Hrvatski studiji Sveuilita u Zagrebu Muzeji i historijska znanost

Maja Kolari

Britanski muzej
Seminarski rad

Mentor: dr.s . !omorad Mladen

Zagreb" veljaa #$%&.

S'()*'+ %.,-.( .....................................................................................................................................# #. /.-0+1S! B)0!'2SK.3 M,Z1+'...................................................................................4 #.%. Z'5160 M,Z1+'...................................................................................................4 #.#. (+17'!2.S!0 M,Z1+'.......................................................................................& 4.K.71K60+1 B)0!'2SK.3 M,Z1+' ................................................................................8 4.%. .(+170....................................................................................................................8 4.#. 3'71)0+1...............................................................................................................8 &. /,B70K'60+1.......................................................................................................................9 &.%. S!,(0+1 .S.B7+' 0 -'2+SK0H S,)'(20K'................................................9 8. Z'K7+,5'K.........................................................................................................................: 9. B0B70.3)';0+' .................................................................................................................< 9.%. 0Z-.)0....................................................................................................................< 9.#. 02!1)21! S!)'2061..........................................................................................<

%. ,-.( , ovom radu e biti rijei o Britanskom muzeju" o njegovoj =ovijesti i nastanku" te saku=ljakim aktivnostima uenjaka koji su ujedno i =ridonijeli izgradnji Muzeja. .sim to je izgra>en u institu iju na =rivatnim zbirkama donatora" tako>er je ukljuen u istra?ivanja i eks=edi ije koje su omoguile vrlo va?na otkria. Zatim u nabrojati koji su odjeli Muzeja" najznaajnije galerije u sklo=u svakog odjela i koju ot=rilike koliinu =redmeta =osjeduju. 2akon toga u nabrojati neke =ublika ije u izdanju Muzeja koje se ujedno mogu nabaviti =reko online ku=nje" a ak i bes=latno.

#. /.-0+1S! M,Z1+' #.%. Zae i muzeja Britanski muzej@British Museum je jedini me>u na ionalnim muzejima" koji je bio osnovan istovremeno kao velika biblioteka i muzej o=eg karaktera. % .d oko 8$$$ =osjetitelja na godinu u %<. stoljeu" ta se brojka =oveala danas na iznos od skoro 9 milijuna =osjetitelja. .sim toga" bio je i drugi =o redu javni muzej modernog ti=a" koji je bio osnovan nakon 'shmolean muzeja u .ABordu.# .bje su ove ustanove nastale na =rijelazu iz %<. u %C. stoljee. Britanski muzej svoje osnivanje duguje bogatom londonskom doktoru iz etvrti 6helsea" =orijeklom 0r u" Hansu Sloaneu D%99$.E%:84.F" uvenom lijeniku i =redsjedniku GKraljevskog drutvaG DRoyal Society) koji je svoju kolek iju =okuao =rodati engleskom kralju 6harlesu 00. za #$ tisua Bunti. !ijekom svog ?ivota saku=io je vie od :%"$$$ =redmeta. 4 0zrazio je ?elju da svoju zbirku =onudi kruni ili narodu" te da ova zbirka bude sauvana H u korist usavravanja umjetnosti i znanosti na dobrobit ovjeanstva I.& ,enja i i bogatai su nakon velikih otkria novih zemalja =oeli u svojim GakademijamaG i GkabinetimaG gomilati zbirke egzotinih rijetkosti. Me>utim" takve kolek ije su samo u iznimnim sluajevima bile =ristu=ane javnosti. /arlament je osnovao u=ravljako tijelo koje je ovlastio da organizira lutriju" kako bi mogla otku=iti HarleJeve manuskri=te" te Sloaneovu zbirku.8 Muzej je otvoren za javnost %8. sijenja %:8C. godine kada je sjedite ovih zbirki bio je u takozvanoj G Montagu HouseG" =alai s kraja %:. stoljea" sagra>enoj od o=eke i koja se nalazila na dananjem =rostoru Muzeja.9 , H'ktuI /arlamenta" koji se odnosio na osnivanje tog Muzeja" izjavljuje se sljedee: Gove zbirke kao i sve naknadne nabavkeG moraju ostati u tome de=ozitu kako bi bile sauvane Gza sva vremena za javne potrebeGK te da mora bit zagarantiran slobodan =ristu= Gsvim uenjacima i radoznalim osobamaG.: ,s=rkos tome to je =ostao javnom ustanovom i nadalje je =redstavljao =rivatnu zbirku u =rivatnoj zgradi. Zbirka Sir Hansa Sloanea" =redstavljala je sa svoja 9C.48# inventarizirana =redmeta Dizuzev knjige i manuskri=teF jednu zbirku en iklo=edijskog karaktera" koja je bila =odijeljena u 4 sek ije i smjetena u dva gornja
% #

M07'5" %C<$.: %%. M07'5" %C<$.: %%. 4 History of the ritish Museum! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. & M07'5" %C<$.: %%. 8 M07'5" %C<$.: %%. 9 M07'5" %C<$.: %#. : M07'5" %C<$.: %#.

kata =alae.< !ek se godine %<$:. dogodila =rva reograniza ija muzeja" te je bila =rva u nizu mnogih drugih koje su za njom slijedile. .va je reorganiza ija bila =rva u nizu mnogih drugih koje su za njom slijedile. 2o" unato tome" Britanski muzej je jo gotovo kroz itavo %C. stoljee bio sauvao svoj karakter zbirke od raznoraznih =redmeta" koji su =otekli iz bezbrojnih i najrazliitijih izvora. , me>uvremenu je Muzej =rivlaio i ostale zbirke" te su njegovi rukovodio i bili =rimorani da od /arlamenta zatra?e dozvolu za =roirenje muzejske zgrade.C 3radnja se vrila u nekoliko Baza od %<#4. do %<8#. godine. Zgrada Britanskog muzeja =o=rimila je dananji" Binalni oblik %<8$. godine. !ada je za Britanski muzej za=oela jedna nova Baza njegova razvoja i to u novoj zgradi" koja je unato tome to danas vie ne odgovara suvremenim kanonima" i=ak bila svojevremeno =rojektirana iskljuivo za muzejske svrhe. , razdoblju izme>u %<:<. i %<<9. godine =ru?ila se =rilika za jedan sre>eniji smjetaj zbirki u jedan novi /rirodoslovni muzej u Kensingtonu u blizini HJde /arka. %$ 3lavni u=ravitelj muzeja ve u samom =oetku nosio naslov Gglavnog bibliotekaraG" te je =ridjevak GdirektorG dodan tek godine %<CC.%% 0deje izra?ene u 'ktu /arlamenta u kojem je ovaj muzej bio i osnovan iz %:84. godine" nale su =raktinu =rimjenu i to u Bizikom ras=oredu unutar same zgrade" te u 'ktu =ie : H Sve grane umjetnosti i nauke u me"usobnoj su vezi! a otkri#a na polju filozofije prirode! kao i u drugim granama spekulativnh znanosti! za iji je napredak i usavravanje bio i osnovan ovaj Muzej ili zbirka! pru$aju pomo# i mogu#nost uspjeha %a u mnogim sluajevima to mogu ak i posti#i) najpotrebnijim iskustvima i pothvatima.I%# #.#. (jelatnosti muzeja Britanski muzej se kao javna ustanova tono =ridr?avao kriterija Sir Hansa Sloanea" te je bio =okrovitelj itavog niza znaajnih arheolokih i ostalih vrsta istra?ivanja u raznim stranama svijeta. (anas se takva =raksa svagdje smatra sastavnim dijelom normalne aktivnosti jednog velikog muzeja. -rena su iska=anja tijekom %C. stoljea na =odruju asirskih gradova" kao i na tlu klasine 3rke" n=r. u 1Bezu" zatim je u #$. stoljeu iska=anja izvrio Sir 7eonard OooleJ na =odruju ,ra u Mezo=otamiji. %4 2aj=oznatiji grki izlo i u Britanskom muzeju svakako su skul=ture iz /artenona P kolokvijalno se nazivaju I1lginovim mramoromQ" =o lordu 1lginu koji ih je =oeo skidati s /artenona u 'teni" jednu =o jednu"
< C

M07'5" %C<$.: %#. M07'5" %C<$.: %#. %$ M07'5" %C<$.: %4. %% M07'5" %C<$.: %4. %# M07'5" %C<$.: %4. %4 M07'5" %C<$.: %&.

%<$%. godine i =renositi ih u 7ondon. %& 3odine %<$#. =ribavljen je kamen iz Rosette koji je ujedno omoguio deiBriranje egi=atskih hijerogliBa.%8 'ugustus Oollaston ;ranks D%<#9.E %<C:.F je bio kljuna Bigura u %C. stoljeu. Za=oslen u Britanskom muzeju %<8%. godine" =ostao je =rva osoba koja je odgovorna za britanske i srednjovjekovne materijale. , #$. stoljeu je objavljen =rvi katalog koji je ujedno i vodi kroz Muzej" te je =rvi vodi dodijeljen Muzeju %C%%. godine.%9 .snovnu djelatnost ovog muzeja =redstavlja =ubli iranje znanstvenih rezultata ovakvih eks=edi ija i inventariza ija" te metodika obrada zbirki nabavljenih iz =rivatnog ili javnog =osjeda. Muzej =osjeduje vlastiti laboratorij za istra?ivanje koji =redstavlja interni odjel tog muzeja" te se bavi restauriranjem i dokumenta ijom =redmeta. %: !ako>er =ru?a usluge BotograBiranja i Botoko=iranja knjiga" organizira stalne izlo?be =redmeta. (okaz vitalne snage muzeja =redstavlja injeni a" da je u jednom od njegovih" irokoj javnosti manje =oznatih odjela" ure>en laboratorij" koji je o=remljen svim vrstama naunih instrumenata =otrebnih za is=itivanje i konzerva iju ne samo =redmeta koji su =ri=adali zbirkama tog muzeja" ve i ostalim britanskim i inozemnim zbirkama. 4. K.71K60+1 B)0!'2SK.3 M,Z1+' 4.%. .djeli Britanski muzej sadr?i irok izbor gra>e. Sastoji se od velikog broja odjela : .djel =ra=ovijesti i 1uro=e" starog 1gi=ta i Sudana" 3rke i )ima" Bliskog istoka" 'zije" 'Brike" . eanije i 'merike" odjel novia i medaljona" odjel graBika i rte?a" odjel za restaura iju i istra?ivanje" te biblioteka i arhiv.%< 4.%. 3alerije .djel 'Brike" . eanije i 'merike sadr?i oko 48$.$$$ =redmeta" zatim slijedi egi=atska galerija koja je nevjerojatno bogata" sadr?i =redmete iz neolitikog =erioda do %#. stoljea =oslije Krista" izlo?ena je na dva kata" te sadr?i egi=atske skul=ture" zidne slike iz grobni e egi=atskog slu?benika 2ebamuna" mumije" sarkoBage" =ogrebne maske i ostale =redmete koji
%& %8

ritanski muzej % ritish Museum)! LMMM.velikabritanija.net. N" &.#.#$%&. History of the ritish Museum! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. %9 History of the ritish Museum! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. %: M07'5" %C<$.: %98. %< &epartments! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&.

su na=ravljeni u =ogrebne svrhe.%C .djel 'zije sadr?i materijale kultura sa =odrua +a=ana" Kine" sredinje 'zije" 'Bganistana" ju?ne 'zije i jugoistone 'zije. Kolek ija se vremenski =rostire od ot=rilike &$$$.g.=r.Kr. do danas.#$ -ei dio Britanskog muzeja zauzet je grkom i rimskom galerijom" =oevi od nakita i drugih ornamenata koji =otjeu iz %8$$. g.=r.Kr." =a do mramornog =ostolja '=olonovog hrama iz =etog stoljea =r.Kr." zatim ostavtina =o=ut grkih vaza iz raznih razdoblja i brojnog nakita.#% 2aj=oznatiji grki izlo?ak jest galerija sa skul=turama iz /artenona. .djel novia i medaljona sadr?i kolek iju od oko milijun =redmeta koji se vremenski =rostiru od =erioda :.st.=r.Kr. do danas. ## .djel Bliskog istoka sadr?i antike i suvremena iviliza ije i kulture od neolitikog =erioda do danas" kao to su asirska kultura" mezo=otamska" 7evant i slino.#4 .djel =ra=ovijesti i 1uro=e je odgovoran za kolek iju koju obuhvaa veliko vremensko razdoblje od najranijih ljudskih alata u 'Bri i i 'ziji =rije # milijuna godina" do umjetnosti i arheologije u 1uro=i od najranijih vremena do danas" ukljuujui =ovijest =odruja -elike Britanije =od rimskom oku=a ijom. #& .djel graBike i rte?a sadr?i jednu od tri kolek ija na svijetu u kojoj su ot=rilike 8$"$$$ rte?a i =reko dva milijuna graBika koji datiraju od =oetka %8. stoljea do danas.#8 &. /,B70K'60+1 &.%. Studije osoblja i vanjskih suradnika Britanski muzej izdaje u svojoj nakladi i brojne =ublika ije" te su izdane i razne monograBije o sektorima i odjelima ovog Muzeja" te katalozi =ojedinih odjela i razni vodii kroz zbirke.#9 0nBorma ije o =ublika ijama Britanskog muzeja" kao i o=enite inBorma ije o Muzeju" mo?emo saznati na njegovoj glavnoj Meb strani i" ako nismo u mogunosti =osjetiti Muzej" ili ako ga ?elimo =osjetiti u budunosti" te se =ritom inBormirati o sadr?ajima Muzeja. 2a strani i su =redstavljeni Gonline kataloziG u kojima su objavljeni lan i o odre>enoj temi" slike =redmeta na koje se odnosi" te bibliograBija koritena za odre>eni lanak. 2a Meb strani i su objavljeni katalozi naslova 'aukratis( )reeks in *gypt" +sante )old Regalia in the

%C #$

)alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. )alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #% ritanski muzej% ritish Museum)! L MMM.velikabritanija.netN" &.#.#$%&. ## )alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #4 )alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #& )alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #8 )alleries! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #9 M07'5" %C<$.: %98.

ritish Museum collection! ,he Ramesseum -apyri itd.#: Rto se tie =ublika ija" mogu se doMnloadEati u =dB Bormatu" te su time vrlo lako dostu=ne. Zastu=ljeni su naslovi =o=ut .hronology of ,emporary */hibitions at the ritish Museum! Sir +urel Stein( .olleagues and .ollections! 0ntellligible beauty itd.
#<

.sim =rethodno navedenih kataloga i =ublika ija" na

Meb strani i tako>er se mogu nai online lan i iz novina koji se tiu eks=edi ija i istra?ivanja koja =rovode za=osleni i Britanskog muzeja" =a tako =rimjeri e imamo lanak vezan uz istra?ivanja u 1gi=tu i Sudanu ritish Museum */pedition to *lkab and Hagr *dfu! lanak vezan uz rezultate suradnje znanstvenika" konzervatora i slinih u Britanskom muzeju ritish Museum ,echnical Research ulletin itd.#C 2a kraju" =onu>ene su strune i istra?ivake knjige u izdanju Britanskog muzeja koje se mogu ku=iti =rilikom online ku=nje. 8. Z'K7+,5'K Kada analiziramo muzej" ne mo?emo mimoii injeni u kolikom su se brzinom u =rolosti i u sadanjosti obogaivale zbirke ovog muzeja zahvaljujui saku=ljakom ?aru =ojedina a. Misao vodilja svih muzejskih aktivnosti" koja se sastojala u =rouavanju svih vidova kulturnih aktivnosti u svim razdobljima =ovijesti ovjeanstva" ne=rekidno je =oti ala ovaj muzej na marljiva i kritinim duhom vo>ena istra?ivanja. , takve je svrhe britanski /arlament odobravao muzeju odre>ene Bondove. !o" me>utim" nije znailo da se nije osjetila =otreba i za dodatnim sredstvima. !akva su sredstva dobivena od velikodunih =rijatelja na ionalnih galerija i muzeja =odsredstvom 2a ionalnog Bonda za umjetnike zbirke" to je o=et uvelike olakalo muzeju otku= mnogih veoma znaajnih djela. Svakako je konani korisnik svih tih muzejskih aktivnosti bila zajedni a kao jelina" koja je =relazila na ionalne okvire.

9. B0B70.3)';0+'
#: #<

-ublications! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. -ublications! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. #C -ublications! LMMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&.

9.%. 0zvori M07'5" Mirjana Dur.F %C<$. ritish Museum" 1ondon2 Zagreb: Mladost. 9.#. 0nternet strani e ritanski muzej % ritish Museum)! LMMM.velikabritanija.net.N" &.#.#$%&. &epartments! Lhtt=:@@MMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. )alleries! Lhtt=:@@MMM.britishmuseum.org N" &.#.#$%&. History of the ritish Museum! Lhtt=:@@MMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&. -ublications! Lhtt=:@@MMM.britishmuseum.orgN" &.#.#$%&.