Μηχανισμοί ειδικής άμυνας

Μηχανισμοί ειδικής άμυνας

Ανοσία
Ανοσία
Η ικανότητα του οργανισμού Η ικανότητα του οργανισμού να αναγνωρίζει να αναγνωρίζει
τις ξένες ουσίες ονομάζεται τις ξένες ουσίες ονομάζεται ανοσία ανοσία. .
Η ξένη ουσία που προκα/εί την Η ξένη ουσία που προκα/εί την
ανοσοµιο/ογική απόκριση ονομάζεται ανοσοµιο/ογική απόκριση ονομάζεται
αντιγόνο αντιγόνο. .

Cς αντιγόνο μπορεί να δράσει:
Cς αντιγόνο μπορεί να δράσει:

ένας ο/όκ/ηρος μικροοργανισμός (π.χ. ιός,
ένας ο/όκ/ηρος μικροοργανισμός (π.χ. ιός,
µακτήριο κ.ά.)
µακτήριο κ.ά.)

ένα τμήμα αυτού ή τοξικές ουσίες που
ένα τμήμα αυτού ή τοξικές ουσίες που
παράγονται απ' αυτόν
παράγονται απ' αυτόν

η γύρη
η γύρη

διά¢ορες ¢αρμακευτικές ουσίες
διά¢ορες ¢αρμακευτικές ουσίες

συστατικά τρο¢oν
συστατικά τρο¢oν

κύτταρα ή ορός από ά//α άτομα ή ζoα
κύτταρα ή ορός από ά//α άτομα ή ζoα

ά//α
ά//α

Χαρακτηριστικά των μηχανισμών ειδικής άμυνας Χαρακτηριστικά των μηχανισμών ειδικής άμυνας
που τους που τους διαφοροποιούν διαφοροποιούν
από τους μηχανισμούς μη ειδικής από τους μηχανισμούς μη ειδικής
άμυνας: άμυνας:

η εξειδίκευση
η εξειδίκευση
, που σημαίνει ότι τα προiόντα της
, που σημαίνει ότι τα προiόντα της
ανοσοµιο/ογικής απόκρισης 0α δράσουν μόνο
ανοσοµιο/ογικής απόκρισης 0α δράσουν μόνο
εναντίον της ουσίας που προκά/εσε την
εναντίον της ουσίας που προκά/εσε την
παραγωγή τους
παραγωγή τους

η μνήμη
η μνήμη
, που είναι η ικανότητα του οργανισμού
, που είναι η ικανότητα του οργανισμού
να «0υμάται» τα αντιγόνα με τα οποία έχει έ/0ει
να «0υμάται» τα αντιγόνα με τα οποία έχει έ/0ει
σε επα¢ή, έτσι oστε μετά από μια πι0ανή
σε επα¢ή, έτσι oστε μετά από μια πι0ανή
δεύτερη έκ0εσή του σ' αυτά να αντιδρά
δεύτερη έκ0εσή του σ' αυτά να αντιδρά
γρηγορότερα
γρηγορότερα

Το ανοσοβιοογικό
Το ανοσοβιοογικό
σύστημα αποτεείται
σύστημα αποτεείται
από:
από:


πρωτογενή εμφικά όργανα
πρωτογενή εμφικά όργανα
, που είναι ο
, που είναι ο
μυε/ός των οστoν
μυε/ός των οστoν
και ο
και ο
0ύμος αδένας
0ύμος αδένας

δευτερογενή εμφικά
δευτερογενή εμφικά
όργανα
όργανα
, που είναι
, που είναι
οι
οι
/εμ¢αδένες
/εμ¢αδένες
, ο
, ο
σπ/ήνας
σπ/ήνας
, οι
, οι
αμυγδα/ές
αμυγδα/ές

και ο
και ο
/εμ¢ικός ιστός
/εμ¢ικός ιστός
κατά μήκος του
κατά μήκος του
γαστρεντερικού σω/ήνα
γαστρεντερικού σω/ήνα

!ύτταρα που απαρτί"ουν το
!ύτταρα που απαρτί"ουν το
ανοσοβιοογικό
ανοσοβιοογικό
σύστημα:
σύστημα:

Eίναι
Eίναι
κυρίως τα
κυρίως τα
εμφοκύτταρα
εμφοκύτταρα
, τα οποία
, τα οποία
ανήκουν στα /ευκά αιμοσ¢αίρια.
ανήκουν στα /ευκά αιμοσ¢αίρια.

Tα /εμ¢οκύτταρα είναι κύτταρα μικρά, στρογγυ/ά,
Tα /εμ¢οκύτταρα είναι κύτταρα μικρά, στρογγυ/ά,
με σ¢αιρικό πυρήνα.
με σ¢αιρικό πυρήνα.

Aιακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες, τα
Aιακρίνονται σε δύο κύριες κατηγορίες, τα


Τ#εμφοκύτταρα
Τ#εμφοκύτταρα
και τα
και τα
$#εμφοκύτταρα
$#εμφοκύτταρα
.
.

Τα Τ % εμφοκύτταρα
Τα Τ % εμφοκύτταρα

Aια¢οροποιούνται και ωριμάζουν στο 0ύμο αδένα και είναι απαραίτητα για Aια¢οροποιούνται και ωριμάζουν στο 0ύμο αδένα και είναι απαραίτητα για
την ο/οκ/ήρωση της ανοσοµιο/ογικής απόκρισης. την ο/οκ/ήρωση της ανοσοµιο/ογικής απόκρισης.
&ιακρίνονται σε: &ιακρίνονται σε:

$οη'ητικά Τ#εμφοκύτταρα $οη'ητικά Τ#εμφοκύτταρα, τα οποία ενεργοποιούνται από το εκτε0ειμένο , τα οποία ενεργοποιούνται από το εκτε0ειμένο
στην επι¢άνεια των μακρο¢άγων τμήμα του αντιγόνου και στη συνέχεια στην επι¢άνεια των μακρο¢άγων τμήμα του αντιγόνου και στη συνέχεια
ενεργοποιούν τα B-/εμ¢οκύτταρα ή ά//α είδη T-/εμ¢οκυττάρων μέσω ενεργοποιούν τα B-/εμ¢οκύτταρα ή ά//α είδη T-/εμ¢οκυττάρων μέσω
ουσιoν που εκκρίνουν. ουσιoν που εκκρίνουν.

!υτταροτοξικά Τ#εμφοκύτταρα !υτταροτοξικά Τ#εμφοκύτταρα, τα οποία ενεργοποιούνται από τα , τα οποία ενεργοποιούνται από τα
µοη0ητικά T-/εμ¢οκύτταρα και καταστρέ¢ουν καρκινικά κύτταρα ή κύτταρα µοη0ητικά T-/εμ¢οκύτταρα και καταστρέ¢ουν καρκινικά κύτταρα ή κύτταρα
που έχουν προσµ/η0εί από ιό. που έχουν προσµ/η0εί από ιό.

Τ#εμφοκύτταρα μνήμης Τ#εμφοκύτταρα μνήμης, τα οποία παράγονται μετά την έκ0εση του , τα οποία παράγονται μετά την έκ0εση του
οργανισμού σε ένα αντιγόνο και έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούνται οργανισμού σε ένα αντιγόνο και έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούνται
αμέσως μετά από επόμενη έκ0εση του οργανισμού σ' αυτό. αμέσως μετά από επόμενη έκ0εση του οργανισμού σ' αυτό.

!αταστατικά Τ#εμφοκύτταρα !αταστατικά Τ#εμφοκύτταρα, τα οποία σταματούν την ανοσοµιο/ογική , τα οποία σταματούν την ανοσοµιο/ογική
απόκριση μετά την επιτυχή αντιμετoπιση του αντιγόνου. απόκριση μετά την επιτυχή αντιμετoπιση του αντιγόνου.

Τα $#εμφοκύτταρα
Τα $#εμφοκύτταρα

Aια¢οροποιούνται και ωριμάζουν στο μυε/ό των οστoν. Aια¢οροποιούνται και ωριμάζουν στο μυε/ό των οστoν.

Zυν0έτουν και παρουσιάζουν στην επι¢άνειά τους ειδικές πρωτεiνες Zυν0έτουν και παρουσιάζουν στην επι¢άνειά τους ειδικές πρωτεiνες
που ονομάζονται που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες ανοσοσφαιρίνες ή ή αντισώματα αντισώματα. .
Kά0ε B Kά0ε B- -/εμ¢οκύτταρο /εμ¢οκύτταρο

δια0έτει υποδοχείς ÷ αντισoματα που δια0έτει υποδοχείς ÷ αντισoματα που αναγνωρί"ουν (να αναγνωρί"ουν (να
συγκεκριμ(νο αντιγόνο συγκεκριμ(νο αντιγόνο. Oι ειδικές αυτές πρωτεiνες αναγνωρίζουν . Oι ειδικές αυτές πρωτεiνες αναγνωρίζουν
το συγκεκριμένο αντιγόνο που έχει εισέ/0ει στον οργανισμό και το συγκεκριμένο αντιγόνο που έχει εισέ/0ει στον οργανισμό και
συνδέονται μ' αυτό. Eξαιτίας της σύνδεσης αυτής το B- συνδέονται μ' αυτό. Eξαιτίας της σύνδεσης αυτής το B-
/εμ¢οκύτταρο υ¢ίσταται διαδοχικές διαιρέσεις, από τις οποίες /εμ¢οκύτταρο υ¢ίσταται διαδοχικές διαιρέσεις, από τις οποίες
παράγονται οι εξής κατηγορίες κυττάρων: παράγονται οι εξής κατηγορίες κυττάρων:


Tα
Tα
πασματοκύτταρα
πασματοκύτταρα
, που παράγουν και
, που παράγουν και
εκκρίνουν μεγά/ες ποσότητες
εκκρίνουν μεγά/ες ποσότητες
αντισωμάτων, ίδιων μ' αυτά που υπήρχαν
αντισωμάτων, ίδιων μ' αυτά που υπήρχαν
στην επι¢άνεια του B-/εμ¢οκυττάρου από
στην επι¢άνεια του B-/εμ¢οκυττάρου από
το οποίο προή/0αν.
το οποίο προή/0αν.

Tα
Tα
$#εμφοκύτταρα μνήμης
$#εμφοκύτταρα μνήμης
, που
, που
ενεργοποιούνται αμέσως μετά από
ενεργοποιούνται αμέσως μετά από
επόμενη έκ0εση του οργανισμού στο ίδιο
επόμενη έκ0εση του οργανισμού στο ίδιο
αντιγόνο.
αντιγόνο.