Seminarski rad iz Socijalne psihologije Tema: Odbrambeni mehanizmi i frustracija

www.BesplatniSeminarskiRadovi.com SADRAJ
Uvod...................................................................................................................................2 1. ODBRAMBE ! ME"A !#M!...................................................................................$ 1.1 %ledi&te Ane 'ro(d........................................................................................................) 1.2 Od*ram*eni me+ani,ma prema 're-d-......................................................................... 2. 'r-straci(a......................................................................................................................../ 2.1. 'r-straci(a i i,vori 0r-straci(e.......................................................................................1 2.2. Rea2ovan(e na 0r-straci(-...........................................................................................13 2.$. 4osledice 0r-straci(e....................................................................................................10 # A 5 6J U 7 A 5.............................................................................................................11 6iterat-ra............................................................................................................................12

Uvod
Me+ani,mi od*rane s- na8ini ko(ima se e2o s-protstavl(a nepri(atnosti9 potsti:e kontrol- nad imp-lsima9 pona&an(em9 na2onskim potre*ama i a0ektima. Me+ani,me od*rane aktivira akcio,nos9 ko(a mo:e *iti i,a,vana na2onskim potre*ama9 s-per e2o ,a+tevima i ,a+tevima spol(a&ne sredine. 'r-straci(a (a (e stan(e kada se na&im :el(ama9 potre*ama9 cil(evima s-prodstavi neka prepreka. Sposo*nost 8oveka da - sit-aci(ama kad nai;e na prepreke tra:i nove i korisni(e na8ine ra&avan(a ,adataka a da ne pri*e2ava od*ram*enim me+ani,mima i dr-2im neadekvatnim reakci(ama9 na,iva se - psi+olo&ko( literat-ri 0r-stracionom toleranci(om.

1. ODBRAMBE ! ME"A !#M!

Od na(rani(e2 detin(stva stvaramo od*ram*ene me+ani,me ko(i nas &tite od opasnosti9 ali 2rade<i n(i+9 2-*imo otvorenost. Od*ram*eni me+ani,mi sna:no -ti8- na lako<- ko(om smo sposo*ni stvarati i ,adr:avati ,drave odnose i od*acivati one ne,drave. Javl(a(- se kao od2ovor na 0r-strira(-<e9 te&ke i *olne sit-aci(e i isk-stva. 5l(-8 ,dravl(a (e sposo*nost ra,likovan(a kada nam (e od*rana potre*na9 a kada ni(e. 4otre*na nam (e da *ismo se ,a&titili od oni+ ko(i nas :ele povrediti9 ali tre*amo i da ,namo kada mo:emo sp-stiti i od*aciti od*ran- tako da ,adr:imo svo(stvo otvorenosti i sposo*nosti odr:avan(a ,dravi+ odnosa. Ra;amo se otvoreni i ne,a&ti<eni. U8imo i,*e2avati *olne i opasne sit-aci(e stvara(-<i - svo(im -movima predstave o svet- i opasnim mestima - tom svet-. =o 8inimo od na(rani(i+ dana9 po8ev&i s primitivnim od*ram*enim me+ani,mima9 i tako nastavl(amo tokom celo2a :ivota9 ali na&i od*ram*eni me+ani,mi posta(- sve so0isticirani(i. 4rvo postanemo svesni -n-tra&n(e2 *ola9 recimo 2ladi9 i -8imo da i,*e2nemo takv- *ol9 ali -skoro po8in(emo stvarati i predstave o svom soci(alnom okr-:en(- ko(e nam poma:- da i,*e2nemo l(-de ko(i *i nas mo2li povrediti9 a ,*li:avamo se s onima ko(i *i nam mo2li *iti od pomo<i. Stepen ra,vo(a predstava o se*i i svet- -vek (e sra,meran ra,vo(nom nivo- po(edinca9 a n(e2ov ra,vo(ni nivo ,avisi od *iolo&ki+ 0aktora i isk-stva. Deca se pona&a(- detin(asto ,*o2 nedostatka isk-stva9 ali i ,ato &to s- im mo,2ovi (o& ne,reli i nis- potp-no psi+i8ki ra,vi(eni. Me;-tim9 ni(e svako - stan(- -8iti i, isk-stva. 4osto(e odrasle oso*e ko(e - nekim se2mentima 0-nkcioni&- na ne,reo i detin(ast na8in. !, predstava o se*i i svet- ra,vi(amo od*ram*ene me+ani,me da *ismo i,*e2li *ol. a svakom ra,vo(nom stepen- 8ovek koristi svo(e predstave da *i se nosio sa *olom na na(*ol(i mo2-<i na8in. 4rirodno (e da tokom sa,revan(a primitivne od*ram*ene me+ani,me ,amen(-(emo slo:eni(im9 so0isticirani(im od*ram*enim me+ani,mima. Me;-tim9 mno2i osta(- ,a2lavl(eni i nesposo*ni da -8ine ra,vo(ni pomak - odre;enom podr-8(- :ivota pri+vata(-<i e0ikasni(i na8in s-o8avan(a - tim podr-8(ima. Dok se - ve<ini :ivotni+ podr-8(a pona&a ,relo >npr. - posl-?9 - nekim se :ivotnim podr-8(ima pona&a(- i,nena;-(-<e ne,relo i detin(asto >npr. - emotivnim ve,ama?. Upo,na(-<i od*ram*ene me+ani,me do*ro *i *ilo ra,misliti o tome kako oni -ti8- na na&- sposo*nost da imamo ,drave i ,rele odnose i da od*acimo one ne,drave. Disociranost (e stan(e iskl(-8ivan(a pa:n(e i pam<en(a. Disocirano pam<en(e (e i,dvo(eno od dr-2o2 *e, (asne ve,e me;- n(ima ko(a vodi od (edne misli do dr-2e. ekim l(-dima disociranost posta(e na8in na ko(i se nose s emoci(ama. Raskol se do2a;a kad s- po,itivne i ne2ativne predstave o se*i i dr-2ima - s-ko*- - -m- po(edinca. 7esto (e pove,an s ranim ,lostavl(an(em i 8ini se da (e to me+ani,am pomo<- ko(e2a (e po(edinac sa8-vao neki privid sre<e nas-prot i,ra,ito ne2ativnim isk-stvima. #a ra,likod oso*a s inte2risanim predstavama o se*i i dr-2ima ko(i mo2- do:iveti l(-dsk@

kompleksnost >sposo*nost l(-di da istovremeno ima(- i po,itivne i ne2ativne aspekte?9 l(-di s rascepl(enim predstavama *ore se sa i,ra,ito crno A *elim vi;en(em se*e i dr-2i+. Mo2- -porno nekome od-,imati vrednost ,*o2 ne8e2a &to *i dr-2i smatrali sitnim nedostatkom9 ili pak ideali,ovati neko2a dr-2o29 mo:da o8ek-(-<i da i+ ta oso*a spasi. U pro(ekci(i l(-di ver-(- da dr-2i do:ivl(ava(- i pro:ivl(ava(- ose<an(a ko(e oni sami ima(-9 na ta( na8in oni preslikava(- svo(a ose<an(a na dr-2e. Ovo se ne do2a;a sa svim ose<an(ima ve< -2lavnom sa onima ko(i se smatra(- neprikladnima ili na *ilo ko(i na8in nepri+vatl(ivima. 7esto se *es pro(icira na dr-2e9 a l(-dima *-de te&ko s+vatiti da (e pitan(- n(i+ov sopstveni *es. 4ro(ekci(a -kl(-8-(e i nesposo*nost adekvatno2 ra,likovan(a i,me;- predstava o se*i i dr-2ima9 ,ato predstavl(a stan(e ko(e (e daleko od realnosti. Sli8n- 2re&k- l(-di 8ine - reaktivnom pona&an(-9 pri ko(em sna:no rea2-(- na sopstvene nepo,nate :el(e nasto(e<i da potisn- ili 8ak -ni&te takve :el(e - dr-2ima >sve vreme pori8-<i da sami ima(- te :el(e?. 4orican(e (e (edna od na(po,nati(i+ od*ram*eni+ me+ani,ama. 4ri porican(- oso*a (ednostavno od*i(a pri+vatiti da (e istinito ne&to &to (e o8i2ledno istinito >recimo kada alko+oli8ar pori8e da ima pro*lem s pi<em?. Represi(- >potiskivan(e? (e 'ro(d smatrao nekom vrstom ,adr:avan(a ne-2odni+ misli pod povr&inom svesnosti. 4remda se takve Bpotisn-teB misli ne *i -,di2le do svesnosti9 motivisale *i pona&an(e na ,ao*ila,an na8in. =ermin s-presi(a >potiskivan(e9 o*-,davan(e9 ,ataml(ivan(e? ima sli8no9 ali vi&e vol(no ,na8en(eC l(-di nis- svesni represivni+ misli9 ali s-presivne misli s- svesno potisn-te nesvesni -m odl-kom oso*e da ne<e ra,mi&l(ati o n(ima. U novi(e vreme represi(a se smatra na8inom ra,re&avan(a -smerenim na sman(en(e ne-2odnosti ili *ola i,*e2avan(em in0ormaci(a ko(e *i (e mo2le i,a,vati. 4reme&tan(e (e od*ram*eni me+ani,am pri kome oso*a -,nemirena ,*o2 ne8e2a &to ni(e - stan(- kontrolisati >npr. ne,2odno2 &e0a? preme&ta -,nemirenost na ne&to &to mo:e kontrolisati >-dara psa9 vi8e na dec-9 :en-?. 4ri intelekt-ali,iran(- l(-di se nose s *olnim ili ne-2odnim do2a;a(ima -la,e<i - ko2nitivn- anali,- ti+ do2a;a(a i na ta( na8in stvara(- nek- vrst- i,olovane distance od emoci(a ko(e s- - ve,i sa do2ad(a(em. Sli8no del-(e i racionali,iran(e9 kad l(-di nakon do2a;a(a ra,mi&l(a(- o ra,lo,ima ko(i *i mo2li o*(asniti svo(e pona&an(e sa ko(im s- - kon0likt-. Dok s- ve< i intelekt-ali,iran(e i racionali,iran(e so0isticirani(i od*ram*eni me+ani,mi9 na(,reli(ima i na(*ol(ima smatra(se oni ko(i s- -temel(eni na kvalitetnom ra,-mevan(- dr-&tvene stvarnosti ko(i ima(tendenci(- da *-d- &to konstr-ktivni(i i prila2odl(ivi(i. =o s- s-*limaci(a >oplemen(ivan(e?9 +-mor9 a0ili(aci(a >dr-:en(e? i asertivnost >odl-8nost?. 5oriste<i ove me+ani,me 8ovek (e skloni(i re&avati pro*leme ne2o i+ samo -lep&avati. Mada i,-,etno poma:-9 l(-di ,a2lavl(eni - primitivni(im od*ram*enim me+ani,mima te&ko i+ pri+vata(-. S-*limaci(a se do2a;a kada l(-di svesno pre-smerava(- ener2i(- sa nepri+vatl(ivi+ imp-lsa na one pri+vatl(ive9 recimo kad 8ovek t-2- ,*o2 2-*itka *liske oso*e trans0ormi&e - radn- ener2i(- pa na posl- posti:e do*re re,-ltate. "-mor ra,*i(a ne2ativnost9 -nosi sme+ - ono &to i,2leda veoma o,*il(no i prisil(ava l(-de da vide svetli(- stran- svo(e nevol(e. A0ili(aci(a ili poriv ,a dr-:en(em s dr-2ima ,*o2 do*ro*iti ko(e donosi n(i+ovo dr-&tvo i -te+a ni(e toliko do*ar od*ram*eni me+ani,am9 ali (e i,vrstan na8in da kada nai;emo na do*ro2 sa2ovornika posl-:i nam kao me+ani,am ,a s-o8avan(e sa pro*lemom i *olom. )

Asertivnost ili odl-8nost (e kom-nikaci(ski stav ko(i se nala,i i,me;- a2resivnosti i pasivnosti. 4asivni l(-di dop-&ta(- dr-2ima da i+ povre;-(-9 dok a2resivni l(-di povre;-(- dr-2e. Odl-8ni se l(-di *rane od napada a2resivni+ l(-di9 ali sami ne posta(a2resivni i ne napada(- dr-2e. Da *i 8ovek *io odl-8an9 potre*no m- (e samopo-,dan(e i ,dravo ra,-mevan(e dr-&tvene dinamike. Da *i imao sretan i svr+ovit :ivot9 8ovek tre*a *iti - stan(- odr:avati ,drave odnose9 a da *i to mo2ao A tre*a pri+vatiti po,itivne od*ram*ene me+ani,me ko(i s- -temel(eni na ra,-mevan(- dr-&tvene realnosti i ,nati kada od*aciti sve me+ani,me i *iti potp-no otvoren ka dr-2ome.

1.1 %ledi&te Ane 'ro(d

E2o (e medi-m kro, ko(i sa,na(emo ostale dve instance li8nosti.Me+ani,mi od*rane s- na8ini ko(ima se e2o s-protstavl(a nepri(atnosti9 posti:e kontrol- na imp-lsima9 pona&an(em9 na2onskim potre*ama i a0ektima.Me+ani,me od*rane aktivira ankcio,nost. Ona mo:e *iti i,a,vana na2onskim potre*ama9 s-per e2o ,a+tevima i ,a+tevimaspol(a&n(esredine. 6i8nost kod ko(e do;e do (avl(an(a ankcio,nosti nasto(i da se oslo*odi to2 nepri(atno2 stan(a i i,*e2ne sla*l(en(e i 2-*l(en(e samopo&tovan(a9 &to se (avl(a kao posledica ne-spe+a - ostvarivan(- postavl(eni+ cil(eva9 i ,ato *e, svesne namere koristi ra,li8itevrstetk,.od*ran*eni+me+ani,ama. Me+ani,mi od*rane predstavl(a(- -8en(em ste8ene na8ine rea2ovan(a na 0r-stracione sit-aci(e. Dete ko(e pla8em ili val(an(em po pod- -speva da do*i(e ne&to &to s- m- roditel(i *ranili9 koristi takvo pona&an(e i kasni(e kad ne -spe da odma+ ostvari svo( cil(.7ovek kome (e pre*acivan(e krivice ,a svo( ne-spe+ na dr-2e donosilo olak&an(e i oslo*a;alo 2a ose<a(a nesi2-rnosti korist<e takve reakci(e 8esto kad *-de 0r-striran i one mo2- postati stalni na8in n(e2ovo2 rea2ovan(a na 0r-straci(-. 7ovek se takvim na8inima rea2ovan(a9 ko(e na,ivamo od*ram*enim me+ani,mima 9 ne koristi svesnom namerom ve< i+ po pravil- koristi a-tomatski9 ne ,na(-<i da se sa n(ima koristi kako *i pok-&ao da se oslo*odi ne2ativni+ e0ekata 0r-straci(e.U takvom sl-8a(8ovek -mesto da pred-,ima akci(e ko(e od2ovara(- sit-aci(i - ko(o( se nala,i9 on koristi od*ram*ene me+ani,me i vi&e ni(e - stan(- da -spe&no re&ava ,adatke i da se-spe&no snala,i i prila2o;ava.Od*ram*eni me+ani,mi - ovakvom sl-8a(- ote:ava(- o*avl(an(e redovni+ poslova i normalne odnose sa dr-2im l(-dima i posta(- (edan od simptoma ne-ro,a. Od*ram*eni me+ani,mi nis- -vek nekorisni i &tetni na8ini rea2ovan(a.Dok se samo povremeno koriste9 oni poma:- da se odr:i samopo&tovan(e9 da se 8ovek oslo*odi ankcio,nosti... 5ori&<en(e od*ram*eni+ me+ani,ama ,avisi od ra,li8iti+ 0aktora9 pre sve2a od sit-aci(a - ko(ima se 8ovek nala,i i od oso*ina li8nosti. eko ko se 8esto nala,i pred ,adacima ko(i s- te&ki i ko(i preva,ila,en(e2ove sna2e9 8e&<e <e koristiti od*ram*ene me+ani,me i ,a n(e2a <e rea2ovan(e od*ram*enim me+ani,mima postati tipi8an na8in rea2ovan(a.Sposo*nost 8oveka da - sit-aci(ama kad nai;e na prepreke tra:i nove i .

korisni(e na8ine ra&avan(a ,adataka a da ne pri*e2ava od*ram*enim me+ani,mima i dr-2im neadekvatnim reakci(ama9 na,iva se - psi+olo&ko( literat-ri 0r-stracionom toleranci(om. U psi+olo&ko( Me;-ostalimC D5ompen,aci(a D!ntelekt-ali,aci(a DRacionali,aci(a D!denti0ikaci(a DMa&tan(e D e2aci(a D4omeran(e D"-mor DDistanciran( D#ata&kivan(e 4o,navan(e ovi+ me+ani,ama ,natno doprinosi ra,-mevan(- i o*(a&n(avan(- post-paka po(edinca i ra,-mevan(- li8nosti - celini. literat-ri se pomin(e veliki *ro( me+ani,ama od*rane.

1.2 Od*ram*eni me+ani,ma prema 're-dE2o normalne li8nosti se veoma -sp(e&no *ori sa ,a+t(evima !dEa i S-perE E2a9 ali - sl-8a(- kada stra+ st-pi na scen- E2o os(e<a potre*- da se od*rani od ti+ nasrta(a9 kako van(ski+9 tako i -n-tra&n(i+ 0aktora ko(i m- pri(ete. U svr+- svo(e od*rane E2o koristi ra,ne metode potiskivan(a9 ili dr-2a8i(e re8eno od*ram*ene me+ani,me. 4otiskivan(e (e metoda ko(a (e spomen-ta - po2lavl(- F=eori(a li*idaG9 a sada <emo dati n(en- p-n- de0inici(- (er ona predstavl(a osnovni od*ram*eni me+ani,am. 4otiskivan(e (e nesv(esno *lokiran(e ne2ativni+ imp-lsa > *i(es9 mr:n(a9 l(-tn(a itd. ? ili n(i+ovo preori(entisan(e na neke dr-&tveno po:el(ni(e i pri+vatl(ivi(e imp-lse kao &to s-C 1. seks-alni9 2. kreativni9 $. imp-lse - sl-:*i dr-&tva. 4rema 're-d- posto(i veliko mno&tvo ti+ me+ani,ama9 a to s- C porican(e9 represi(a9 asketici,am9 i,olaci(a9 ,am(ena s-*(ekta9 -sm(eravan(e imp-lsa na sopstveni or2ani,am9 identi0ikaci(a > poistov(e<ivan(e ?9 s-*limaci(a9 ned(elovan(e9 Fv(erovan(e s-protnoG9 poistov(e<ivan(e sa napada8em>a2resorom?9 re2resi(a9 racionali,aci(a9 altr-i,am Svi ovi navedeni me+ani,mi nesv(esno o*lik-(- na&- li8nost9 a dr-&tvo i+ koristi - svr+- svo2 opstanka i napretka.

5ao &to smo ve< rekli da (e 're-d - svo(- teori(- li*ida -veo instinkte smrti ko(i -v(et-(- nastanak ovi+ od*ram*eni+ me+ani,ama9 tako ti isti od*ram*eni me+ani,mi -v(et-(- na&e soci(alno stan(e i stan(e dr-&tva kao (edno2 0-nkcionalno2 or2ani,ma. #amislite samo da - dr-&tv- ne posto(i ono &to se na,iva Fpros(e8na oso*aG9 posto(ala *i samo dva tipa li8nosti9 *eskra(no okr-tni9 oni ko(i s- vo;eni na2onima ili onim &to proi,ila,i i, !dEa i savr&eno moralni ko(e *i mo2li poistov(etiti sa m-8enicima ko(i s- vo;eni S-perEE2om.U o*adva sl-8a(a E2o ovi+ oso*a (e (ednak n-li. 4ros(e8na oso*a pok-&ava na<i kompromis i,me;- ono2a &to *i tre*ala -8initi i ono2a &to <e -8initi da ne isk-si &tetne posl(edice to2 akta. 4rod-ktivnost i 0-nkcionalnost dr-&tva ,avisi od om(era *ro(a pros(e8ni+ i oni+ ko(ima vlada(- na2oni ili moral. Sada prela,imo na o*ra,la2an(e me+ani,ama od*rane li8nosti kako *i s+vatili kakav oni -tica( ima(- na 8ov(eka i dr-&tvo. 4OR!IA JE Epredstavl(a *lokiran(e van(ski+ do2a;a(a ili n(i+ovo odstran(ivan(e i, svi(esti. Ovo (e (edan od na(primitivni(i+ i na(opasni(i+ me+ani,ama9 (er ri(etko kad -spi(eva Fiskl(-8ivan(e i, stvarnostiG9 a da pri tome ne isk-simo &tetne posl(edice ko(e proi,ila,e i, isto2. Ova( o*lik od*rane (e 8esto - interakci(i sa dr-2im9 so0isticirani(im od*ram*enim me+ani,mima. 4rim(er ,a ova( o*lik od*rane (e od*i(an(e l(-di da pri+vate smrt vol(ene oso*e9 nepri+va<an(e ne-spi(e+a i sli8no. RE4RES!JA E povratak - neke primitivne i d(etin(aste 0a,e :ivota prilikom s-sreta sa opasnosti. 're-d tvrdi da se vra<amo do ono2a tren-tka kada smo se ,adn(i p-t :ivot- os(e<ali potp-no si2-rno. 4rim(er9 sk-pina normalni+9 civili,ovani+ l(-di mo:e postati nasilna r-l(a kada pomisle da im (e pre*ivali&te - opasnosti. RAI!O A6!#AI!JA E pok-&a( 8ovekovo2 E2a da -8ini nek- sit-aci(- man(e nepovol(nom ili opasnom. Racionali,aci(a (e -stvari spremnost 8oveka da pover-(e sopstvene la:i. 're-d (e tvrdio da s- svi od*ram*eni me+ani,mi la:i ali da s- ,apravo neop+odne (er 8ovekov > a po2otovo de8i(i ? E2o (e presla* da se s-o8i sa :ivotnim 8in(enicama. !DE =!'!5AI!JA E ,am(en(ivan(e svo(e li8nosti dr-2om9 po2odni(om - dato( sit-aci(i ili 0re-dovski re8eno ,am(en(ivan(e sopstveno2 E2a pri+vatl(ivi(im. #am(en(ivan(e se vr&i - svr+- oslo*a;an(a od emocionalne neprila2o;enosti9 napetosti ili stra+a. 4rim(er ,a ova( o*lik (e poistov(e<ivan(e i imitiran(e adolescenata neki+ pop ,vi(e,da. !DE =!'!5AI!JA SA A%RESOROM E modi0icirani o*lik identi0ikaci(e prilikom ko(e2 :rtva posta(e sli8na napada8-. AS5E=!I!#AM E odrican(e ra,li8it+ potre*a9 - raspon- od odrican(a +rane9 do odrican(a svi+ potre*a i posve<ivan(a mona&kom na8in- :ivota. #a prim(er totalno2 asketici,ma mo:emo -,eti *-diste9 dok ,a prim(er d(elomi8no2 're-d -,ima -,dr:avan(e od (ela ko(e se (avl(a kod :ena > pose*no - period- p-*erteta ? kao prikrivan(e n(i+ovo2 seks-alno2 ra,vo(a. Dr-&tvo vrlo v(e&to prim(en(-(e asketici,am kao na8in da o*-,da nek- ne2ativn- po(av- ili radn(-. !#O6AI!JA E (e odstran(ivan(e *ilo kakvi+ emoci(a ko(e nas ve:- ,a do2a;a( ko(i - nama i,a,iva stra+ ili ne2ativne reakci(e. =ipi8an primer ,a i,olaci(- (e sp-tavan(e prirodni+ reakci(a 8ov(eka na krv9 smrt9 rane ko(i se (avl(a(- kod doktora i medicinski+ sestara. #AMJE A SUBJE5=A E (e preno&en(e ne2ativno2 imp-lsa na neki dr-2i > 8esto sim*oli8an ?

4REDAJA JE A6=RU!#MU E oso*e ko(e svo( :ivot posve<-(- ri(e&avan(t-;i+ pro*lema9 a da pri tome nis- ri(e&ili svo(e spada(- - klasi8an prim(er ,a preda(altr-i,m-. JJEROJA JE U SU4RO= O E ova( na8in od*rane E2a (e ,am(en(ivan(e nepri+vatl(ivo2 imp-lsa - pri+vatl(ivi. 4rim(er ,a to (e oso*a se +omoseks-alnim sklonostima <e 8esto tvrditi da pre,ire +omoseks-alce. EDJE6OJA JE E -kl(-8-(e 2este i rit-ale ko(e 9 kako 're-d tvrdi9 o*avl(amo kako *i oda2nali nepri+vatl(ive i ne-2odne misli. 4rim(er ,a ovo (e d(e8ak ko(i (e i,2ovarao a*eced- -na,ad 8im *i pomislio na ne&to &to (e ve,ano ,a seks. SUB6!MAI!JA E 're-d (e tvrdio da (e s-*limaci(a (edina dr-&tveno po,itivna ikorisna od*rana. 4rema 're-d- s-*limaci(a (e ,apravo pretvaran(e nepotre*ni+ imp-lsa kao &to s- seks9 *i(es ili *ilo ko(i dr-2i ko(i (e - tom tren-tk- o,na8en kao takav9 dr-&tveno pri+vatl(ive9 prod-ktivne radn(e.On (e smatrao da sve po,itivne l(-dske radn(e s- s-*limaci(e9 prvenstveno :ivotni+> seks-alni+ ?9 a kasni(e sa ra,vi<em teori(e o instinktima smrti i s-*limaci(a a2resivnosti9 destr-ktivnosti i sli8ni+ na2ona. S-*limaci(a predstavl(a sam- sr: psi+oanaliti8ke teori(e. #a sociolo2i(- (e nainteresantni(a s-*limaci(a (er ona prema 're-d- doka,-(e da (e dr-&tvo i sva dr-&tvena dosti2n-<a samo s-*limaci(a seks-alni+ i na2ona smrti. =o dovodi do pitan(a da li (e seks pokreta8 sve2a K #a 're-da (este9 (er on ci(elo dr-&tvo posmatra kro, pri,m- potiskivan(a i pre-sm(eravan(a seks-alni+ i a2resivni+ na2ona ko(i s- osnovna pokreta8ka sna2a svako2 8ov(eka i dr-&tva analo2no tome. Da *i opravdali ovo napisano pre<i <emo na ra&8lan(ivan(e 8ovekovi+ 0a,a odrastan(a i -lo2e seks-alnosti i a2resivnosti - tim 0a,ama.

2. 'r-straci(a
'r-straci(e nasta(- kada se na&im +ten(ima9 potre*ama9 :el(ama i cil(evima s-protstavi neka spol(a&n(a ili -n-tra&n(a prepreka. 4repreke se mo2- odnositi na ra,li8ite nepovol(ne aspekte :ivotni+ okolnosti9 to mo2- *iti -slovi :ivota9 dr-2i l(-di ali i neki -n-tra&n(i 8inioci kao &to s- stra+ovi9 depresivnost9 nedostatak motivaci(e9 sposo*nosti9 ,nan(a9 ve&tina itd. 'r-straci(e s- sastavni i nei,*e:ni deo :ivota i psi+i8ko2 ra,vo(a. One mo2spre8avati i ometati psi+i8ki ra,vo( a mo2- *iti i 2enerator samo2 ra,vo(a. !,lo:enost preveliko( koli8ini 0r-straci(a svakako ne doprinosi psi+i8ko( do*ro*iti i ra,vo(- >na primerC ,apostavl(an(e i li&avan(e dece l(-*avi - detin(stv-9 preterano ka:n(avan(e i nasil(e9 tra-matska isk-stva9 8este promene :ivotne i soci(alne sredine9 +roni8ne 0r-straci(e na posl- i porodici itd.? ve< naprotiv mo:e voditi ra,vo(- ra,li8iti+ psi+i8ki+ pro*lema i poreme<a(a. S dr-2e strane ni,ak nivo 0r-straci(e tako;e dovodi do &tetni+ posledica po psi+i8ko ,dravl(e i inte2ritet po(edinca. a primer9 deca ko(a s- rasla porodicama - ko(ima s- *ila pre,a&ti<ena od strane roditel(a9 8esto odrast- - l(-de sa veoma sla*im kapacitetom ,a no&en(e sa svakodnevnim 0r-straci(ama i pro*lemima. =akve oso*e osta(- ve8ito ne,rele9 ,avisne i na na(man(a os-(e<en(a rea2-(- *-rno9 8esto i a2resivno9 kada se -niver,-m ne pokorova n(i+ovim :el(ama.

Ali da li -op&te ima psi+i8ko2 ra,vo(a *e, 0r-straci(eK e. 5ada ne *ismo imali nikakve 0r-straci(e mi se ne *ismo ni ra,vi(ali9 ostali *i ve8ito - *la:enom stan(- potp-ne narcisti8ke sim*io,e sa na&im prvim o*(ektom l(-*avi9 na&om ma(kom. Ono &to nas 2-ra da se osamostalimo9 da se istr2nemo i, si2-rnosti ma(8ino2 >a kasni(e i roditel(sko29 porodi8no2? ,a2rl(a(a (es- -pravo 0r-straci(e. Ali (edino optimalna 0r-straci(a (e ,drava 0r-straci(a. =o (e 0r-straci(a ko(a dovol(no (aka da nas pokrene i -,drma9 da nas motivi&e da se s-o8avamo sa i,a,ovima a istovreme ne toliko prevelika da nas preplavi i potp-nosti parali&e - datom moment- ra,vo(a ili :ivotno2 cikl-sa. a 0r-straci(e mo:emo rea2ovati konstr-ktivno i destr-ktivno. 5ada 0r-straci(e dovode do to2a da -la:emo dodatne napore da se s-o8imo sa nametn-tim preprekama9 kada 0r-straci(e vidimo kao i,a,ove i &anse da postanemo *ol(i9 (a8i9 ve&ti(i9 -oprni(i i istra(ni(i onda mo:emo re<i da se pona&amo konstr-ktivno. 4rimeri konstr-ktivno2 rea2ovan(a na 0r-straci(e s- kada se tr-dimo da -svar&imo svo(a ,nan(a i ve&tine kako *ismo prona&li novi >ili *ol(i? posao9 partnera9 polo:ili neki ispit9 s-o8ili se sa sopstvenim stra+ovima itd. Destr-ktivno rea2ovan(e na 0r-straci(e podra,-meva depresivno rea2ovan(e9 od-sta(an(e od sopstveni+ :el(a i cil(eva9 po(a8avan(e stra+ova9 i,*e2ava(-<e pona&an(e9 a2resivno pona&an(e. 5ako <emo rea2ovati na 0r-straci(- ,avisi od na&i+ stavova9 -veren(a od na&i+ :ivotni+ 0ilo,o0i(a. Oso*e ko(e 0r-straci(e do:ivl(ava(- kao normalan i sastavni deo :ivota9 kao &ans- i i,a,ov ,a dal(i ra,vo( >po princip- &to me ne -*i(e to me o(a8a? nepovol(nim okolnostima *iva(- ,na8a(no vi&e motivisane9 optimisti8ne i -porne re&avan(- nastali+ pro*lema i prepreka. S dr-2e strane neki l(-di pola,e od implicitni+ -veren(a i ,a+teva prema svet- da *i :ivotne okolnosti morale -vek *iti povol(ne i pri(atne9 da se stvari mora(- -vek odvi(ati lako i *e, *ola. Upravo ovakva -veren(a dovode do depresivnosti9 o8a(an(a9 -:asavan(a i a2resivno2 rea2ovan(a kada se stvari ne odi2rava(- onako kako oso*a misli da *i morale. Oso*e ko(e pola,e od ovakvi+ vrsta apsol-tisti8ki+ ,a+teva ,apravo veoma sla*o toleri&- 0r-straci(e i ne samo da pate ,*o2 nepovol(ni+ :ivotni+ okolnosti ve< se*i stvara(- i dodatn- patn(- 8iniv&i se*e depresivnim9 prepla&enim ili *esnim. a(*olni(e 0r-straci(e s- one ko(e nasta(- kao posledica na&i+ -n-tra&n(i+ prepreka i kon0likata. =o (e sl-8a( kada se na&im :el(ama i cil(evima s-prostave na&i stra+ovi9 depresivnost9 ods-stvo sopso*nosti ili ve&tina itd. 6(-di mo2- sami se*e -,nemiravati i 0r-strirati mno2o vi&e ne2o &to (e to 8esto sl-8a( sa spol(a&n(im nepovol(nim okolnostima. 5ako <emo se nositi sa 0r-straci(ama ,avisi od na&i+ -veren(a i na8ina na ko(i mislimo i delamo9 (edno (e si2-rno *ol (e nei,*e:an a patn(a (e stvar li8no2 i,*ora.

2.1. 'r-straci(a i i,vori 0r-straci(e

6(-di o*i8no ne ,adovol(ava(- lako svo(e motive. U tok- 8itavo2 :ivota oni 8esto dola,e - sit-aci(e - ko(ima ne mo2- - potp-nosti ,adovol(iti svo(e motive9 ili ne mo2-op&te da i+ ,adovol(e. U takvim sit-aci(ama mora(- se -la2ati pose*ni napori i pred-,imati ra,li8iti post-pci da *i se savladale smetn(e ko(e s- se ispre8ile ,adovol(en(n(i+ovi+ motiva. O pona&an(- l(-di - takvim sit-aci(ama 2ovorimo kao o prila2o;avan(-.

13

Man(e smetn(e i man(e prepreke se relativno lako savla;-(-9 ali kad nai;- te:e onda dola,i do 0r-straci(e i do ra,li8iti+ posledica 0r-straci(e. 'r-straci(om na,ivamo spre8avan(e9 os-(e<en(e9 ,adovol(en(a motiva. 4si+olo&ko stan(e - kome se nala,i po(edinac kad ne&to spre8ava ,adovol(en(e n(e2ovi+ motiva na,ivamo 0r-stracionom sit-aci(om. (-de mo:emo ra,likovati prema tome da li s- vi&e ili man(e otporni prema ne-spe+-. Otpornost prema ne-spe+- o,na;8ava se - psi+olo2i(i 0r-stracionom toleranci(om > podno&en(e9 tolerisan(e 0r-straci(e ?. Do 0r-straci(e mo:e do<i i, vi&e -,roka9 ako s- se po(avile neke o*(ektivne 0i,i8ke prepreke ili *ari(ere npr. %ladni smo a nema +rane da ,adovol(imo 2lad9 ovo s- o*(ektivne *ari(ere. Smetn(e mo2*iti i soci(alne prirode ko(e se po(avl(-(- kad l(-di ili n(i+ova s+vatan(a postan- prepreka ostvaren(- na&i+ motiva npr. 5ada roditel(i ne dop-&ta(- -da(- ,a mladi<a ,a ko(e2 se <erka :eli -dati. U,rok 0r-straci(e mo:e *iti i - samo( li8nosti9 kada oso*a se*i ,ada cil(eve a ni(e sposo*na da i+ ostvari. U,roci tako;e mo2- *iti i s-ko*i ra,li8iti+ motiva 8ovek- t(. 5on0likti.

2.2. Rea2ovan(e na 0r-straci(a 0r-straci(e i na kon0likte mo:emo dvo(ako nrea2ovatiC realisti8ki i nerealisti8ki. Realisti8ki na8in rea2ovan(a imamo kada neko ko (e nai&ao na preprek- ostvaren(- odre;eno2 cil(a ponovo pok-&ava9 -la:-<i ovo2 p-ta ve<i napor. O nerealisti8kom rea2ovan(- na 0r-straci(- 2ovorimo onda kad sit-aci(- ko(a (e i,a,vala 0r-straci(- pok-&avamo da re&imo na ta( na8in &to tra:imo ra,li8ite na8ine da pred so*om prikri(emo ne-spe+ - ostvaren(- odre;eni+ cil(eva9 0alsi0ik-(emo pravo stan(e i se*i i dr-2ima i na ta( na8in skrivamo do:ivl(eni ne-spe+. Ovakva 0r-straci(a ima ne2ativne posledice. a(*ol(i i na(prila2odni(i na8in rea2ovan(a na 0r-straci(- (este pove<ano -kla2an(e napora da se neka prepreka savlada i da se dod(e do cil(a. Ova( na8in rea2ovan(a na,ivamo realisti8ko rea2ovan(e na 0r-straci(-. 5ada se desi da oso*a ni(e stan(- da Ladovol(i svo( cil(9 potre*-9 :el(- ili motiv de&ava se da *ira na8in rea2ovan(a ko(i se mani0est-(e - a2resi(i9 ko(a se odnosi na -,ro8nika 0r-straci(e9 ,atim - t,v. pomerno( a2resi(i 2de se oso*a iskal(-(e na neko( dr-2o( ned-:no( oso*i9 ko(a se tstica(em okolnosti na&la9 skrivan(em sopstveno2 ne-spe+a kor&<en(em ra,li8iti+ me+ani,ma od*rane. Ova( na8in na,ivamo nerealisti8ko rea2ovan(e na 0r-straci(-

2.$. Posledice frustracije

'r-straci(e vrlo 8esto ima(- po,itivan e0ekat. Svaki 8ovek - nasto(an(- da ostvari svo(e cil(eve naila,i na oder;ene prepreke i smetn(e9 ali one ne mora(- -vek da doved- do ne-spe+a - aktivnosti ni do dr-2i+ ne2ativni+ posledica. One 8esto mo2- da koriste ra,vo(- li8nosti9 (er prisil(ava(- po(edinca da pa:l(ivo oceni ,adatak9 da tra:i na(po2odni(i na8in kako <e 2a re&iti. #ato se mo:e re<i da 0r-straci(e predstavl(a(- -slov ,a ra,vi(an(e ra,li8iti+ po,itivni+ po,itivni+ oso*ina 8oveka9 on ra,vi(a svo(e sposo*nosti te -pornost ostvarivan(- cil(eva. 11

# A 5 6J U 7 A 5 a osnov- pret+odno2 re8eno2 mo:emo ,akl(-8iti da se od*ram*eni me+ani,mi koriste kada neka na&a :el(a ili neki na& cil( nai;e na preprek-9 dok s- 0r-straci(e stan(a ko(ima s- oso*e - nemo2-<nosti da ,adovol(e nek- svo(- potre*-.

12

6iterat-ra
1. 3snovi soci(alne psi+olo2i(e9 ikola Rot9 23319 Beo2rad 2. !nternet9 +ttpCMMwww.2oo2le.com

www.BesplatniSeminarskiRadovi.com

1$