de syntaxe berbère, 2007.
12­ M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tmedyazt taqbaylit, 2007.
13­ Moussa IMARAZENE, Timɛayin n leqbayel, 2007.
14­ Nora BELGASMIA, L'expression écrite en tamazight, 2007.
15­ Mouloud LOUNAOUCI, Projet de création d’un Centre de terminologie
amazighe, TERAMA, 2007.
Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection
“Idlisen­nneɣ”
Initiée par la Direction de la promotion culturelle du
Haut Commissariat à l'Amazighité

© Tous droits réservés

Conception et PAO :

Dépôt Légal : 292­2006


ISBN : 9961­789­62­8
Achevé d'imprimer sur les presses de
Les Oliviers
Tizi­Ouzou
Tel : 026­21­07­19
Fax : 026­21­95­40

You might also like