AL FARABI

LATAR BELAKANG Nama sebenarnya ialah Abu Nasr Muhammad Ibnu Muhammad Ibnu Tarkhan Ibnu Awzalagh Al-Farabi, lebih dikenali dengan nama Abu Nasr AlFarabi. Beliau dilahirkan di Wasij, sebuah perkampungan ke il di daerah Farab iai!u di wilayah Trans"#iana, Turkis!an seki!ar !ahun $%& Masihi.' Bapanya merupakan se"rang angg"!a !en!era yang miskin !e!api semua i!u !idak menghalangnya daripada mendapa! pendidikan di Baghdad. Beliau !elah mempelajari bahasa Arab di bawah pimpinan Ali Abu Bakr Muhammad Ibn al(ariy. (elepas beberapa wak!u, beliau berpindah ke )amsyik sebelum meneruskan perjalanannya ke *alab. (emasa di sana, beliau !elah berkhidma! di is!ana (ay+ al- )aulah dengan gaji empa! dirham sehari. *al ini menyebabkan beliau hidup dalam keadaan yang serba kekurangan. Al-Farabi !erdidik dengan si+a! ,anaah menjadikan beliau se"rang yang ama! sederhana, !idak gilakan har!a dan in!akan dunia. Beliau lebih menumpukan perha!ian un!uk men ari ilmu daripada mendapa!kan kekayaan duniawi. -leh sebab i!u, Al-Farabi hidup dalam keadaan yang miskin sehingga beliau menghembuskan na+as yang !erakhir.. Beliau meninggal dunia di )amsyik pada bulan /ejab 001 *ijrah bersamaan )isember 12& Masihi, semasa berusia $& !ahun. 3enazahnya dikebumikan di sebuah perkuburan di bahagian luar pin!u sela!an a!au pin!u sampingan k"!a !ersebu!. (ay+ al- )aulah sendiri yang menge!uai sekumpulan pembesar is!ananya menyembahyangkan jenazah al-Farabi. SUMBANGAN Beliau merupakan se"rang sain!is !erkemuka Islam dan !ermasyhur kerana hasil kerja dan penulisannya !eru!amanya dalam bidang Falsa+ah, 4"gik dan ("si"l"gi. Ilmu penge!ahuan yang dimilikinya !idak !erhad kepada !iga bidang i!u sahaja kerana beliau juga banyak memberikan sumbangan dalam

bidang-bidang lain melipu!i sains, peruba!an, ma!ema!ik dan muzik. (ebagai se"rang ahli +alsa+ah, beliau dikelaskan sebagai Ne"pla!"nism5 yang uba menggabungkan +alsa+ah pemikiran 6la!" dan Aris!"!le.0 (elain buku-buku !ulisan sendiri, beliau banyak menulis k"men!ar mengenai +alsa+ah Aris!"!le mengenai +izik, me!e"r"l"gi, l"gik dan sebagainya. 7eheba!annya dalam bidang +alsa+ah menyebabkan beliau digelar guru kedua 8al-Mu5allim al-Thani9 iai!u selepas guru per!ama dalam bidang +alsa+ah iai!u Aris!"!le.: Beliau juga !erkenal kerana kemampuannya menguasai pelbagai jenis bahasa. Beliau banyak mengembara dan membua! kajian !eru!amanya di )amsyik dan Mesir. (alah sa!u daripada sumbangan u!ama Al-Farabi ialah membua! kajian mengenai l"gik dengan memudahkannya melalui ara membahagikan kepada dua ka!eg"ri iai!u idea 8Takhayyul9 dan buk!i 8Thubu!9. )alam bidang ("si"l"gi, beliau menulis buku ber!ajuk Ara Ahl al- Madina alFadila yang merupakan sebuah buku yang !erkenal. Beliau juga menulis buku mengenai muzik yang dikenali sebagai 7i!ab alMusi,a al-7abir. Tumpuan Al-Farabi bukan sahaja dalam bidang Falsa+ah dan ("si"l"gi sema!a- ma!a, sebaliknya, beliau merupakan pakar dalam kesenian dan sains muzik. Baka! beliau sanga! menakjubkan apabila Al-Farabi juga !elah mereka ip!a beberapa perala!an muzik, selain menyumbang kepada ilmu n"!a muzik. )alam bidang Fizik pula, beliau menunjukkan kewujudan k"nsep kek"s"ngan. 7emampuan Al-Farabi bukan sekadar i!u, malah beliau juga memiliki ilmu penge!ahuan yang mendalam dalam bidang 6eruba!an, (ains, Ma!ema!ik, dan (ejarah. Namun, ke!rampilannya sebagai se"rang ilmuwan yang !erulung lebih dalam bidang +alsa+ah. Bahkan, keheba!annya dalam bidang ini menga!asi ahli +alsa+ah Islam yang lain seper!i Al-7indi dan Ibnu /usyd. (ebagai se"rang ilmuwan, Al-Farabi banyak men urahkan ilmu dan hasil kerjanya dalam ben!uk buku. (ayangnya, kebanyakan buku- buku !ersebu! !elah hilang. *anya ''% buah buku hasil !ulisan Al-Farabi yang dapa! dikenal pas!i. )aripada jumlah i!u, :0 buah adalah buku mengenai 4"gik, '' buah 8Me!a+izik9, % buah 8(ains 6"li!ik9, '% buah 8Muzik, 6eruba!an, dan ("si"l"gi9 manakala '' buah lagi adalah dalam ben!uk k"men!ar. Beberapa buah bukunya !ermasuk Fusus al*ikam !elah menjadi buku !eks +alsa+ah selama berkurun lamanya di pusa!-pusa! pembelajaran dan sehingga kini masih digunakan di beberapa buah ins!i!usi di Timur.

TEORI DAN FALSAFAH )alam membi arakan !e"ri p"li!iknya, beliau berpendapa! bahawa akal dan wahyu adalah sa!u hakika! yang padu. (ebarang per ubaan dan usaha un!uk memisahkan kedua-dua elemen !ersebu! akan melahirkan sebuah negara yang pin ang ser!a masyaraka! yang ka au-bilau. -leh i!u, akal dan wahyu perlu dijadikan sebagai dasar kepada pembinaan sebuah negara yang kua!, s!abil ser!a makmur. Al-Farabi banyak mengkaji mengenai +alsa+ah dan !e"ri (" ra!es, 6la!", dan Aris!"!le dalam usahanya un!uk menghasilkan !e"ri ser!a k"nsep mengenai kebahagiaan. Maka !idak hairanlah, Al-Farabi dikenali sebagai "rang yang paling memahami +alsa+ah Aris!"!le. )ia juga merupakan "rang yang !erawal menulis mengenai ilmu l"gik ;unani se ara !era!ur dalam bahasa Arab.< Meskipun pemikiran +alsa+ahnya banyak dipengaruhi "leh +alsa+ah ;unani !e!api beliau menen!ang pendapa! 6la!" yang menganjurkan k"nsep pemisahan dalam kehidupan manusia. Menuru! Al-Farabi, se"rang ahli +alsa+ah !idak seharusnya memisahkan dirinya daripada (ains dan 6"li!ik. (ebaliknya perlu menguasai kedua- duanya un!uk menjadi se"rang ahli +alsa+ah yang sempurna. (e"rang ahli +alsa+ah !idak mempunyai ukup perala!an un!uk diekspl"i!asikan bagi kepen!ingan "rang lain !anpa penggunaan ilmu sains. 3us!eru, se"rang ahli +alsa+ah yang !ulen !idak akan merasai sebarang perbezaan di an!aranya dengan pemerin!ah yang !er!inggi kerana kedua-duanya merupakan k"mp"nen yang saling lengkap-melengkapi. )alam hal ini, beliau men adangkan agar diwujudkan sebuah negara kebajikan yang dike!uai "leh ahli +alsa+ah.% 6andangan +alsa+ahnya yang kri!ikal !elah mele!akkannya sebaris dengan ahli +alsa+ah ;unani yang lain. )alam kalangan ahli +alsa+ah Islam, beliau juga dikenali sebagai Aris!"!le kedua. Bagi Al-Farabi, ilmu adalah segala-galanya dan para ilmuwan harus dile!akkan pada kedudukan yang !er!inggi dalam pemerin!ahan sesebuah negara. 6andangan Al-Farabi ini sebenarnya mempunyai persamaan dengan +alsa+ah dan ajaran ="n+u ius yang mele!akkan g"l"ngan ilmuwan pada !ingka! hierarki yang !er!inggi di dalam sis!em s"sial sesebuah negara. )i samping i!u, Al-Farabi juga mengemukakan banyak pandangan yang mendahului zamannya. An!aranya beliau menya!akan bahawa keadilan i!u merupakan si+a! semula jadi manusia, manakala per!arungan yang berlaku an!ara manusia merupakan gejala si+a! semula jadi !ersebu!.$ Al-Farabi juga !uru! memperliha!kan ke enderungannya menghasilkan beberapa kajian dalam bidang peruba!an. Walaupun kajiannya dalam bidang ini !idak menjadikannya masyhur !e!api pandangannya !elah memberikan sumbangan yang ukup bermakna !erhadap perkembangn ilmu peruba!an di

zamannya. (alah sa!u pandangannya dalam bidang peruba!an yang menarik ialah mengenai be!apa jan!ung adalah lebih pen!ing berbanding "!ak dalam kehidupan manusia. *al ini menyebabkan jan!ung memberikan kehanga!an kepada !ubuh sedangkan "!ak hanya menyelaraskan kehanga!an i!u menuru! keperluan angg"!a !ubuh badan. KESIMPULAN Al-Farabi merupakan m"del endekiawan Islam yang pakar segenap bidang. Beliau menguasai banyak bahasa. (elain bahasa Arab, Turki, dan 6arsi, dika!akan bahawa beliau menge!ahui l"gha!-l"gha! Asia Tenggara dan bahasa !empa!an !ermasuk bahasa (yria dan >reek. 6enulisan Al-Farabi men akupi se!iap bidang ilmu. Idea beliau juga mempengaruhi daripada segi kein!elek!ualan ke a!as dunia Islam di Timur dan juga dunia 4a!in di Bara!. Beliau pernah menghuraikan se ara !erperin i pandangan !"k"h +alsa+ah Aris!"!le dalam bidang Fizik Me!e"r"l"gi dan 4"gik. Berdasarkan pemikiran in!elek!ual i!u, beliau diberi gelaran u!ama al-Mu5allim alThani 8guru yang kedua9. Beliau digambarkan dengan seadil-adilnya sebagai !"k"h yang kua! pegangan agamanya. Beliau se"rang Muslim seja!i yang hidup dan ber+ikir dalam sinaran ajaran Islam yang !erkandung di dalam al-?uran dan (unnah. AlFarabi memben!uk gagasan idea sebagai !indak balas in!elek!ual kepada pemikiran >reek. 6engislaman sains dan +alsa+ah >reek yang diusahakannya perlu mendapa! perha!ian yang wajar daripada kalangan sarjana Muslim hari ini.

www.s ribd. "m@d" @2.2$:2$$@'0@SUMBANGAN-AL-FARABI